CHORY WE WSTRZĄSIE

CHORY WE WSTRZĄSIE

Jakub
Wątrobiński

Jakub
Wiszniewski

Wstrząs to stan kliniczny, w którym na skutek

Wstrząs to stan kliniczny, w którym na skutek

dysproporcji między zapotrzebowaniem a dowozem

dysproporcji między zapotrzebowaniem a dowozem

odpowiedniej ilości tlenu do komórek organizmu dochodzi

odpowiedniej ilości tlenu do komórek organizmu dochodzi

do upośledzenia funkcji i niewydolności ważnych dla

do upośledzenia funkcji i niewydolności ważnych dla

życia narządów.

życia narządów.

Patofizjologia wstrząsu

Patofizjologia wstrząsu

1.

1.

Hipoperfuzja tkanek

Hipoperfuzja tkanek

•

•

Hipotonia i/lub zmniejszona podaż tlenu powoduje niedotlenienie,

Hipotonia i/lub zmniejszona podaż tlenu powoduje niedotlenienie,

metabolizm beztlenowy,

metabolizm beztlenowy,

uszkodzenie komórek, zaburzenie czynności narządów i w

uszkodzenie komórek, zaburzenie czynności narządów i w

konsekwencji ich niewydolność.

konsekwencji ich niewydolność.

2.

2.

Odpowiedź neurohormonalna

Odpowiedź neurohormonalna

•

•

Zwiększenie impulsacji współczulnej — zwiększenie kurczliwości

Zwiększenie impulsacji współczulnej — zwiększenie kurczliwości

mięśnia sercowego i obkurczenie naczyń obwodowych,

mięśnia sercowego i obkurczenie naczyń obwodowych,

•

•

Uwolnienie hormonów stresu: aminy katecholowe, glukagon, ACTH,

Uwolnienie hormonów stresu: aminy katecholowe, glukagon, ACTH,

hormon

hormon

antydiuretyczny — utrzymanie ciśnienia perfuzyjnego, wzrost

antydiuretyczny — utrzymanie ciśnienia perfuzyjnego, wzrost

kurczliwości mięśnia sercowego,

kurczliwości mięśnia sercowego,

zatrzymanie wody i sodu.

zatrzymanie wody i sodu.

3.

3.

Odpowiedź metaboliczna

Odpowiedź metaboliczna

•

•

Hormony antyinsulinowe wywołują oporność tkanek na insulinę,

Hormony antyinsulinowe wywołują oporność tkanek na insulinę,

hiperglikemię i lipolizę.

hiperglikemię i lipolizę.

•

•

Mediatory zapalenia i niedotlenienia i niedotlenienie aktywują

Mediatory zapalenia i niedotlenienia i niedotlenienie aktywują

proteolizę w mięśniach, co dostarcza aminokwasów do produkcji

proteolizę w mięśniach, co dostarcza aminokwasów do produkcji

białek ostrej fazy (reakcje obronne).

białek ostrej fazy (reakcje obronne).

•

•

Katabolizm wywołuje utratę masy mięśniowej, słabe gojenie ran,

Katabolizm wywołuje utratę masy mięśniowej, słabe gojenie ran,

anergię, hipoalbuminemię.

anergię, hipoalbuminemię.

Ogólne objawy wstrząsu

Ogólne objawy wstrząsu

a)

a)

Skóra blada, zimna, spocona lub różowa, ciepła, sucha;

Skóra blada, zimna, spocona lub różowa, ciepła, sucha;

b)

b)

CUN

CUN

- zaburzenia świadomości

- zaburzenia świadomości

-niepokój

-niepokój

-lęk.

-lęk.

c)

c)

Układ oddechowy

Układ oddechowy

-przyśpieszenie oddechu,

-przyśpieszenie oddechu,

-sinica,

-sinica,

d)

d)

Układ krążenia

Układ krążenia

-najczęściej tachykardia pow. 100,

-najczęściej tachykardia pow. 100,

-rzadko bradykardia,

-rzadko bradykardia,

-hipotensja,

-hipotensja,

-spadek RR,

-spadek RR,

-wzrost HR,

-wzrost HR,

-zapadnięcie żył szyjnych,

-zapadnięcie żył szyjnych,

e)

e)

Układ wydalniczy

Układ wydalniczy

-skąpomocz lub bezmocz

-skąpomocz lub bezmocz

f)

f)

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy

-nudności,

-nudności,

-wymioty,

-wymioty,

-wzdęcia,

-wzdęcia,

-biegunka.

-biegunka.

Monitorowanie

Monitorowanie

stała ocena świadomości (GCS)

stała ocena świadomości (GCS)

oddech ( U dorosłych osób 12-20)

oddech ( U dorosłych osób 12-20)

EKG

EKG

RR (Prawidłowe ciśnienie u dorosłej osoby powinno

RR (Prawidłowe ciśnienie u dorosłej osoby powinno

utrzymywać się pomiędzy 120 na 80 a 135 na 85 mm Hg.)

utrzymywać się pomiędzy 120 na 80 a 135 na 85 mm Hg.)

saturacja (Prawidłowa saturacja hemoglobiny jest większa

saturacja (Prawidłowa saturacja hemoglobiny jest większa

niż 95%.)

niż 95%.)

kapnometria (Prawidłowa wartość to 35-45 ETCO2)-ocż

kapnometria (Prawidłowa wartość to 35-45 ETCO2)-ocż

(Wartości prawidłowe mieszczą się w zakresie 4 - 12 cm

(Wartości prawidłowe mieszczą się w zakresie 4 - 12 cm

H2O)-ciepłota ciała (Prawidłowa temperatura ciała to

H2O)-ciepłota ciała (Prawidłowa temperatura ciała to

36.6°C, poniżej 28°C mówimy o hipotermi ciężka)

36.6°C, poniżej 28°C mówimy o hipotermi ciężka)

diureza

diureza

Podział wstrząsów

Podział wstrząsów

I.

I.

Wstrząs oligowolemiczny

Wstrząs oligowolemiczny

(związany ze zmniejszeniem objętości

(związany ze zmniejszeniem objętości

krwi krążącej)

krwi krążącej)

a)

a)

pokrwotoczny

pokrwotoczny

b)

b)

pooparzeniowy

pooparzeniowy

-oparzenia (utrata osocza, uwalnianie toksyn, powikłania

-oparzenia (utrata osocza, uwalnianie toksyn, powikłania

bakteryjne)

bakteryjne)

-rabdomioliza (rozpad tkanek)

-rabdomioliza (rozpad tkanek)

c)

c)

z odwodnienia

z odwodnienia

II.

II.

