Spostrzeganie, pamięć,

myślenie, uczenie się.

Spostrzeganie

Wrażenia

są skutkiem stymulacji narządów

zmysłów i przesyłania przez nie informacji do
ośrodkowego układu nerwowego (mózg i
rdzeń kręgowy). Receptory zmysłowe
znajdują się w narządach zmysłów (oko,
ucho, licznie w skórze), ich stymulacja ma
charakter mechaniczny, pochodzi z różnych źródeł
energii (światło, fale dźwiękowe) lub z obecności
pewnych substancji chemicznych (smak, węch).

Spostrzeganie

Spostrzeganie

nie ma charakteru

mechanicznego. Jest procesem,
dzięki któremu wrażenia zostają
zorganizowane i zinterpretowane,
tworząc wewnętrzną reprezentację
świata. Jest aktywnym procesem,
dzięki któremu człowiek nadaje sens
własnym wrażeniom.

Absolutny próg wrażliwości

bodziec o najmniejszej

wielkości, który ludzie potrafią odróżnić od braku

jakiegokolwiek bodźca.

Progi bodźców dla poszczególnych zmysłów:
Wzrok – wielkość odpowiadająca płomieniowi

świecy widzianemu z odległości 50 km w ciemną,

pogodną noc.

Słuch – dźwięk tykającego zegarka z odległości

około 6 metrów.

Smak – łyżeczka cukru rozpuszczona w mniej

więcej siedmiu litrach wody

Zapach – kropla perfum rozproszona w małym

domu (1 cząsteczka ma 500 milionów)

Dotyk – nacisk skrzydła muchy spadającego na

twarz z odległości pół centymetra.

Zapamiętaj!

Zapamiętaj!

Pamięć

Pamięć

jest to zdolność umysłu do

kodowania, przechowywania, a
później przypominania sobie różnych
zdarzeń, których uprzednio
doświadczyliśmy.

Czyli: pamięć to aktywny system

umysłowy, który odbiera, koduje,
modyfikuje i wyszukuje informacje.

3 rodzaje pamięci

1.Epizodyczna – wspomnienia zdarzeń (epizodów),

jakie przytrafiły się człowiekowi lub miały

miejsce w jego obecności (co jadłeś na

śniadanie lub jaki wczoraj był film w TV).

2.Semantyczna – wiedza ogólna, jesteśmy skłonni

mówić o niej „wiem” (np. wiem, że „Lalkę”

napisał Prus).

3.Proceduralna – nazywana pamięcią

umiejętności, dzięki niej posiadamy wiedzę o

tym, jak coś się robi (jazda na rowerze,

prowadzi samochód itp.).

3 procesy pamięciowe

Kodowanie – takie przetworzenie informacji,

aby było możliwe umieszczenie jej w
pamięci.

Przechowywanie – utrzymywanie informacji

w pamięci pomimo upływu czasu.

Wydobywanie – lokalizowanie

przechowywanej informacji w pamięci i jej
wyciąganie do świadomości (nie zawsze
skuteczne).

3 stadia pamięci

Pamięć sensoryczna (pamięć

ikoniczna, pamięć echoiczna).

Pamięć krótkotrwała – operacyjna

(efekt pierwszeństwa, efekt
świeżości). Porcjowanie informacji

Pamięć długotrwała (wspomnienia

migawkowe).

Myślenie

Myślenie

jest to czynność umysłowa leżąca u

podstaw rozumienia, przetwarzania i

komunikowania informacji. Obejmuje

skupienie uwagi na informacji, tworzenie

jakiejś jej umysłowej reprezentacji,

rozumowanie na jej temat oraz wydawanie

na jej temat decyzji i sądów.

Czyli pod podjęciem myślenia rozumie się

zwykle świadome, zaplanowane wysiłki

ukierunkowane na nadanie rzeczom sensu.

