Reakcje alergiczne.

Leki

przeciwhistaminowe.

Wstęp

• Alergia – nadmierne reakcje na

substancje obojętne dla osób

zdrowych

– 1906 – Clemens von Pirquet

• Mediatory:

– Preformowane (mastocyty i bazofile)
– Syntetyzowane (przemiany kwasu

arachidonowego)

– Cytokiny

Histamina

• 1907 – zsyntetyzowano pierwszy raz

– Używana jako lek na pobudzenie czynności

skurczowej macicy

– Uzyskiwana z ekstraktów ergotaminy

• 1927 – wyizolowana z ludzkiej wątroby i

płuc

• 1927 – substancja o właściwościach

histaminy wytwarzana przez komórki
skóry w wyniku urazu

Histamina

• Autoakoid produkowany w:

– Mastocyty (komórki tuczne)
– Bazofile

• 4 podtypy receptorów

Zawartość histaminy w

tkankach:

płuca

33 g/g

błona śluzowa nosa

15,6 g/g

żołądek i

dwunastnica

14 g/g

skóra brzucha

6,6 g/g

skóra twarzy

30,4 g/g

serce

1,6 g/g

mięśnie szkieletowe

0,97g/g

mózg

0,2 g/g

wątroba

0,2 g/g

Regulacja

Uwalnianie histaminy jest regulowane na
zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego

MASTOCY
T

H

2

HISTAMINA

-

Histamina działanie

• Mięśnie gładka:

– Skurcz oskrzeli
– Rozszerzenie naczyń

• Śródbłonek: zwiększona przepuszczalność
• Nerwy czuciowe: pobudzenie:

– Pokrzywka

• Płuca: zwiększone wydzielanie prostanoidów
• Komórki wydzielnicze: zmniejszona lepkość śluzu
• Zwiększenie wydzielania żołądkowego
• Neurotransmitter w OUN
• Reakcja alergiczna

Leki przeciwhistaminowe

• 1940

• Zmniejszają objawy reakcji

alergicznej

• Nowe leki wykazują działanie

przeciwzapalne!

Działanie przeciwzapalne

• Zmniejszają:

– Uwalnianie mediatorów
– Ekspresję molekuł adhezyjnych
– Tworzenie nadtlenków
– Chemotaksję
– Ekspresję cytokin

Działanie przeciwzapalne

• Zwiększają

– Immunoreaktywność neutrofili i

komórek śródbłonka

– Ilość i reaktywność receptorów

β-adrenergicznych

Kiedy jest uwalniana histamina?

1. Uszkodzenie tkanki: fizyczny lub chemiczny bodziec spowoduje

wydzielanie histaminy z mastocytów. Skóra i śluzówka są
szczególnie wrażliwe.

2. Reakcje alergiczne: Ekspozycja na antygen u wcześniej uczulonego

osobnika spowoduje reakcję alergiczną. Jeśli uczulone przeciwciała
IgE połączą się z błoną komórkową mastocytów, ulegną degranulacji
przy ekspozycji na dany antygen

uwalniając histaminę, ATP i inne

mediatory.

3. Lek i inne substancje egzogenne: morfina, dekstran, leki

przeciwmalaryczne, barwniki, antybiotyki, tetracykliny, penicyliny,
alkaloidy, amidy, substancje zawierające azot czwartorzędowy,
enzymy (fosfolipaza C), inne leki: amidy, amidyny, diamidyny,
toksyny, jad żmiji, enzymy proteolityczne, bradykinina, kallidyna i
substancja P.