Wstrząs Normowolemiczny

Wstrząs Normowolemiczny

(zachowana jest prawidłowa

(zachowana jest prawidłowa

objętość krwi krążącej, jednak we wszystkich rodzajach tego typu

objętość krwi krążącej, jednak we wszystkich rodzajach tego typu

wstrząsu (poza kardiogennym) dochodzi do zmniejszenia oporu

wstrząsu (poza kardiogennym) dochodzi do zmniejszenia oporu

naczyń i mówi się wtedy o tzw. hipowolemi względnej (spadek OCŻ)

naczyń i mówi się wtedy o tzw. hipowolemi względnej (spadek OCŻ)

a)

a)

kardiogenny

kardiogenny

b)

b)

neurogenny

neurogenny

-bólowy

-bólowy

-rdzeniowy

-rdzeniowy

c)

c)

hemolityczny

hemolityczny

d)

d)

septyczny, toksyczny

septyczny, toksyczny

e)

e)

anafilaktyczny

anafilaktyczny

f)

f)

płucny

płucny

Wstrząs oligowolemiczny -

Wstrząs oligowolemiczny -

pokrwotoczny

pokrwotoczny

Objawy:

Objawy:

I klasa krwotoku

I klasa krwotoku

Utrata 15% objętości krwi (750ml) – objawów brak lub minimalna tachykardia, oddech, RR i

Utrata 15% objętości krwi (750ml) – objawów brak lub minimalna tachykardia, oddech, RR i

nawrót włośniczkowy w normie

nawrót włośniczkowy w normie

II klasa krwotoku

II klasa krwotoku

Utrata 15-30% krwi(750-1500ml) – niepokój, przyspieszenie oddechu, tachykardia, spadek

Utrata 15-30% krwi(750-1500ml) – niepokój, przyspieszenie oddechu, tachykardia, spadek

RR, diureza godzinowa 20-30ml

RR, diureza godzinowa 20-30ml

III klasa krwotoku

III klasa krwotoku

Utrata 30-40% krwi(1500-2000ml)- znaczne zmiany w stanie psychicznym, tachypnoe

Utrata 30-40% krwi(1500-2000ml)- znaczne zmiany w stanie psychicznym, tachypnoe

(przyspieszenie i skrócenie oddechu), częstoskurcz, tętno nitkowate, znaczny spadek RR,

(przyspieszenie i skrócenie oddechu), częstoskurcz, tętno nitkowate, znaczny spadek RR,

skąpomocz (diureza poniżej 20ml)

skąpomocz (diureza poniżej 20ml)

IV klasa krwotoku

IV klasa krwotoku

Utrata powyżej 40% krwi(2000ml

Utrata powyżej 40% krwi(2000ml

↑

↑

).Jest to stan zagrożenia życia.

).Jest to stan zagrożenia życia.

Objawy:

Objawy:

obniżony poziom świadomości, skóra zimna i lepka, częstoskurcz 180-200/minutę,

obniżony poziom świadomości, skóra zimna i lepka, częstoskurcz 180-200/minutę,

może wystąpić słabo napięte tętno, spadek RR, często niewyczuwalne ciśnienie skurczowe.

może wystąpić słabo napięte tętno, spadek RR, często niewyczuwalne ciśnienie skurczowe.

Utrata powyżej 50% krwi (2500ml) prowadzi do:

Utrata powyżej 50% krwi (2500ml) prowadzi do:

-utraty przytomności

-utraty przytomności

-utraty tętna

-utraty tętna

-utraty ciśnienia tętniczego

-utraty ciśnienia tętniczego

Postępowanie

Postępowanie

-ogólne jak we wstrząsie

-ogólne jak we wstrząsie

-reanimacja płynami-we wstrząsie hipowolemicznym jest to jedyny środek ratujący życie.

-reanimacja płynami-we wstrząsie hipowolemicznym jest to jedyny środek ratujący życie.

-we wczesnym okresie wstrząsu, kiedy dominują objawy hipowolemii najważniejsze jest

-we wczesnym okresie wstrząsu, kiedy dominują objawy hipowolemii najważniejsze jest

szybkie przetaczanie nie rodzaj płynów (koloidy czy krystaloidy)

szybkie przetaczanie nie rodzaj płynów (koloidy czy krystaloidy)

-w przypadku pacjenta agonalnego dopuszcza się przetaczanie krwi grupy ORh+ bez

-w przypadku pacjenta agonalnego dopuszcza się przetaczanie krwi grupy ORh+ bez

wykonania próby krzyżowej.

wykonania próby krzyżowej.

Wstrząs kardiogenny

Wstrząs kardiogenny

Jest szczególną postacią niewydolności krążenia. Serce nie jest w
stanie utrzymać na dostatecznym poziomie ciśnienia tętniczego,
niezależnie od zachowania się oporu obwodowego.

Patofizjologiczną oznaką jest zmniejszenie kurczliwości mięśnia
sercowego, powodujące zmniejszenie objętości wyrzutowej, rzutu
serca, systemowego ciśnienia krwi.

Zwiększone są ciśnienia OCŻ, w tętnicy płucnej i zaklinowania.

Wstrząs kardiogenny

Wstrząs kardiogenny

Przyczyny:

Przyczyny:

->

->

Zawał serca i jego ostre powikłania (pęknięcie mięśnia brodawkowatego,

Zawał serca i jego ostre powikłania (pęknięcie mięśnia brodawkowatego,

przegrody

przegrody

międzykomorowej, ściany komory).

międzykomorowej, ściany komory).

->

->

Zaburzenia rytmu serca.

Zaburzenia rytmu serca.

->

->

Ostre zapalenie mięśnia sercowego.

Ostre zapalenie mięśnia sercowego.

->

->

Stłuczenie serca.

Stłuczenie serca.

->

->

Leki o działaniu kardiodepresyjnym.

Leki o działaniu kardiodepresyjnym.

->

->

Rozwarstwienie aorty wstępującej.

Rozwarstwienie aorty wstępującej.

->

->

Zatorowość płucna.

Zatorowość płucna.

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

->

->

Hipotensja.

Hipotensja.

->

->

Tachykardia, rytm cwałowy.

Tachykardia, rytm cwałowy.

->

->

Poszerzenie żył szyjnych.

Poszerzenie żył szyjnych.

->

->

Może być szmer nad sercem, tarcie osierdziowe, rzężenia nad połami

Może być szmer nad sercem, tarcie osierdziowe, rzężenia nad połami

płucnymi.

płucnymi.

->

->

Oliguria.

Oliguria.

->

->

Zimna, blada, lepka skóra (obkurczenie naczyń skórnych).

Zimna, blada, lepka skóra (obkurczenie naczyń skórnych).

->

->

Zimne marmurkowe kończyny.

Zimne marmurkowe kończyny.

->

->

Sinica.

Sinica.

->

->

Splątanie i inne zaburzenia świadomości.

Splątanie i inne zaburzenia świadomości.

Warunkiem skutecznego leczenia jest wczesne rozpoznanie i

Warunkiem skutecznego leczenia jest wczesne rozpoznanie i

leczenie przyczynowe skurczowej niewydolności serca.

leczenie przyczynowe skurczowej niewydolności serca.

