Spedycja – jej istota,
Spedycja – jej istota,
definicja i
definicja i
interpretacja
interpretacja
Wstęp
Wstęp
W mojej prezentacji chciałbym
W mojej prezentacji chciałbym
przedstawić istotę spedycji, ponieważ
przedstawić istotę spedycji, ponieważ
w dzisiejszych czasach bardzo często
w dzisiejszych czasach bardzo często
posługujemy się słowem „spedycja”
posługujemy się słowem „spedycja”
jednak czasami nie zdajemy sobie
jednak czasami nie zdajemy sobie
sprawy co tak naprawde ten termin
sprawy co tak naprawde ten termin
oznacza. W tym opracowaniu
oznacza. W tym opracowaniu
postaram się to przybliżyć oraz
postaram się to przybliżyć oraz
podać interpretacje.
podać interpretacje.
Definicja spedycji
Definicja spedycji
Podawanych jest wiele definicji,
Podawanych jest wiele definicji,
ekonomicznych i prawniczych, spedycji.
ekonomicznych i prawniczych, spedycji.
Definicje te nie są tożsame, prezentują
Definicje te nie są tożsame, prezentują
różne poglądy na temat istoty spedycji,
różne poglądy na temat istoty spedycji,
pojęcia spedytora, przedmiotu działalności
pojęcia spedytora, przedmiotu działalności
przedsiębiorstwa spedycyjnego. Ta wielość i
przedsiębiorstwa spedycyjnego. Ta wielość i
różnorodność definicji spedycji świadczy o
różnorodność definicji spedycji świadczy o
tym, że zakres działalności spedytora nie
tym, że zakres działalności spedytora nie
jest ściśle określony, a także o tym, iż
jest ściśle określony, a także o tym, iż
dynamika, zmienność rzeczywistości
dynamika, zmienność rzeczywistości
wyprzedza próby tworzenia definicji przez
wyprzedza próby tworzenia definicji przez
teoretyków.
teoretyków.
Definicja
Definicja
Działalność spedycyjna
Działalność spedycyjna
to
to
organizowanie
organizowanie
przewozu ładunków i wykonywanie
przewozu ładunków i wykonywanie
wszystkich lub niektórych związanych z tym
wszystkich lub niektórych związanych z tym
czynności. Działalność ta może być
czynności. Działalność ta może być
wykonywana przez: użytkownika transportu
wykonywana przez: użytkownika transportu
(spedycja własna); przedsiębiorstwo
(spedycja własna); przedsiębiorstwo
transportowe (funkcja spedytora i
transportowe (funkcja spedytora i
przewoźnika połączona w jednym
przewoźnika połączona w jednym
przedsiębiorstwie); wyodrębnione
przedsiębiorstwie); wyodrębnione
przedsiębiorstwo spedycyjne
przedsiębiorstwo spedycyjne
(przedsiębiorstwo to zajmuje się zarobkowo
(przedsiębiorstwo to zajmuje się zarobkowo
odpłatnie czynnościami związanymi z
odpłatnie czynnościami związanymi z
organizowaniem przewozu ładunków na rzecz
organizowaniem przewozu ładunków na rzecz
określonego zleceniodawcy) .
określonego zleceniodawcy) .
Co mówi nam ta definicja?
Co mówi nam ta definicja?
Aby przybliżyc nieco temat trzeba
Aby przybliżyc nieco temat trzeba
podjąć próbe interpretacji tej definicji.
podjąć próbe interpretacji tej definicji.
Z przedstawionej definicji wynika, że
Z przedstawionej definicji wynika, że
spedycja jest to działanie, co
spedycja jest to działanie, co
uwydatnia dynamiczny charakter
uwydatnia dynamiczny charakter
działalności spedycyjnej. Spedycja
działalności spedycyjnej. Spedycja
składa się z wielu czynności
składa się z wielu czynności
rozłożonych w czasie, trudno więc
rozłożonych w czasie, trudno więc
mówić o statycznym charakterze
mówić o statycznym charakterze
działalności spedycyjnej.
działalności spedycyjnej.
