Program Operacyjny

Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał

Ludzki (PO KL)

• Jeden z programów wchodzących w

skład Narodowej Strategii Spójności,
które
są realizowane w Polsce w latach
2007-2013

• Finansowany w całości środkami EFS
• Głównym celem programu jest wzrost

poziomu zatrudnienia i spójności
społecznej.

EFS finansuje w ramach PO KL w
latach 2007-2013 rozwój
następujących obszarów
w Polsce

• Zatrudnienie
• Edukacja
• Integracja społeczna
• Rozwój potencjału pracowników i

przedsiębiorstw

• Budowa sprawnej i skutecznej

administracji publicznej

Działania

• W ramach PO KL dofinansowywane są inicjatywy

mające na celu aktywizację osób bezrobotnych i
biernych zawodowo, zapobieganie wykluczeniu
społecznemu oraz zapewnienie równego dostępu
do zatrudnienia osobom i grupom społecznym
doświadczającym dyskryminacji na rynku pracy,
m.in. poprzez rozwijanie alternatywnych form
zatrudnienia, podnoszenie lub zmianę kwalifikacji
zawodowych, wspieranie zatrudnienia w sektorze
ekonomii społecznej oraz promocję
przedsiębiorczości i samozatrudnienia

Priorytety PO KL:

Centralne:
I Zatrudnienie i integracja społeczna
II Rozwój zasobów ludzkich i potencjału

adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz
poprawa stanu zdrowia osób pracujących

III Wysoka jakość systemu oświaty
IV Szkolnictwo wyższe i nauka
V Dobre rządzenie

Priorytety PO KL:

• Regionalne:
VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich
VII Promocja integracji społecznej
VIII Regionalne kadry gospodarki
IX Rozwój wykształcenia i kompetencji

w regionach

X Pomoc techniczna

Priorytety centralne a

regionalne

• W priorytetach centralnych środki z EFS

są przeznaczane przede wszystkim na

wsparcie efektywności struktury i

systemów instytucjonalnych.

• Natomiast środki w priorytetach

regionalnych zostaną głównie przekazane

na wsparcie osób i grup społecznych w

poszczególnych województwach.

• Wszystkie priorytety podzielone są na

działania, poddziałania i typy

realizowanych projektów, które precyzują

formy wsparcia.

zatrudnienie i integracja

społeczna

• modernizacja publicznych służb

zatrudnienia

• zwiększenie zasięgu oddziaływania

aktywnych polityk rynku pracy

• wzmocnienie instytucji pomocy

społecznej

• budowa partnerstwa na rzecz

integracji społecznej

Rozwój zasobów ludzkich i potencjału
adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa
stanu zdrowia osób pracujących

• rozwój i poprawa funkcjonowania systemowego

wsparcia adaptacyjności pracowników i
przedsiębiorstw,

• rozwój wykwalifikowanej i zdolnej do adaptacji siły

roboczej,

• poprawa funkcjonowania systemu przewidywania

i zarządzania zmianą gospodarczą,

• poprawa stanu zdrowia osób pracujących poprzez

opracowywanie programów profilaktycznych oraz
programów wspierających powrót do pracy.

Wysoka jakość systemu

oświaty

• wzmocnienie systemu edukacji w zakresie monitoringu,

ewaluacji i badań edukacyjnych oraz ich wykorzystania
w polityce edukacyjnej i zarządzaniu oświatą.

