Niektóre aspekty planów

ratowniczych szpitali

Lek.med.Ignacy Baumberg

1/. PLAN RATOWNICZY TO LISTA PROCEDUR, A NIE INWENTARYZACJA LUB

STSTYSTYKA

2/. CHOCIAŻ SZPITALE TO NAJWAŻNIEJSZE OGNIWO SYSTEMU REAGOWANIA W

ZDARZENIACH Z DUŻĄ LICZBĄ POSZKODOWANYCH, WSZYSCY, WŁĄCZNIE Z

WŁADZAMI, POWINNI BRAĆ UDZIAŁ W PROCESIE OPRACOWYWANIA

ODNOŚNYCH PROCEDUR

4/. ŻADEN SZPITAL W KRAJU NIE MA MOŻLIWOŚCI PRZYJĘCIA I WŁAŚCIWEGO

LECZENIA WSZYSTKICH OFIAR ZDARZENIA Z DUŻĄ LICZBĄ

POSZKODOWANYCH

5/. POZIOM GOTOWOŚCI OPEERACYJNEJ DANEGO SZPITALA JEST UZALEŻNIONY

OD JEGO MOŻLIWOŚCI. NIE MA UZASADNIENIA DO SZTUCZNEGO

„POMPOWANIA” MOŻLIWOŚCI SZPITALA NA WYPADEK KATASTROFY

6/. POSZKODOWANI Z GRUPY „CZERWONEJ” SĄ NAJWAŻNIEJSI, ALE

NIEWŁASCIWA ORGANIZACJA MOŻE ZWIĘKSZYĆ LICZBĘ „ŻÓŁTYCH”,

KTÓRZY STALI SIĘ „CZERWONYMI”

UWAGI OGÓLNE

CHOCIAŻ NAJWAŻNIEJSZĄ INFORMACJĄ JEST

AKTUALNY POZIOM GOTOWOŚCI

OPERACYJNEJ, NIEKTÓRE INFORMACJE

DOTYCZĄCE MOŻLIWOŚCI TECHNICZNYCH I

ORGANIZACYJNYCH SZPITALA POWINNY BYĆ

REGULARNIE

POTWIERDZANE/PRZEKAZYWANE DO

CENTRUM OPERACYJNEGO (CPR?), NA

PRZYKŁAD CODZIENNIE:

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

1/. Liczba łóżek w szpitalu
2/. Liczba i rodzaje oddziałów w szpitalu
3/. Liczba łóżek w oddziałach zabiegowych szpitala

( chirurgia, ortopedia, torkochirurgia, neurochirurgia,
urologia, ginekologia, okulistyka, laryngologia,
chirurgia dziecięca)

4/. Liczba łóżek w OIT
5/. Liczba łóżek w oddziale toksykologicznym
6/. Liczba łóżek w oddziale dializ
7/. Liczba sal operacyjnych
8/. Liczba sal zabiegowych

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

9/. Czy szpital posiada możliwości diagnostyki rtg przez 24 h.

Jaka jest przepustowość

10/. Czy szpital posiada przewoźne urządzenia rtg – ile sztuk?
11/. Czy szpital posiada CT
12/. Czy szpital posiada MRI
13/. Czy szpital posiada lądowisko dla helikopterów
14/. Czy szpital posiada jednokierunkowy podjazd do izby przyjęć

lub SOR

15/. Czy szpital posiada SOR, jakie możliwości

16/. Liczba stanowisk do tlenoterapii biernej 100% tlenem na

terenie szpitala

17/. Liczba respiratorów dla dorosłych i dla dzieci na terenie

szpitala

18/. Czy szpital posiada stacjonarną komorę hiperbaryczną, jakiej

wielkości

19/. Czy szpital posiada przewoźną komorę hiperbaryczną

dostępną 24 h

20/. Czy szpital posiada i stosuje procedury postępowania w

hipotermii

21/. Jakie są możliwości szpitala w zakresie dekontaminacji

poszkodowanych, czy istnieje mobilny zestaw dekontaminacyjny

22/. Czy w strukturach szpitala znajdują się zespoły ratownictwa

medycznego

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

23/. Czy szpital posiada plan ratowniczy, jaki jest

czas osiągnięcia nominalnej gotowości

24/. Czy szpital posiada zapasy na wypadek dużej

liczby poszkodowanych, jeżeli tak, to jakie

25/. Czy szpital posiada centralną instalację

tlenową

26/. Jaka jest liczba środków transportu

wewnętrznego dla osób siedzących i leżących w

szpitalu

27/. Czy szpital posiada środki łączności

bezprzewodowej z innymi placówkami ochrony

zdrowia, PSP, Policją, lokalnymi władzami

28/. Czy szpital posiada kostnicę, jakiej pojemności

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

29/. Jaki jest system komunikacji wewnętrznej w

szpitalu i czy jest on zdublowany

30/. Czy szpital posiada siły i środki przeznaczone do

wykorzystania na miejscu zdarzenia – podać jakie

31/. Czy szpital posiada sprzęt dozymetryczny

32/. Czy szpital posiada awaryjne zasilanie w wodę i

prąd elektryczny – podać w procentach

zapotrzebowania nominalnego

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

„PAPER PLAN SYNDROME”

“SYNDROM PAPIEROWYCH PLANÓW”

UNIKAĆ !!!!