Kolejnym ważnym elementem tej definicji jest
Kolejnym ważnym elementem tej definicji jest
określenie spedycji jako organizowania przewozu
określenie spedycji jako organizowania przewozu
ładunków. Spedycja zatem nie jest przewozem, a
ładunków. Spedycja zatem nie jest przewozem, a
przesłaniem ładunków, zorganizowaniem ich
przesłaniem ładunków, zorganizowaniem ich
przewozu. Następuje tu wyraźne oddzielenie
przewozu. Następuje tu wyraźne oddzielenie
czynności transportowych od spedycyjnych.
czynności transportowych od spedycyjnych.
Następnym istotnym stwierdzeniem, zawartym w
Następnym istotnym stwierdzeniem, zawartym w
tejże definicji jest wskazanie, że spedycja, obok
tejże definicji jest wskazanie, że spedycja, obok
organizowania przewozu ładunków jest także
organizowania przewozu ładunków jest także
wykonywaniem wszystkich lub niektórych
wykonywaniem wszystkich lub niektórych
związanych z tym czynności. Warto zauważyć w
związanych z tym czynności. Warto zauważyć w
tym miejscu to, że tak przedstawiona spedycja
tym miejscu to, że tak przedstawiona spedycja
zawiera w sobie szeroki wachlarz czynności
zawiera w sobie szeroki wachlarz czynności
potrzebnych do przesłania ładunków, jak
potrzebnych do przesłania ładunków, jak
składowanie towarów, przygotowanie ładunków
składowanie towarów, przygotowanie ładunków
do przewozu, konsolidowanie ładunków itd., a to
do przewozu, konsolidowanie ładunków itd., a to
znacznie poszerza zakres działalności
znacznie poszerza zakres działalności
spedycyjnej, a spedytor musi to wiedzieć i
spedycyjnej, a spedytor musi to wiedzieć i
uwzględnić to w swojej ofercie.
uwzględnić to w swojej ofercie.
Istotną częścią tej definicji jest również
Istotną częścią tej definicji jest również
określenie kto może wykonywać czynności
określenie kto może wykonywać czynności
spedycyjne. Jest to: użytkownik transportu,
spedycyjne. Jest to: użytkownik transportu,
przedsiębiorstwo transportowe oraz
przedsiębiorstwo transportowe oraz
wyspecjalizowane przedsiębiorstwo
wyspecjalizowane przedsiębiorstwo
spedycyjne. Podsumowując definicja ta
spedycyjne. Podsumowując definicja ta
obrazuje przedmiot działalności spedycyjnej
obrazuje przedmiot działalności spedycyjnej
oraz podkreśla dynamiczny charakter tej
oraz podkreśla dynamiczny charakter tej
działalności oraz ukazuje to, że działalność
działalności oraz ukazuje to, że działalność
spedycyjna obejmuje szeroki zakres
spedycyjna obejmuje szeroki zakres
czynności związanych z organizowaniem
czynności związanych z organizowaniem
przewozu.
przewozu.
Inna definicja
Inna definicja
Aby jak najpełniej przedstawić pojęcie
Aby jak najpełniej przedstawić pojęcie
spedycji przedstawię również drugą jej
spedycji przedstawię również drugą jej
definicje rzucającą trochę inne światło na ten
definicje rzucającą trochę inne światło na ten
termin. Ta definicja brzmi następująco:
termin. Ta definicja brzmi następująco:
Spedycja
Spedycja
to zorganizowanie przemieszczenia
to zorganizowanie przemieszczenia
ładunków przy zastosowaniu odpowiednio
ładunków przy zastosowaniu odpowiednio
dobranych środków transportowych i sposobu
dobranych środków transportowych i sposobu
przewozu, w wyniku czego następuje
przewozu, w wyniku czego następuje
przesłanie ładunku od nadawcy do odbiorcy.
przesłanie ładunku od nadawcy do odbiorcy.
