Integracja europejska w

latach 80

Lata 80



USA nakazuje dozbrojenie



Aktywizacja polityki regionalnej w Europie



Inwazja wojsk radzieckich w Afganistanie



Okres drugiej zimnej wojny



Embargo na zboża do ZSRR



Zaostrzenie dostaw technologii do bloku wschodniego



Przerwanie budowy gazociągu Syberyjskiego

Rozwój polityki badawczo - przemysłowej



Przystąpienie kolejnych państw



Projekt Unii Europejskiej



Projekt Aktu Europejskiego (Genschera-Colombo)



Działania Komitetu Spinellego



Przyjecie Jednolitego Aktu Europejskiego



Porozumienie z Schengen



Wydarzenia po roku 89.

Spis treści

•

GRECJA- 1981R.

•

HISZPANIA- 1986R.

•

PORTUGALIA- 1986R.

Rozszerzenie Wspólnot

Europejskich o kraje

,,południowe”

Rozszerzenie integracji o Grecję



1961r.- podpisanie układu

stowarzyszeniowego



12.VI.1975r.- wniosek o przystąpienie



Komisja krytycznie oceniła przygotowania

Grecji do członkowstwa



Brak zgodności stanowisk wśród negocjatorów



28.V.1979r.- podpisanie umowy o przyjecie

Grecji do wspólnot



1.I.1981r.- Grecja stała się członkiem EWG

Rozszerzenie integracji o Hiszpanie



1977r.- wniosek o przyjecie do Wspólnot

Europejskich



Sprzeciw Francji i Włoch



1978r.- powołanie głównego negocjatora



List otwarty do głów państw członkowskich



12.VI.1985r.- podpisanie traktatu akcesyjnego

z 10 letnim okresem przejściowym



1.I.1986r.- Hiszpania stała sie członkiem

Wspólnot

Rozszerzenie integracji o Portugalię



1977r.- wniosek o przyjecie do Wspólnot



Atut Portugali- państwo członkowskie NATO



Silna opozycja wewnętrzna kraju



1.I.1986r.- przystąpienie do Wspólnot



Pomoc finansowa z Europejskiego Funduszu

Społecznego

Zmiany w Grecji, Hiszpanii i Portugalii

po przystąpieniu do Wspólnot



Zmiana systemu z autorytarnego na

demokratyczny



Znaczne wpływy lewicowe



Zwiększenie pomocy dla państw

południowych



Zwiększenie zainteresowania władz

brukselskich problemami rejonu
śródziemnego



Szybkie wyrównanie poziomu życia

Projekty Unii Europejskiej

•

Projekt Genscher – Colombo

•

6 stycznia 1981 – wystąpienie Hansa-Dietrich’a

Genscher’a w Stuttgarcie z inicjatywą przekształcenia
Wspólnot w Unię Europejska – poparcie ministra spraw
zagranicznych Włoch Emilio Colombo

•

Tworzenie UE poprzez następujące przedsięwzięcia

•

ograniczenie zasady jednomyślności w działaniach

Rady Wspólnot Europejskich

•

Zwiększenie roli PE

•

Wzmocnienie roli Rady Europejskiej

•

Rozwijanie wspólnej polityki zagranicznej

•

Polepszenie koordynacji polityki bezpieczeństwa

•

Zacieśnienie europejskiej współpracy gospodarczej

•

Marzec 1981 – uchwalenie deklaracji w sprawie Unii

Europejskiej przez Radę Europejską

•

Podstawa do dalszych wysiłków mających na celu budowę

unii politycznej

•

Listopad 1981 – przedstawienie projektu Aktu Europejskiego

na posiedzeniu Rady Europejskiej

•

Propozycje zmian we Wspólnotach i utworzenie Unii

Europejskiej

•

Nadanie Radzie Europejskiej rangi organu politycznego

•

Podejmowanie decyzji Rady większością głosów

•

Rozszerzenie uprawnień integracyjnych co do unii

gospodarczej i walutowej

•

Zwiększenie aktywności w sprawach międzynarodowych

•

19 czerwca 1983 – przyjęcie „Uroczystej Deklaracji o Unii

Europejskiej” przez Radę Europejską w Stuttgarcie

•

Potrzeba utworzenia Unii Europejskiej

•

Zacieśnienie współpracy w zakresie prawa, kultury i

bezpieczeństwa

•

Komitet Spinellego

•

Powołany w lipcu 1981

•

Opracowanie założeń przyszłej Unii Europejskiej

•

14 lutego 1984 – przyjęcie przez PE projektu traktatu o UE

opracowanego przez komitet Spinellego
Założenia:

