Techniki dentystyczne
Paulina Pawlik i Agata Batyra

Stosowane przy wykonywaniu uzupełnienia, ale nie

wchodzą w jego skład.



Masy wyciskowe



Gips i materiały modelowe



Materiały izolacyjne



Woski



Masy ogniotrwałe, osłaniające



Materiały do obróbki protezy (mat. ścierne)

Wycisk protetyczny jest to negatyw podłoża

protetycznego. Wykonuje się go w celu

przygotowania modelu roboczego z gipsu

protetycznego, umożliwiającego technikowi

dentystycznemu wykonanie uzupełnienia

protetycznego.

Masy wyciskowe można podzielić na:

A-sztywne
B-elastyczne

●

Gips wyciskowy:

●

- siarczan (VI) wapnia

●

- środki zapachowe

●

- środki barwiące

●

- katalizatory

●

Masy żywiczno- woskowe:

●

- termoplastyczne w ok. 60st.C

●

- tężeją w czasie oziębiania

●

-masa Kerra, stents – obecnie już nie stosowane

●

Woski wyciskowe:

●

- stają się plastyczne w temp. jamy ustnej(36-

37st. C)

●

- zawierają mieszaninę różnych wosków z

dodatkiem żywic syntetycznych o miękkiej
konsystencji

●

Masy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe:

●

- materiały oleisto-żywicze

●

- stosowane głównie do łyżek indywidualnych,

podścielających

●

-Asha, Bucoform, Repin

●

●

Gutaperka:

●

- tworzywo termoplastyczne otrzymywane z soku

mlecznego roślin z rodziny sączyńcowatych,
głównie z gutaperkowca

●

- uplastyczniają się w temp. 40-60st. C

POLSULFIDOWE

Hydrokoloidowe agarowe:

●

Odwracalne

●

Preparowane z wodorostów agar-agar

●

Skład: agar, boraks (0,2%), siarczan potasu (2%),

woda

●

Duża wytrzymałość mechaniczna

●

Dokładne odwzorowanie modelu.

●

Dublaga,Virodouble

Hydrokoloidowe alginatowe:

●

Skład: alginian sodu, siarczan wapnia, fosforan

trójsodowy, ziemia okrzemkowa, mentol

●

Postać: proszek rozrobiony z wodą

●

Zastosowanie:

●

- wyciski orientacyjne

●

- wyciski do protez częściowych i całkowitych

●

(do wykonania łyżek indywidualnych)

●

Zalety:

●

- precyzyjna jednofazowa masa wyciskowa (dokładne

odwzorowanie warunków w jamie ustnej)

●

- czas przygotowania 3-4 minuty

●

- czas wiązania 2-3 minuty

●

Integra Alginate Kerr, Vocoloid Voco, Alginoplast Bayer,

Kromopan

ELASTOMERY

Masy silikonowe:

●

Skład: elastomer silikonowy, płynny silikon, ZnO

●

Postać: 2 składniki: masa o konsystencji ciasta i

płyn (katalizator)

1. O kondensacyjnym procesie tężenia:

a)Heavy Body – masy o dużej prężności:

●

Zalety: optymalna elastyczność, bardzo duża i

trwałą twardość końcowa wycisku.

●

Bezpośredni kontakt z wilgotnym podłożem nie

wpływa na jakość odwzorowania

●

Zastosowanie: przeznaczona na pierwszą warstwę

dwuwarstwowego wycisku

b) Regular body- o średniej gęstości:

●

Zastosowanie:

wyciski

jednowarstwe,

z

wstrzykiwaniem do kieszeni dziąsłowej,

●

Używana również jako druga warstwa do wycisków

dwuwarstwowych jedno- lub dwuczasowych.

c) Light Body – masa o małej prężności, płynna
konsystencja pasty:

●

Zalety: wycisk powstały pod lekkim naciskiem jest

bardzo dokładny, a dziąsło nienaruszone.

●

Masa w kartuszach gwarantuje właściwie proporcje

i dodatkowe wymieszanie składników

●

Zastosowanie:

●

- druga warstwa wycisków dwuwarstwowych

●

- wyciski czynnościowe

●

- podścielanie protez

2.

