„Topos miło

ś

ci

rodzicielskiej w literaturze

i innych dziedzinach

sztuki wybranych epok”

Karol Strzelczyk

Miło

ś

ć rodzicielska była wdzi

ę

cznym

tematem dla twórców ju

ż

od czasów

staro

ż

ytnych, ponieważ motyw ten porusza

kwestie bliskie i znane ka

ż

demu

człowiekowi. W swoich dziełach wybitni

pisarze i malarze ukazywali ró

ż

ne postawy

ojców i matek, oraz ich różnorodny stosunek

do dzieci. Rodzice to najwa

ż

niejsze osoby w

ż

yciu ka

ż

dego z nas. Ich miło

ś

ć jest

zazwyczaj bezgraniczna, pełna zrozumienia

i wybaczenia, okupiona nie raz trudem i

po

ś

wi

ę

ceniem…

Rembrandt



„Powrót syna
marnotrawnego”

„Kochanowski nad

zwłokami córki
Urszulki”

Jan Matejko

„Treny” Jana

Kochanowskiego

•

„Tren V” – ojciec porównuje Boga do

nieostro

ż

nego ogrodnika, który ścinaj

ą

c

winoro

ś

l, nie pozwala jej si

ę

w pełni rozwin

ą

ć

•

„Tren VII” – mówi o planach rodziców

związanych z przyszło

ś

ci

ą

córki

•

„Tren IX, X, XI” – widać zw

ą

tpienie

Kochanowskiego, zmian

ę

jego postawy

wobec

ż

ycia, Boga i wyznawanych do tej

pory warto

ś

ci

•

„Tren XIX” – Kochanowski zwalczył swoje

słabo

ś

ci i odbudował zaufanie do Boga i

ś

wiata

„ Zachowuj si

ę

jak człowiek.

Płacz, gdy dzieje si

ę

ź

le i ciesz się,

kiedy jest dobrze.

Bo ludzk

ą

rzecz

ą

jest radość,

ale tak

ż

e cierpienie..”

Jan Kochanowski , frag. „Treny XIX”

„Macierzy

ń

stwo

”

Stanisław

Wyspia

ń

ski

„Lament Świ

ę

tokrzyski”

Wiersz ma formę bezpośredniej wypowiedzi

Matki Bożej u stóp krzyża. Poszczególne

strofy są przez nią adresowane do różnych

odbiorców.

•

Pierwsze dwie strofy to apostrofa do

wszystkich ludzi, połączona z zach

ę

t

ą

to

współuczestnictwa w prze

ż

ywaniu smutku.

•

Szósta strofa skierowana jest to archanioła

Gabriela. Wspomina w niej radosne chwile

zwiastowania narodzin swojego syna.

Zwraca si

ę

do niego z

ż

alem, że nie mówił

jej o cierpieniu syna, a wskazywał tylko na

rado

ś

ć i szcz

ęś

cie.

„Lament Świ

ę

tokrzyski”

•

Siódma strofa to słowa Matki Bożej
skierowane do innych matek. Apeluje
w niej ona do innych, aby te prosiły
Boga o to, by nigdy nie znalazły si

ę

w

takiej sytuacji jak ona. Żeby nie
musiały patrzeć na

ś

mierć swoich

dzieci, tak jak ona widzi

ś

mierć

swojego syna..

„Proścież Boga, wy miłe i żądne

maciory,

by wam nad dziatkami nie były

takie pozory […]”

„Pieta”

Michał Anioł

„Cudzoziemk

a”

Maria

Kuncewiczow

a

Ró

ż

a Żabczy

ń

ska kiedy

ś

:

•

Kobieta starsza, zbli

ż

aj

ą

ca się do

ś

mierci

•

Postać zło

ż

ona, o wielu twarzach

•

Pełno w niej nienawiści i zło

ś

ci

•

Potrafi zranić słowem, zachowaniem i
doprowadzić do kłótni

•

Ataki zło

ś

ci

•

Ch

ę

ć zabicia syna Władysia, otrucie chorej

córki Marty

•

Nie jest matk

ą

czuł

ą

i opiekuńcz

ą

•

Osoba nieszcz

ęś

liwa i zgorzkniała

Ró

ż

a Żabczy

ń

ska kiedy

ś

:

•

Wyrwana z rodzinnego domu nie czuła się
szcz

ęś

liwa w Polsce, gdzie mieszkała pod

opieką ciotki

•

Załamanie wewn

ę

trzne, utrata miło

ś

ci

młodzie

ń

czej

•

Zamkn

ę

ła si

ę

w sobie i nie otworzyła si

ę

dla innych, nie okazała czułości
najbli

ż

szym, zwłaszcza dzieciom

•

Przechodzi metamorfoz

ę

•

Chłodna i oschła

Ró

ż

a Żabczy

ń

ska teraz:

•

Z chłodnej i oschłej stała się szczera,
radosna i spokojna

•

Pogodziła si

ę

z m

ęż

em

•

Córce wyjawiła

ź

ródło swojego

cierpienia

•

Uzdrowił j

ą

dr. Gerhadt ucz

ą

c j

ą

uśmiechu, który jest w

ż

yciu bardzo

wa

ż

ny

„Ono”

Dorota

Terakowska

„.. b

ę

d

ę

ci

ę

chronić przed tym

ś

wiatem, nim go zobaczysz […].

Niekiedy co

ś

przemilcz

ę

, a czasem

upi

ę

ksz

ę

, ale uprzedzam ci

ę

,

ż

e to, co

ujrzysz, nie zawsze b

ę

dzie łatwe do

przyj

ę

cia. I wtedy ju

ż

samo b

ę

dziesz

musiało szukać tej lepszej strony i

mo

ż

e j

ą

znajdziesz, bo ona jest. MUSI

BYĆ.”

Dorota Terakowska, frag. „Ono”

Teksty kultury ukazują rodzicielstwo
związane zarówno z przeżywaniem chwil
pełnych radości, ale także z cierpieniem i
bólem, poświęceniem i trudem. Jedno
jest pewne: miłość rodzicielska, lub jej
brak, wpływa na osobowość dziecka.
Postać rodzica wywiera ogromny wpływ
na życie każdego z nas. Szczególnie gdy
jesteśmy mali ta więź jest niezwykle
silna. Mimo, że stajemy się dorosłymi
ludźmi i opuszczamy rodzinny dom, dla
naszych mam i ojców zawsze jesteśmy
małymi dziećmi…

Koniec