Karolina Nowak

Idee poprzedzające



Platonizm: idealistyczny pogląd



Arystotelizm: Bóg PP,
teleologizm



Stoicyzm: świat materialny
przesycony duchem



Cynizm: apatheia



Sceptycyzm: poznanie prawdy

PATRYSTYKA



APOLOGETYKA



SYSTEMATYKA



Wschodu i Zachodu



GNOSTYCYZM: dualizm
świata; historyczna konc.
Świata, alegoria

ŚW. AUGUSTYN



354-430r.; 387, 395 biskup Hippony



„Wyznania”, „O Trójcy”, „O państwie
bożym”



Teoria poznania: myśl (Wejdź w
samego siebie, we wnętrzu człowieka
mieszka prawda”); fenomenalizm (Nie
twierdź nic więcej jak to, co tobie
rzeczy się takimi przedstawiają, a nie
będziesz miał zawodu”); oświecenie
przez Boga

ŚW. AUGUSTYN cd.



Teocentryczna metafizyka:

1. przewaga Boga nad światem:

-

Bóg najwyższy byt, przyczyna

-

Najwyższy przedmiot poznania

-

Najwyższe dobro (cel) >> szczęście

2. przewaga duszy nad ciałem

-

Substancja samoistna

-

Znamy ją lepiej niż ciało

-

Dbanie

3. przewaga uczucia i woli nad rozumem

ŚW. AUGUSTYN cd.

Heteronomiczna

etyka

Unde malum?
Civitas Dei vs. civitas

terrena

KIERUNKI



SCHOLASTYCZNY



MISTYCZNY



PANTEISTYCZNY



DIALEKTYCZNY



HUMANIŚCI

JAN SZKOT ERIUGENA



IX w., Brytania



Znał grekę



Traktat „O przeznaczeniu”; traktat „O

podziale natury”



Konc. Boga: Bog jest niczym



Konc. Stworzenia: emanacja, 4

emanacje bytu (tworząca i stworzona)



Teocentryczna konc. poznania



predestynacja

ANZELM Z CANTERBURY



1033-1109



FIDEIZM+RACJONALIZM >> fides
quaerens intellectum



Skrajny realizm pojęciowy



Dowody istnienia Boga: dobra
względne i bezwględne; dowód
ontologiczny (istota najdoskonalsza
w myśli)

SPÓR O UNIWERSALIA



CZY POJĘCIOM OGÓLNYM
ODPOWIADAJĄ PRZEDMIOTY
RZECZYWISTE?



REALIZM POJĘCIOWY (Eriugena,
Anzelm)



NOMINALIZM (Eryk z Auxerre,
Roscelin)



SERMONIZM (Abelard)

ŚW. TOMASZ Z AKWINU



1225-1274



Summa filozoficzna, Summa teologiczna



Wiara i wiedza to różne dziedziny



Rzeczy jednostkowe są substancjami

(samoistnymi bytami), powszechniki

istnieją w substancjach (universale in re,

post rem, ante rem); jednostkowe

przedmioty złożone są z istoty (essentia)

i istnienia (existentia) >>Bóg bytem

koniecznym i niezależnym

ŚW.TOMASZ cd.



5 dowodów na istnienie Boga:

1.

Ex motu – z ruchu

2.

Ex ratione causae efficientis – z
niesamoistności

3.

Ex possibili et necessario – z
przypadkowości rzeczy

4.

Ex gradibus perfectionis

5.

Ex gubernatione rerum – z celowości

Dziękuję