Właściwości

farmakologiczne

Mechanizmy działania

Interakcje z receptorami na powierzchni
komórkowej, wszystkie 4 rodzaje receptorów
regulują przepuszczalność dla jonów,

*

Ca

++

; Na

+

,

sygnał przekazywany przez swoiste Białka G

Pobudzenie receptora H

1

• H

1

– śródbłonek i mięśniówka gładka,

histamina zwiększa przenikanie Ca

++

• zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi na skutek

rozszerzenia małych naczyń tętniczych (lokalne

wysięki osocza krwi i obrzęki),

• zwiększa przepuszczalność naczyń włosowatych
• ułatwia migrację leukocytów przez tworzenie

białek adhezyjnych (selektyny) na powierzchni

komórek śródbłonka,

• wywołuje reakcję bólową przez stymulację

neuronalnych dróg aferentnych,

• skurcz mięśni gładkich oskrzeli i przewodu

pokarmowego-przeciwwymiotnie

Receptory H1

Objawy kliniczne

Skurcz mięśni gładkich oskrzeli i jelit

Skurcz oskrzeli i jelit

Rozszerzenie naczyń

- tętniczych

- pozawłosowatych żylnych błon

śluzowych

lub skóry ze wzrostem ich

przepuszczalności

Obrzęk błon śluzowych- obturacja

nosa

i oskrzeli, wodnisty katar, reakcja

typu bąbel/ rumień skórze, obrzęk

skóry

i tkanki podskórnej

Pobudzenie nerwów czuciowych

Świąd nosa i kichanie

Wzrost wydzielania gruczołów

błony śluzowej nosa i oskrzeli

Zwiększona ilość wydzieliny

śluzowej

nosa i oskrzeli

Rola histaminy…

Pobudzenie receptora H

2

• H

2

– śluzówka żołądka; komórki mięśnia serca;

niektóre komórki immunologicznie

kompetentne, zwiększenie cAMP

• zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi na skutek

rozszerzenia małych naczyń tętniczych (w naczyniach

w mniejszej ilości niż H

1

);

• przyspiesza akcję serca i zwiększa kurczliwość

mięśnia sercowego;

• zwiększa wydzielanie gruczołów, a przede wszystkim

gruczołów błony śluzowej żołądka (nasilenie

wydzielania kwasu solnego i pepsyny);

• hamuje układ odpornościowy poprzez zmniejszenie

uwalniania przeciwciał i cytokin z limfocytów oraz

zmniejszanie proliferacji limfocytów T

Właściwości

farmakologiczne

•H

3

– OUN, zmniejsza uwalnianie histaminy z

neuronów histaminergicznych, regulują wydzielanie
histaminy, noradrenaliny, serotoniny i innych
neurotransmitterów (zmniejsza ilość cAMP i Ca

++

?)

•H

4

– Eozynofile, komórki dendrytyczne, bazofile,

mastocyty, limfocyty T, reguluje napływ Ca

++

,

hamuje cAMP(?), indukuje fosforylację przez MAP
kinazę .

AGONIŚCI HISTAMINY

Niewielkie zmiany lub zamiennik w pierścieniu
imidazolowym modyfikują selektywność wobec H

1

, H

2

i H

3

2-METYLHISTAMINA: H

1

4-METYLHISTAMINA: H

2

R-a-METYLHISTAMINA: H

3

Betazol: Agonista H

2

; używany w diagnostyce

wydzielania kwasu żołądkowego
Impromidyna: Agonista H

2

i antagonista H

3

Klonidyna: Nadciśnienie tętnicze, H

2

5-[2-(imidazol-4-yl)etyl] izotiomocznik: H

3

Antagoniści receptora H

1

I.

FIZJOLOGICZNI ANTAGONIŚCI

np. adrenalina, efedryna
NIESPECYFICZNE

OSTRA ANAFILAKSJA; ASTMA
OSKRZELOWA

II. UWALNIANIE INHIBITORÓW

HAMOWANIE DEGRANULACJI
MASTOCYTÓW W WYNIKU POBUDZENIA
PRZEZ IgE

PROFILAKTYKA

(np. Kromolin sodu,

Nedokromil)
AGONIŚCI RECEPTORA b

2

-

ADRENERGICZNEGO (np. Albuterol)
ZMNIEJSZENIE UWALNIANIA HISTAMINY

Zastosowania

terapeutyczne

• Łagodna i średniego stopnia astma, szczególnie skuteczne u dzieci
• Redukują zapotrzebowanie na kortykosteroidy
• Nieskuteczne w ostrych atakach astmy
• Skuteczność narasta powoli (2-3 tygodnie)
• Alergiczny nieżyt nosa
• Atopowe choroby oka
• Pokrzywka
• Obrzęk naczynioruchowy
• Eozynofilowe zapalenie tkanki podskórnej
• Wstrząs anafilaktyczny (leki I generacji)
• Zespoły parkinsonowskie
• Kinetozy

