Proces

miażdżycowy,

a stres

Prewencyjna rola wysiłku
fizycznego

Magdalena Wesołowska

Paulina Wojas

Definicja:

Miażdżyca

-

jest to

ogólnoustrojowy proces
chorobowy, dotyczący średnich i
dużych naczyń tętniczych,
powodujący zwężenie ich światła
i ograniczenie przepływu krwi.



Miażdżyca jest przyczyną wielu chorób
układu krążenia i główną przyczyną
śmierci mieszkańców krajów zachodnich.



Prawie co trzeci Polak ma podwyższony
poziom cholesterolu (powyżej 200 mg%).



Podwyższony poziom cholesterolu
całkowitego stwierdzono u co

dziesiątej

przebadanej osoby w wieku 15-29 lat, co

czwartej

osoby w wieku 30-49 lat oraz co

drugiej

w wieku 50-lat i więcej.

Proces miażdżycowy:

1.

Zmiany chorobowe powstają najpierw w błonie

wewnętrznej naczyń.

2.

Miażdżyca jest związana z zaburzeniami

metabolicznymi i przepuszczalnością

śródbłonka i jego błony podstawnej

3.

Prowadzi do zgrubienia błony wewnętrznej

tętnic

4.

Zmiany są wieloogniskowe

5.

Jest to choroba przewlekła

6.

Zależy od czynników wewnętrzenych

(dzidziczność, płęć, choroby), i zewnętznych

(środowisko, praca, stres, dieta)

Jak przebiega
proces miażdżycowy?



Pod wpływem wielu czynników dochodzić może
do

uszkodzenia błony wewnętrznej

naczyń

tętniczych, zmiany komórek mięśni gładkich
ściany tętnicy i tworzenia tkanki łącznej.



Na skutek patologicznych procesów wytwórczych
powstaje i narasta zwężająca tętnicę

płytka

miażdżycowa

(cholesterol, jego estry, czynniki

krzepnięcia i elementy morfotyczne).



Płytka w ścianie tętnicy ulega potem

zwapnieniu

.



Ważną rolę w procesie miażdżycowym
odgrywa

układ krzepnięcia

. Po uszkodzeniu

śródbłonka tworzą się drobne przyścienne
zakrzepy.



W późniejszym okresie taka płytka
miażdżycowa może pękać, dochodzi wtedy do
większych

zakrzepów

, niekiedy z zamknięciem

światła całej tętnicy,



W wyniku

zamknięcia światła

naczynia może

dojść do martwicy, a więc zawału obszaru
narządu zaopatrywanego przez to naczynie.

Czynniki ryzyka choroby
miażdżycowej:



Wiek

-

ryzyko miażdżycy rośnie wraz z wiekiem.

Uważa się, że mężczyźni powyżej 45 a kobiety

powyżej 50 roku życia powinny co roku badać

poziom cholesterolu, jako jednego z ryzyk

choroby wieńcowej.



Dziedziczenie

-

osoby, u których w rodzinie

występowały zawały serca oraz miażdżyca,

znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka

choroby miażdżycowej.



Płeć

-

ryzyko wystąpienia miażdżycy jest wyższe

u mężczyzn niż u kobiet.

Czynniki na które mamy
wpływ:



Wysoki poziom cholesterolu

- osoby z wysokim poziomem

LDL, są znacznie bardziej narażone na ryzyko choroby

miażdżycowej, gdyż łatwiej osadza się na ścianach tętnic



Palenie tytoniu

- powoduje bowiem wzrost poziomu

cholesterolu. Substancje zawarte w dymie tytoniowym

powodują uszkodzenie śródbłonka tętnic i zwiększoną

gotowość zakrzepową krwi



Wysokie ciśnienie

– płytka miażdżycowa pojawia się w

naczyniach o wysokim ciśnieniu



Stres



Nadwaga

- u osób z nadwagą z reguły występuje wyższe

ciśnienie oraz wysoki poziom cholesterolu.



