Ekonomia pracy – wprowadzenie

Wiktor Wojciechowski

Literatura i warunki zaliczenia:

Literatura podstawowa:
Wykłady (ppt)
Zatrudnienie w Polsce, IBS

Literatura uzupełniająca:
T. Boeri, J van Ours, The Economics of Imperfect Labor Market, Princeton
University Press, 2008

Artykuły naukowe (głównie anglojęzyczne), np.

Blanchard O., (2005), European unemployment: the evolution of facts and
ideas, NBER Working Paper Nr 11750.

Warunki zaliczenia:
30% oceny - esej z ekonomii pracy (maks. 5 stron, czcionka 12, odstęp
1,5 pp.)
70% oceny - egzamin końcowy (test + pytania problemowe)

Bezrobocie w Europie do poł. lat 70. było bardzo

niskie

Źródło: OECD

Wzrost bezrobocia nie był cykliczny, ale

odzwierciedlał wzrost stopy bezrobocia równowagi

Źródło: OECD

Wysokość bezrobocia różni się istotnie pomiędzy

krajami UE

Źródło: Eurostat

Wysokie bezrobocie może być skutkiem wysokiego

napływu i odpływu z bezrobocia, ale także

długotrwałego poszukiwania pracy

Źródło: INSEE

Przeciętny okres bezrobocia w USA to 3 miesiące, a we Francji ponad 12
miesięcy

Bezrobocie osób młodych jest przeciętnie

dwukrotnie wyższe niż bezrobocie ogółem

Źródło: OECD

We Włoszech i w Grecji jest ponadprzeciętnie wysokie bezrobocie młodych, z
kolei w Niemczech jest ono zdecydowanie poniżej średniej.

Wzrostowi bezrobocia towarzyszy zazwyczaj

spadek aktywności zawodowej

Źródło: OECD

W latach 90. ceny ropy naftowej powróciły do

poziomu notowanego przed 1973 r.

• Gdy rosną ceny czynników produkcji innych niż praca, dla utrzymania
dotychczasowego zatrudnienia płace muszą się obniżyć.

• Utrzymanie wcześniejszego wysokiego tempa wzrostu płac prowadzi do
spadku zatrudnienia i wzrostu bezrobocia.

Od połowy lat 70. kraje w Europie odnotowały

spadek

łącznej produktywności (TFP) z 5% do 2%

• Gdy obniżeniu produktywności nie towarzyszy spadek tempa wzrostu
płac, rośnie bezrobocie.

Realne i nominalne sztywności płac

Sztywność płac realnych – tempo, z jakim płace realne dostosowują się
do zmian np. w wydajności pracy. Im wolniejsze jest to tempo dostosowań,
tym większy i bardziej długotrwały wpływ niekorzystnych wstrząsów na
wielkość bezrobocia.

Wysoka koordynacja negocjacji płacowych sprzyja dużej elastyczności płac
realnych, czyli szybkiemu dostosowaniu się płac realnych np. do zmian w
wydajności pracy.

Sztywność płac nominalnych – tempo, z jakim płace nominalne
dostosowują się do zmian w poziomie cen. Im wolniejsze jest to
dostosowanie, tym większy spadek płac realnych w następstwie
nieoczekiwanego wzrostu cen.

Trwale wysokie bezrobocie - przyczyny

1. W latach 80. ceny ropy naftowej powróciły do poziomu sprzed 1973 r.

2. Wzrost cen ropy dotyczył wszystkich krajów w Europie, ale wzrost i

trwałość bezrobocia pomiędzy tymi krajami istotnie się różniła

3. W wielu krajach Europy kontynentalnej negocjacje płacowe nie były

skoordynowane, odbywały się na poziomie sektorów => wysoka
sztywność płac realnych

4. Wydłużający się okres bezrobocia przyczyniała się do utraty kwalifikacji

i osłabienia siły negocjacyjnej bezrobotnych

Instytucje rynku pracy - przykład

1. Restrykcyjna ochrona zatrudnienia powoduje:

a. Wyższe koszty redukcji zatrudnienia dla firm – mniej zwolnień, ale i

mniej przyjęć do pracy

b. Silniejsza pozycja negocjacyjna zatrudnionych pracowników –

szybszy wzrost płac

c. Większe trudności w znalezieniu pracy – wzrost bezrobocia

długookresowego

2. Wysokie zasiłki dla bezrobotnych powodują:

a. Słabe bodźce bezrobotnych do aktywnego poszukiwania pracy
b. Utrata pracy nie prowadzi do znaczącego spadku dochodów –

silniejsza pozycja negocjacyjna pracowników, wzrost płacy progowej

Instytucje rynku pracy – czy tłumaczą zmiany

bezrobocia w czasie?

Instytucje rynku pracy w poszczególnych krajach nie zmieniały się
tak bardzo jak poziom bezrobocia => zatem wstrząsy
makroekonomiczne łącznie z instytucjami !