O

addycyjnym

procesie

tężenia

(kauczuki

poliwinylosiloksanowe):

Masy polisulfidowe ( m. tiokolowe):

●

Skład: polimer polisulfidowy, dwutlenek tytanu(kolor

biały), ZnO, siarka

●

Występują zmiany objętościowe (należy zrobić szybko

odlew)

●

Omniflex, Neo-Galt

●

MASY POLIETEROWE:

Masy polieterowe chemoutwardzalne:

●

Najmniejsza kurczliwość ze wszystkich mas elastycznych

0,1%

●

Elastyczność

●

Możliwość kilkukrotnego odlewania modelu z jednego

wycisku

●

Spolimeryzowana masa absorbuje wódę (wycisk należy

osuszyć

●

i przechowywać na sucho)

●

Tuba 1: nienasycony poliester, wypełniacz, plastyfikator

●

Tuba 2: katalizator (siarczan węglowodoru

aromatycznego), wypełniacz, plastyfikator

Masy polieterowe światłoutwardzalne:

●

2 postacie: płynny krem w strzykawkach lub pasta w

tubach

●

Światłoutwardzalna elastyczna polieterowa żywica uretanu

dwumetakrylanowego

●

Duża elastyczność

●

Niska kurczliwość

●

Wycisk może być odlany nawet po 2 tygodniach

●

Pobierane na łyżkach przezroczystych

●

Impregnum ESPE, Permadyne ESPE

●

Skład:

●

- CaSO4 x ½ H2O półwodzian siarczanu wapnia

●

- przyspieszacze, opóźniacze

●

- regulatory twardości

●

- regulatory ekspansji (boraks, fosforan potasu)

●

Rodzaje gipsów:

1. Wyciskowy (dawniej używany do wycisków bezzebnych

szczęk) 2. Modelowy (modele diagnostyczne, orientacyjne,

puszkowanie protezy, osadzanie w artykulatorze)
3. Odlewowy ( mocniejszy, bardziej odporny niż modelowy,

mała porowatość)
4. Odlewowy o zwiększonej wytrzymałości (supertwardy,

kamień odlewniczy)(najmocniejszy, bardzo mała porowatość,

bardzo odporny, wszystkie modele- szczególnie wymagające

wysokiej wytrzymałości)

Właściwości:

- duża odporność mechaniczna (wytrzymałość na

zgniatanie, ścieranie)

- łatwość mieszania i obróbki

- zdolność odtwarzania detali, dokładność,

- kompatybilność do użytych materiałów i tkanek

j.ustnej

- stabilność wymiarów podczas przechowywania

- niski koszt

- niska ekspansja

Podział ISO-6873

●

Stosunek płynu do proszku:

Typ II : 40-50ml/100g

Typ III : 30ml/100g

Typ IV, V: 20ml/100g

np. Fujirock, Stodent, Diadur, Almod

●

Do gipsu:

●

- wodny r-r szkła wodnego

●

- wodny r-r mydła

●

- woda

●

- materiały izolacyjne błonotwórcze

●

- oliwa

●

- wazelina

●

Do metali o jednakowej strukturze

krystalicznej:

●

- talk

●

- sadza

●

- tlenki tych samych metali

●

- sproszkowana kreda

●

- oliwa



Najprostszy



Nie zaciera właściwego obrazu pola
protetycznego



Z reguły do izolowania gipsu



H2O wnika w parowatości wycisku
gipsowego i utrudnia łączenie z 2 gipsem



Lepszy



Najczęściej 5% roztwór mydła



Zaciera pole protetyczne ,dlatego po
zastosowaniu trzeba obficie spłukać H2O



20-25% roztwór krzemianu sodu lub potasu



Zastosowanie



Zwiększa twardosc gotowych modeli
gipsowych



Izoluje wycisk gipsowy



Izoluje model gipsowy w czasie
polimeryzacji



Jako klei mineralny



Selax (amerykański na bazie kazeiny)



izodent i izolit na bazie kwasu algowego

Są w postaci płynu, jego składniki łącza się z

gipsem tworząc nierozpuszczalna błonę
alginianu wapnia

-nie wolno nimi pokrywać zęby
-izolują tylko czysty gips

- Są to estry wyższych kwasów tłuszczowych
z wyższymi jednowodorotlenowymi
alkoholami.
- Można również powiedzieć, że są to
monoestry wyższych kwasów tłuszczowych o
długim nierozgałęzionym łańcuchu oraz
alkoholi (czasami zamiast alkoholi wytępują
sterydy).
- Otrzymuje się je działając alkoholami na
wyższe kwasy tłuszczowe (reakcja
estryfikacji)

Woski dzielimy na 3 grupy:
1) woski modelowe o zabarwieniu
czerwonym, różowym, żółtym i białym
2) woski odlewowe o zabarwieniu zielonym,
czarnym lub granatowym
3) wosk kleisty (lepki) o zabarwieniu żołtym

W skład wosków wchodzą różne substancję,
które mieszane ze sobą w różnych
proporcjach jakościowych i ilościowych
nadają woskom odpowiednie cechy.

