Metody rozpoznawania chorób układu

moczowego, zmiany w moczu, próby

czynnościowe nerek, zasady postępowania

lekarskiego

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Zwierząt

Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Akademii Rolniczej w Lublinie

Rozpoznawanie Chorób

Układu

Moczowego opiera się na:

Fizykalne badanie układu

moczowego

Badanie moczu

Próby czynnościowe nerek

Badanie RTG i USG

Biopsja nerek

Badanie fizykalne

•

Najważniejsze objawy, które mogą

być pomocne w rozpoznaniu choroby:

Objawy bólowe

Wzmożone pragnienie

Obrzęki

Wymioty i biegunka

Chudnięcie

Zaburzenia w oddawaniu moczu: częste oddawanie moczu, rzadkie

oddawanie moczu, utrudnione moczenie, częste parcie na mocz

Zaburzenia w ilości oddawanego moczu: wielomocz, skąpomocz,

bezmocz

OBJAWY KLINICZNE

TOWARZYSZĄCE CHOROBOM

NEREK

Utrata masy ciała

Otępienie

Nudności i wymioty

Brak łaknienia

(jadłowstręt)

Poliuria, polidypsja

Nocturia (moczenie

nocne)

Oliguria, anuria

Obrzęki

Powiększenie j. brzusznej

Biegunka

Cuchnący oddech

Owrzodzenie jamy ustnej

Ostra niewydolność

oddechowa

OBSERWACJE ODDAWANIA MOCZU

sposób

Incontinentio urinae –

nietrzymanie moczu



Atonia pęcherza



Niedowład pęcherza



Dysfunkcja rdzenia kręgowego



Dysuria –

utrudnione oddawanie moczu



Stranguria –

bolesne moczenie



Zapalenie cewki moczowej o różnej

etiologii



Przerost, zapalenie lub nowotwór prostaty



Moczenie przerywane



Tenesmus vesicae urinariae –

częste parcie na

mocz



SUK



Kamica



Anomalie rozwojowe u suk



Niedobór hormonów żeńskich



Zapalenie prostaty



Odmiedniczkowe zapalenie nerek



Zapalenie pęcherza moczowego



Choroby prostaty



Spastyczne porażenie zwieracza

p. moczowego

OBSERWACJE ODDAWANIA MOCZU

częstotliwość



Pollakisuria, pollakiuria –

częstomocz



Oligakisuria –

zmniejszona częstość oddawania

moczu



Anuria – brak oddawania moczu



Secretoria –

prawdziwa



Excretoria -

rzekoma



Retentio urinae – zaleganie moczu

OBSERWACJE ODDAWANIA MOCZU

ilość



Pies 0.5 - 2.0 L/dzień (20 - 100 ml/kg)



Kot 0.25 - 0.50 L/dzień (10 - 20 ml/kg)



Polyuria

wielomocz



Oliguria

–

skąpomocz



Ischuria

–

brak wydalania moczu

Zestawienie i różnicowanie przyczyn poliurii

choroba

przyczyna

różnicowanie

Niewydolność

nerek

Utrata czynnych

nefronów

Brak możliwości

zagęszczania moczu. Wzrost

stężenia mocznika i

kreatyniny

Cukrzyca

Brak lub niedobór

insuliny

Hiperglikemia i glikozuria.

Zachowana zdolność

zagęszczania moczu

Moczówka prosta

Brak lub niedobór ADH

(m. przysadkowa), bak

reakcji na endogenny

ADH (m. nerkowa)

Zagęszczanie moczu po

podaniu ADH, brak

zagęszczania w m. nerkowej

Choroba lub

zespół Cushinga

Wzrost stężenia

kortykoidów hamuje

wydzielanie ADH

Pozostaje możliwość

zagęszczania moczu.

Neutrofilia, limfipenia,

eozynopenia, wzrost

kortykosterydów, duży

brzuch, cienka skóra,

wyłysienia

Zestawienie i różnicowanie przyczyn poliurii c.d.

choroba

przyczyna

różnicowanie

Przewlekły

hipoaldosteronizm

Spadek aldosteronu,

wzrost wydalania Na

Wzrosta klirens Na a spada

K, spada iloraz Na:K poniżej

27. pozytywna reakcja na

ACTH

Nadczynność

tarczycy

Mechanizm nieznany

Spadek masy ciała,

polifagia. Wzrost stężenia T

Ropomacicze

Endotoksyny
zmniejszają odpowiedź
na ADH (?)