• poprawa stopnia powiązania ofert w zakresie

kształcenia i szkolenia z potrzebami rynku pracy, w
szczególności poprzez dostosowywanie programów
nauczania i materiałów dydaktycznych oraz
wprowadzenie nowych form doskonalenia nauczycieli w
przedsiębiorstwach,

• opracowanie i wdrożenie Krajowych Ram Kwalifikacji i

Krajowego Systemu Kwalifikacji,

• upowszechnienie uczenia się przez całe życie

Szkolnictwo wyższe i nauka

•

dostosowanie kształcenia na poziomie wyższym
do potrzeb gospodarki i rynku pracy,

•

poprawa jakości oferty edukacyjnej szkół
wyższych,

•

podniesienie atrakcyjności kształcenia w
obszarze nauk matematyczno – przyrodniczych i
technicznych na poziomie wyższym

•

podniesienie kwalifikacji kadr sektora badań i
rozwoju w zakresie współpracy z gospodarką
oraz marketingu i komercjalizacji badań
naukowych

Dobre rządzenie

• poprawa zdolności regulacyjnych administracji

publicznej,

• poprawa jakości usług oraz polityk związanych

z rejestracją działalności gospodarczej i
funkcjonowaniem przedsiębiorstw,

• modernizacja procesów zarządzania w

administracji publicznej i wymiarze
sprawiedliwości

• budowa potencjału partnerów społecznych i

organizacji pozarządowych ukierunkowanych
na wzmocnienie ich aktywnego uczestnictwa
w procesie realizacji Strategii Lizbońskiej

Rynek pracy otwarty dla

wszystkich

• zwiększenie zasięgu oddziaływania

Aktywnej Polityki Rynku Pracy,

• zwiększenie poziomu zatrudnienia

wśród osób młodych,

• zmniejszenie bezrobocia wśród osób

znajdujących się w szczególnej sytuacji
na rynku pracy,

• zwiększenie poziomu zatrudnienia

wśród osób starszych.

Promocja integracji

społecznej

• poprawa dostępu do rynku pracy

osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym

• wzmocnienie i poszerzenie zakresu

działań sektora ekonomii społecznej

Regionalne kadry

gospodarki

• rozwój wykwalifikowanej i zdolnej do

adaptacji siły roboczej

• poprawa funkcjonowania systemu

przewidywania i zarządzania zmianą
gospodarczą.

Rozwój wykształcenia i
kompetencji
w regionach

• zmniejszenie nierówności w upowszechnianiu

edukacji, szczególnie między obszarami
wiejskimi i miejskimi,

• zmniejszenie nierówności w zakresie jakości

usług edukacyjnych, szczególnie między
obszarami wiejskimi i miejskimi,

• podniesienie atrakcyjności i jakości kształcenia

zawodowego oraz wzmocnienia rozwoju
zawodowego i podnoszenia kwalifikacji
nauczycieli, szczególnie na obszarach wiejskich

Pomoc techniczna

• wsparcie procesów zarządzania i wdrażania

programu,

• efektywne wykorzystanie zasobów UE i krajowych,

zgodnie z prawem i polityką Wspólnoty

• zagwarantowanie zgodności wdrażanych

projektów z regulacjami i polityką wspólnoty,
wprowadzanie i realizację odpowiednich procedur
zarządzania i kontroli, zgodnych ze standardami
Komisji Europejskiej,

• organizacja systemu informacji promocji i szkoleń,
• wdrożenie i organizacja systemu narzędzi

informatycznych do sprawnego zarządzania i
wdrażania działań.

Pojęcie modele integracji

Pojęcie modele integracji:
Integracja (łac.integratio–
odnowienie, scalenie,
uzupełnienie).Integracja oznacza
tworzenie w miarę jednolitej, nowej
całości z istniejących już elementów.
Najczęściej termin integracja
używany jest łącznie z określeniami:

gospodarcza,
społeczna,
polityczna,
kulturowa,
regionalna.