•

Ściślejsza integracja polityczna i ekonomiczna

•

Miał zastąpić traktaty o EWWiS, EWG i Euroatomie

•

Zachowywał główne struktury wspólnot: Parlament, Radę

Unii, Radę Europejską, Komisje, Trybunał Sprawiedliwości,
Komitet Ekonomiczono-Społeczny, Europejski Bank
Inwestycyjny

•

Podział kompetencji pomiędzy strukturami unijnymi a

państwami członkowskimi

•

Zasady wymiaru sprawiedliwości

•

Rozwiązania finansowe

•

Założenia działań międzynarodowych

•

Rada Unii Europejskiej – izba wyższa parlamentu

•

Parlament Europejski – izba niższa

•

Zwiększenie roli Komisji ale także większa

odpowiedzialność przed Parlamentu Europejskim

•

Prymat prawa europejskiego nad krajowym

•

Subsydiarność

•

Ewolucja współpracy między rządowej do wspólnej polityki

zagranicznej UE

•

Zastąpienie jednomyślności

•

Wzmocnienie działań ponadnarodowych

kosztem kompetencji państw
członkowskich

Jednolity Akt

Europejski



Podpisany 17 lutego 1986 oraz 28 lutego 1986 w

Luksemburgu;



Po ratyfikacji przez wszystkie państwa wszedł w

życie 1 lipca 1987;



JAE pierwszym traktatem istotnie modyfikującym

Traktaty Rzymskie;



W Tytule III JAE tworzy ramy do działania EWP.

Tytuł I

Artykuł 1

Wspólnoty Europejskie oraz Europejska Współpraca

Polityczna obierają za swój

cel wniesienie wspólnego wkładu do osiągnięcia

konkretnego postępu ku jedności europejskiej.

•

Zachowanie dualizmu EWP i WE;

•

EWP nie stanowi organizacji międzynarodowej, jest

umową międzynarodową;

•

JAE w części poświęconej EWP nie jest prawem

wtórnym Wspólnot; w części reformującej traktaty

rzymskie jest częścią prawa pierwotnego.

Europejska Współpraca

Polityczna

•

Działa na podstawie tytułu III JAE;

•

EWP tworzą ministrowie spraw zagranicznych krajów

Wspólnoty;

•

Organy wspierające: Komitet Polityczny (Dyrektorzy

Polityczni), Europejska Grupa Korespondentów,

Sekretariat;

•

Wyłączenie jurysdykcji ETS ze zobowiązań

wynikających z tytułu iii JAE.

Europejska Współpraca Polityczna

cd

.



Przewodniczącym EWP jest Przewodniczący

Rady Wspólnot Europejskich;



Wzrost roli Parlamentu Europejskiego- PE

wyraża swoją opinię na temat toczących się w

EWP dyskusji;



Takie ukształtowanie współpracy między EWP i

WE zmniejsza dualizm między tymi

instytucjami.

Postanowienia dotyczące bezpieczeństwa

europejskiego



Większa koordynacja w sferze

bezpieczeństwa politycznego i
ekonomicznego;



Bardzo ogólne sformułowania; brak

konkretnych rozwiązań;



Pierwszeństwo zobowiązań wynikających z

NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej.

Potrzeba reform Traktatów

Rzymskich



Impas decyzyjny;



Kryzys ekonomiczny lat 70tych;



Naruszanie prawa wspólnotowego przez Państwa

Członkowskie;



Postulaty zwiększenia roli PE jako organu

wybieranego w najbardziej demokratyczny
sposób.

Co to są Wspólnoty Europejskie?

1.

Sprawa Van Gend & Loos 26/62

EWG stanowi nowy porządek prawno międzynarodowy, na

korzyść którego państwa, nawet jeśli w ograniczonych
ramach, przekazały swoje prawa zwierzchnie.