Charakterystyczny wywiad,

leukocytoza, objawy

intoksykacji

Przewlekłe choroby

wątroby

Spadek produkcji
mocznika, spadek
stężenia mocznika we
krwi, spadek tempa
biodegradacji
hormonów

Wzrost bilirubiny, enzymów

wątrobowych, czasu

protrombinowego. Spadek

klirensu BSP i albumin

Pierwotna

glukozuria nerkowa

Spadek resorpcji
kanalikowej, glukozy,
aminokwasów, PO

, Na,

K, kwasu moczowego,
dwuwęglanów

Glukozuria, hipostenuria,

aminoacyduria,

normoglikemia

Zestawienie i różnicowanie przyczyn poliurii c.d.

choroba

przyczyna

różnicowanie

Kwasica cewkowa

Spadek sekrecji jonu

Hipochloremia, kipokaliemia,

kwasica bez azotemii,

alkaliczny mocz

Hiperkalcemia

Wapń wpływa na
kanalikową odpowieź
na ADH

Anoreksja, depresja, wymioty.
Prawidłowy poziom mocznika i
kreatyniny

Nefropatia

hipokalemiczna

Hipofunkcja kanalików Hipokaliemia

Nadmiar Na w
diecie

Diureza osmotyczna

Na w moczu powyżej

4mEq/kg/dz.

Polidypsja

psychogenna

Fizjologiczna

odpowiedź

Zachowana zdolność
zagęszczania

Dieta

niskobiałkowa

Spadek stężenia

mocznika w rdzeniu

nerki

Spadek mocznika, albumin,

ilorazu albuminy/globuliny.

Wzrost fosfatazy alkalicznej

NERKOWE I POZANERKOWE PRZYCZYNY OBNIŻONEJ

ZDOLNOŚCI DO ZAGĘSZCZANIA MOCZU

Stan

Mechanizm

Przyczyny nerkowe

Uogólniona niewydolność nerek

2/3 lub więcej nieczynnych

nefronów

Zespół podobny do zespołu Fanconiego

Diureza osmotyczna

Pierwotny cukromocz nerkowy

Diureza osmotyczna

Moczówka prosta pochodzenia nerkowego Niewrażliwość nerek na ADH

Przyczyny pozanerkowe

Moczówka prosta pochodzenia

ośrodkowego

Niedobór lub brak ADH

Przewlekły niedobór potasu

Nieznany. Możliwe blokowanie ADH

lub hamowanie jego wydzielania,
pierwotna polidypsja

Cukrzyca

Diureza osmotyczna „wypłukanie

rdzenia nerek

Podawanie leków, zwłaszcza

moczopędnych i glikokortykoidów

Różne

NERKOWE I POZANERKOWE PRZYCZYNY OBNIŻONEJ

ZDOLNOŚCI DO ZAGĘSZCZANIA MOCZU c.d.