Modele integracji:
1) pluralizm (transakcjonizm) – kierunek w stosunkach międzynarodowych
przyjmujący zasadę wielofaktorowości. Integracja polega na stworzeniu
wspólnoty państw o wysokim poziomie wymiany dyplomatycznej,
ekonomicznej i politycznej. W procesach integracyjnych szczególnie istotne
są nie tyle instytucje formalne, co czynniki umożliwiające zawieranie trwałych
transakcji gwarantujących powiązania ekonomiczne i polityczne. Integracji
sprzyjają: kontakty, wymiana i łączność między ludźmi.
2) funkcjonalizm i neofunkcjonalizm:
a) funkcjonalizm – integracja to proces wzajemnych dostosowań. Stosunki
międzynarodowe mają apolityczny charakter. Istotna rola organizacji
międzynarodowych. Pomijane są stosunki społeczne, ekonomia jest
skutecznym środkiem integracji.
b) neofunkcjonalizm – rozwinął się na gruncie krytyki funkcjonalizmu
tradycyjnego. Integracja ekonomiczna i unia polityczna są ze sobą powiązane
na zasadzie efektu rozprzestrzeniania się. Uczestnicy integracji najpierw
podejmują decyzje o charakterze ekonomiczno-społecznym, a w dalszej
kolejności rozszerzają je o sferę polityczną.
3) federalizm – jest najdalej idącą formą integracji państwa, w której
państwa decydują się na stopniową rezygnację z posiadanych uprawnień na
rzecz wspólnie tworzonych struktur, instytucji o charakterze
ponadnarodowym. W ten sposób tworzy się państwo związkowe posiadające
ponadnarodowe, demokratyczne instytucje z władzą ustawodawczą,
wykonawczą i sądowniczą. Centralizacja określonych funkcji na szczeblu

rządu federalnego i decentralizacja na poziomie lokalnym i regionalnym.

Historia integracji europejskiej

* Traktat Paryski – traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę

Węgla i Stali (TEWWiS) podpisano w Paryżu 18 kwietnia 1951r.

TEWWiS wszedł w życie 23 lipca 1952r. i obowiązywał przez 50

lat (do 23 lipca 2002r.)

* Traktaty Rzymskie – 25 marca 1957r. podpisano w Rzymie

traktaty powołujące do istnienia EWG i EURATOM. Weszły w

życie 1 stycznia 1958r.

* Jednolity Akt Europejski – JAE był umową międzynarodową

zawartą w ramach Wspólnot Europejskich modyfikującą

Traktaty Rzymskie. Podpisany w 1986r. Współdziałanie

Wspólnot rozciągnięto na nowe dziedziny takie jak: spójna

polityka gospodarcza i społeczna, ochrona środowiska, rozwój

nauki i postęp technologiczny.

* Traktat o Unii Europejskiej – wszedł w życie w 1993r. w skład

nowo powstałej Unii Europejskiej weszły Wspólnota Europejska

(wcześniej EWG), EWWiS oraz EURATOM. Do pierwotnego

gospodarczego wymiaru współpracy między państwami (I filar)

dodano wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (II filar)

i wspólną politykę dotyczącą wymiaru sprawiedliwości i spraw

wewnętrznych (III filar).

Etapy rozszerzania Unii Europejskiej

18 kwietnia 1951 powstała EWWiS. Celem tej

organizacji było istnienie wspólnego rynku

surowców i produktów przemysłu węglowego i

stalowego państw członkowskich: Belgii, Francji,

Holandii, Luksemburga, Niemiec i Włoch.

1973 - pierwsze rozszerzenie: Dania, Irlandia i

Wielka Brytania.

1981 - drugie rozszerzenie: Grecja

1986 - trzecie rozszerzenie: Hiszpania i

Portugalia

1995 - czwarte rozszerzenie: Austria, Finlandia i

Szwecja. Społeczeństwo Norwegowie drugi raz

wypowiadają się w referendum przeciw

przyłączeniu ich kraju do WE.

2004 - piąte rozszerzenie : Cypr, Czechy, Estonia,

Litwa Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia,

2007 - szóste rozszerzenie: Bułgaria i Rumunia

Kraje kandydujące: Turcja, Chorwacja,

Macedonia i Islandia.