2

.

Sprawa Costa v. ENEL 6/64

W odróżnieniu od zwykłych umów międzynarodowych Traktat

ustanawiający EWG stworzył własny porządek prawny,
który po wejściu w życie Traktatu został włączony do
porządków prawnych państw członkowskich i musi być
stosowany przez ich sądy. (…) prawo wspólnotowe tworzy
autonomiczne- niezależne od krajowych systemów
prawnych- źródło prawa, z którego wypływa wiążące dla
państw członkowskich i ich obywateli prawo wspólnotowe.

JAE jako rewizja Traktatów

Rzymskich



Formalne uznanie Rady Europejskiej

W skład Rady Europejskiej wchodzą głowy państw lub rządów państw

członkowskich oraz Przewodniczący Komisji Wspólnot Europejskich

wspierani przez ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich



Przyznanie kompetencji Radzie do utworzenia Sądu

Pierwszej Instancji;



Zmiana trybu głosowania w Radzie Wspólnot

Europejskich;



Zwiększenie roli Parlamentu Europejskiego;



Wzmocnienie pozycji Komisji Europejskiej.

Utworzenie rynku

wewnętrznego



Miał zostać utworzony do 31.12.1992r.;



Rynek wewnętrzny- obszar bez granic

wewnętrznych, na którym zostaje zapewniony

swobodny przepływ towarów, osób, usług i

kapitału;



Wspólny rynek- eliminacja wszelkich

przeszkód w handlu wewnątrzwspólnotowym

w celu połączenia rynków krajowych w jeden

rynek.

Porozumienie z Schengen



1984r.- Rada Europejska w Fonteinblau

nakazuje stopniowe znoszenie granic



1984r.- porozumienie miedzy Francją, a RFN

z Saarbruken.



14.VI.1984r.- w Schengen

porozumienie miedzy
Francją, RFN i
krajami Beneluksu

Założenia Schengen:



Zniesienie kontroli paszportowej na

wewnętrznych granicach państw
sygnatariuszy



Ścisła kontrola na zewnętrznych granicach



Wspólna polityka azylowa i wizowa



Specjalny system informacyjny

Schengen



1990r.- uzupełnienie postanowień z

Schengen



1995r.- realizacja tych postanowień



Zmiany prawne i w świadomości społecznej



1996r.-Dania, Finlandia i Szwecja



Specjalne stosunki z Islandia i Norwegia

Konsekwencje:



Ulepszenie działania policji w walce z

terroryzmem, nielegalnym handlem,
przemytem narkotyków, przestępczością
zorganizowana



Zasady współpracy



Systemów sadowniczych



Policji



Administracji



Europol

Przemiany w Europie po 1989

•

Rozpad bloku wschodniego

•

Zjednoczenie Niemiec

•

Powstanie Wspólnoty

Niepodległych Państw

Rozpad bloku wschodniego

Dlaczego?

•

Osłabienie gospodarki radzieckiej

•

Dążenia wolnościowe

•

Polityka Michaiła Gorbaczowa

•

Naciski ze strony Zachodu – wspieranie

demokratycznych sił w Europie
Środkowej i Wschodniej

Układ Warszawski

•

25 lutego 1990 r. – spotkanie ministrów spraw

zagranicznych i obrony Układu Warszawskiego w
Budapeszcie

•

1 lipca 1991 – całkowite rozwiązanie Układu

Warszawskiego

•

Wycofaniu wojsk radzieckich z Czechosłowacji,

Polski, NRD, Węgier, Litwy, Łotwy i Estonii

Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej

•

Styczeń 1990 – rozpoczęcie prac nad

przekształceniem RWPG w nową organizację
gospodarczą bloku wschodniego

•

Styczeń 1991 – załamanie wewnętrznej wymiany

handlowej i przerwanie więzi kooperacyjnych

•

28 czerwca 1991 – podpisanie protokołu o likwidacji

RWPG w Budapeszcie

Związek Socjalitycznych Republik Radzieckich

•

Usamodzielnianie się poszczególnych republik

•

Równouprawnienie narodów i narodowości w ramach

ZSRR

•

1990 – deklaracje niepodległości Litwy, Łotwy i

Estonii

•

12 czerwca 1990 – ogłoszenie deklaracji

suwerenności Republiki Rosyjskiej

•

Rozbicie struktury KPZR i przejęcie władzy nad tzw.