!

WSZYSTKIE INFORMACJE I PROCEDURY

POWINNY BYĆ OPRACOWYWANE W ŚCISŁYM
ZWIĄZKU Z REGIONALNYM PLANEM
RATOWNICZYM – SZPITALE CZĘSTO
PRZYGOTOWUJĄ STOSY PAPIERÓW
SKUTECZNIE WYKLUCZAJĄCE JE Z
OTACZAJĄCEJ RZECZYWISTOŚCI
RATOWNICZEJ... TO BARDZO NIEBEZPIECZNA
SYTUACJA, PONIEWAŻ KATASTROFY RZADKO
PRZEBIEGAJĄ ZGODNIE Z POBOŻNYMI
ŻYCZENIAMI I USTALENIAMI POLITYCZNYMI….

Aby uniknąć tworzenia “papierowych planów” plan ratowniczy szpitala

powinien być oparty o:

- Rzetelną wiedzę na temat zdarzeń towarzyszących katastrofie –

doświadczenie w ratownictwie przedszpitalnym jest niezwykle cenne…

- Wielokierunkowe podejście do problemu katastrofy – analizę możliwości

innych podmiotów ratowniczych, np:centrów dyspozytorskich (!!!!),

zespołów ratowniczych, straży pożarnej, policji, organizacji pozarządowych,

centrów krwiodawstwa, zarządzania kryzysowego, innych szpitali, obrony

cywilnej, mediów itp.

- Rzetelną analizę rzeczywistych możliwości szpitala w zakresie sił i środków
- Rzetelny program szkoleń i ćwiczeń dla wszystkich zainteresowanych

- (nie tylko “ Pan Wojewoda patrzy na mapę...” - tak jest taniej, ale nie

działa...)

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

- Stałą współpracę wszelkich podmiotów ratowniczych

działających w warunkach pozaszpitalnych – standaryzacja

procedur, sprzętu, zakres odpowiedzialności, dokumentacja,

wzajemne zrozumienie…

- Powszechne zrozumienie i znajomość przyjętych priorytetów

i rozwiązań szczegółowych

- Codzieną praktykę medyczną, a nie tworzenie “nowej

medycyny katastrof”

- Zrozumienie, że szpital ( nawet kliniczny ) nie jest “wyspą”,

ale najważniejszym ogniwem “łańcucha przetrwania”

- Oficjalne ustalenia potwierdzone przez wszystkie

zainteresowane podmioty aby ułatwić biurokratom

zrozumienie powagi zagadnienia

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

Przykład zagadnienia do rozważenia w czasie przygotowywania planu

ratowniczego:

( jeszcze nie katastrofa...)

22 dzieci ze szkoły gminnej doznało zatrucia tlenkiem wegla. Wszystkie

wymagają niezwłocznej tlenoterapii 100% tlenem.

Dla zastosowania tlenoterapi 100% tlenem potrzeba:

- Źródła tlenu – rekomendacje europejskie zalecają, aby przenośny zbiornik

tlenu miał pojemność 400 litrów gazu, tzn. butla o pojemności 2 ltr.

wypełniona tlenem sprężonym do 200 bar lub butla o pojemności 2,7 ltr. z

tlenem sprężonym do to 150 bar

-

Reduktora ciśnienia z przepływomierzem ( w KSRG do 25 l/min.)

- Przewodu tlenowego – min. 1,4 m, użyteczny jest przewód dł. 10 m.

- Maski do tlenoterapii (z rezerwuarem) lub worka samorozprężalnego z

rezerwuarem o konstrukcji umożliwiającej tlenoterapię bierną 100% tlenem

- Lub innego urządzenia – np zastawka do tlenoterapii “na żądanie”

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

O ile możliwość takiego zdarzenia nie zostanie wykluczona ( ???!!!) osoby

odpowiedzialne

powinny poważnie rozważyć szereg zagadnień:

KTO ( posiada zestawy do tlenoterapii),

GDZIE ( jakie jest ich rozmieszczenie),

JAK ( dostarczyć je do poszkodowanych)…. Itd, itp...

