Podział logiczny – operacja na zakresie nazwy
ogólnej. Podział zakresu określonej nazwy N na
zakresy nazw podrzędnych A, B, C, D,..., polega
na przyporządkowaniu każdego z desygnatów
nazwy N, do zakresu jednej i tylko jednej z
nazw A, B, C, D...
Całość dzielona (totum divisionis) – zakres
nazwy, który zostaje poddany podziałowi.
Człony podziału (membra divisionis) – zakresy
nazw podrzędnych do których
przyporządkowane zostają desygnaty nazwy,
której zakres podlega podziałowi.
Podział logiczny
Warunki poprawności podziału logicznego
1. Adekwatność (zupełność, podział wyczerpujący) –
każdy z desygnatów nazwy dzielonej
musi należeć do zakresu któregoś z
wyodrębnionych członów podziału.
2. Rozłączność – żaden z desygnatów zakresu
dzielonej nazwy nie może być desygnatem więcej
niż jednego członu podziału.
Zasada podziału (fundamentum divisionis) –
cecha (kryterium), według której
przeprowadzany jest podział logiczny, np.
wykształcenie, wiek, wzrost itd.
Podział dychotomiczny ze względu na cechy
kontradyktoryczne – podział dwuczłonowy
polegający na wyodrębnieniu w obrębie
dzielonego zakresu klasy przedmiotów
posiadających pewną cechę i klasy
przedmiotów, które tej cechy nie posiadają.
Podział według zasady specyfikacyjnej – podział
według różnych odmian określonej cechy.
Cecha, według której jest przeprowadzany
nazywana jest determinandą, jej odmiany
determinatami.
Podział naturalny – podział logiczny,
którego poszczególne człony podziału
zawierają obiekty pod wieloma ważnymi
dla nas względami podobne, a
niepodobne na ogół do przedmiotów
z innych członów podziału.
Podział sztuczny – podział logiczny, w
którego poszczególnych członach
znajdują się przedmioty podobne pod
jakimś tylko jednym względem,
a pod wieloma innymi niepodobne
do siebie.
Klasyfikacja – wielostopniowy podział logiczny
polegający na przeprowadzaniu kolejnych
podziałów zakresu jakiejś nazwy.
książka
książka
naukowa
książka
nienaukowa
podręcznik
z Logiki
inna
książka naukowa
podręcznik „Logika
praktyczna”
inny podręcznik
z Logiki
książka
w języku polskim
książka
w języku obcym
Wyróżnianie typów (typologia) –
grupowanie przedmiotów ze względu na
ich podobieństwo do
określonych, wyodrębnionych
egzemplarzy wzorcowych zwanych
typami.
Partycja – operacja polegająca na
wyróżnianiu części składowych pewnego
przedmiotu.