Rodzina: Paramyxoviridae
Najpierw krótka systematyka tej rodziny
Obejmuje 2 podrodziny:
Podrodzina: Paramyxovirinae:
Rodzaj: Morbilivirus
Gatunek: MEV - wirus odry
Rodzaj: Respirovirus
Gatunek: HPIV - 1 i HPIV - 3, czyli ludzkie wirusy parainfluenzy typ 1 i 3
Rodzaj: Rubulavirus
Gatunek: MuV - wirus świnki,
HPIV - 2 i HPIV - 4, czyli ludzkie wirusy parainfluenzy typ 2 i 4
Podrodzina: Pneumovirinae:
Rodzaj: Pneumovirus
Gatunek: wirus RS
Ogólnie wirusy te mają osłonkę, symetrię helikalną, RNA o ujemnej polarności.
Wywołują efekt cytopatyczny w postaci syncytiów.
Wirus paragrypy i świnki - mają w osłonce neuraminidazę i hemaglutyninę
Wirus odry - ma tylko hemaglutyninę
Wirus RS - nie ma ani neuraminidazy, ani hemaglutyniny
WIRUSY PARAGRYPY
4 serotypy
typ 1 i 2 - najczęściej zakażają małe dzieci i niemowlęta
typ 3 - zaraża dzieci poniżej 2 roku życia
typ 4 - zakażenia o łagodniejszym przebiegu
objawy:
pierwsze zakażenie zawsze przebiega najciężej, kolejne już łagodniej
+ przeziębienie - każdy miał, każdy wie
+ zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli - KRUP - typ 1 i 2
+ zapalenie oskrzelików i płuc - typ 3
droga zakażenia: kropelkowa
leczenie: objawowe
WIRUS ŚWINKI (nagminnego zapalenia przyusznic)
Zakażenie objawowe - okres wylęgania trwa 2-3 tygodnie, następnie objawia się bolesny obrzęk gruczołów ślinowych
początkowe objawy są nieswoiste - ból, niewysoka gorączka
następnie objawia się bolesny obrzęk gruczołów ślinowych
Powikłania:
Dotyczą:
OUN
zapalenie mózgu - łagodne i bez trwałych następstw
zapalenie opon m-r
głuchota - przejściowa
Gruczołów wydzielania wewnętrznego:
zapalenie jąder i najądrzy - najczęściej jednostronne. Panowie, którzy nie chorowali na świnkę - bez obaw - niepłodność jest rzadkim następstwem ;)
zapalenie jajników - również rzadko
zapalenie trzustki - w ogóle bardzo rzadko
zapalenie wątroby - super rzadko ;)
epidemiologia: chorują dzieciaki w wieku szkolnym, bardzo rzadko (chyba nadużywam tego słowa ;)) niemowlaki, bo są chronione jeszcze przez przeciwciała mamusi
dostępna jest żywa, atenuowana szczepionka
ODRA
Inkubacja trwa 10 - 20 dni
Zakażenie drogą kropelkową - uwaga!!! Odra jest najbardziej zakaźną chorobą ze wszystkich wirusowych. Chorzy są zakaźni od początku okresu prodromalnego do 4 dnia po wystąpieniu wysypki.
W okresie prodromalnym (trudne słowo )objawy są nieswoiste - katar, kaszel (zawsze występuje), zapalenie spojówek, umiarkowana gorączka
Patognomoniczna (jeszcze trudniejsze słowo ) jest drobna wysypka - PLAMKI KOPLIKA, która jest zlokalizowana na błonie śluzowej policzków. Przypomina ziarenka soli pod błoną śluzową.
Wysypka odrowa - plamisto - grudkowa - zaczyna się od kąta żuchwy, dalej rozprzestrzenia się na twarz, tułów i kończyny. Utrzymuje się około 5 dni i znika w takiej kolejności, w jakiej się pojawiała.
Występuje ciekawe zjawisko ODRY NIETYPOWEJ, mianowicie jest to reakcja nadwrażliwości na szczepionkę zabitą. Występuje u osób, które przed ekspozycją na „dziki” szczep otrzymały szczepionkę zabitą lub najpierw zapitą, a potem atenuowaną.
Wysypka najpierw pojawia się na kończynach, rozprzestrzenia się dośrodkowo i jest nie plamisto - grudkowa, ale pęcherzykowa, pokrzywkowa.
Mogą też wystąpić: obrzęk kończyn, gorączka, wysięk opłucnowy.
Powikłania po odrze:
zapalenie płuc - w tkance obecne olbrzymie komórki wielojądrzaste
uczynnienie gruźlicy
zapalenie spojówek
zapalenie ucha środkowego
zapalenie jelit z biegunką
pozakaźne zapalenie mózgu - pojawia się w momencie, kiedy znika wysypka i ustępuje gorączka.
SSPE (podostre stwardniające zapalenie mózgu) - dramat - przewlekła zwyrodnieniowa choroba mózgu, rozwija się powoli, cechuje ją stale pogarszająca się czynność mózgu, w końcu śmierć
Rozpoznanie: objawy kliniczne.
W różnicowaniu trzeba brać pod uwagę również te choroby, w których pojawia się wysypka plamisto - grudkowa - różyczkę, AIDS, reakcje polekowe, zakażenia wywołane przez riketsje, mononukleozę zakaźną...
W celu potwierdzenia rozpoznania izoluje się wirusa lub oznacza miano przeciwciał.
Odra w krajach rozwijających się ma znacznie cięższy przebieg.
Istnieje szczepionka - podawana po 1 rż, ale nie osobom z zaburzeniami odporności.
Dawkę przypominającą otrzymują tylko osoby, które dostały wcześniej albo tylko zabitą szczepionkę, albo zabitą a potem żywą. Takie działanie ma na celu zapobiegnięcie odrze nietypowej.
WIRUS RS, czyli SYNCYTIALNY WIRUS ODDECHOWY
Docelowym miejscem dla niego jest układ oddechowy.
Okres inkubacji: 5 dni
Przenosi się drogą oddechową.
Wywołuje sezonowe zakażenia - najwięcej zachorowań zimą
Najczęściej choroby układu oddechowego wywołane przez ten wirus zdarzają się u małych dzieci (poniżej 2 rż). Są to:
zakażenia dolnych dróg oddechowych - martwicze zapalenie oskrzelików, zapalenie płuc, tchawicy i oskrzeli
zakażenia górnych dróg oddechowych - „przeziębienia”
powikłania - zapalenie ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego. Pierwsze z nich częste, drugie rzadkie.
Rozpoznanie - zwykle kliniczne. Dla potwierdzenia izoluje się wirusa (w linii komórkowej - efekt cytopatyczny to tworzenie syncytiów) lub robi testy serologiczne (EIA).
THE END