Stan

Mechanizm

Przyczyny pozanerkowe

Powstawanie endotoksyny: ropne
zap. macicy, posocznica, ropień
prostaty

Hamowanie ADH, rywalizacja przez

endotoksynę o receptory dla ADH

Nadczynność nadnerczy

Nadmiar kortyzolu hamuje odp. na ADH

Hiperkalcemia

Indukowana przez wapń niewrażliwość na ADH,

hamowanie wiązania ADH, PNN

Zwiększone stęż. reniny we krwi

Pierwotna polidypsja z wyrównawczym

wielomoczem

Nadczynność gruczołu tarczowego

Pierwotna polidypsja z wyrównawczym

wielomoczem

Niedoczynność nadnerczy

Utrata sodu przez nerki ”wypłukanie” rdzenia

nerek, hamowanie ADH

Dieta niskobiałkowa

Zmniejszone wytwarzanie mocznika

Stan po udrożnieniu cewki moczowej

Diureza osmotyczna, przedsionkowy czynnik

natriuretyczny

Psychogenna polidypsja

Kompensacyjny wielomocz

Ciężka choroba wątroby

Prawdopodobnie zmieniony przepływ krwi

przez nerki zmniejszone wytwarzanie

mocznika, toksyczny wpływ amoniaku,

pierwotna polidypsja z wyrównawczym

wielomoczem

Najczęstsze przyczyny nietrzymania moczu

u psów i kotów



Dorosłe suki



Nabyta niewydolność zwieracza cewki moczowej



Zapalenie dróg moczowych



Niestabilność mięśnia wypierającego mocz



Gromadzenie się moczu w pochwie



Zaburzenia neurologiczne



Dorosłe psy



Nabyta niewydolność zwieracza cewki moczowej



Choroby gruczołu krokowego



Zaburzenia neurologiczne



Nietrzymanie moczu z przepełnienia

(niedrożność cewki

moczowej)



Niestabilność mięśnia wypierającego mocz

kolejność wg częstotliwości występowania

Najczęstsze przyczyny nietrzymania moczu

u psów i kotów



Szczenięta



Przemieszczenie moczowodu



Wrodzona niewydolność zwieracza cewki moczowej



Niedorozwój cewki moczowej lub pęcherza moczowego



Nieprawidłowości budowy pochwy



Zaburzenia różnicowania płci



Koty



Zaburzenia neurologiczne – zniekształcenie rdzenia

kręgowego (np. koty rasy manks), uraz



Zakażenie wirusem białaczki kotów



Niestabilność mięśnia wypierającego mocz



Niewydolnośc zwieracza cewki moczowej



Nietrzymanie moczu z przepełnienia

kolejność wg częstotliwości występowania

Badanie moczu

•

Pobieranie materiału i ocena

własności fizycznych

-Pobranie drogą nakłucia: badanie mikrobiologiczne (brak zanieczyszczeń

z cewki moczowej lub układu rozrodczego). Stwierdzenie ponad 10

kolonii bakteryjnych w 1 ml moczu wskazuje na zakażenie układu

moczowego.

badanie cytologiczne (gdy są trudności z

rozróżnieniem pochodzenia nabłonków lub krwinek w próbce pobranej

inną metodą).

Najczęściej nakłucie wykonuje się przy niedrożności cewki moczowej!!!

- Pobranie drogą cewnikowania: niedrożność cewki moczowej prowadząca

do skąpomoczu lub bezmoczu oraz konieczność ustalenia stanu

czynnościowego nerek przed przystąpieniem do intensywnej terapii

elektrolitowej. Stwierdzenie ponad 10

bakterii w 1 ml moczu świadczy o

zakażeniu ( kot), 10

(pies).

Badanie moczu

Pamiętać, że zabieg cewnikowania może prowadzić do

zakażenia układu moczowego!!!

Cewnikowanie jest przeciwwskazane w przypadku

stwierdzenia neutropenii!!!

(parwowiroza, panleukopenia, wirus niedoboru

immunologicznego, białaczka)- zwiększają ryzyko

zakażenia drobnoustrojami oportunistycznymi.

W przypadku skłonności do krwawień – wywiad!!!

Pobieranie moczu w trakcie jego oddawania: worek, łyżka

wazowa, patelnia, naczynie na patyku, kuweta.

Przy przesyłaniu próbek do badań należy zaznaczyć jaką

metodą pobrano mocz!!!

(materiał zawsze świeży- przechowywanie nie dłużej jak 2

godziny, w stanie schłodzonym nie dłużej jak 4-6 godzin).

Badanie moczu –

organoleptyczna

ocena cech moczu: domieszki



Hematuria –

krew w moczu



Hemoglobinuria –

Hb w moczu



Myoglobinuria –

mioglobina w moczu

(bardzo rzadko spotykana)



Pyuria –

ropomocz

Próba trzech szklanek

•

pacjent oddaje mocz do trzech

kolejnych szklanek.

•

Jeśli w pierwszej szklance jest ropa,

to zakażenie jest w pęcherzu, jeśli w

ostatniej - to w miedniczce nerkowej.