Instytucje Unii Europejskiej:
1) Parlament Europejski (Strasburg) – reprezentacja
obywateli UE. Kadencja trwa 5 lat. Eurodeputowani
wybierani są w wyborach powszechnych bezpośrednich przez
obywateli państw członkowskich. Prawo wyborcze, zarówno
czynne jak i bierne jest związane z obywatelstwem UE. Liczba
miejsc w PE przysługująca państwu członkowskiemu zależy
od liczby ludności tego państwa. Podczas obecnej kadencji
(2009-14) w PE zasiada 736 posłów. Na czele PE stoi
przewodniczący. Kieruje on pracami PE i reprezentuje go w
stosunkach zewnętrznych. Przewodniczący wybierany jest
bezwzględną większością głosów na połowę okresu Kadencji
Parlamentu w głosowaniu tajnym. Kompetencje
Parlamentu Europejskiego:
* legislacyjne – stanowi prawo europejskie
* budżetowe – uchwala budżet
* inicjatywy – może żądać od Komisji przedłożenia aktów
prawnych, których ustanowienie uważa się za niezbędne w
celu wykonania postanowień Traktatów
* kontrolne – wybiera przewodniczącego Komisji,
zatwierdza ostateczny skład Komisji, może uchwalić wotum
nieufności dla Komisji ze względu na jej działalność

2) Rada Europejska (Bruksela) – powstała w 1974r. jako
nieformalne forum dyskusji między szefami państw i rządów.
Status formalny zyskała w 1992r. dzięki Traktatowi z
Maastricht, w którym jej funkcję zdefiniowano jako dawanie
Unii impulsów niezbędnych do rozwoju oraz określanie
ogólnych politycznych warunków tego rozwoju.
3) Rada Unii Europejskiej (Bruksela) – organ prawodawczy
Unii. Organ międzyrządowy – członkowie Rady reprezentują
interesy swoich państw członkowskich i działają zgodnie z
instrukcjami swoich rządów. W RUE zasiadają ministrowie
każdego państwa członkowskiego odpowiedzialni za daną
dziedzinę. Główną kompetencją RUE jest stanowienie prawa
wspólnie z Parlamentem. Rada występuje w 10 formacjach
(Rada ds. Ogólnych, Rada ds. Zagranicznych, Rada ds.
Gospodarczych i Finansowych, Rada ds. Wymiaru
Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Rada ds.
Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony
Konsumentów, Rada ds. Konkurencyjności, Rada ds.
Transportu, Telekomunikacji i Energii, Rada ds. Rolnictwa i
Rybołówstwa, Rada ds. Środowiska, Rada ds. Edukacji,
Młodzieży i Kultury), którym przyporządkowane są wszystkie

dziedziny polityki Unii.

Kompetencje Rady Unii Europejskiej:
* przyjmuje akty ustawodawcze - rozporządzenia, dyrektywy, memoranda,
stanowiska itp. najczęściej w trybie współdecyzji z Parlamentem.
* uczestniczy w koordynacji polityk państw członkowskich
* rozwija wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa na podstawie
ogólnych wytycznych Rady Europejskiej
* zawiera w imieniu Unii umowy międzynarodowe
* uchwala wraz z Parlamentem Budżet UE.
4) Komisja Europejska (Bruksela) – jest organem wykonawczym i
reprezentuje interesy UE jako całości. Nazwa „Komisja” odnosi się zarówno
do zespołu komisarzy, jak i do samej instytucji. Komisja składa się z 27
komisarzy, w tym wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i
polityki bezpieczeństwa. Komisja jest powoływana na 5 lat.
Kompetencje Komisji Europejskiej:
* ustalanie celów i priorytetów działań
* przedstawianie Parlamentowi i Radzie projektów legislacyjnych
(inicjatywa legislacyjna)
* czuwanie nad polityką UE i nad jej budżetem oraz ich wykonywanie
* egzekwowanie prawa europejskiego wraz z Trybunałem Sprawiedliwości
* reprezentowanie Unii na arenie międzynarodowej (negocjowanie umów
handlowych między UE a państwami trzecimi itp.)
* Komisja proponuje podjęcie działania na szczeblu krajowym, regionalnym
lub lokalnym (subsydiarność)
Dokumenty i dane Komisji Europejskiej:
* zielone księgi – dokumenty stanowiące punkt wyjścia do debaty i
konsultacji
* białe księgi – konkretne propozycje Komisji w sprawie działań Unii
* Eurostat – oficjalne dane statystyczne Unii

* Eurobarometr – badania opinii w kwestiach związanych z Unią.

