METODA VOJTY
Lata 50. XX w. – Vaclaw Vojta -
twórca
DIAGNOSTYKA
TERAPIA
DIAGNOSTYKA
Obserwacja swobodnej motoryki na
plecach i na brzuszku
Obserwacja symetrii ułożenia głowy i
tułowia
Jakość podporu kkd i kkg
Utrzymanie głowy
7 prowokacyjnych reakcji ułożenia ciała
w przestrzeni
Obserwacja motoryki spontanicznej –
Ocena rozwoju dziecka w oparciu o badanie
zgodności wieku kalendarzowego z poziomem
motorycznym.
Vojta wyróżnił 8 głównych funkcji motorycznych oraz
podał prawidłowy czas ich występowania.
Raczkowanie, siadanie, chodzenie, chwytanie,
percepcja, mówienie, rozumienie mowy, rozwój
społeczny.
Dzieci dotknięte mózgowym porażeniem, niezależnie
od stopnia rozwoju ruchowego, jaki osiągnęły zawsze
dysponowały wzorcami ruchowymi, których jakość
nigdy nie wykraczała poza trzeci miesiąc życia w
porównaniu z prawidłowo rozwijającym się
niemowlęciem!
7 prowokacyjnych reakcji
ułożenia ciała w
przestrzeni:
1.
Reakcja trakcyjna –
przejście z leżenia tyłem do
pozycji siedzącej przez podciągnięcie za kkg
2.
Reakcja Landau’a –
w zwisie w leżeniu przodem,
podtrzymanie za klatkę piersiową
3.
Reakcja zawieszenia pachowego –
w zwisie
podtrzymanie za klatkę piersiową
4.
Reakcja wychylenia bocznego wg Vojty –
w zwisie w
leżeniu bokiem podtrzymanie za kl.piersiową
5.
Reakcja zawieszenia poziomego wg Collis –
w zwisie w
leżeniu bokiem chwyt za jednoimienne kończyny
6.
Reakcja zawieszenia wg Peiper – Isbert –
w zwisie
głową w dół, przytrzymanie za dwie kkd, na
wysokości
ud
7.
Reakcja zawieszenia pionowego wg Collis –
w zwisie
głową w dół, podtrzymanie za kd
W 1,2,6 można zaobserwować
asymetrię tułowia
W 5 i 6 – trudności z podporem kkg
W 3,5,7 trudności z podporem i
napięciem mięśniowym kkd
Oceniając reakcję dziecka na
ułożenie można zakwalifikować je
do zaburzeń ośrodkowej
koordynacji nerwowej :
w stopniu Lekkim – 0-3
reakcje
nieprawidłowe
Średnio ciężkim – 4-5
Ciężkim – 6-7
bezwzględne
Bardzo ciężkim – 7+
wskazanie do terapii
TERAPIA
Wskazania:
Przepuklina oponowo – mózgowa
Urazowe porażenie splotu
Wrodzona wada budowy np.
dysplazja stawu biodrowego
Mózgowe porażenie dziecięce
Wady postawy
Przeciwwskazania:
Gorączka 37,5’
Okres od 4 do 10 dni po
szczepieniu przeciwko Heinego-
Medina
ok. 2 tygodnie po zabiegu
chirurgicznym
Kuracja hormonalna
TERAPIA
Normalizacja napięcia mięśniowego
i odruchów pod wpływem
„torowania” czynności
kompleksowej
Odruchowy trening kompleksów
ruchowych - pełzania oraz
przetaczania
Wyzwalanie czynności odruchowej
przez pobudzanie stref wyzwolenia
Strefy wyzwolenia
Strefy te umiejscowione są kończynach
tułowia, brzuścach mięśni, na ścięgnach, a
także na okostnej, w miejscach przyczepu
mięśni (np. nadkłykieć przyśrodkowy kości
ramiennej, kolec biodrowy przedni górny,
mięsień pośladkowy średni, dolny kąt
łopatki).
Poprzez rozciągnięcie jednego mięśnia
uzyskujemy reakcję skurczową, reakcja ta
przenosi się na kolejny mięsień i dochodzi
do wytworzenia reakcji łańcuchowej, w
rezultacie całe ciało małego pacjenta ulega
napięciu.