Badanie proste i tanie. Podobnie z

diagnostyką krwiomoczu.

Badanie moczu

•

Zapach

: amoniaku (długie przechowywanie moczu, rozwój bakterii ureazo-

dodatnich), acetonu (ketoza głodowa, cukrzyca), leków (witaminy z grupy B)

•

Barwa

: jasnożółta do ciemnobursztynowej (fizjologia), wodojasna

(śródmiąższowe zapalenie nerek), brązowoczarna (bilirubina, mioglobina),

zielononiebieska (zakażenie pałeczką ropy błękitnej), czerwona (hemoglobina),

pomarańczowa (leki:rifamycyna), mleczna (ropne zakażenia).

•

Przejrzystość

: fizjologicznie - przejrzysty, zmętnienie - śluz, tłuszcz,

wydzielina gruczołu krokowego, hemoglobinuria- mocz przejrzysty, hematuria-

mocz mętny.

•

Gęstość względna

: (dawniej ciężar właściwy moczu), urometr, fraktometr,

testy paskowe. Gęstość zależy od stężeń rozpuszczonych w nim składników, a

głównie mocznika, jonów sodowych i chlorkowych. Stwierdzenia u psa wartości

równej 1,030 lub większej (u kota 1,035 lub większej) daje lekarzowi pewność,

iż kanaliki nerkowe jego pacjenta mają prawidłową zdolność do zagęszczania

moczu!!!

Badanie moczu

ciężar właściwy moczu



Wartości prawidłowe ciężaru właściwego

moczu u psa - 1.016 – 1.060.



Wartości prawidłowe ciężaru właściwego

moczu u kota - 1.035 - 1.050.



Hiperstenuria –

zwiększony c.wł. moczu



Hipostenuria –

zmniejszony c.wł. moczu



Izostenuria -

niezmienny w ciągu doby (1.008 – 1.012)



1.002 – 1.006 stale, może sugerować moczówkę prostą

Badanie chemiczne moczu

•

Odczyn

: ph – jest wykładnikiem roli nerek w utrzymywaniu równowagi

kwasowo – zasadowej organizmu poprzez regulowanie stężeń jonów

wodorowych i dwuwęglanów we krwi.

•

Obniżone ph moczu

: głodzenie, gorączka, kwasica metaboliczna lub

oddechowa, intensywna praca mięśni, leki ( metionina, fosforany, chlorek

amonu).

•

Zwiększone ph moczu

: zasadowica metaboliczna lub oddechowa,

zakażenia bakteryjne, leki ( dwuwęglany, cytrynian potasu).

•

Białko

: fizjologicznie po wysiłku, choroby przebiegające z gorączką,

padaczka, krwotoki, nowotwory. Oznacza się białko całkowite, albuminy lub

beta

- mikroglobuliny. Pojawienie się znacznych stężeń albumin (białkomocz

kłębuszkowy) wskazuje na zapalenie kłębuszków nerkowych lub amyloidozę

nerek.

•

Krew

: wykrycie erytrocytów, hemoglobiny i mioglobiny ( polega na

wykazaniu aktywności peroksydazy).

•

Glukoza

: cukrzyca.

•

Ciała ketonowe

: głodzenie, cukrzyca

•

Barwniki żółciowe

: choroby wątroby ( zapalenie, marskość).

Badanie chemiczne moczu

Mikroskopowa analiza osadu

•

Prowadzić zawsze przy stwierdzeniu zmian

w przejrzystości i/lub zabarwieniu moczu

albo białkomoczu!!!

Krwinki białe

: prawidłowa ilość nie powinna przekraczać 2-3 luźno

rozrzuconych, leukocyturia – zakażenia bakteryjne, jest też

wskazaniem do wykonania badania mikrobiologicznego

Erytrocyty

: prawidłowa ilość nie powinna przekraczać 2-3 w polu

widzenia, zwiększona ilość świadczy o uszkodzeniu nerek.

Nabłonki

: u zdrowych zwierząt mogą występować nabłonki z

miedniczek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej.

( 2-3 fizjologicznie) – zwiększenie ich liczby świadczy o procesie

zapalnym.