Po rozwiązaniu problemów logistycznych ( zbyt mała liczba zestawów do

tlenoterapii dostępnych na obszarze gminy i powiatu) należy rozwiązać

problemy praktyczne, np. czy ratownicy są przeszkoleni w zakresie

stosowania tlenoterapii biernej u dwóch poszkodowanych jednocześnie -

jest to możliwe, gdyż wdech trwa krócej niż wydech, ale wymaga wiedzy,

doświadczenia, dyscypliny i poświęcenia....

Sytuacja w zasadzie oczywista, a jednak stanowiąca poważne wyzwanie

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

N

iektóre zjawiska w szpitalach w zdarzeniach z dużą

liczbą poszkodowanych:

- Bardzo częsty brak łączności pomiędzy podmiotami i

służbami ratowniczymi – nie zawsze w wyniku

zniszczeń infrastruktury – albo brak łączności na

codzień (!!!), albo przeciążenie istniejących sieci

- Sieć komórkowa jest bezużyteczna, o ile nie

wprowadzono szczególnych procedur

- Niezbyt częste braki środków w szpitalac

h

( w ramach

ich standardowych możliwości)

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

- Niezbyt częste braki personelu – pracownicy

ochrony zdrowia są pełni poświęcenia i

przybywaja bez wezwania

- Członkowie pesonelu szpitala pozostający w

domach dla opieki nad rodzinami są zastępowani

przez ochotników

- Szpitale nie posiadają procedur wykorzystania

ochotników

- Oddziały ratunkowe są zatłoczone

poszkodowanymi z drobnymi obrażeniami

- Policja nie ma doświadczenia w kontroli tłumu

poszkodowanych w szpitalach

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

-

Dekontaminacja w szpitalu – bardzo poważny

problem, często konieczna pomoc straży
pożarnej - o ograniczonych
możliwościach w czasie katastrof...
- Media cieszą się z katastrof

- Pełni poświęcenia ratownicy przybywają bez
poleceń i potwierdzeń – czasem
potęgując chaos…

- Policja czasem poteguje chaos, zamiast
skutecznie kontrolować ruch

- Krwiodawcy ochotnicy stwarzają problemy

- Wraz z poszkodowanymi przybywaja symulanci
w nadziei na odszkodowanie

-

Wpływowi członkowie społeczności wielokrotnie

telefonują pytając o członków rodzin i sytuację
ogólną

- Większość obrażeń u ocalałych ofiar katastrofy to

drobne obrażenia

- W czasie katastrofy utrzymanie programu dializ,

leczenie cukrzycy, wentylacja chorych w
warunkach domowych to poważne problemy

- Zasady gospodarki narkotykami wymagają

znaczących uproszczeń

- Pracownicy podstawowej opieki medycznej, którzy

dotarli do szpitala, aby właczyć sie do działań
ratowniczych mogą spotkać swych pacjentów
poszukujących pomocy medycznej...

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

-

Politycy próbują wykorzystać sytuację dla swoich celów

- Pierwsi przybyli poszkodowani zazwyczaj nie należą do

grupy czerwonej

- Czasami ponad 50% poszkodowanych przybywa

przygodnymi środkami transportu

- Z powodu przepełnienia najbliższych szpitali część

poszkodowanych musi byc przetransportowana do
innych, często odległych placówek ochrony zdrowia – jest
to trudne do zrozumienia dla społeczeństwa i mediów...

- Niezależnie od ilości, wyszkolenia i wyposażenia zespołów

ratowniczych na miejscu zdarzenia część
poszkodowanych przybywa do szpitala bez otrzymania
jakiejkolwiek pomocy

medycznej

PLANY RATOWNICZE SZPITALI

- Nie zawsze szpital jest jedynym miejscem, gdzie można
zaopatrzyć drobne obrażenia. Właściwie
funkcjonujące mobilne zestawy ratownicze
mogą znacznie odciążyć szpitale zdarzeniach z
dużą liczbą poszkodowanych

- Tylko niewielka liczba poszkodowanych przybywa po 24
– 48 godzinach od zdarzenia – planowanie na
dłuższy okres jest trudne i nieracjonalne….

- W zdarzeniach z dużą liczbą poszkodowanych w
działaniach ratowniczych powinny brać udział
nie tylko szpitale zabiegowe- w planach ratowniczych
powinny byc ujęte inne placówki ochrony zdrowia
(ze standardowym sprzętem i precyzyjnymi procedurami)

- Najważniejsze są ćwiczenia w czasie rzeczywistym, ale
rozpoczęcie szkolenia od ćwiczeń w czasie
rzeczywistym to gwarancja chaosu!

- Katastrofy zdarzają się również w nocy – czy jesteśmy
przygotowani?