Wstrząs kardiogenny

Wstrząs kardiogenny

Główne cele leczenia poza przyczynowym to:

Główne cele leczenia poza przyczynowym to:

- zwiększenie rzutu serca,

- zwiększenie rzutu serca,

- utrzymanie rytmu zatokowego,

- utrzymanie rytmu zatokowego,

- przywrócenie ciśnienia perfuzyjnego narządów.

- przywrócenie ciśnienia perfuzyjnego narządów.

Zaopatrzenie wstępne

Zaopatrzenie wstępne

(anestezjolog, intensywista)

(anestezjolog, intensywista)

- tlenoterapia lub wentylacja mechaniczna,

- tlenoterapia lub wentylacja mechaniczna,

- kaniulacja żyły centralnej,

- kaniulacja żyły centralnej,

- monitorowanie nieinwazyjne i inwazyjne,

- monitorowanie nieinwazyjne i inwazyjne,

- leki przeciwbólowe i uspokajające ( ograniczają

- leki przeciwbólowe i uspokajające ( ograniczają

zużycie

zużycie

tlenu przez serce, zmniejszają impulsację

tlenu przez serce, zmniejszają impulsację

współczulną,

współczulną,

napięcie naczyń)

napięcie naczyń)

- leki wspomagające czynność serca.

- leki wspomagające czynność serca.

Zaopatrzenie ostateczne

Zaopatrzenie ostateczne

(kardiolog inwazyjny lub

(kardiolog inwazyjny lub

kardiochirurg)

kardiochirurg)

-Przezskórna angioplastyka naczyń wieńcowych

-Przezskórna angioplastyka naczyń wieńcowych

(PTCA).

(PTCA).

-Kontrpulsacja wewnątrzaortalna (IABP).

-Kontrpulsacja wewnątrzaortalna (IABP).

-Interwencja kardiochirurgiczna.

-Interwencja kardiochirurgiczna.

Leki i metody stosowane w leczeniu wstrząsu

Leki i metody stosowane w leczeniu wstrząsu

kardiogennego:

kardiogennego:

Wpływające na preload i afterload (obciążenie

Wpływające na preload i afterload (obciążenie

wstępne i następcze):

wstępne i następcze):

NTG, NTP, inhibitory ACE, PGE1, NO (rozszerzają

NTG, NTP, inhibitory ACE, PGE1, NO (rozszerzają

naczynia,

naczynia,

zmniejszają afterload.

zmniejszają afterload.

Płyny

Płyny

IABP, sztuczna komora.

IABP, sztuczna komora.

Leczenie

Leczenie

Leki wpływające na

Leki wpływające na

kurczliwość

kurczliwość

(inotropowododatnie):

(inotropowododatnie):

-

-

Katecholaminy

Katecholaminy

:

:

*

*

dobutamina-

dobutamina-

redukuje też

redukuje też

napięcie naczyń,

napięcie naczyń,

*

*

dopamina

dopamina

- w dużych

- w dużych

dawkach kurczy naczynia,

dawkach kurczy naczynia,

*

*

noradrenalina

noradrenalina

- silnie

- silnie

obkurcza naczynia,

obkurcza naczynia,

*

*

adrenalina

adrenalina

-

-

Inhibitory

Inhibitory

fosfodiesterazy

fosfodiesterazy

(PDE) rozszerzają łożysko

(PDE) rozszerzają łożysko

naczyniowe

naczyniowe

-

-

Hormony

Hormony

tarczycy

tarczycy

.

.

Wstrząs septyczny

Wstrząs septyczny

Patofizjologia

Patofizjologia

Wstrząs septyczny jest następstwem uszkodzenia śródbłonka naczyń,

Wstrząs septyczny jest następstwem uszkodzenia śródbłonka naczyń,

zwiększenia ich

zwiększenia ich

przepuszczalności i przenikania płynu z przestrzeni wewnątrznaczyniowej

przepuszczalności i przenikania płynu z przestrzeni wewnątrznaczyniowej

do pozanaczyniowej.

do pozanaczyniowej.

Ponadto toksyny bakteryjne i mediatory procesu zapalnego uszkadzają

Ponadto toksyny bakteryjne i mediatory procesu zapalnego uszkadzają

mięsień sercowy.

mięsień sercowy.

Opór naczyń obwodowych jest zmniejszony.

Opór naczyń obwodowych jest zmniejszony.

Hemodynamicznie występuje duży rzut serca przy małym oporze naczyń

Hemodynamicznie występuje duży rzut serca przy małym oporze naczyń

obwodowych.

obwodowych.

Krew gromadzi się w naczyniach mikrokrążenia.

Krew gromadzi się w naczyniach mikrokrążenia.

Tworzą się mikrozakrzepy, co aktywuje układ krzepnięcia i fibrynolizy.

Tworzą się mikrozakrzepy, co aktywuje układ krzepnięcia i fibrynolizy.

Zakażenie - wniknięcie drobnoustrojów ( wirusów, bakterii, grzybów,

Zakażenie - wniknięcie drobnoustrojów ( wirusów, bakterii, grzybów,

pasożytów) do

pasożytów) do

organizmu człowieka.

organizmu człowieka.

Zapalenie — odczyn obronny tkanek organizmu na bodziec zapalny.

Zapalenie — odczyn obronny tkanek organizmu na bodziec zapalny.

Posocznica — uogólniona reakcja zapalna na rozprzestrzenianie się

Posocznica — uogólniona reakcja zapalna na rozprzestrzenianie się

drobnoustrojów

drobnoustrojów

SfRS — zespół uogólnionej reakcji zapalnej (rozwija się z przyczyn

SfRS — zespół uogólnionej reakcji zapalnej (rozwija się z przyczyn

zapalnych i niezapalnych — uraz, oparzenie, OZT).

zapalnych i niezapalnych — uraz, oparzenie, OZT).

Ciężka posocznica — ze spadkiem ciśnienia tętniczego.

Ciężka posocznica — ze spadkiem ciśnienia tętniczego.

Wstrząs septyczny — ciężka posocznica, nie poddająca się leczeniu

Wstrząs septyczny — ciężka posocznica, nie poddająca się leczeniu

przetaczaniem płynów.

przetaczaniem płynów.

MODS — zespół niewydolności wielonarządowej.

MODS — zespół niewydolności wielonarządowej.