Wałeczki

: śluzowe, drobno i gruboziarniste, nabłonkowe, leuko i

erytrocytarne oraz woskowe.

Kryształy i flora bakteryjna

: szczawian wapnia, kwas moczowy,

fosforany itd..

•

Kłębuszek

nerkowy

•

Kanalik

proksymaln

y kręty

•

Pętla

Henlego

•

Kanalik

kręty

dystalny

•

Kanalik

zbiorczy

SKŁADNIKI OSADU MOCZU

I ICH ZNACZENIE

DIAGNOSTYCZNE

Składniki osadu moczu

istotne z nefrologicznego

punktu widzenia

•

Komórki

•

Tłuszcz

•

Wałeczki

•

Kryształy

•

Mikroorganizmy

KOMÓRKI

TYP

PODTYP

komórki krwi

erytrocyty

izomorficzne
dysmorficzne

leukocyty

neutrocyty
eozynocyty
limfocyty

makrofagi

granulocytarne
agranulocytarne
fagocytujące

nabłonki

nabłonki cewek

bliższe
dalsze

nabłonki

przejściowe

powierzchowne
głębokie

nabłonki płaskie

powierzchowne
głębokie

ERYTROCYTY

Pochodzenie erytrocytów

•

Erytrocyty dysmorficzne

(kłębuszkowe, wyługowane)

spotykamy w moczu pacjentów ze

schorzeniami kłębuszków nerkowych.

•

Erytrocyty izomorficzne (świeże)

spotyka się w moczu pacjentów ze

schorzeniami urologicznymi.

Erytrocyty dysmorficzne

Erytrocyty izomorficzne

LEUKOCYTY

Leukocyty

NABŁONKI

Rodzaje nabłonków dróg

moczowych

•

Jednowarstwowy

płaski

pętle

Henl

ego

•

Wielowarstwowy

cewka moczowa

żeńska

•

Przejściowy

pęcherz moczow

quamous

Rodzaje nabłonków dróg

moczowych

Nabłonki kanalików

proksymalnych

Nabłonki kanalików

dystalnych

Nabłonki kanalików

zbiorczych

WAŁECZKI

Wałeczki

Miejsce

powstawania

Kanaliki dystalne

(kręte II rzędu) i

zbiorcze przewody

wyprowadzające

Macierz

Glikoproteina Tamm-
Horsfall’a

Znaczenie kliniczne Rozmaite – zależne

od typu wałeczków

WSZYSTKIE ELEMENTY

TWORZĄCE WAŁECZEK

POCHODZĄ Z NEREK

Wałeczek erytrocytarny

Wałeczek leukocytarny

Wałeczek nabłonkowy

Wałeczek bakteryjny

Wałeczek drożdżakowy

Wałeczek woskowy

Wałeczek ziarnisty

Wałeczek szklisty

Wałeczek woskowy

KRYSZTAŁY

KRYSZTAŁY

•

„

Zwykłe” kryształy

•

Kryształy patologiczne

•

Kryształy związane ze stosowaniem

leków

Kwas moczowy

Szczawian wapnia

jednowodny

Szczawian wapnia

dwuwodny

Fosforan wapnia

Trójfosforan wapnia

Trójfosforan amonowo-

magnezowy (struwit)

Trójfosforan amonowo-

magnezowy (struwit)

KLINICZNE ZNACZENIE

„ZWYKŁYCH KRYSZTAŁÓW”

•

Przesycenie moczu związane z dietą,

odwodnieniem, zmianą pH i temperatury podczas

przechowywania próbki moczu.

•

Stała obecność „zwykłych kryształów” w moczu

może świadczyć o występowaniu zaburzeń

metabolicznych np. zwiększonego wydalania

wapnia, szczawianów lub moczanów.

•

Ostra niewydolność nerek wywołana krystalizacją

w kanalikach nerkowych (ostra nefropatia

moczanowa, zatrucie glikolemetylenowym).

Interpretacja obecności kryształów w moczu

•

Kotka syjamska, 5 lat,

przyprowadzona do kliniki z

powodu częstego oddawania

moczu trwającego od 3 dni.

Zwierzę było badane kilka dni

temu przy okazji szczepienia.

