Estetyka I 03
Arystoteles, Poetyka
Zakończyliśmy na określeniu „sztuki mimetyczne”.
Podział poezji (epopeja, tragedia, komedia, dytyramb) – różnią się: środkami, przedmiotem i
sposobem naśladowania.
Każda posługuje się: rytmem, słowem i melodią. (sama melodia i rytm – to muzyka, która też
może się pojawić w sztuce tragicznej, sam rytm – to taniec) – środki
Przedmioty: ludzie lepsi niż są w rzeczywistości, gorsi, albo tacy, jakimi są w istocie –
przedmiot naśladowania, co wynika z późniejszego dookreślenia – tragedia jako
przedstawienie działających postaci.
Sposób naśladowania: albo poprzez opowiadanie (Homer) albo przez ukazania faktycznie
działających postaci.
Arystoteles pisze o instynkcie naśladowania – także jako podstawie nauki człowieka. Z tego
powodu też sztuki naśladowcze dostarczają człowiekowi przyjemności.
Źródła sztuk dramatycznych – improwizacja:
Definicja tragedii u Arystotelesa:
Problem zróżnicowania języka:
Ponieważ w tragedii pojawiają się działające postacie – istotną częścią tragedii musi stać się
widowisko teatralna – kosmos opseos, a także śpiew i wysłowienie (jako charakterystyczny
sposób wypowiadania się).
Postacie działające muszą się wykazywać pewnymi cechami myślenia i charakteru.
Naśladowczym przedstawieniem akcji jest fabuła: uwaga! Z tego wynika, że akcja jest
pojęciem szerszym niż fabuła. Tak też jest to pojęcie używane w teorii literatury. Fabuła – u
Arystotelesa i dla wielu późniejszych badaczy czy krytyków – to jest to, co widać na scenie.
Układ wydarzeń tak, jak go widzą odbiorcy. Akcja obejmuje także to, czego nie widać
bezpośrednio na scenie. To także to, co jest jedynie opowiedziane oraz to, czego my się
możemy jedynie domyślać.
Składniki tragedii:
Dla tragedii najważniejsze jest dzianie się:
Tragedia potrafi dostarczyć przyjemności bez widowiska i bez aktorów. Czyli w lekturze, bez
teatru.