Wstrząs septyczny

Wstrząs septyczny

Mediatory procesu zapalnego:

Mediatory procesu zapalnego:

๏

-Składniki komplementu

-Składniki komplementu

๏

-Układ kinin

-Układ kinin

๏

-Układ krzepnięcia

-Układ krzepnięcia

๏

-Histamina

-Histamina

๏

-Serotonina

-Serotonina

๏

-Enzymy lizosomalne

-Enzymy lizosomalne

๏

-Prostaglandyny

-Prostaglandyny

๏

-Leukotrieny

-Leukotrieny

๏

-PAF

-PAF

๏

-Cytokiny (TNF, interleukiny)

-Cytokiny (TNF, interleukiny)

๏

-Tlenek azotu

-Tlenek azotu

๏

-Toksyny drobnoustrojów (endotoksyny, egzotoksyny)

-Toksyny drobnoustrojów (endotoksyny, egzotoksyny)

wyzwalają złożoną, uogólnioną reakcję zapalną

wyzwalają złożoną, uogólnioną reakcję zapalną

organizmu gospodarza.

organizmu gospodarza.

Wstrząs septyczny

Wstrząs septyczny

Okresy Choroby

Okresy Choroby

1. Okres wczesny

1. Okres wczesny

- wzmożona przepuszczalność naczyń włosowatych po ich uszkodzeniu,

- wzmożona przepuszczalność naczyń włosowatych po ich uszkodzeniu,

- rozszerzenie naczyń krwionośnych,

- rozszerzenie naczyń krwionośnych,

- rzut serca prawidłowy lub zwiększony,

- rzut serca prawidłowy lub zwiększony,

- hiperwentylacja, tachykardia,

- hiperwentylacja, tachykardia,

- może występować gorączka lub nie,

- może występować gorączka lub nie,

- podstawowe leczenie — wypełnienie łożyska naczyniowego.

- podstawowe leczenie — wypełnienie łożyska naczyniowego.

2. Okres wstrząsu rozwiniętego

2. Okres wstrząsu rozwiniętego

- nasilony przesięk kapilarny

- nasilony przesięk kapilarny

- depresja mięśnia sercowego (wpływ toksyn i mediatorów),

- depresja mięśnia sercowego (wpływ toksyn i mediatorów),

- objawy wstrząsu i zaburzenia czynności narządów,

- objawy wstrząsu i zaburzenia czynności narządów,

- w leczeniu stosuje się wypełnienie łożyska naczyniowego i katecholaminy.

- w leczeniu stosuje się wypełnienie łożyska naczyniowego i katecholaminy.

3. Wstrząs ciężki

3. Wstrząs ciężki

- oporność na standardowe leczenie,

- oporność na standardowe leczenie,

- gwałtowny przebieg,

- gwałtowny przebieg,

- masywny przesięk przez naczynia włosowate,

- masywny przesięk przez naczynia włosowate,

- znaczna depresja mięśnia sercowego,

- znaczna depresja mięśnia sercowego,

- objawy uszkodzenia wielu narządów ~MODS): zaburzenia świadomości, ARDS,

- objawy uszkodzenia wielu narządów ~MODS): zaburzenia świadomości, ARDS,

ONN, DIC,

ONN, DIC,

- konieczne jest podawanie dużych objętości płynów i dużych dawek katecholamin.

- konieczne jest podawanie dużych objętości płynów i dużych dawek katecholamin.

Wstrząs septyczny

Wstrząs septyczny

LECZENIE

LECZENIE

-Antybiotykoterapia (empiryczna i celowana)

-Antybiotykoterapia (empiryczna i celowana)

Leczenie objawowe:

Leczenie objawowe:

»

Poszukiwanie ognisk zakażenia i ich usuwanie — opracowanie

Poszukiwanie ognisk zakażenia i ich usuwanie — opracowanie

chirurgiczne, drenaże.

chirurgiczne, drenaże.

»

Leczenie eksperymentalne — przeciwciała przeciw toksynom

Leczenie eksperymentalne — przeciwciała przeciw toksynom

bakteryjnym i mediatorom zapalnym np. TNĘ cytokinom.

bakteryjnym i mediatorom zapalnym np. TNĘ cytokinom.

»

Resuscytacja płynowa — często duże objętości, monitorowanie

Resuscytacja płynowa — często duże objętości, monitorowanie

inwazyjne.

inwazyjne.

»

Wlewy katecholamin — poprawiają czynność serca i obkurczają

Wlewy katecholamin — poprawiają czynność serca i obkurczają

naczynia.

naczynia.

»

Wentylacja mechaniczna (ARDS).

Wentylacja mechaniczna (ARDS).

»

Wodorowęglan sodu — wyrównywanie kwasicy metabolicznej.

Wodorowęglan sodu — wyrównywanie kwasicy metabolicznej.

»

Diuretyki — gdy po resuscytacji płynowej oliguria lub anuria.

Diuretyki — gdy po resuscytacji płynowej oliguria lub anuria.

»

Hemofiltracja lub hemodializa — ONN.

Hemofiltracja lub hemodializa — ONN.

»

Przetaczanie FFP, KKP, ATIi — DIC.

Przetaczanie FFP, KKP, ATIi — DIC.

»

Wałka z gorączką — ograniczenie zapotrzebowania tlenowego.

Wałka z gorączką — ograniczenie zapotrzebowania tlenowego.

»

Sterydy — hamowanie reakcji zapalnej.

Sterydy — hamowanie reakcji zapalnej.

Wstrząs septyczny

Wstrząs septyczny

ARDS

ARDS



ARDS

ARDS

— zespół ostrych zaburzeń

— zespół ostrych zaburzeń

oddechowych.

oddechowych.



Ostra

Ostra

niewydolność

niewydolność

oddechowa

oddechowa

spowodowana zwiększoną

spowodowana zwiększoną

przepuszczalnością kapilar płucnych

przepuszczalnością kapilar płucnych



Niekardiogenny

Niekardiogenny

obrzęk

obrzęk

płuc

płuc

.

.



Płuca szczególnie narażone

Płuca szczególnie narażone

— przejmują

— przejmują

cały rzut serca (duża ilość mediatorów), dla

cały rzut serca (duża ilość mediatorów), dla

swej prawidłowej funkcji muszą być

swej prawidłowej funkcji muszą być

„suche”.

„suche”.

*

*

Rtg

Rtg

— rozsiane zagęszczenia — obraz

— rozsiane zagęszczenia — obraz

„burzy śnieżnej”

„burzy śnieżnej”

*

*

Leczenie

Leczenie

— wentylacja mechaniczna

— wentylacja mechaniczna

(często agresywna, ułożenie na brzuchu).

(często agresywna, ułożenie na brzuchu).

Wstrząs neurogenny

Wstrząs neurogenny

Etiologia

Etiologia



urazowe uszkodzenie rdzenia kręgowego

urazowe uszkodzenie rdzenia kręgowego



blokada centralna wywołana znieczuleniem PP lub ZO

blokada centralna wywołana znieczuleniem PP lub ZO



Spadek ciśnienia krwi jest skutkiem utraty napięcia naczyń

Spadek ciśnienia krwi jest skutkiem utraty napięcia naczyń

obwodowych.

obwodowych.