5) Trybunał Sprawiedliwości UE (Luksemburg) – utworzony w
1952r.. jego podstawową misją jest czuwanie „nad poszanowaniem
prawa w wykładni i stosowaniu” traktatów. Stanowi władzę
sądowniczą Unii Europejskiej i czuwa we współpracy z sądami
państw członkowskich nad jednolitym stosowaniem i jednolitą
wykładnią prawa UE. Obejmuje 3 organy sądowe: Trybunał
Sprawiedliwości, Sąd (utworzony w 1988r.), Sąd do Spraw Służby
Publicznej (utworzony w 2004r.)
W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi jeden sędzia z każdego
państwa członkowskiego, co oznacza, że reprezentowane są
wszystkie krajowe porządki prawne UE. Trybunał Sprawiedliwości
jest wspomagany przez 8 rzeczników generalnych, których rolą
jest przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych
przed Trybunał. Kompetencje Trybunału Sprawiedliwości:
1) kontrola legalności aktów instytucji Unii Europejskiej
2) czuwanie nad poszanowaniem przez państwa członkowskie
obowiązków wynikających z traktatów
3) wykładnia prawa Unii na wniosek sądów krajowych.
6) Trybunał Obrachunkowy (Luksemburg) – sprawuje kontrolę nad
finansami UE. Przeprowadza kontrole, na podstawie których ocenia
pozyskiwanie i wykorzystywanie funduszy UE. Wyniki swoich
kontroli prezentuje w drodze sprawozdań i opinii. Trybunał promuje
rozliczalność i przejrzystość oraz pomaga Parlamentowi i Radzie
w nadzorowaniu wykonania budżetu UE, w szczególności w ramach
procedury udzielania absolutorium.

7) Europejski Bank Centralny
(Frankfurt nad Menem) – stanowi
centralny element Europejskiego
Systemu Banków Centralnych
(ESBC) skupiającego EBC oraz
banki centralne państw
członkowskich UE. EBC to
wyspecjalizowana, niezależna
instytucja powołana do
prowadzenia polityki pieniężnej w
strefie euro. Posiada osobowość
prawną oraz własne organy i
uprawnienia decyzyjne.

Organy doradcze:
1) Komitet Regionów (Bruksela) – powstał w 1994r. Składa
się z przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych krajów
członkowskich. Członkowie Komitetu oraz ich zastępcy są
mianowani na 5 lat spośród kandydatów przedstawionych
przez państwa członkowskie. Ich mandat jest odnawialny.
Zadania Komitetu Regionów:
* Komitet zapewnia reprezentację interesów lokalnych w
procesie stanowienia prawa unijnego poprzez opiniowanie
projektów aktów prawnych, w szczególności w sprawach:
zatrudnienia, kształcenia, funduszy strukturalnych,
środowiska, kultury, ochrony ludności, zmian klimatu, czy
energii.
* może również wydawać opinie z własnej inicjatywy (opinie
Komitetu nie mają charakteru wiążącego)
* każdego roku Komitet Regionów odbywa 5 sesji
plenarnych
2) Komitet Ekonomiczno-Społeczny (Bruksela) – powstał w
1957r. na mocy Traktatu Rzymskiego. W jego skład wchodzą
3 grupy:
* Grupa I – przedstawiciele organizacji pracodawców
* Grupa II – przedstawiciele pracowników
* Grupa III – pozostałe środowiska gospodarcze i
społeczne.

Funkcje Komitetu:
* przedstawia swoją opinię Radzie,
Komisji i PE albo na ich wniosek, albo
z własnej inicjatywy
* zachęca społeczeństwo
obywatelskie do większego
angażowania się w kształtowanie
polityki UE
* wzmacnia rolę społeczeństwa
obywatelskiego w krajach nie
należących do UE oraz pomaga
tworzyć struktury doradcze
* opinie Komitetu Ekonomiczno-
Społecznego nie mają charakteru
wiążącego.