Kotka oddała dwukrotnie mocz

w miejscach nietypowych.

Właściciel przyniósł próbkę

moczu przechowywaną przez

noc w lodówce. Badanie osadu

moczu ujawniło obecność

umiarkowanej ilości kryształów.

Interpretacja obecności kryształów w moczu

Jak interpretować informację?



Obecność kryształów w moczu zebranym i przechowywanym

kilka godz. w temperaturze pokojowej lub 4

C powinna być

interpretowana z dużą ostrożnością. Zostało wyraźnie

udowodnione, że kryształy MPA mogą pojawić się in vitro w

moczu nieświeżym (6-8godz.), w takim razie obecność

kryształów w moczu w niczym nie dowodzi przesycenia go

substancjami krystalicznymi.



Obecność kryształów MPA i szczawianów wapnia w moczu

świeżym w ilości umiarkowanej (<5 w.p.w. w małym

powiększeniu) zdarza się u psów i kotów i nie jest patologią



Obecność moczanów lub cystyny świadczy o

nieprawidłowościach metabolicznych.



W żadnym wypadku obecność kryształów jednego rodzaju nie

wyjaśnia zapalenia układu moczowego. W takiej sytuacji, aby

wyjaśnić objawy kliniczne, powinno się wykonać dodatkowe badanie

USG i badanie moczu

Interpretacja obecności kryształów w moczu



Badanie USG pęcherza – nie wykazało zmian



Badanie moczu – w całym preparacie znaleziono kryształy MPA, c.wł. moczu –

1.055



Badanie bakteriologiczne – brak patologicznej flory bakteryjnej

Rozpoznanie – idiopatyczne zapalenie pęcherza. Szczepienie kilka dni wcześniej

mogło być czynnikiem stresowym przyczyniającym się do wywołania

zapalenia.

ZAPAMIĘTAJ

Kryształy powinno się wykrywać w świeżym moczu

Obecność kryształów moczanu lub cystyny jest zawsze patologiczna

Obecność kryształów jednego nie wyjaśnia stanu zapalnego układu

moczowego

Obecność kryształów w moczu jest procesem sprzyjającym tworzeniu się

kamieni, ale rodzaj kryształów nie jest powiązany z rodzajem kamieni

Brak kryształów w moczu nie pozwala wykluczyć obecności kamieni.

Utrudnione oddawanie moczu u 6-

miesięcznego kociaka

•

Kocię płci męskiej, 6 miesięcy,

przyprowadzone z powodu

utrudnionego oddawania moczu.

zwierzę miała wcześniej założony

cewnik (przed 2 tyg.) na 48 godz. z

powodu znacznego wypełnienia

pęcherza. Nie znaleziono powodu

niedrożności . Badanie USG pęcherza

było w normie, a badanie osadu

moczu nie wykazywało żadnych

odchyleń. Zwierzę jest w dobrym

stanie ogólnym, pęcherz macalny,

okolica krocza zawilgocona przez

mocz, a właściciele informują o

utracie moczu kroplami.

Utrudnione oddawanie moczu u 6-

miesięcznego kociaka

Jakie podjąć kroki diagnostyczne?



Problemy z układem moczowym mogą być

spowodowane przez wtórne infekcje . Przede

wszystkim wskutek nakłucia pęcherza

powinien

być pobrany mocz w celu badania

bakteriologicznego.

Mocz jest sterylny.



Przewlekłe utrudnione oddawanie moczu

związanego z epizodem niedrożności cewki

moczowej uzasadnia wykonanie jej radiogrfii.

Ze względu na młody wiek zwierzęcia badanie

to jest wskazane.

Ujawniło się zwężenie cewki moczowej.

Powód

tego uszkodzenia może być wrodzone lub

nabyte po urazowym cewnikowaniu.

Utrudnione oddawanie moczu u 6-

miesięcznego kociaka

Jakie zaproponować leczenie?