Hipotonia występuje bez obkurczenia naczyń skórnych

Hipotonia występuje bez obkurczenia naczyń skórnych



W zależności od wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego będzie

W zależności od wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego będzie

występować tachykardia lub bradykardia (np. accelerantes).

występować tachykardia lub bradykardia (np. accelerantes).



Występują obwodowe ubytki neurologiczne.

Występują obwodowe ubytki neurologiczne.



Mogą wystąpić nudności, wymioty, bezdech ośrodkowy.

Mogą wystąpić nudności, wymioty, bezdech ośrodkowy.

Przy uszkodzeniu odcinka szyjnego kręgosłupa dominacja

Przy uszkodzeniu odcinka szyjnego kręgosłupa dominacja

układu przywspółczulnego: bradykardia, skurcz oskrzeli, biegunka.

układu przywspółczulnego: bradykardia, skurcz oskrzeli, biegunka.

Leczenie:

Leczenie:



zabezpieczenie dróg oddechowych i wentylacja,

zabezpieczenie dróg oddechowych i wentylacja,



resuscytacja płynami,

resuscytacja płynami,



katecholaminy - zwiększenie napięcia naczyń, wspomaganie

katecholaminy - zwiększenie napięcia naczyń, wspomaganie

czynności serca,

czynności serca,



atropina -bradykardia.

atropina -bradykardia.

Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny

Etiologia

Etiologia

•

Anafilaksja - ostra reakcja, w której pośredniczą przeciwciała.

Anafilaksja - ostra reakcja, w której pośredniczą przeciwciała.

Występuje w przypadku ekspozycji na dany antygen u uprzednio

Występuje w przypadku ekspozycji na dany antygen u uprzednio

uczulonej osoby.

uczulonej osoby.

•

Reakcja anafilaktoidalna - podobna klinicznie, ale bez udziału

Reakcja anafilaktoidalna - podobna klinicznie, ale bez udziału

przeciwciał, nie jest konieczna wcześniejsza ekspozycja.

przeciwciał, nie jest konieczna wcześniejsza ekspozycja.

•

Wśród licznych czynników wyzwalających anafilaksję znajdują się

Wśród licznych czynników wyzwalających anafilaksję znajdują się

antybiotyki i inne leki, środki kontrastowe, produkty zawierające

antybiotyki i inne leki, środki kontrastowe, produkty zawierające

lateks.

lateks.

•

Duży odsetek zgonów.

Duży odsetek zgonów.

Patofizjologia

Patofizjologia

Kompleks antygen- przeciwciało wiąże się z receptorami komórek

Kompleks antygen- przeciwciało wiąże się z receptorami komórek

tucznych i granulocytów.

tucznych i granulocytów.

Degranulacja i uwolnienie enzymów i mediatorów reakcji zapalnej.

Degranulacja i uwolnienie enzymów i mediatorów reakcji zapalnej.

Uwolnione mediatory wywołują zwiększoną przepuszczalność

Uwolnione mediatory wywołują zwiększoną przepuszczalność

naczyń włosowatych, obrzęk, rozszerzenie naczyń, skurcz oskrzeli.

naczyń włosowatych, obrzęk, rozszerzenie naczyń, skurcz oskrzeli.

Wstrząs powstaje wskutek rozszerzenia naczyń i utraty osocza

Wstrząs powstaje wskutek rozszerzenia naczyń i utraty osocza

przez nieszczelne naczynia włosowate.

przez nieszczelne naczynia włosowate.

Objawy

Objawy

Skóra — zaczerwienienie, pokrzywka, rumień, świąd.

Skóra — zaczerwienienie, pokrzywka, rumień, świąd.

Układ oddechowy — obrzęk dróg oddechowych — niedrożność,

Układ oddechowy — obrzęk dróg oddechowych — niedrożność,

skurcz oskrzeli — duszność, ostra niewydolność oddechowa,

skurcz oskrzeli — duszność, ostra niewydolność oddechowa,

powstawanie pułapki powietrznej.

powstawanie pułapki powietrznej.

Układ krążenia — tachykardia i hipotonia.

Układ krążenia — tachykardia i hipotonia.

OUN — niepokój, splątanie.

OUN — niepokój, splątanie.

Układ pokarmowy — nudności, wymioty, kurczowe bóle brzucha,

Układ pokarmowy — nudności, wymioty, kurczowe bóle brzucha,

biegunka.

biegunka.

Nerki — krwiomocz w wyniku hemolizy

Nerki — krwiomocz w wyniku hemolizy

Leczenie

Leczenie



W przypadku zatrzymania krążenia — resuscytacja krążeniowo-

W przypadku zatrzymania krążenia — resuscytacja krążeniowo-

oddechowa.

oddechowa.



Utrzymanie drożności dróg oddechowych, tlenoterapia i wentylacja

Utrzymanie drożności dróg oddechowych, tlenoterapia i wentylacja

mechaniczna.

mechaniczna.



Resuscytacja płynowa.

Resuscytacja płynowa.



Adrenalina-lek z wyboru: zwiększa napięcie naczyń, rzut serca,

Adrenalina-lek z wyboru: zwiększa napięcie naczyń, rzut serca,

rozszerza oskrzela.

rozszerza oskrzela.

Leki przeciwhistaminowe

Leki przeciwhistaminowe



Glikokortykosteroidy.

Glikokortykosteroidy.

Inne:

Inne:

aminofilina, salbutamol, terbutalina

aminofilina, salbutamol, terbutalina

Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs

Wstrząs

Urazowy

Urazowy

Uraz

Uraz

– dynamiczne przeniesienie dużej energii do żywych

– dynamiczne przeniesienie dużej energii do żywych

tkanek, które powoduje ich uszkodzenie, a następnie

tkanek, które powoduje ich uszkodzenie, a następnie

zaburzenia czynności komórek lub nawet całego

zaburzenia czynności komórek lub nawet całego

organizmu.

organizmu.



bezpośrednie obrażenia urazowe

bezpośrednie obrażenia urazowe



wybuchy

wybuchy



hałas i ultradźwięki

hałas i ultradźwięki



urazy termiczne

urazy termiczne



promieniowanie

promieniowanie

(STAŁA OBSERWACJA)

(STAŁA OBSERWACJA)

Rozpoznanie:

Rozpoznanie:



Chory blady, spowolniały, zaburzenia świadomości.

Chory blady, spowolniały, zaburzenia świadomości.



Rysy twarzy zaostrzone, skóra (zwłaszcza kończyn) zimna,

Rysy twarzy zaostrzone, skóra (zwłaszcza kończyn) zimna,

pokryta potem

pokryta potem



Ból.

Ból.



Tętno przyspieszone, czasami niemiarowe.

Tętno przyspieszone, czasami niemiarowe.



RR obniżone, żyły szyjne zapadnięte, czas wypełniania naczyń

RR obniżone, żyły szyjne zapadnięte, czas wypełniania naczyń

włosowatych przedłużony.

włosowatych przedłużony.



