CHARAKTERYSTYKA

BAKTERII, GRZYBÓW,

PIERWOTNIAKÓW

I WIRUSÓW

ROMAN FRANICZEK

KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII
AKADEMII MEDYCZNEJ WE WROCŁAWIU

MORFOLOGIA BAKTERII

• Bakterie kuliste
• Bakterie cylindryczne
• Bakterie spiralne

BAKTERIE

BAKTERIE

KULISTE

KULISTE

•

Gronkowce

(Staphylococcus

sp.)

• Paciorkowce

(Streptococcus

sp.)

• Dwoinki

(Neisseria sp.)

• Tetrady

(Micrococcus sp.)

• Pakiety

(Sarcina sp.,.)

Staphylococcus aureus

Staphylococcus aureus

Staphylococcus sp.

Streptococcus sp.

Enterococcus spp

.

Streptococcus

agalactiae

Streptococcus orale

Micrococcus -

preparat

barwiony metodą negatywną

ZIARENKOWCE –

tetrady

Staphylococcus sp. i

Streptococcus pneumoniae

(metoda Grama)

Neisseria gonorrhoeae

Neisseria gonorrhoeae

Neisseria meningitidis

Streptococcus sp.

BAKTERIE

BAKTERIE

CYLINDRYCZNE

CYLINDRYCZNE

•

Pałeczka (Escherichia coli)

• Laseczka (Bacillus sp.)
• Maczugowiec
(Corynebacterium sp.)
• Wrzecionowiec
(Fusobacterium sp.)
• Prątek (Mycobacterium sp.)

Escherichia coli

Escherichia coli

Escherichia coli – kosmki

jelitowe

Bacillus anthracis

Bacillus megaterium

Bacillus megaterium

Clostridium botulinum

Clostridium botulinum

Corynebacterium

diphtheriae

Fusobacterium sp.

Fusobacterium sp.

Mycobacterium

tuberculosis

BAKTERIE

BAKTERIE

Spiralne

Spiralne

• Przecinkowiec

(Vibrio sp.)

• Śrubowiec

(Spirillum sp.)

• Krętek

(Treponema sp.,

Leptospira sp.)

Vibrio cholerae

Vibrio cholerae

Spirillum sp.

Treponema pallidum

Leptospira sp.

Leptospira interrogans

Borrelia burgdorferi

Helicobacter pylori

Campylobacter sp.

STRUKTURA KOMÓRKI

ULTRASTRUKTURA

KOMÓRKI BAKTERYJNEJ

ŚCIANA

KOMÓRKOWA

BAKTERII

PEPTYDOGLIKAN

ŚCIANA KOMÓRKOWA BAKTERII

G(+)

ŚCIANA KOMÓRKOWA BAKTERII

G(-)

BŁONA

CYTOPLAZMATYCZNA

OTOCZKI BAKTERYJNE

• POLISACHARYDOWE:

(Streptococcus pneumoniae,
Haemophilus sp., E. coli)

• PEPTYDOWE:

(Bacillus anthracis)

Streptococcus pneumoniae -

otoczki

Streptococcus

pneumoniae

Bacillus anthracis

-

otoczki

STRUKTURY

LOKOMOTORYCZNE

• RZĘSKI

(Escherichia coli, Proteus mirabilis,
Salmonella sp.)

• WŁÓKIENKA OSIOWE

(Treponema pallidum, Leptospira sp.,
Borrelia sp.)

BUDOWA RZĘSKI

TYPY URZĘSIENIA

Vibrio cholerae

Rzęski

Spirillum sp. – lofotrichalne

urzęsienie

RZĘSKI

Salmonella sp. – peritrichalne

urzęsienie

Bacillus sp. - rzęski

WŁÓKNA OSIOWE

Leptospira sp.

FIMBRIE (PILI)

•FIMBRIE ADHEZYJNE

•FIMBRIE PŁCIOWE

RZĘSKI I FIMBRIE

Escherichia coli

EPEC – adherencja do komórek

Hep-2

Escherichia coli - koniugacja

FORMY

PRZETRWALNIKO

WE BAKTERII

Bacillus stearothermophilus -

endospora

Bacillus sp. endospory

Bacillus thuringiensis -

endospory

Clostridium tetani

Clostridium sp.

Clostridium botulinum

Clostridium botulinum

MEDODY BARWIENIA

BAKTERII

• Barwienie proste (metoda Loefflera)
• Barwienie złożone (metoda Grama)

• Barwienie pozytywne (metoda Loefflera)
• Barwienie negatywne (barwienie

nigrozyną)

• Barwienie negatywno-pozytywne

(metoda Ziehl-Neelsena)

Bacillus cereus - preparat

barwiony metodą Loefflera

Staphylococcus aureus -

preparat barwiony metodą

Grama

Escherichia coli - preparat

barwiony metodą Grama

Bakterie G(+) i G(-)

Cryptococcus - otoczki

Micrococcus -

preparat

barwiony metodą negatywną

Klebsiella pneumoniae preparat

barwiony met. Buri-Ginsa

Mycobacterium tuberculosis –

preparat barwiony metodą Ziehl-

Neelsena

Mycobacteriun avium –

barwienie metodą Ziehl-

Neelsena

CHARAKTERYSTYKA

GRZYBÓW

• Jedno-

lub

wielokomórkowe

organizmy

eukariotyczne

zdolne

do

wytwarzania

strzępek. Nie wytwarzają chlorofilu, prowadzą
saprofityczny lub pasożytniczy tryb życia.