Działania niepożądane

• Nadmierna sedacja, senność,

bezsenność, przewlekłe zmęczenie

• Ból i zawroty głowy
• Suchość w jamie ustnej
• Zapalenie gardła
• zaburzenia ze strony przewodu

pokarmowego

• Zaburzenia miesiączkowania

III. ANTAGONIŚCI RECEPTORA
HISTAMINOWEGO KOMPETYCYJNI I
ODWRACALNI

A. ANTAGONIŚCI H

1

– LEKI

“PRZECIWHISTAMIONOWE”, ANTAGONIŚCI
RECEPTORA H

1

, STABILNE ROZPUSZCZALNE W

TŁUSZCZACH AMINY

OGÓLNA STRUKTURA

AR

1

N-X-C-C-N

LEKI

PRZECIWHISTAMINOWE

AR

2

AR – PIERŚCIEŃ AROMATYCZNY

X – C, O, POMINIĘTO

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE ZAWIERAJĄ:

- GRUPĘ ETYLAMINOWĄ

- AMINĘ 3

O

- 2 PIERŚCIENIE AROMATYNE

Dobrze wchłaniane z przewodu pokarmowego

Całkowite wchłanianie w czasie – 1-2 godzin

Szeroka granica bezpieczeństwa

PODOBNE DZIAŁANIA FARMAKOLOGICZNE

FARMAKOLOGICZNE WŁAŚCIWOŚCI

ANTAGONISTÓW H1

•

Zmniejszenie reakcji mięśniówki gładkiej

na histaminę w przewodzie

pokarmowym, układzie oddechowym, w małych naczyniach

(H

1

)

•

Silnie zmniejszają przepuszczalność kapilar

(hamują powstawanie obrzęku,

pieczenie, ból i świąd)

(H

1

)

•

Działanie miejscowo znieczulające

– W związku z działaniem na zakończenia

nerwow

(H

1

)

NIE DZIAŁAJĄ NA UWALNIANIE HISTAMINY, WYDZIELANIE KWASU
ŻOŁĄDKOWEGO (H

2

), CZĘŚCIOWE DZIAŁANIE NA POSZERZENIE

NACZYŃ (CIŚNIENIE TĘTNICZE) (H

1

& H

2

)

MINIMALNE DZIAŁANIE NA SKURCZ OSKRZELI U CZŁOWIEKA,

ZASTOSOWANIA KLINICZNE – GŁÓWNIE REAKCJE ALERGICZNE
DOTYCZĄCE ŚLUZÓWEK SKÓRY

DZIAŁANIA NIE ZWIĄZANE Z

RECEPTOREM H

1

Wiążą się ze strukturalnym podobieństwem leków działających na
Receptory muskarynowe, -adrenergiczne, serotoninowe lub

Miejscowe działanie znieczulające.

1. Sedacja

– Większość leków 1 generacji

2. Działanie przeciwwymiotne

– choroba lokomocyjna

3. Działanie przeciwparkinsonowskie

– związane z działaniem

antycholinergicznym

DZIAŁANIA NIEZWIĄZANE Z

RECEPTOREM H1

4. Działanie cholinolityczne

– działanie atropinopodobne na

obwodowe receptory muskarynowe, leki zawierające

etanolaminę

i

e

tylenodiaminę

.