Integracja europejska w obszarze polityki
społecznej
Cele polityki społecznej w UE
Polityka społeczna UE to działania Wspólnoty
mające na celu powstanie ponadnarodowego
prawa, jak również wzajemne uznawanie
minimalnych standardów socjalnych przez państwa
członkowskie.
Zadania polityki społecznej UE
Do zakresu zagadnień polityki społecznej UE
zalicza się:
- politykę zatrudnienia
- stosunki pracy
- szkolenia zawodowe
- ochronę społeczną, bezpieczeństwo i higienę
pracy
- ustanawianie minimalnych norm ochrony
zatrudnienia
- przeciwdziałanie bezrobociu
- zwalczanie dyskryminacji
- dialog społeczny

Przesłanki integracji w
obszarze socjalnym
1) Konieczność opracowania
mechanizmu równoważącego
kwestie społeczne i gospodarcze
2) Przekonanie, że integracja
europejska nie może ograniczać
się jedynie do tworzenia wspólnej
przestrzeni ekonomicznej, lecz ma
dotyczyć szeroko rozumianych
procesów gospodarczych i
społecznych

Traktaty Rzymskie
Przepisy dotyczące praw społecznych zostały ujęte
już w Traktacie Rzymskim, ustanawiającym w
1957r. EWG. W pierwszych latach funkcjonowania
EWG polityka społeczna miała marginalne
znaczenie. Za priorytetowy cel Wspólnoty uznano
szeroko zakrojoną integrację gospodarczą.
Polityka społeczna w Traktatach Rzymskich:
Państwa założycielskie EWG uznały, iż wzrost
gospodarczy automatycznie doprowadzi do rozwoju
sfery społecznej, a integracja gospodarcza
pociągnie za sobą samoczynne dostosowanie
przepisów socjalnych w ramach Wspólnoty.
Najistotniejsze: artykuły 123-125 deklarowały
utworzenie specjalnego instrumentu finansowego –
Europejskiego Funduszu Społecznego, którego
podstawowym zadaniem miało być stymulowanie
mobilności pracowników wewnątrz Wspólnoty oraz

ułatwianie im adaptacji zmian procesów produkcji.

Szczyt w Paryżu (1972) –
stwierdzono, że wzrost w sferze
gospodarczej nie pociągnął za
sobą postępu w sferze socjalnej,
jak wcześniej zakładano.
Stwierdzono, że warunki życia w
poszczególnych państwach
członkowskich są zbyt
zróżnicowane, a kwestia poprawy
jakości życia powinna być
rozstrzygnięta przy udziale
wszystkich partnerów
społecznych.

Program Akcji Społecznej (1973)
W programie tym określono 3
podstawowe wytyczne dla polityki
społecznej:
1) pełne i lepsze zatrudnienie
2) lepsze warunki życia i pracy
3) większy udział pracowników i
partnerów społecznych w procesach
decyzyjnych.
Ten pierwszy program socjalny
Wspólnoty został ostatecznie
uchwalony przez Radę Ministrów w
1974r.

Jednolity Akt Europejski
Regulacje w pierwszej połowie lat 80. dotyczyły
głównie problemów bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia w miejscu pracy. Dopiero podpisany w
1986r. Jednolity Akt Europejski określił nowe
kompetencje Wspólnoty w dziedzinie polityki
socjalnej.
Kwestie socjalne w JAE:
* wzrosła ranga dialogu społecznego na
szczeblu europejskim
* podkreślono konieczność skoordynowania
działań europejskich funduszy strukturalnych w
celu poprawienia jakości życia w biedniejszych
państwach członkowskich
* według postanowień JAE, polityka Wspólnoty
powinna zmierzać do zachowania spójności
pomiędzy gospodarką i problemami socjalnymi.