Tony serca głuchawe.

Tony serca głuchawe.



Oddech płytki, przyspieszony.

Oddech płytki, przyspieszony.

Wstrząs Urazowy

Wstrząs Urazowy

Postępowanie na miejscu wypadku

Postępowanie na miejscu wypadku



zatamowanie krwawienia

zatamowanie krwawienia



tlenoterapia

tlenoterapia



szybki transport

szybki transport

Leczenie

Leczenie



zwiększenie zaopatrzenia komórek w tlen i inne substancje

zwiększenie zaopatrzenia komórek w tlen i inne substancje

energetyczne

energetyczne



wyrównanie objętości krwi krążącej

wyrównanie objętości krwi krążącej



wyrównanie zaburzeń krążenia obwodowego i jego skutków

wyrównanie zaburzeń krążenia obwodowego i jego skutków

Powikłania wstrząsu:

Powikłania wstrząsu:

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

Zespół ostrej niewydolności oddechowej

Zespół ostrej niewydolności oddechowej

Zespół rozsianego wykrzepiania

Zespół rozsianego wykrzepiania

wewnątrznaczyniowego (DIC).

wewnątrznaczyniowego (DIC).

Podstawy transfuzjologii

Podstawy transfuzjologii

(preparaty krwiopochodne i

(preparaty krwiopochodne i

krwiozastępcze)

krwiozastępcze)

Wskazania do stosowania krwi i jej

Wskazania do stosowania krwi i jej

preparatów:

preparatów:



nagła utrata krwi powyżej 20% objętości krwi krążącej

nagła utrata krwi powyżej 20% objętości krwi krążącej

lub osocza (wstrząs hipowolemiczny)

lub osocza (wstrząs hipowolemiczny)



znaczne pogorszenie zdolności przenoszenia tlenu w

znaczne pogorszenie zdolności przenoszenia tlenu w

ciężkiej niedokrwistości

ciężkiej niedokrwistości



niedobory osoczowych czynników krzepnięcia z

niedobory osoczowych czynników krzepnięcia z

objawami skazy krwotocznej, także u chorych

objawami skazy krwotocznej, także u chorych

operowanych

operowanych



ciężkie niedobory innych białek osocza, prowadzące do

ciężkie niedobory innych białek osocza, prowadzące do

powikłań zagrażających życiu

powikłań zagrażających życiu



wymienne przetaczanie krwi w chorobie hemolitycznej

wymienne przetaczanie krwi w chorobie hemolitycznej

noworodków oraz w niektórych ciężkich zatruciach

noworodków oraz w niektórych ciężkich zatruciach



krążenie pozaustrojowe

krążenie pozaustrojowe

Podstawy transfuzjologii

Podstawy transfuzjologii

Przetaczamy:

Przetaczamy:

1.

1.

Preparaty krwiopochodne:

Preparaty krwiopochodne:

-krew pełną (w dużej utracie krwi)

-krew pełną (w dużej utracie krwi)

-preparaty krwinek czerwonych

-preparaty krwinek czerwonych

-koncentrat krwinek czerwonych KKCZ (standardowy

-koncentrat krwinek czerwonych KKCZ (standardowy

preparat do przetoczeń, pozbawiony 2/3 osocza)

preparat do przetoczeń, pozbawiony 2/3 osocza)

-koncentrat krwinek czerwonych ubogoleukocytarnych

-koncentrat krwinek czerwonych ubogoleukocytarnych

(bez 70-80% leukocytów, stosowane u chorych z

(bez 70-80% leukocytów, stosowane u chorych z

reakcją

reakcją

gorączkową po wcześniejszym podaniu KKCZ)

gorączkową po wcześniejszym podaniu KKCZ)

-krwinki czerwone płukane (stosowane u chorych z

-krwinki czerwone płukane (stosowane u chorych z

reakcją

reakcją

gorączkową po wcześniejszym podaniu preparatu

gorączkową po wcześniejszym podaniu preparatu

ubogoleukocytarnego)

ubogoleukocytarnego)

-krwinki czerwone mrożone (do przetoczeń krwi

-krwinki czerwone mrożone (do przetoczeń krwi

własnej

własnej

przy planowanych zabiegach chirurgicznych)

przy planowanych zabiegach chirurgicznych)

-płytki krwi

-płytki krwi

-koncentrat krwinek płukanych (u chorych z poważną

-koncentrat krwinek płukanych (u chorych z poważną

skazą krwotoczną, ostrą białaczką, w przypadku

skazą krwotoczną, ostrą białaczką, w przypadku

chemioterapii)

chemioterapii)

-składniki osocza

-składniki osocza

-osocze świeżo mrożone FFP

-osocze świeżo mrożone FFP

-koncentrat czynnika VIII i IX

-koncentrat czynnika VIII i IX

-albuminy 5% (ciśnienie osmotyczne = ciśnienie

-albuminy 5% (ciśnienie osmotyczne = ciśnienie

osocza)

osocza)

-albuminy 20% i 25% (są bardziej stężone)

-albuminy 20% i 25% (są bardziej stężone)

-immunoglobiny

-immunoglobiny

2.

2.

Preparaty krwiozastępcze:

Preparaty krwiozastępcze:

- zwiększają objętość osocza

- zwiększają objętość osocza

(uzupełniają utraconą objętość

(uzupełniają utraconą objętość

krwi)

krwi)

- zwiększają przepływ tkankowy

- zwiększają przepływ tkankowy

(rozcieńczają krew i zmniejszają

(rozcieńczają krew i zmniejszają

jej lepkość)

jej lepkość)

- zwiększają utlenowanie

- zwiększają utlenowanie

narządów (stwarzają możliwość

narządów (stwarzają możliwość

lepszego wykorzystania krwinek

lepszego wykorzystania krwinek

czerwonych)

czerwonych)

- koloidy (ze względu na duże

- koloidy (ze względu na duże

cząsteczki dłużej utrzymują się w

cząsteczki dłużej utrzymują się w

łożysku naczyniowym i skuteczniej

łożysku naczyniowym i skuteczniej

zwiększają objętość naczyniową)

zwiększają objętość naczyniową)

- dekstrany (wielocukier):

- dekstrany (wielocukier):

dekstran 40 6% i 10%, dekstran

dekstran 40 6% i 10%, dekstran

70 6%

70 6%

- HAES: roztwory skrobi 3%, 6% i

- HAES: roztwory skrobi 3%, 6% i

10% (hydroksyetylowana

10% (hydroksyetylowana

pochodna skrobi)

pochodna skrobi)

- żelatyny (gelafundin): roztwór

- żelatyny (gelafundin): roztwór

skrobi

skrobi

- haemofusin 10%

- haemofusin 10%

- krystaloidy (szybko przenikają

- krystaloidy (szybko przenikają

przez ściany naczynia, krótko

przez ściany naczynia, krótko

utrzymują się w łożysku

utrzymują się w łożysku

naczyniowym-pozostaje około 20-

naczyniowym-pozostaje około 20-

25%, podaje się je przy utracie

25%, podaje się je przy utracie

krwi do 20%)

krwi do 20%)