5. Działanie hamujące na receptory adrenergiczne

– mogą

spowodować ortostatyczne spadki ciśnienia,

prometazyna

6. Działanie hamujące na receptory serotoninowe

–

c

yproheptadyna

chemicznie przypomina fenotiazynowe leki przeciwhistaminowe

7. Działanie miejscowo znieczulające

– Mają zbliżony mechanizm

działania do prokainy, hamują kanały Na

+

w błonach,

difenhydramina, prometazyna

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (ALKILAMINY)

LEKI 1 WYBORU, NIEDROGIE

SILNIE DZIAŁAJĄCE, POBUDAZAJĄ LUB HAMUJĄ
OUN, SEDACJA

CHLORFENIRAMINA (CHLOR-TRIMETON) –
CZĘSTO W LEKACH OTC NA INFEKCJĘ
GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (ETANOLOAMINY)

SILNIE DZAŁAJĄCE; HAMUJĄ RECEPTORY
MUSARYNOWE I CHOLINERGICZNE, MOGĄ
POWODOWAĆ SILNĄ SEDACJĘ, SŁABE
DZIAŁANIE NA PRZEWÓD POKARMOWY,
CHOROBA LOKOMOCYJNA

DIFENYLHYDRAMINA

DIMENHYDRINAT

KARBINOKSAMINA

DOKSYLAMINA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (ETYLENODIAMINY)

SPECIFICZNIE I SILNIE DZIAŁAJĄCE
DZIAŁANIA NA PRZEWÓD POKARMOWY, SŁABE
DZIAŁANIE NA OUN,

SEDACJA (ŚREDNIEGO STOPNIA)

PYRILAMINA

TRIPELENNAMINA (PBZ)

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (PIPERAZYNY)

PRZEDŁUŻONE DZIAŁANIE, SEDACJA
(NIEWIELKA), CHOROBA LOKOMOCYJNA

CYKLIZYNA

MEKLIZYNA

HYDROKSYZYNA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (FENOTIAZYNY)

DZIAŁANIE CHOLINOLITYCZNE, SEDACJA
(WIĘKSZA NIŻ ETANOLOAMINY), CHOROBA
LOKOMOCYNA, DZIAŁANIE
PRZECIWWYMIOTNE

PROMETAZYNA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

I GENERACJI (PIPERADYNY)

SEDACJA, CHOROBA LOKOMOCYJNA

AZATADYNA

Ostre zatrucia lekami

przeciwhistaminowymi I

generacji

• Najczęściej u dzieci i przy próbach

samobójczych

• Główne objawy- drgawki i śpiączka
• Objawy atropinowe
• Senność, zaburzenia orientacji, chodu,

halucynacje, stupor

• Wzmożenie odruchów, drżenia,

pobudzenie, oczopląs, hipertermia,

drgawki

Leczenie zatruć

antyhistamikami:

• Podtrzymanie oddychania
• Diazepam w przypadku

wystąpienia drgawek

• Sztuczne oddychanie
• Działanie przeciwcholinergiczne –

antidotum fizostygmina

Preparaty złożone

• BETADRIN- antihistaminicum

difenhydramina + alfa-adrenomimetyk
nafazolina+ kwas borowy

• RHINOPHENAZOL- antazolina +

nafazolina

• COMAROL- difenhydramina + lidokaina
• DISOPHROL- deksobromfeniramina +

pseudoefedryna

Cechy idealnego leku

przeciwhistaminowego

• Silne i wybiórcze działanie przeciwhistaminowe

• Duża rozpiętość pomiędzy dawką lecznicza a

toksyczną

• Szybki początek działania

• Krótki okres półtrwania, ale dawkowanie raz

dziennie

• Brak akumulacji w ustroju, szybki zanik działania

po odstawieniu

• Wydalany w możliwie niezmienionej postaci

• Krótkotrwałe tłumienie odczynów skórnych

• Brak działań niepożądanych

• Brak tachyfilaksji

• Brak interakcji z lekami, pokarmami, alkoholem

Podział leków

przeciwhistaminowych II

generacji

• Leki o długim działaniu podawane doustnie

- Cetirizyna i lewocetirizyna

- Loratydyna i dezloratydyna

- Mizolastyna, feksofenadyna, azelastyna,

ebastyna, astemizol, terfenadyna (lek wycofany w

większości krajów)