Dopisz dwie kolejne

litery ciągu:

Rozwiązywanie

problemów

Czynniki wpływające na rozwiązywanie problemów:
a) Kompetencje
b) Nastawienie umysłowe
c) Wgląd – związany z nagłym połączeniem elementów

problemu, tak że jego rozwiązanie przychodzi nagle i

bez analizowania.

d) Inkubacja – po zaprzestaniu świadomego analizowania

problemu, nasz mózg ciągle nad nim pracuje, w

związku z czym rozwiązanie może przyjść nagle i

niespodziewanie.

e) Stałość funkcjonalna – myślenie o przedmiotach w

kategoriach ich nazw i funkcji, do których zostały

skonstruowane (np. szczypce).

Typy rozumowania

Rozumowanie dedukcyjne – wnioski są zawsze

prawdziwe, jeżeli tylko prawdziwe są ich

przesłanki, np.

-wszyscy ludzie są śmiertelni
-Elvis jest człowiekiem
-zatem Elvis jest śmiertelny.
Dwa pierwsze twierdzenia to przesłanki (dostarczają

założeń lub wiedzy podstawowej, które pozwalają

wyciągać wnioski). Trzecie twierdzenie to wniosek

wydedukowany z przesłanek.

C.d.

Rozumowanie indukcyjne – wyciąganie wniosków

na podstawie informacji na temat szczegółowych

faktów czy pojedynczych przypadków:

-Elvis jest człowiekiem
-Elvis jest śmiertelny
-zatem wszyscy ludzie są śmiertelni.
Takie rozumowanie nie zawsze jest skuteczne, bo

jeśli jamnik jest mały, a jamnik jest psem, to czy

wszystkie psy są małe?

Uczenie się

Uczenie się jest jakąś względnie stałą

zmianą w zachowaniu pojawiającą się w
wyniku doświadczeń (perspektywa
behawiorystyczna).

Uczenie się zachodzi dzięki procesom

sprawiającym, że doświadczenie powoduje
zmiany w sposobie umysłowego
reprezentowania świata zewnętrznego
przez organizm (perspektywa poznawcza).

Warunkowanie klasyczne

Zwane Pawłowowskim. Dotyczy procesów, dzięki którym

uczymy się kojarzyć pewne zdarzenia z innymi

zdarzeniami.

Odruch bezwarunkowy RB – do jego wystąpienia nie jest

potrzebne uczenie się (mruganie, ślinienie się)

Bodziec – element otoczenia prowokujący reakcję

otoczenia (dotyk, zapach mięsa)

Bodziec bezwarunkowy BB – nie wymagający uczenia się

(smak)

Bodziec warunkowy BW – wyuczony
Reakcje warunkowe RW – takie reakcje na bodźce

pierwotnie obojętne, które powstały w wyniku uczenia

się – warunkowania (czerwona lampka, dzwonek).

Warunkowanie klasyczne to główny

mechanizm uczenia się ludzi.

Dzięki niemu uczymy się reakcji na

zagrożenia, ale również wielu
prostych czynność, jak odbieranie
telefonu po usłyszeniu dzwonka.
Również awersje smakowe są
wynikiem warunkowani
klasycznego.

Warunkowanie sprawcze

Podczas warunkowania sprawczego

organizmy uczą się coś robić lub czegoś
nie robić z powodu konsekwencji takiego
zachowania.

Eksperymenty Edwarda Thorndike nad

wpływem nagród i kar na proces uczenia
się (koty w klatkach problemowych –
pociągnięcie za sznurek = jedzenie).

Warunkowanie sprawcze jest szeroko

stosowane w procesie socjalizacji
(nieświadomie). Rodzice chwalą
dzieci za dzielenie się zabawkami,
karzą za zachowania agresywne.
Rówieśnicy kształtują zachowania
nastolatka przyjmując go do grupy
itp.

Uczenie się przez

obserwację

Człowiek uczy się zachowań poprzez obserwacje

innego człowieka (na żywo lub za

pośrednictwem telewizji, filmów, książek) oraz

efektów do jakich one prowadzą.

Wyjaśnia większość przypadków uczenia się

(role matki i ojca, kobiety i mężczyzny).

Często wykorzystywane do terapii fobii.
Wyuczone zachowanie może pojawić się z

opóźnieniem, czyli wtedy, gdy będzie właściwe

lub będzie prowadzić do uzyskania nagrody.