Podobnie jak w poprzednich definicjach,
Podobnie jak w poprzednich definicjach,
spedycja przedstawiana jest jako działanie, co
spedycja przedstawiana jest jako działanie, co
uwypukla jej dynamiczny charakter. Według
uwypukla jej dynamiczny charakter. Według
tej definicji spedycja jest organizowaniem
tej definicji spedycja jest organizowaniem
przewozu ładunków, co zgodne jest zarówno z
przewozu ładunków, co zgodne jest zarówno z
poprzednią definicjami, jak i moją własną
poprzednią definicjami, jak i moją własną
opinią. Definicja ta jest bardzo „szeroka”,
opinią. Definicja ta jest bardzo „szeroka”,
spedycja w tym ujęciu obejmuje wszystkie
spedycja w tym ujęciu obejmuje wszystkie
czynności potrzebne do przesłania przesyłki,
czynności potrzebne do przesłania przesyłki,
jak np. ubezpieczenie transportowe,
jak np. ubezpieczenie transportowe,
składowanie towarów, przygotowanie ładunku
składowanie towarów, przygotowanie ładunku
do przewozu itd.
do przewozu itd.
Składnikiem obecnym w tej definicji, a
Składnikiem obecnym w tej definicji, a
niewystępującym wcześnie jest wyraźne
niewystępującym wcześnie jest wyraźne
określenie narzędzi pracy spedytora.
określenie narzędzi pracy spedytora.
Autor tej definicji zwraca uwagę na organizowanie
Autor tej definicji zwraca uwagę na organizowanie
przewozu przy pomocy odpowiednich środków
przewozu przy pomocy odpowiednich środków
transportu i sposobu przewozu. Sugeruje to
transportu i sposobu przewozu. Sugeruje to
ponadto, że wybór odpowiednich środków
ponadto, że wybór odpowiednich środków
transportu oraz sposobu przewozu zależny jest od
transportu oraz sposobu przewozu zależny jest od
specyfiki i potrzeb danego przewozu.
specyfiki i potrzeb danego przewozu.
Nowym elementem występującym w tejże definicji
Nowym elementem występującym w tejże definicji
jest wskazanie rezultatu działalności spedycyjnej,
jest wskazanie rezultatu działalności spedycyjnej,
a więc przesłanie ładunku od nadawcy do
a więc przesłanie ładunku od nadawcy do
odbiorcy
odbiorcy
Podsumowując drugą definicje: jej zaletą
Podsumowując drugą definicje: jej zaletą
jest dokładne określenie przedmiotowego
jest dokładne określenie przedmiotowego
aspektu działalności spedycyjnej- jest tu
aspektu działalności spedycyjnej- jest tu
mowa o przedmiocie spedycji, jak i
mowa o przedmiocie spedycji, jak i
narzędziach pracy spedytora, a także
narzędziach pracy spedytora, a także
wskazano cel działalności spedycyjnej.
wskazano cel działalności spedycyjnej.
Definicja ta przybliża zatem
Definicja ta przybliża zatem
ekonomiczno-organizacyjną stronę
ekonomiczno-organizacyjną stronę
działalności spedycyjnej.
działalności spedycyjnej.
Definicja optymalna
Definicja optymalna
Po przeanalizowaniu dwóch wyżej
Po przeanalizowaniu dwóch wyżej
przedstawionych definicji postanowiłem
przedstawionych definicji postanowiłem
spróbować ułożyc własną która będzie
spróbować ułożyc własną która będzie
łączyć cechy tych poprzednich
łączyć cechy tych poprzednich
Spedycja to organizowanie przewozu
Spedycja to organizowanie przewozu
ładunków oraz czynności związanych z tym
ładunków oraz czynności związanych z tym
przewozem, przy wykorzystaniu
przewozem, przy wykorzystaniu
odpowiednio dobranych środków
odpowiednio dobranych środków
transportowych i sposobu przewozu celem
transportowych i sposobu przewozu celem
przesłania ładunku od nadawcy do odbiorcy.
przesłania ładunku od nadawcy do odbiorcy.