resortami siłowymi przez Borysa Jelcyna

•

Sierpień 1991 – pucz w Moskwie – protest przeciwko

polityce głasnostu i pieriestrojki Gorbaczowa

•

8 grudnia 1991 – spotkanie w Wiskali nad Brześciem

– z inicjatywy Jelcyna – Rosja, Ukraina, Białoruś

•

Decyzja o zakończeniu istnienia ZSRR

•

Powołanie Wspólnoty Niepodległych Państw

Zjednoczenie Niemiec

•

Koniec odgraniczenia NRD i RFN

•

Gorbaczow – łagodzenie napięć w polityce

europejskiej

•

6 lipca 1989 – Gorbaczow wygłosił koncepcje budowy

„wspólnego europejskiego domu” na forum
Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy

•

9 listopada 1989 – możliwość swobodnego

przekraczania granicy NRD – RFN

•

28 listopada 1989 – dziesięciopunktowy plan Kohla

mający doprowadzić do jedności Niemiec

•

12 września 1990 – „Układ ostatecznej regulacji w

odniesieniu do Niemiec”

•

Konsekwencje przywrócenia jedności Niemiec

•

NRD została wchłonięta przez RFN,

zachodnioniemiecki system polityczny na całym
terytorium

•

Większe możliwości jednoczenia Europy

•

Więcej niemieckich deputowanych do PE (do 99)

•

Większa wartość marki niemieckiej

•

Możliwość działania na forum europejskim przez

niemieckich polityków

Powstanie Wspólnoty Niepodległych

Państw

•

8 grudnia 1991 – Rosja, Białoruś, Ukraina

•

Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Kazachstan, Kyrgystan,

Mołdawia, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan

•

21 grudnia 1991 – podpisanie deklaracji w Ałma Acie

•

30 grudnia 1991 – podpisanie tymczasowej umowy w

sprawie utworzenia głównych organów WNP w Mińsku

•

później – dalsze umowy – współpraca w zakresie

gospodarki, spraw wojskowych, handlu, ochrony
zdrowia, ekologii, oświaty, kultury, polityki zagranicznej,
zwalczaniu zorganizowanej przestępczości

•

zjednoczony obszar gospodarczy, wspólne dowództwo

sil zbrojnych

•

po dodatkowych porozumieniach Rosja przejęła broń

jądrową która pozostała na Białorusi, w Kazachstanie i

na Ukrainie

•

W początkowym okresie działalności WNP - brak

statutu co rodziło wiele sporów między innymi co do
odpowiedzialności za długi ZSRR, status sił zbrojnych,
oraz głownie między Rosją a Ukrainą co do podziału
Floty Czarnomorskiej

•

2 tendencje zaznaczyły się podczas dyskusji o

statucie

•

przekształcenie WNP w zinstytucjalizowaną

konfederację

•

dalszy rozwój powiązań bilateralnych po

„pokojowym demontażu ZSRR”

•

Problemy dzielące wspólnotę:

•

polityczne

•

gospodarcze

•

wojskowe

•

psychologiczne

•

Trudności gospodarcze i infrastrukturalne

•

1992 – Pakt o bezpieczeństwie zbiorowym – Armenia,

Kazachstan, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan,
Uzbekistan

•

później została podpisana umowa o utworzeniu

wspólnych sil pokojowych

•

rozpoczęto także prace nad integrowaniem sił

zbrojnych, wojsk ochrony pogranicza, oraz
tworzeniem wspólnego systemu obrony
powietrznej, unii celnej, wspólnego rynku, wspólnej
waluty – połowiczne sukcesy

•

1996 – Białoruś, Kyrgystan, Rosja – umowa w sprawie

utworzenia wspólnego rynku

•

1999 – Związek Białorusi i Rosji

•

WNP zdominowana przez sprawy gospodarcze i

militarne – surowce i armia