Alkohol

- spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach

powoduje podwyższenie ciśnienia. Stwierdzono jednak,

że niewielkie ilości wina mają pozytywny wpływ na

poziom cholesterolu we krwi.

Cholesterol:

Znajduje się w zjadanych przez nas pokarmach oraz

jest syntetyzowany przez organizm.

Cholesterol w osoczu krwi występuje w powiązaniu z

białkami tworząc lipoproteiny:



HDL – lipoproteiny dużej gęstości

. Wysysają

nadmiar cholesterolu z tkanek i przenoszą go do

wątroby, gdzie ulega degradacji. Jest to „dobry”

cholesterol.



LDL – lipoproteiny małej gęstości

. Rolą LDL jest

przenoszenie cholesterolu z wątroby do tkanek.

Jest to „zły” cholesterol.

Rola reakcji stresowej:



Wzrost produkcji cholesterolu



Wzrost ciśnienia tętniczego



Aktywacja syntezy homocysteiny



Cytotoksyczne działanie amin

katecholowych na komórki śródbłonka



Aktywacja płytek krwi



Zwiększona synteza błonowych molekuł

adhezyjnych



Hamowanie syntezy estogenów

A k ty w a c ja p ły te k

B la s z k a m ia ż d ż y c o w a

w y k r z e p ia n ie p r z y ś c ie n n e

P g i ( - )

U s z k o d z e n ie ś r ó d b ło n k a

A m in y K a te c h o lo w e ( + )

I n s u lin a ( -)

G lu k o z a ( + )

F F A ( + )

O d s ło n ię c ie b ło n y ś r o d k o w e j

C h o le s te r o l

s te ro id o g e n e z a

N a d m ia r a C o A

G lik o k o r ty k o id y

S tr e s

Choroby związane
z miażdżycą:



choroba wieńcowa,



zawał serca,



zaburzenia przepływu krwi w tętnicach
szyjnych i mózgowych z udarem
mózgowym,



zaburzenia przepływu w innych
narządach jak np. nerki



chromanie przestankowe kończyn
dolnych – niedokrwienie kończyn,
objawiające się bólem przy chodzeniu

Leczenie miażdżycy



Zmiana stylu życia – dieta,
aktywność fizyczna, rezygnacja z
używek



Leczenie farmakologiczne – np.:
żywice jonowymienne, statyny,
pochodne kwasu fibrynowego,
antyoksydanty

Ochronne działanie
wysiłku fizycznego



Zużycie nagromadzonej glukozy i FFA



Szybsze rozładowanie reakcji stresowej
– skrócenie czasu jej trwania



Zwiększona prędkość przepływu krwi
przez tkanki – zapobiega adhezji
aktywnych płytek do ścian naczynia

Aktywność fizyczna może:

Zwiększać:



Rozwój krążenia

obocznego w sercu



Powiększać przekrój

naczyń



Wydolność serca



Przepływ krwi w

naczyniach obwodowych



Aktywność

fibrynolityczną



Zawartość tlenu we krwi



Liczbę erytrocytów i

objętość krwi



Tolerancję na stres

Zmniejszać:



Stężenie trójglicerydów i

cholesterolu w surowicy



Zawartość glukozy



Otłuszczenie ciała



Ciśnienie tętnicze



Podatność na

zaburzenia rytmu serca



Wytwarzanie

katecholamin



Nadmierną reakcję

neurohormonalną



Napięcie związane ze

stresem psychicznym

Bibliografia:



„Choroby naczyń”

pod red. Henryka

Rykowskiego, wyd. PWZL



„Skrypt z medycyny i epidemiologii
środowiskowej” –

Jadwiga Jośko



Zdrowie i medycyna – portal medyczny:

http://zdrowie.flink.pl/miazdzyca.php



Poradnik medyczny:

http://www.

poradnikmedyczny.pl/mod
/archiwum/790_leczenie_miażdżycy.html