Istota, strony umowy,zlecenie
Istota, strony umowy,zlecenie
spedycyjne
spedycyjne
Istotą spedycji jest zastąpienie użytkowników
Istotą spedycji jest zastąpienie użytkowników
transportu w wykonywaniu rozmaitych
transportu w wykonywaniu rozmaitych
czynności niezbędnych do przeprowadzenia
czynności niezbędnych do przeprowadzenia
procesu transportowego przesyłki. Art. 794 §
procesu transportowego przesyłki. Art. 794 §
1 Kodeksu cywilnego określa przedmiot
1 Kodeksu cywilnego określa przedmiot
umowy spedycji jako świadczenie polegające
umowy spedycji jako świadczenie polegające
albo na wysyłaniu przesyłki, albo na odbiorze
albo na wysyłaniu przesyłki, albo na odbiorze
przesyłki, jak również może być to wysyłanie i
przesyłki, jak również może być to wysyłanie i
odbiór przesyłki. Umową spedycji natomiast
odbiór przesyłki. Umową spedycji natomiast
nie mogą być objęte usługi, które
nie mogą być objęte usługi, które
pozbawione są charakteru spedycyjnego (np.
pozbawione są charakteru spedycyjnego (np.
usługa przewozowa).
usługa przewozowa).
Strony umowy
Strony umowy
Stronami umowy spedycji są
Stronami umowy spedycji są
spedytor
spedytor
i
i
dający
dający
zlecenie
zlecenie
.
.
Spedytorem
Spedytorem
jest ten, kto w zawartej umowie
jest ten, kto w zawartej umowie
zobowiązuje się
zobowiązuje się
za wynagrodzeniem
za wynagrodzeniem
, w zakresie
, w zakresie
działalności swojego przedsiębiorstwa, do wysłania lub
działalności swojego przedsiębiorstwa, do wysłania lub
odbioru przesyłki oraz do dokonania innych usług
odbioru przesyłki oraz do dokonania innych usług
związanych z jej przewozem
związanych z jej przewozem
Dającym zlecenie
Dającym zlecenie
natomiast może być każda osoba
natomiast może być każda osoba
fizyczna lub prawna. Dającym zlecenie może być
fizyczna lub prawna. Dającym zlecenie może być
również spedytor, a ma to miejsce wówczas, gdy
również spedytor, a ma to miejsce wówczas, gdy
spedytor (główny) przy wykonywaniu zlecenia
spedytor (główny) przy wykonywaniu zlecenia
spedycyjnego posłuży się innym spedytorem
spedycyjnego posłuży się innym spedytorem
(spedytor dalszy, spedytor pośredni, spedytor
(spedytor dalszy, spedytor pośredni, spedytor
zastępczy).
zastępczy).
Usługi spedytora
Usługi spedytora
poradnictwo spedycyjne (dotyczące drogi
poradnictwo spedycyjne (dotyczące drogi
przewozu, opakowania, oznakowania i
przewozu, opakowania, oznakowania i
kompletowania ładunku etc.);
kompletowania ładunku etc.);
zorganizowanie dostawy towaru do miejsca
zorganizowanie dostawy towaru do miejsca
załadunku na główny środek transportu;
załadunku na główny środek transportu;
zawieranie umów z przewoźnikami oraz innymi
zawieranie umów z przewoźnikami oraz innymi
przedsiębiorstwami biorącymi udział w usłudze
przedsiębiorstwami biorącymi udział w usłudze
przemieszczania ładunku;
przemieszczania ładunku;
sporządzanie i kompletowanie dokumentów;
sporządzanie i kompletowanie dokumentów;
ubezpieczenie towarów (na zlecenie
ubezpieczenie towarów (na zlecenie
zleceniodawcy);
zleceniodawcy);
organizowanie odprawy celnej;
organizowanie odprawy celnej;
monitorowanie spraw związanych z załadunkiem,
monitorowanie spraw związanych z załadunkiem,
przeładunkiem oraz przewozem towarów;
przeładunkiem oraz przewozem towarów;
opracowywanie koncepcji przewozu w odniesieniu
opracowywanie koncepcji przewozu w odniesieniu
do towarów specjalnych.
do towarów specjalnych.