TERAPIA
Dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej
Wybór najwłaściwszych stref wyzwolenia
Stymulacja pioprioreceptorów w okostnej,
więzadłach
Ustalenie kierunku ucisku poszczególnych
stref
Dzielimy ciało na część twarzową i
potyliczną oraz górno- i dolnoleżącą
Główne punkty stymulacji to punkty na
kończynach, punkty pomocnicze na tułowiu
Stymulacja przez wielokrotne powtarzanie
Ucisk dość nieprzyjemny
TERAPIA
Ćwiczenia na stole terapeutycznym
Ciepłe, jasne, duże pomieszczenie
30min kilka razy dziennie
Terapia do momentu opanowania przez
dziecko samodzielnego pełzania i
raczkowania
dziecko musi być syte i wyspane
ćwiczymy z dzieckiem nie ubierając go
w czasie ćwiczeń można wykorzystywać
zwykłe czynności takie jak: przewijanie,
przebieranie, szykowanie do kąpieli;
Pełzanie odruchowe
Dziecko kładziemy na brzuchu z główką
obróconą pod kontem 30
o
, jeżeli twarz dziecka
zwrócona jest w prawą stronę wówczas prawą
rączkę podnosimy ponad główkę dziecka,
( jeżeli główka zwrócona jest w lewą stronę
wówczas lewą rączkę unosimy ponad główkę),
w dłoni należy umieścić kawałek drewna.
Prawą nogę, (gdy głowa skierowana w prawą
stronę) lekko ugiąć i skręcić na zewnątrz
(supinacja). Drugą rączkę obrócić wewnętrzną
stroną w kierunku stołu i ułożyć ją na stole
wzdłuż ciała z otwartą dłonią. Lewą nogę
lekko uginamy i obracamy na zewnątrz.
Obrót odruchowy
Faza pierwsza:
Dziecko układamy na plecach, głową obróconą o 30
o
,
ręce układamy wyprostowane wzdłuż tułowia, nogi
wyprostowane, lekko odwiedzione.
Strefy w tym ułożeniu: piersiowa (łuk żebrowy, 6
żebro), występuje opór przy głowie (kresy barkowe),
a także brodzie.
Kierunek działania:
głowę układamy w pozycji naturalnej;
dokonujemy obrotu obręczy barkowej w kierunku
ramienia;
prostujemy miednicę;
obracamy miednicę w kierunku kończyny dolnej;
zginamy staw biodrowy pod kątem 90
o
;
zginamy kolana pod kontem 90
o
;
zginamy stopy grzbietowo;
Faza druga:
Układamy dziecko na boku, z twarzą ułożoną na stole,
przedramię zginamy pod kątem 90
o
w stosunku do
ciała, uginamy obie nogi w biodrach, a także w
kolanach pod kątem 40
o
, ramię układamy na cielę
skierowane w kierunku wewnętrznym.
Kierunek działania:
głowa w pozycji środkowej;
łopatkę układamy przy kręgosłupie, ramię
przywodzimy w rotacji zewnętrznej, zginamy łokieć, a
dłoń pozostawiamy otwartą;
podudzie prostujemy i odwodzimy, kolano pozostaje
wyprostowane, stopę układamy tak jak w pierwszej
fazie;
uginamy ramię i odwodzimy w rotacji zewnętrznej,
prostujemy łokieć i odwracamy na zewnątrz,
nadgarstek układamy w pozycji częściowo
wyprostowanej, a częściowo zgiętej grzbietowo;
udo uginamy w biodrze i odwodzimy w rotacji
zewnętrznej, kolano uginamy pod kątem 80
o
, stopę
układamy w pozycji zerowej z rozwartymi palcami;
Faza trzecia:
Dziecko układamy tak jak w fazie
drugiej z tym wyjątkiem tego, że
stawy biodrowy i kolanowy należy
ugiąć pod kątem 90
0
.
Kierunek działania:
Podobnie jak w fazie drugiej, lecz
reakcje podudzi odpowiadają
reakcji uda.
Faza czwarta:
Zastosowanie tej fazy poprawia różnicowanie
się bioder w przypadku porażenia
obustronnego, faza ta pomocna jest w leczeniu
skrzywień dolnej części kręgosłupa, kręgosłupa
lędźwiowego (skolioza). Dziecko układamy w
tak jak w fazie trzeciej.
Kierunek działania:
Stawy biodrowe ugięte i odwiedzione w rotacji
zewnętrznej.
Metoda Vojty wzmacnia siły mięśniowe,
stabilizuje napięcie w poszczególnych grupach
mięśni wokół punktu podporu na łokciu,
kolanie, a także pięcie. Oddziałuje na oś
(głowa-tułów), dzięki czemu pomaga w
uzyskaniu fizjologicznego wyprostu kręgosłupa.
Ćwiczenia te wzmacniają mięśnie brzucha, co
pozwala na koordynację procesu pionizacji.
Plusy i minusy metody
Vojty
„+”
Terapia trwa krótko – od 2min
Pojedyncze reakcje łatwo nauczyć
rodziców
Wystarczy 3 x dziennie po 0,5 h
Bardzo intensywna (dla dziecka
ciężkie ćwiczenia oporowe)
„-”
Stosowana nieprawidłowo może
przynieść szkodę
Dzieci i rodzice jej nie lubią
KONIEC