Podstawy terapii
poznawczo-behawioralnej.
Aplikacje do zaburzeń
lękowych i
psychosomatycznych
Michał Kuchczyński
Sopockie Centrum Terapii Poznawczo-
Behawioralnej
- diagoza;
- problemy – podtrzymywanie;
- NAM, DZ, DP – związane z
problemem;
- „kajzerka”.
Formułowanie
Formułowanie
„przypadku”
„przypadku”
- czynniki uwrażliwiające,
podtrzymujące;
- DP i DZ leżące u podstaw
„zaburzenia”;
- radzenie sobie w tej sytuacji –
mechanizmy pomagające,
postrzeganie siebie;
- czynniki spustowe.
hipotezy
hipotezy
- zawierają błyskawiczną ocenę
sytuacji;
- nie są skutkiem rozumowania,
rozważań;
- stosunkowo szybkie, krótkie;
- niemal nieświadome- łatwiejszy
dostęp do ich konsekwencji: EMOCJI;
- dotyczą wydarzenia lub/i naszej
reakcji na nie;
- przychodzą automatycznie.
myśli automatyczne
myśli automatyczne
Co jest pierwsze: myśl czy
emocja?
EMOCJA
Co przyszło mi do głowy
zanim zacząłem się tak
czuć?
............................................
.......
AUTOMATYCZNA MYŚL
WERYFIKACJA
NIEPOWODZENIE
SUKCES
EMOCJA
DYSFUNKCYJNE
PRZEKONANIA
DYSFUNKCYJNE
ZAŁOŻENIA
SYTUACJA
MYŚL
AUTOMATYCZNA
EMOCJA
- Jak się czujesz?
- Co teraz dzieje się w Twojej głowie
- Co przyszło Ci do głowy zanim zacząłeś się
tak
czuć?
- Jeśli to prawda, to co to mówi o Twoim życiu,
o
Tobie, Twojej przyszłości?
- Jakich obawiasz się konsekwencji?
- Jeśli to prawda, co może się zdarzyć
najgorszego?
- Co to mówi o tym, co myślą/czują inni?
- Co to mówi o tej osobie/osobach lub ludziach
w
ogóle?
- Jakie wspomnienia czy obrazy przychodzą Ci
na
myśl w tej sytuacji?
„
„
Sokratejskie
Sokratejskie
pytania”
pytania”
:
:
praca z “am”
praca z “am”
-
Skupienie na sytuacji związanej z odkrytą
myślą – dalsze informacje;
- Sprawdzenie czy ta AM jest typowa dla
klienta;
- Rozpoznawanie innych AM w tej sytuacji;
- Postępowanie ukierunkowane na
rozwiązanie problemów zauważonych w
omawianej sytuacji;
- Analizowanie założeń i przekonań
leżących u podstaw AM;
- Skupienie na AM - weryfikacja;
- Zmienić temat.
KTÓRY SPOSÓB WYBRAĆ?
Najlepszą strategię obierzemy, gdy
Najlepszą strategię obierzemy, gdy
odpowiemy na pytania:
odpowiemy na pytania:
- Jaki jest cel sesji? Co pomoże nam w
realizacji celu/ów?
- Jaki miałoby to związek z
problemem,
którym chciałby
zająć się pacjent?
- Czy to jest ważna/gorąca myśl? Co
praca nad nią może dać?
weryfikacja am
weryfikacja am
1.Jakie są dowody?
Jakie argumenty przemawiają za prawdziwością
myśli?
Jakie argumenty przemawiają przeciw prawdziwości
myśli?
2.Czy istnieje inne wytłumaczenie...?
3.Co może się zdarzyć najgorszego? Co to będzie
znaczyło dla Ciebie i czy poradzisz sobie?
Co najlepszego mogłoby Ci się przydarzyć w tej
sytuacji?
Jakie jest najbardziej realne rozwiązanie?
4.Jaki jest skutek wiary w AM? Jakie byłyby skutki
zmiany sposobu myślenia?
5.Co można z tym zrobić?
6.Co powiedziałbyś przyjacielowi gdyby on znalazł się
w takiej sytuacji?
ocena funkcjonalności am
ocena funkcjonalności am
„I co Pan o tym myśli teraz?”
OCENA
WIARY
EMOCJI
- nie są oczywiste i łatwe do
wyodrębnienia (jak AM);
- często przybierają formę zdania
warunkowego: „Jeśli... to...”
- działają jak zasady żądzące naszym
funkcjonowaniem;
Założenia
Założenia
:
- “przekonania” wyrażone w AM;
- podanie pierwszej części założenia;
- zapytanie wprost o zasadę leżącą u
podstaw;
- “strzałki w dół”;
- rozpatrywanie AM i szukanie
wspólnych motywów.
Rozpoznawanie
założeń:
Większość wczesnych przekonań
ulega modyfikacji na skutek
konfrontacji z nowymi wydarzeniami.
Jednak niektóre (np. powstałe na
skutek silnych przeżyć) mogą być
przechowane niezmodyfikowane,
absolutne i wpływać na nasze życie.
Przekonania
sytua
cja
emocje
,
nastroj
e
automatycz
ne myśli,
obrazy
dowody
na
słusznoś
ć
gorącej
myśli
dowody
podwa-
żające
słusznoś
ć
gorącej
myśli
myśli
alterna-
tywne
lub
równow
a-żące
ponowni
e oceń
nasileni
e emocji
i
nastrojó
w
Kto?
Co?
Kiedy?
Gdzie?
Co
czułeś?
Oceń
nasilenie
każdego
nastroju.
(0 - 100)
Co
przyszło Ci
do głowy,
zanim za-
cząłeś tak się
czuć?
Jakieś inne
myśli?
Obrazy?
Zakreśl gorą-
cą myśl.
Sformułuj
myśli
alternaty-
wne lub
równowa-
żące.
Oceń
swoją
wiarę w
nowo
sformu-
łowane
myśli.
(0 - 100)
Ponownie
oceń
nastroje
zapisane
w kolumnie
drugiej i
wszelkie
dodatkowe
emocje.
(0 - 100)