• Komórki grzybów otoczone są ścianą

komórkową w skład której wchodzi chityna
(rzadziej celuloza). Inne składniki komórki to:
błona cytoplazmatyczna (zawiera ergosterol),
błona jądrowa, wakuole, mikrotubule,
siateczka endoplazmatyczna, mitochondria.

POSTACIE KLINICZE

ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

:

• ZAKAŻENIA POWIERZCHOWNE

• ZAKAŻENIA PODSKÓRNE

• ZAKAŻENIA UOGÓLNIONE

PODSTAWY MIKOLOGII

LEKARSKIEJ

• GRZYBY DROŻDŻOPODOBNE
• GRZYBY KERATOFILNE -

DERMATOFITY

• GRZYBY PLEŚNIOWE
• GRZYBY DIMORFICZNE

Komórka Candida

albicans

GRZYBY

DROŻDŻOPODOBNE

•Candida sp.
•Cryptococcus sp.
•Geotrichum sp.
•Rhodotorula sp

.

Candida albicans

Cryptococcus

neoformans

Cryptococcus

neoformans

Rhodotorula glutinis

Saccharomyces cerevisiae – bud

scars

DERMATOFITY –

GRZYBY KERATOFILNE

•Microsporum sp.
•Trichophyton sp.
•Epidermophyton sp.

Rzęsa z grzybkiem

Microsporum canis

Trichophyton

mentagrophytes

Epidermophyton

floccosum

Epidermophyton

floccosum

GRZYBY PLEŚNIOWE

•Aspergillus sp.-

kropidlak

•Penicillium sp.-

pędzlak

•Mucor sp.
•Rhizopus sp.

Aspergillus versicolor

Aspergillus sp.

Aspergillus fumigatus

Penicillium sp.

Mucor sp.

Mucor sp.

Rhizopus stolonifer

GRZYBY

DIMORFICZNE

•Coccidioides immitis
•Histoplasma capsulatum
•Blastomyces sp.

Coccidioides immitis -

artrospory

Coccidioides immitis -

sferula

Coccidioides immitis -

artrospory

Histoplasma capsulatum -

makrokonidia

ROZMNAŻANIE SIĘ

GRZYBÓW

• PŁCIOWE –

powstawanie zygoty na drodze

somatogamii, gametangiogamii, izo- i
heterogamii

• BEZPŁCIOWE

–

pączkowanie,

zarodniki

RODZAJE ZARODNIKÓW:

- Zarodniki sporangialne (Mucor sp.)

- Zarodniki konidialne (blastospory,

chlamydospory, artrospory, makro- i
mikrokonidia, fialokonidia)

Candida albicans

pączkowanie

Cryptococcus

neoformans

pączkowanie

Mucor sp. –

zarodniki

sporangialne

Rhizopus sp. -

sporangiofor

Candida albicans

blastospory i chlamydospory

Candida albicans

blastospory i chlamydospory

Coccidioides immitis -

artrospory

Epidermophyton

floccosum

makrokonidia

Phragmidium sp.

Makrokonidia

Zarodniki konidialne

Aspergillus sp.

Zarodniki konidialne (fialokonidia)

Penicillium sp.

Zarodniki konidialne (fialokonidia)

Pierwotniaki
pasożytnicze

• Pełzaki

:

Entamoeba hystolytica,

Naegleria

fowleri

• Wiciowce

:

Giardia

lamblia, Trichomonas

vaginalis, Trypanosoma gambiensae, Leishmania
sp.

• Kokcidia

:

Plasmodium vivax, Plasmodium

falciparum, Toxoplasma gondii, Cryptosporidium
sp., Isospora belli, Sarcocystis sp.

• Orzęski

:

Balantidium coli,

PROTOZOA

PEŁZAKI

Amoebae

Entamoeba histolytica

-

trofozoit

Entamoeba histolytica -

trofozoit

Ameba zjadająca

pantofelka

Naegleria fowlerii w tkance

mózgowej

WICIOWCE

Flagellates

Giardia lamblia

Trichomonas vaginalis

Trypanosoma

gambiense

Trypanosoma

gambiense

KOKCIDIA

Coccidia

Plasmodium sp. w

erytrocytach

Plasmodium lophurae

Toxoplasma gondii

Isospora belli

Cryptosporidium

parvum - cysty

ORZĘSKI

Ciliates

Paramecium sp.

Balantidium coli

TAKSONOMIA

WIRUSÓW

• Wirusy bakteryjne –

bakteriofagi

• Wirusy zwierzęce
• Wirusy roślinne

MORFOLOGIA

BAKTERIOFAGÓW

Fag T4

Morfologia faga T4

Morfologia faga T4

Fag T4

E.coli – Fagi T4

Fagi

STRUKTURA WIRIONU

TMV – tabacco mosaic

virus

Adenowirus

DNA WIRUSY

Poxvirida
e

DNA-containing viruses

- Papillomavirus -

DNA-containing viruses

- Adenovirus -

HSV6

DNA-containing viruses

- Herpesvirus -

DNA-containing viruses

- Poxviridae -

RNA WIRUSY

Picornaviridae – Polio

virus

RNA-containing viruses

- Paramyxoviridae -

RNA-containing viruses

- Influenza virus -

RNA-containing viruses

- Rotaviridae -

Rhabdoviridae

HIV

BUDOWA HIV

Budowa wirusa HIV

CYKL ŻYCIOWY HIV

CYKL INFEKCYJNY WIRUSA

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