Leczenie polega na wykonaniu zabiegu chirurgicznego



Uterostomia kroczowa spowodowała zaniknięcie objawów

klinicznych

ZAPAMIĘTAJ

Zwężenia cewki zdarzają się rzadko, a ich przyczyny są często

nieznane

Z doświadczeń wynika, że uterografia wstępująca jest wskazana w

przypadku:

trudności w cewnikowaniu

niewyjaśnionej dyzurii

podejrzenie rozerwania cewki moczowej

Badania biochemiczne

surowicy

Fosforany

: wydzielane są w kłębkach nerkowych, hiperfosfatemia

towarzyszy niewydolności nerek, po posiłku wartość fosforanów

zwiększa się ( pochodzenie białkowe)

Wapń

: wtórna nerkowa nadczynność przytarczyc powoduje

obniżenie stężenia wapnia zjonizowanego w surowicy

Sód, potas, chlorki

: stężenia zwykle się nie zmieniają ( hiper –

skąpomocz lub bezmocz)

Albuminy i globuliny

: glomerulopatie – hipoalbuminemia,

odmiedniczkowe zapalenie nerek – wzrost stężenia globulin

Próby czynnościowe nerek

Stężenie mocznika i kreatyniny w surowicy

: ocena zdolności

filtracyjnej kłębków nerkowych. Pamiętać!!! – stężenie mocznika zależy

nie tylko od stanu nerek, ale również od czynników pozanerkowych

(stężenie zależy od poziomu białka w diecie i działania wątroby),

stężenie kreatyniny jest mniej zależne od czynników pozanerkowych.

Żadna z tych wartości nie podnosi się ponad normę do momentu,

kiedy uszkodzenie nie obejmie ¾ miąższu nerek.

Azotemia przednerkowa

– spadek ciśnienia krwi (odwodnienie, silny

krwotok, wstrząs, niewydolność krążenia)

Azotemia pozanerkowa

– zaburzenia w odpływie moczu (kamica)

Klirens kreatyniny

– choroby nerek przebiegające z nieznacznym

wzrostem stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy (czas trwania 24

godziny – mało wygodne, klirens to ilość osocza jaka musi być

całkowicie oczyszczona z podanej substancji w

określonej jednostce

czasu).

Ocena stężenia mocznika we krwi w zależności od

ilości białka w diecie

Mocznik

(mg/dl)

Białko w diecie

(% w suchej masie)

Patologia lub

norma

100 lub powyżej

każdy

Azotemia nerkowa lub

zanerkowa

50-100

każdy

każdy rodzaj azotemii

35-50

każdy

możliwy każdy rodz.

azotemii

15 lub więcej

18% lub mniej

możliwy każdy rodzaj
azotemii

10-35

25% lub więcej

norma

10 lub mniej

18% lub mniej

norma

Różnicowanie azotemii przednerkowej z pierwotną

azotemią nerkową i współistniejącym zaburzeniem

rónowagii kłębkowo-cewkowej

Czynnik

różnicujący

Azotemia

przednerkowa

Azotemia nerkowa i

zaburzenia i zaburzenia

równowagi kłębkowo-

cewkowej

Mocznik

podwyższony

Kreatynina

podwyższona

Ciężar właściwy
moczu

powyżej 1.025

1.015-1.025

Proteinuria

zwykle
nieobecna lub
ślad

obecna

Reakcja na poprawę
perfuzji nerek

w ciągu 1-3 dni

minimalna

Diagnoza różnicowa ostrej niewydolności nerek (ONN),

azotemii przednerkowej (APN) i przewlekłej niewydolności

nerek (PNN)

Czynnik różnicujący

ONN

APN

PNN

Z wywiadu: długotrwała
polidypsja/poliuria

Anemia

Podwyższone stęż. mocznika i
kreatyniny

Hiperpotasemia

Hiperfosfatemia

c.wł. moczu > 1.040

c.wł. moczu ok. 1.010

Stęż. Na w moczu < 10 mEq/L

Stęż. Na w moczu > 25 mEq/L

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza >
40:1

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza <
15:1

Różnicowanie ostrej (ONN) i przewlekłej (PNN)

niewydolności nerek

Czynnik różnicujący

ONN

PNN

Objętość moczu

oliguria, rzadziej
anuria

poliuria, w stanach
schyłkowych - oliguria

Zagęszczanie moczu
(c.wł. moczu)