• Lekki o krótkim działaniu podawane doustnie

- Akrywastyna (3x na dobę)

• Leki podawane miejscowo na błony śluzowe

nosa/spojówek

- azelastyna, emedastyna, lewokobastyna



Leki działające dodatkowo na komórki zapalenia

alergicznego (in vitro)

- cetyryzyna (Zyrtec), loratydyna, azelastyna

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE II

GENERACJI METABOLIZOWANE W

WĄTROBIE POSIADAJĄCE AKTYWNE

LUB WYŁĄCZNIE NIEAKTYWNE

METABOLITY

LEK I JEGO AKTYWNY

METABOLIT

LEK NIEPOSIADAJĄCY

AKTYWNYCH

METABOLITÓW

TERFENADYNA-

FEKSOFENADYNA

ASTEMIZOL- NORASTEMIZOL

LORATYDYNA- DEZLORATYDYNA

EBASTYNA- KAREBASTYNA

MIZOLASTYNA

EMEDASTYNA

FEKSOFENADYNA

DEZLORATYDYNA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI

• Ogólnie nie powodują sedacji i

wysychania błon śluzowych w

porównaniu z lekami I generacji.

• Nie przechodzą przez barierę krew-

mózg w takim stopniu jak leki I

generacji.

• Hydrofilne
• Duża wielkość cząsteczki
• Działanie elektrostatyczne

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI (PIPERYDYNY)

TERFENADIYNA
ASTEMIZOL

-

BRAK DZIAŁANIA SEDACYJNEGO, USUNIĘTE Z RYNKU

W 1997 (TERFENADYNA) I 1999 (ASTEMIZOL), ZE WZGLĘDU NA
ZAGRAŻAJĄCE ŻYCIU ZABURZENIA RYTMU SERCA, ZWŁASZCZA PRZY
JEDNOCZESNYM PRZYJMOWANIU NIEKTÓRYCH LEKÓW I POKARMÓW.

Ketokonazol, Erytromycyna – zwiększały stężenia terfenadyny i astemizolu.

TERFENADYNA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI (PIPERYDYNY)

FEXOFENADYNA

–

BRAK DZIAŁANIA

SEDACYJNEGO, CARBOKSYLOWA POCHODNA
TERFENADYNY, BEZ DZIAŁAŃ
KARDIOTOKSYCZNYCH, MOŻE HAMOWAĆ
UWALNIANIE HISTAMINY Z KOMÓREK
TUCZNYCH

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI (PIPERYDYNY)

LORATADYNA

–

UZYSKANA Z AZATADYNY,

DŁUGO DZIAŁAJĄCA, BEZ DZIAŁANIA
SEDACYJNEGO, RZADKIE DZIAŁANIA
CHOLINOLITYCZNENO, AKTYWNY METABOLIT,
OTC

Loratadyna

•Działanie: Długo działający lek
przeciwhistaminowy II generacji, wybiórczy
antagonista obwodowych receptorów H1.

• Należy do pochodnych piperydyny.

•W badaniach in vitro wykazano wpływ na
komórki zapalne odczynu alergicznego (nie
potwierdzone u ludzi).

• Loratadyna nie wykazuje działania
cholinolitycznego ani depresyjnego na OUN (nie
powoduje sedacji, upośledzenia czynności
poznawczych ani wydolności
psychomotorycznej).

• Po 12 miesiącach stosowania nie powoduje
tachyfilaksji.

Loratadyna

• wchłania się dobrze p.o.
• początek działania 1,5 h po podaniu
• t1/2 : 8-11 h
• Działanie utrzymuje się ok. 24 h.
• Metabolizm wątrobowy (cytochrom P-450)→ czynny

metabolit dezloratadyna, która powoduje wydłużenie

czasu działania leku i jest wydalana przez nerki.

