Rachunek kosztów
docelowych
Dr inż. Eugeniusz Neumann
eneumann@wskiz.poznan.pl
2
Wprowadzenie
Przez rachunek kosztów docelowych (target
costing) rozumie się zestaw instrumentów
planowania, zarządzania i kontrolowania, które
są stosowane już w fazie projektowania
produktu oraz procesów produkcyjnych tak,
aby odpowiednio wczesne ukształtowanie
struktury kosztów uwzględniało wymagania
rynku.
Uzasadnieniem rachunku kosztów docelowych
jest fakt, że około 80-90% kosztów
wytworzenia produktu zostaje przesądzonych
już na etapie jego projektowania
3
Rachunek kosztów
docelowych na poziomie
produktu
Kalkulacja kosztów docelowych
Opracowanie planu strategicznego
Prognoza finansowa zawierająca przychody ze
sprzedaży, poziomy rentowności, wymagane
nakłady inwestycyjne
Określenie ceny docelowej
Dostosowanie ceny do funkcjonalności i jakości
wyrobu
Zastosowanie modelu ekonometrycznego
[P=a
0
+a
1
x Z
1
+a
2
x Z
2
+....+a
n
x Z
n
+e]
Badania rynkowe
4
Docelowa stopa zysku
Oznaczenia:
WACC – średni ważony koszt kapitału
k
w
– koszt kapitału własnego
u
w
– udział kapitału własnego
k
o
– koszt kapitału obcego
u
o
– udział kapitału obcego
T – stopa podatkowa
CF
0
– nakłady inwestycyjne, wydatki na D&R
CF
i
– przepływ środków pieniężnych
CF
n
– wartość rezydualna, wydatki na zakończenie
produkcji
ΔKON – zmiana zapotrzebowania na kapitał obrotowy
I
i
– inwestycje netto powyżej poziomu amortyzacji DSZ –
docelowa stopa zysku
S
i
- sprzedaż
5
Obliczenie docelowej stopy
zysku
n
i
n
n
i
i
i
i
i
i
o
o
w
w
WACC
CF
WACC
CF
CF
NPV
I
KON
T
DSZ
S
CF
u
T
k
u
k
WACC
1
0
0
)
1
(
)
1
(
)
1
(
)
1
(
6
Przykład wyznaczania
minimalnej docelowej stopy
zysku
Pozycja
Rok
0
Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4
Rok 5
1.Wydatki inwestycyjne
2. Przychody ze sprzedaży
3.Docelowa stopa zysku
4.Planowany zysk operacyjny
5.Stopa podatku
dochodowego
6. NOPAT
7.Zmiana inwestycji w KON
8.Inwestycje ponad
amortyzację
9.Wydatki na koniec
produkcji
10.Wartość rezydualna
11.Suma dodatkowe FCF
12.Wartość bieżąca FCF
13.NPV [IRR]
7
Jednostkowy koszt
dopuszczalny
Docelowy zysk na sprzedaży= Docelowe
przychody ze sprzedaży x Docelowa stopa
zysku
Jednostkowy docelowy zysk= Docelowy zysk
na sprzedaży : Planowana sprzedaż
Jednostkowy docelowy zysk= Docelowa cena
x Docelowa stopa zwrotu
Jednostkowy kosz dopuszczalny= Docelowa
cena sprzedaży – Jednostkowy docelowy zysk
8
Dezagregacja kosztu
docelowego produktu
Poziomy rachunku kosztów docelowych:
poziom producenta finalnego, poziom
dostawcy 1, poziom dostawcy 2, ...
Po ustaleniu kosztu docelowego produktu
finalnego następuje dezagregacja tej
wielkości na koszty docelowe
poszczególnych funkcji
Obowiązuje zasada: suma kosztów
docelowych poszczególnych funkcji nie może
przewyższać kosztu docelowego produktu
9
Przykład dezagregacji
kosztu docelowego
Nazwa produktu
Podzespół 12
Koszt docelowy produktu
300 000 euro
Funkcja Wskaźnik
preferencji
nabywców
Współczynnik
istotności
[%]
Wstępny
koszt
docelowy
Koszt
bieżący
Różnica Ostateczny
koszt
docelowy
Zakres
redukcji
kosztów
F1
5
15,63
60 000
F2
6
18,75
30 000
F3
3
9,38
20 000
F4
10
31,20 100 000
F5
8
25,00
90 000
RAZEM
32
100%
300 000
10
Organizacyjne aspekty
rachunku kosztów
docelowych
Proces organizacji projektowania
nowego wyrobu oraz szacowania
przyszłych kosztów wytwarzania jest
najczęściej zorganizowany na zasadzie
struktury macierzowej
Wdrożenie rachunku kosztów
docelowych wymaga stworzenia
odpowiedniego systemu motywowania