- glukoza 5%, 10% i 40%

- glukoza 5%, 10% i 40%

- 0,9% Natrium Chloratum

- 0,9% Natrium Chloratum

- roztwór Ringera

- roztwór Ringera

- płyn wieloelektrolitowy

- płyn wieloelektrolitowy

Podstawy transfuzjologii

Podstawy transfuzjologii

Przetaczanie krwi i jej preparatów wymaga:

Przetaczanie krwi i jej preparatów wymaga:

badań serologicznych

badań serologicznych

(oznaczenie grupy krwi w

(oznaczenie grupy krwi w

zakresie ABO i Rh)

zakresie ABO i Rh)

próby krzyżowej

próby krzyżowej

(ma na celu wykazanie zgodności lub

(ma na celu wykazanie zgodności lub

niezgodności serologicznej pomiędzy dawcą a biorcą,

niezgodności serologicznej pomiędzy dawcą a biorcą,

przeprowadza się badania surowicy dawcy z krwinkami

przeprowadza się badania surowicy dawcy z krwinkami

biorcy i odwrotnie)

biorcy i odwrotnie)

próby biologicznej

próby biologicznej

(wykonywana na samym początku

(wykonywana na samym początku

przetaczania u wszystkich chorych, polega na szybkim

przetaczania u wszystkich chorych, polega na szybkim

wprowadzeniu 30 ml krwi do żyły chorego, następnie

wprowadzeniu 30 ml krwi do żyły chorego, następnie

zmniejszenia szybkości przetaczania do 20 kropli na

zmniejszenia szybkości przetaczania do 20 kropli na

minutę i obserwowaniu chorego przez 10 minut – tętno,

minutę i obserwowaniu chorego przez 10 minut – tętno,

oddech, wygląd zewnętrzny, samopoczucie; w

oddech, wygląd zewnętrzny, samopoczucie; w

przypadku niepokojących objawów przerywa się

przypadku niepokojących objawów przerywa się

transfuzję)

transfuzję)

Podstawy transfuzjologii

Podstawy transfuzjologii

Powikłania poprzetoczeniowe wczesne:

Powikłania poprzetoczeniowe wczesne:

-ostra, wewnątrznaczyniowa hemoliza (wstrząs hemolityczny)

-ostra, wewnątrznaczyniowa hemoliza (wstrząs hemolityczny)

-odczyn alergiczny w postaci zaczerwienienia skóry, wysypki, obrzęku głośni i

-odczyn alergiczny w postaci zaczerwienienia skóry, wysypki, obrzęku głośni i

duszności,

duszności,

bądź wstrząsu anafilaktycznego

bądź wstrząsu anafilaktycznego

-odczyn gorączkowy

-odczyn gorączkowy

-niekardiogenny obrzęk płuc

-niekardiogenny obrzęk płuc

-przeciążenie krążenia

-przeciążenie krążenia

-wstrząs septyczny

-wstrząs septyczny

-powikłania zatorowe

-powikłania zatorowe

-zaburzenia rytmu serca

-zaburzenia rytmu serca

Powikłania poprzetoczeniowe późne:

Powikłania poprzetoczeniowe późne:

-łagodna żółtaczka po KKCZ

-łagodna żółtaczka po KKCZ

-opóźnione odczyty hemolityczne

-opóźnione odczyty hemolityczne

-poprzetoczeniowe choroby zakaźne

-poprzetoczeniowe choroby zakaźne

Autotransfuzja:

Autotransfuzja:

Jest to przetoczenie choremu jego własnej krwi w trakcie zabiegu

Jest to przetoczenie choremu jego własnej krwi w trakcie zabiegu

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

-zły stan ogólny

-zły stan ogólny

-niedokrwistość

-niedokrwistość

-niewydolność oddechu i krążenia oraz nerek i wątroby

-niewydolność oddechu i krążenia oraz nerek i wątroby

-nowotwory złośliwe

-nowotwory złośliwe

DIC

DIC

Zespół rozsianego wykrzepiania

Zespół rozsianego wykrzepiania

wewnątrznaczyniowego

wewnątrznaczyniowego

czasem też

czasem też

zespół

zespół

DIC

DIC

(od

(od

ang.

ang.

disseminated intravascular coagulation

disseminated intravascular coagulation

-

-

DIC

DIC

), zespół

), zespół

chorobowy polegający na aktywacji (w przebiegu różnych

chorobowy polegający na aktywacji (w przebiegu różnych

chorób) kaskady krzepnięcia i wytworzenie licznych

chorób) kaskady krzepnięcia i wytworzenie licznych

mikrozakrzepów w świetle małych naczyń krwionośnych,

mikrozakrzepów w świetle małych naczyń krwionośnych,

co w efekcie często doprowadza do zużycia czynników

co w efekcie często doprowadza do zużycia czynników

krzepnięcia, szczególnie fibrynogenu, czynnika VIII i V

krzepnięcia, szczególnie fibrynogenu, czynnika VIII i V

oraz płytek krwi, powodując objawy skazy krwotocznej

oraz płytek krwi, powodując objawy skazy krwotocznej

("koagulopatia ze zużycia").

("koagulopatia ze zużycia").

Najczęściej dochodzi wówczas do masowej

Najczęściej dochodzi wówczas do masowej

fibrynolizy, czemu towarzyszą liczne wynaczynienia i

fibrynolizy, czemu towarzyszą liczne wynaczynienia i

krwotoki. DIC może doprowadzić do wstrząsu, który

krwotoki. DIC może doprowadzić do wstrząsu, który

niekiedy kończy się nawrotem choroby. Jeśli wstrząs

niekiedy kończy się nawrotem choroby. Jeśli wstrząs

dotyczy wielu narządów, może okazać się śmiertelny

dotyczy wielu narządów, może okazać się śmiertelny

DIC

DIC

Przyczyny:

Przyczyny:

Wykrzepianie wyzwalają bezpośrednio głównie uwolniony czynnik

Wykrzepianie wyzwalają bezpośrednio głównie uwolniony czynnik

tkankowy (TF) i tromboplastyna oraz odsłonięcie warstwy

tkankowy (TF) i tromboplastyna oraz odsłonięcie warstwy

podśródbłonkowej naczyń. Do przyczyn pośrednich należą:

podśródbłonkowej naczyń. Do przyczyn pośrednich należą:



powikłania ginekologiczne (najczęstsza przyczyna) - zator wodami

powikłania ginekologiczne (najczęstsza przyczyna) - zator wodami

płodowymi, rzucawka, przedwczesne odklejenie łożyska, sztuczne

płodowymi, rzucawka, przedwczesne odklejenie łożyska, sztuczne

poronienie, obumarcie płodu

poronienie, obumarcie płodu



sepsa, najczęściej spowodowana bakteriami gram-ujemnymi

sepsa, najczęściej spowodowana bakteriami gram-ujemnymi

uwalniającymi lipopolisacharyd, a także rzadziej gram-dodatnimi (z

uwalniającymi lipopolisacharyd, a także rzadziej gram-dodatnimi (z

powodu ich mukopolisacharydów)

powodu ich mukopolisacharydów)



uszkodzenia tkanek, takie jak przy oparzeniach, zabiegu

uszkodzenia tkanek, takie jak przy oparzeniach, zabiegu

chirurgicznym, wypadku (np. zmiażdżenia)

chirurgicznym, wypadku (np. zmiażdżenia)



hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa i masywne przetoczenia

hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa i masywne przetoczenia



gorączki krwotoczne wywołane przez różne wirusy, a także wiremia

gorączki krwotoczne wywołane przez różne wirusy, a także wiremia

w przypadku CMV, HIV, Epsteina-Barr

w przypadku CMV, HIV, Epsteina-Barr



ostra białaczka promielocytowa, gruczolakorak

ostra białaczka promielocytowa, gruczolakorak



ukąszenie przez niektóre jadowite węże

ukąszenie przez niektóre jadowite węże



choroby trzustki (rak, ostre zapalenie lub zaostrzenie zapalenia

choroby trzustki (rak, ostre zapalenie lub zaostrzenie zapalenia

przewlekłego)

przewlekłego)



wstrząs.

wstrząs.

DIC

DIC

Leczenie:

Leczenie:



opanowanie wstrząsu

opanowanie wstrząsu



wyrównanie hipowolemii

wyrównanie hipowolemii



dobre ocieplenie

dobre ocieplenie



tlen

tlen



antybiotyki

antybiotyki



przeciwdziałanie kwasicy

przeciwdziałanie kwasicy



zniesienie bólu

zniesienie bólu



postępowanie profilaktyczne DIC -

postępowanie profilaktyczne DIC -

heparyna we wlewie ciągłym 300-500j./h lub

heparyna we wlewie ciągłym 300-500j./h lub

2-3x5000j./d

2-3x5000j./d

ARDS

ARDS

Zespół ostrej niewydolności oddechowej

Zespół ostrej niewydolności oddechowej

(ARDS, ang.

(ARDS, ang.

Acute respiratory distress syndrome

Acute respiratory distress syndrome

), zwany również

), zwany również

zespołem niewydolności oddechowej

zespołem niewydolności oddechowej

(RDS, ang.

(RDS, ang.

respiratory distress syndrome

respiratory distress syndrome

) ,

) ,

zespołem

zespołem

niewydolności oddechowej dorosłych

niewydolności oddechowej dorosłych

(w odróżnieniu

(w odróżnieniu

od IRDS),

od IRDS),

mokrym płucem

mokrym płucem

(ang.

(ang.

wet lung

wet lung

) lub

) lub

płucem

płucem

Da Nang

Da Nang

(ang.

(ang.

Da Nang lung

Da Nang lung

) jest poważną reakcją płuc

) jest poważną reakcją płuc

na różne czynniki, które je uszkadzają. Jest to

na różne czynniki, które je uszkadzają. Jest to

najważniejsze schorzenie prowadzące do obrzęku płuc ze

najważniejsze schorzenie prowadzące do obrzęku płuc ze

wzrostu przepuszczalności.

wzrostu przepuszczalności.

ARDS

ARDS

jest poważnym stanem chorobowym płuc

jest poważnym stanem chorobowym płuc

spowodowanym różnorodnymi bezpośrednimi lub

spowodowanym różnorodnymi bezpośrednimi lub

pośrednimi czynnikami uszkadzającymi. Zespół ten

pośrednimi czynnikami uszkadzającymi. Zespół ten

charakteryzuje się zapaleniem miąższu płucnego

charakteryzuje się zapaleniem miąższu płucnego

prowadzącym do upośledzenia wymiany gazowej z

prowadzącym do upośledzenia wymiany gazowej z

towarzyszącym uwalnianiem mediatorów procesu

towarzyszącym uwalnianiem mediatorów procesu

zapalnego, hipoksemią. Często doprowadza do zespołu

zapalnego, hipoksemią. Często doprowadza do zespołu

niewydolności wielonarządowej (MOD). Jest to stan

niewydolności wielonarządowej (MOD). Jest to stan

zagrażający życiu, często kończący się śmiercią.

zagrażający życiu, często kończący się śmiercią.

Zazwyczaj wymaga zastosowania mechanicznej

Zazwyczaj wymaga zastosowania mechanicznej

wentylacji oraz przyjęcia na oddział intensywnej opieki

wentylacji oraz przyjęcia na oddział intensywnej opieki

medycznej. Mniej poważną postacią jest ostre

medycznej. Mniej poważną postacią jest ostre

uszkodzenie płuc (ALI).

uszkodzenie płuc (ALI).

ARDS

ARDS

Ostra niewydolność oddechu u dorosłych

Ostra niewydolność oddechu u dorosłych

Spowodowana jest rozsianymi lub ogniskowymi uszkodzeniami płuc o ostrym przebiegu.

Spowodowana jest rozsianymi lub ogniskowymi uszkodzeniami płuc o ostrym przebiegu.

Przyczyny ARDS:

Przyczyny ARDS:

-posocznica

-posocznica

-aspiracja kwaśnej treści żołądkowej

-aspiracja kwaśnej treści żołądkowej

-masywne przetaczanie krwi

-masywne przetaczanie krwi

-zator powietrzny lub tłuszczowy

-zator powietrzny lub tłuszczowy

-podtopienie

-podtopienie

-reakcja toksyczna (np. drażniące gazy)

-reakcja toksyczna (np. drażniące gazy)

Przyczyny ogniskowe

Przyczyny ogniskowe

-płatowe zapalenie płuc

-płatowe zapalenie płuc

-stłuczenie płuca

-stłuczenie płuca

-ostra niedodma (utrata powietrzności przez pęcherzyki płucne w danym rejonie)

-ostra niedodma (utrata powietrzności przez pęcherzyki płucne w danym rejonie)

Objawy ARDS

Objawy ARDS

-tachypnoe (powyżej 39x/min)

-tachypnoe (powyżej 39x/min)

-duszność

-duszność

-rozsiane rzężenia i świsty nad płucami

-rozsiane rzężenia i świsty nad płucami

-inne objawy zależne od przyczyny

-inne objawy zależne od przyczyny

Postępowanie

Postępowanie

-utrzymanie drożności dróg oddechowych

-utrzymanie drożności dróg oddechowych

-utrzymanie dostatecznej wentylacji i optymalnego natlenowania krwi

-utrzymanie dostatecznej wentylacji i optymalnego natlenowania krwi