Substancje te dzielimy na 4 grupy:

1) pochodzenia mineralnego:

-parafina

-stearyna

-ozokeryt

2) pochodzenia zwierzęcego:

- wosk pszczeli

- wosk olbrot

- tłuszcze zwierzęce

3) pochodzenia roślinnego:

- wosk japoński

- wosk Karnauba

- kalafonia

- żywica Dammar

4) inne:

- barwniki

- terpentyna

- talk

Skład:

●

Wosk pszczeli

●

Wysoko topliwa parafina

●

Stearyna

●

Wosk Karnauba

●

Olbrot

●

Cerezyna

●

Talk

●

Glinka biała

●

Terpentyna

Zastosowanie:

●

Wykonywanie wzorników zwarciowych (płyt, wałów)

●

Modelowanie dostawek woskowych

●

Ustawianie zębów w celu późniejszej zamiany wosku na

tworzywo akrylanowe

●

Używany do pobierania kęsów zwarciowych

●

Wstępne modelowanie przęseł mostów

●

Prace pomocnicze

Wosk podczas ogrzewania przechodzi

następujące fazy:

1) zmiana konsystencji z twardej, łamliwej na
plastyczną, dającą się wyginać i formować

2) zmiana zewnętrznej barwy oraz
zmniejszenie plastyczności wskutek
rozluźnienia wewnętrznej spoistości wosku

3) okres topnienia wosku

Skład:

●

Wosk Karnauba

●

Wosk pszczeli

●

Stearyna

●

Parafina

●

Wosk japoński

●

Barwniki

Zastosowanie:

●

Modelowanie brył przy odlewach

metalowych

Skład:

●

Wosk pszczeli

●

Wosk Karnauba

●

Kalafonia

●

Żywica Dammar

Zastosowanie:

●

Sklejanie wycisków gipsowych, części protez stałych (mostów)

przeznaczonych do lutowania

●

Sklejanie części złamanych protez przed ich naprawą

●

Wyjmowanie licówek z modeli woskowych przy wykonywaniu

mostów metodą komorową lub grafitową

●

Używany także przy ustawianiu zębów (woskiem tym przykleja

się zęby porcelanowe do szelakowej płyty protezy)



-masy stopów łatwotopliwych – do 150^C
np. gips



-masy stopów wysokotopliwych – 700-
1200^C do stopów złota, srebro-
palladowych



-masy stopów wysokotopliwych – 1500-
1800^C do stopów chromowo-kobaltowych
i chromowo-niklowych



-masą do stopów o temp. Topnienia do
150^C może być gips modelowy



-masy do metali średnio- i wysokotopliwych
zawierają 2 gr substancji:



*subst. Ognioodporną; żaroodporną



*lepiszcze; subst. wiążące



*subst. Wiążąca – gips



*subst. Ognioodporna – piasek, pumeks,
sproszkowany marmur, grafit, glinka
porcelanowa, szamotowa, popiół, cegła



-stosunek subst. Żaroodpornej do wiążącej
3:1 lub 4:1



-proszek i płyn



->proszek : mączka kwarcowa, kaolinowa,
szamotowa, tlenek glinu, magnezu, cynku



->płyn (subst. Wiążąca): rozp. Sól kwasu
fosforowego oraz rozp. W tym kwasie tlenki
glinu, magnezu, cynku



może też nią być

10%HCl, kwas azotowy(V), wodny lub
alkoholowy r-r kwasów fosforowych

Służą do szlifowania i polerowania

Szlifowanie – obróbka mechaniczna z utratą materiału

Polerowanie – wygładzanie chropowatej powierzchni

Szlifowanie dokonuję się za pomocą narzędzi

wykonanych z twardych materiałów (materiały

szlifiercze są twardsze od materiałów obrabianych,

a polerownicze – bardziej miękkie)

Do szlifowania służą specjalne kamienie

szlifierskie:

●

Diamentowe

●

Korundowe

●

Karborundowe na podłożu metalowym

●

Karborundowe na podłożu porcelanowym

●

Karborundowe na podłożu ebonitowym

●

Karborundowe na podłożu gumowym

Środki do polerowania(np.)

●

Kreda (przy polerowaniu protez z kauczuku lub

akrylu)

●

Gładzidła (gładkie kulki stalowe osadzone na

uchwytach)

●

Pasy parciane

●

Pasma nici bawełnianych natartych pastą

polewniczą

Jest to wydzielina o charakterze żywiczym z
owada tarszówki. Wydziela on substancję
woskowo-żywiczą, pokrywając nią gałęzie drzew,
z których zeskrobuje się wydzieloną żywicę.

Skład:

●

Żywica

●

Wosk

●

Barwnik

●

Woda

●

Zanieczyszczenia organiczne

Dwa ostatnie są usuwane w różnych

procesach chemicznych.

●

Kalafonia (obniża temperaturę mięknienia)

●

Barwnik (siarczek antymonu)

Zastosowanie:

●

Jako roztwór alkoholowy do powlekania

wycisków gipsowych przed odlewem (aby
uzyskać gładką powierzchnię modelu
gipsowego)

●

Nasiąknięty szelakiem wycisk o grubości 1 mm

orientuje nas, że zbliżamy się do modelu i że
należy ostrożniej odłupywać gips

●

Sporządzanie łyżek indywidualnych

●

Sporządzanie wzorników zwarciowych