• Słabo przenika do OUN. Przenika do pokarmu

kobiecego.

• W przypadku niewydolności nerek lub wątroby oraz u

pacjentów w podeszłym wieku dochodzi do

przedłużenia czasu działania leku; w takim przypadku

konieczna jest modyfikacja dawkowania

Loratadyna

Preparaty:

Alerfan, Aleric,

Claritine, Flonidan,

Loratydyna, Loratan, Loratine

Preparaty złożone:

CLARINASE

= pseudoefedryna +

loratadyna

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI (PIPERYDYNY)

DESLORATADYNA

– AKTYWNY METABOLIT

LORATADYNY

, HAMUJE UWALNIANIE

HISTAMINY Z MASTOCYTÓW, STOSOWANA W
ALERGICZNYM NIEŻYCIE NOSA

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE

II GENERACJI (PIPERYDYNY)

CETIRIZYNA

–

DŁUGO DZIAŁAJĄCA,

KARBOKSYLOWY METABOLIT

HYDROKSYZYNY

, BEZ DZIAŁAŃ

NIEPOŻĄDANYCH ZWIĄZANYCH Z SERCEM,
DZIAŁANIE SEDACYJNE, NAJLEPIEJ DZIAŁA
NA WYSYPKĘ

Cetirizyna

•

Silny wybiórczy antagonista receptora H1 II

generacji o długim czasie działania,

pochodna piperazyny.

• Hamuje nadreaktywność błony mięśniowej

oskrzeli

• W dawkach leczniczych nie wykazuje

powinowactwa do receptorów cholinergicznych i

serotoninergicznych, dzięki czemu pozbawiona jest

właściwości sedatywnych.

Cetirizyna

 Jest dobrze wchłaniana z przewodu

pokarmowego,

 maksymalne stężenie we krwi osiąga 0,9 h po

podaniu p.o.- najszybciej działający lek II

generacji

 t1/2 jest zróżnicowany, wynosi: u dorosłych 10

h, u dzieci 6.-12. rż. 6 h, u dzieci 2.-6. rż. 5 h.

 Czas ten ulega wydłużeniu w przypadku

niewydolności nerek.

 Wiąże się z białkami osocza w 93%.

 Słabo przenika do OUN.

 Wydalana głównie przez nerki (70% w postaci

niezmienionej).

Cetirizyna

Preparaty:

Allertec, Amertil,

Letizen, Virlix, Zodac, Zytrec

,

Preparaty złożone:

CIRRUS=

pseudoefedryna + cetirizyna

Lewocetirizyna w

porównaniu z cetirizyną

CETIRIZYNA LEWOCETIRIZYNA

MAX. stężenie w osoczu

(godziny)

0,5- 1

0,5-1

Okres półtrwania w

osoczu

(godziny)

≈10

7,9±1,9

% substancji wydalonej w

postaci

niezmienionej

≈ 66%

≥85%

Powinowactwo do

receptora H1

(nmol/l)

6,3

3,2

Czas wiązania z

receptorem H1

(minuty)

95

115

Objętość dystrybucji (l/kg

mc.)

0,4

≤0,4

Porównanie częstości

występowania działań

niepożądanych

OBJAW

Lewocetirizy

na

5 mg

Cetirizyna

10 mg

Placeb

o

Senność

5,6%

13,7%

1,3%

Suchość w

jamie ustnej

2,6%

5,0%

1,3%

Ból/zawroty

głowy

2,4%

2,0%

2,9%

Uczucie

zmęczenia

1,5%

5,9%

0,5%

Osłabienie

1,1%

-

1,3%

Kliniczne zastosowanie

leków

przeciwhistaminowych II

generacji

• Leczenie sezonowego i całorocznego

alergicznego nieżytu nosa

• Alergicznego zapalenia spojówek

• Łagodzą objawy: kichanie, wodnisty katar,

świąd, łzawienie

• Ostra i przewlekła samoistna pokrzywka,

pokrzywka fizykalna

• Atopowe zapalenie skóry
• Pomocniczo: sezonowa, alergiczna astma

oskrzelowa, łagodna astma całoroczna

Bezpieczeństwo stosowania

leków

przeciwhistaminowych II

generacji

• ↓ metabolizmu wątrobowego- cytochrom

P450

- Leki p/grzybicze:

ketokonazol, itrakonazol,

- Makrolidy:

erytromycyna, klarytromycyna

- Inhibitory proteaz HIV:

ritonawir

- Leki przeciwserotoninowe:

fluwoksamina,

sertralina

- Sok grejpfrutowy

SKUTECZNOŚĆ LEKÓW

PRZECIWHISTAMINOWCH

KLINICZNE ZASTOSOWANIA LEKÓW

PRZECIWHISTAMINOWYCH H

1

A. Alergie: Objawowe leczenie ostrych reakcji z

zajęciem błon śluzowych i skóry np.
alergiczny nieżyt nosa

B. Infekcja górnych dróg oddechowych:

wysuszają śluzówkę nosa. Często w
połączeniu z lekiem przeiwobrzękowym i
znieczulającym.

C. Sedacja i zapobieganie nudnościom i

wymiotom przy znieczuleniu:

Difenydramina i

prometazyna.

Zmniejszają wydzielanie śliny i

oskrzelowe i gą być stosowane jako lokalny
anestetyk.

D. Choroba lokomocyjna:

Difenhydramina i

prometazyna,
Piperazyny

– Mniejsza senność, łączona z

efedryną.

E. Działanie przeciwwymiotne: Profilaktyka lub

leczenie nudności i wymiotów

LEKI DZIAŁAJĄCE NA

RECEPTOR H

3

Wiążą się z układem sprzężenia zwrotnego w wielu narządach,
Agoniści powodują sedację, a antagoniści poprawiają czyności
poznawcze

PRZEWÓD POKARMOWY: Agoniści obniżają poziom histaminy
i gastryny

PŁUCA: Agoniści mają działanie ozszerzajace oskrzela

OUN: Antagoniści poprawiają czynności poznawcze i pamięć

Zastosowania kliniczne: żadne, obecnie w trakcie badań

Mechanizmy działania: receptor związany z białkiem G,
Zmniejsza wewnątrzkomórkowy Ca

++

PRZYKŁADY LEKÓW

DZIAŁAJĄCYCH NA RECEPTOR H

3

Tioperamid – Antagonista, poprawiał czynności poznawcze u myszy, zwiększa
korowe stężenie acetylocholiny, wzmacnia pamięć krótkotrwałą u szczurów i
zmniejsza ilość napadów w zwierzęcym modelu padaczki u szczurów

Klobenpropit – Antagonista, poprawiał czynności poznawcze u myszy z
Zaburzeniami poznawczymi, zwiększa korowe stężenie acetylocholiny

Imetit – Agonista, zmniejsza korowe wydzielanie acetylocholiny u szczurów

Iodofenpropit – Antagonista, zmniejsza ilość napadów w zwierzęcym modelu
padaczki u szczurów

R-a-Metylhistamina - Agonista, przechodzi przez barierę krew-mózg, zmniejsza
korowe wydzielanie acetylocholiny, i poprawia pamięć u szczurów, hamuje
syntezę i uwalnianie histaminy

Betahistyna – pobudza wydzielanie histaminy z zakończeń nerwowych, m.in.
przez blokowanie autoreceptorów H

3

– stosowana w zawrotach głowy

LEKI DZIAŁAJĄCE NA

RECEPTOR H

4

1-[(5-chloro-1H-indol-2-yl)karbonyl]-4-metylpiperazyna
(JNJ 7777120),

Doświadczalny antagonista

Hamuje chemotaksję indukowaną przez histaminę i napływ
jonów wapnia do mastocytu

Hamuje związaną z histaminą migrację mastocytów w tchawicy
z tkani łącznej do epitelium

Hamuje neutrofilową infiltrację w zwierzęcym modelu
zapalenia otrzewnej.