wysoki

niski z reguły, izostenuria

Glukozuria

dość często

niezwykle rzadko

Stęż. kreatyniny i
mocznika

znacznie podwyższone podwyższone

Ból nerek przy
omacywaniu

często u psów, rzadko
u kotów

bardzo rzadko

Stęż. albumin
osoczowych

w nomie

w normie, ale spadek
glomerulopatiach i
uszkodzeniach cewek

Hiperfosfatemia

zawsze

tylko w zaawansowanej
niewydolności

Hiperkaliemia

zawsze

tylko w zaawansowanej
niewydolności

Leukocytoza

czasami

nie występuje

Badania dodatkowe

•

Badanie RTG i USG

: wielkość i kształt nerek oraz ocena

zmian w miąższu nerek ( zmiany lite i torbielowate)

•

Biopsja

: badanie histopatologiczne – ustalenie charakteru

procesu obejmującego miąższ nerek ( nie ma znaczenia

przy rokowaniu – mała zależność między obrazem

histopatologicznym, nasileniem objawów choroby i stanem

czynnościowym nerek)

DODATKOWE BADANIA DIAGNOSTYCZNE PRZYDATNE PRZY

OCENIE ZABURZEŃ ODDAWANIA MOCZU

Badanie

Możliwe zastosowanie

Kontrastowe badanie

radiograficzne

Umożliwia identyfikację niedrożności
Dokumentuje przemieszczenie moczowodów
Uwidacznia zmiany w części miednicznej pęcherz lub

zniekształcenie cewki moczowej

Wziernikowanie pochwy

(waginoskopia)

Uwidacznia nieprawidłowości budowy pochwy
Potwierdza gromadzenie się moczu
Umożliwia badanie ujścia cewki moczowej

Wziernikowanie pęcherza

(cytoskopia)

Uwidacznia przemieszczenie ujścia moczowodów
Umożliwia pobieranie pod kontrola wzroku materiału

ze zmienionych miejsc cewki moczowej lub p.

moczowego
Umożliwia stwierdzenie obecności i pobranie małych

kamieni moczowych

Cytometria

Potwierdza niestabilność mięśnia wypierającego mocz
Ocenia czynność skurczową pęcherza moczowego

Badanie ciśnienia

cewkowego

Ocenia działanie cewki moczowej

WRODZONE I DZIEDZICZNE CHOROBY NEREK U PSÓW

RASA

CHOROBA

Basenji

Glukozuria nerkowa, zespół Fanconi’ego

Sheltie

Glukozuria nerkowa, zespół Fanconi’ego

Whippet

Glukozuria nerkowa, zespół Fanconi’ego

Bull terrier

Śródmiąższowe zwłóknienie

Cairn terrier

Torbielowatość nerek

Shar pei

amyloidoza

Chow chow

Śródmiąższowe zwłóknienie

Cocer spaniel

Śródmiąższowe zwłóknienie

Doberman

Skleroza kłębków

Keeshound

Hipoplazja kory nerek

Lhasa apso

Śródmiąższowe zwłóknienie

Sznaucer miniaturowy

Śródmiąższowe zwłóknienie

Welsh corgi Pembroke

teleangiektazja

Samoyed

Atrofia kłębków

Shih tsu

Śródmiąższowe zwłóknienie

Pudel średni

Atrofia kłębków

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Badanie moczu
BADANIE MOCZU
Badania moczu, BHP, Badania
BADANIA MOCZU, PEDIATRIA ( zxc )
Badanie moczu waciwoci fizyczne i chemiczne
Paski Analityczne do badania moczu, testy ogólno dostępne w aptece 1
Badanie moczu
Badanie moczu właściwości fizyczne i chemiczne(1)
badanie moczu cz 2 osad J Popiel
badanie moczu 1BK 2014
Badanie moczu
badanie moczu cz 1 P Jonkisz
Cwiczenie V rok badanie moczu
Badanie moczu - nerki, ćwiczenia DIAGNO
BADANIE MOCZU
Badanie moczu właściwości fizyczne i chemiczne
wykład z badania moczu, Kosmetologia, Dokumenty(1)
BADANIE MOCZU, Weterynaria

więcej podobnych podstron