7 nowych metod TQM

Kompleksowe wykorzystanie 7
nowych metod TQM



Celowość wykorzystania metod
graficznych

Jeden obraz wart jest tysiąca słów opisu.

(przysłowie chińskie)

Metody graficzne:

 



      pozwalają się skoncentrować na istocie problemu,



      przedstawiają fakty w zrozumiałej formie,



      skracają czas potrzebny na rozwiązanie problemu,



  są proste w konstruowaniu.

7 „nowych” metod TQM

1.

Diagram pokrewieństwa (metoda KJ),

2.

Diagram relacji,

3.

Diagram systematyki (zwany także

diagramem drzewa lub dendrogramem),

4.

Diagram macierzowy,

5.

Macierz analizy danych,

6.

Metoda PDPC (ang. Process Decision

Program Chart - wykres programowania

procesu decyzyjnego),

7.

Wykres strzałkowy

Diagram pokrewieństwa
(metoda KJ)

Definicja

Diagram pokrewieństwa jest metodą zespołową

mającą na celu organizowanie informacji (z
reguły werbalnych), o charakterze jakościowym
(idei, pomysłów, koncepcji), w grupy i podgrupy
na zasadzie intuicyjnego powiązania
(pokrewieństwa)

Tok postępowania w konstruowaniu
diagramu pokrewieństwa

1.

Wybór zespołu.

2.

Określenie tematu/problemu.

3.

Dyskusja nad tematem/problemem.

4.

Rozdanie kartek.

5.

Wypełnienie kartek.

6.

Zebranie i prezentacja kartek na tablicy lub

ścianie.

7.

Grupowanie kartek.

8.

Określenie tytułu kategorii.

9.

Dokonanie korekty.

10.

Prezentacja i omówienie końcowego diagramu.

Diagram pokrewieństwa przed i po
grupowaniu: etap 6 i 7

[PROBLEM]

[PROBLEM]

Rys. 2. Diagram pokrewieństwa przed i po grupowaniu: etap 6 i 7.

Źródło: opracowanie własne na podstawie [Sandras 1996, s. 35].

Tematy
zagadnień

Diagram relacji

Definicja

Diagram relacji jest techniką wyjaśniania

związków przyczynowych w sytuacji
złożonej, w celu ustalenia poprawnego
rozwiązania.

Diagram relacji

Charakterystyka metody

Diagram relacji jest pomocny jako technika

ustalania powiązań przyczynowo-skutkowych
między elementami wyodrębnionymi podczas
zastosowania

diagramu

pokrewieństwa.

Oznacza to, że niektóre z nich mogą mieć
podwójny wpływ na inne elementy obszaru
problemowego. Dzięki zastosowaniu diagramu
relacji, można zidentyfikować główne działania i
warunki doprowadzające do stanu pożądanego.

Diagram relacji

Problem

1

2

3

4

5

6

7

8

Diagram relacji w układzie

scentralizowanym

Diagram relacji

1

Diagram relacji w układzie

porównywania parami

we:

0

wy: 4

2

we: 1 wy: 3

3

we: 0 wy: 2

6

we: 3 wy: 1

4

we: 2 wy: 0

5

we: 4 wy: 0

Diagram systematyki

Definicja



Diagram systematyki = wykres drzewa

(dendrogram).



To

sposób

znalezienia

najbardziej

odpowiednich i efektywnych środków

realizacji celów.



Wykorzystuje się przy tym myślenie

analityczne

czyli

od

ogółu

do

szczegółu.

Diagram systematyki

Charakterystyka metody

W zależności od sposobu kreślenia diagram

systematyki przypomina wykres Ishikawy
(wykres przyczynowo-skutkowy lub rybiej ości).

Jeśli jest zdefiniowany problem, np. za pomocą

diagramu pokrewieństwa i diagramu relacji,
dokonuje się szeregowania zebranych
pomysłów zadając sobie pytanie: co w
pierwszej kolejności należy wykonać, aby
zrealizować obrany cel?

Diagram systematyki

Wykres systematyki

Problem

1

2

3

4

5

6

7

Diagram macierzowy

Definicja



Organizuje duże zbiory

charakterystyk, funkcji i działań na

drodze graficznego ukazania

logicznych powiązań pomiędzy nimi.



Ukazuje wpływ każdego z powiązań

na pozostałe.

Diagram macierzowy

Charakterystyka metody

Rolą diagramu macierzowego jest ukazanie

powiązań (i ich siły) pomiędzy realizacją

wspomnianych już celów cząstkowych a

podejmowanymi działaniami

szczegółowymi.
Objaśnia on również korelacje pomiędzy

samymi działaniami szczegółowymi.

Diagram macierzowy

 

A

a

1

a

2

a

3

a

4

 

 
 
 
 
 

A

b

1

 

 

 

 

 

b

2

 

 

 

 

 

b

3

 

 

 

 

 

b

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Diagram macierzowy

Rodzaje diagramu macierzowego

„L” – gdy badane są zależności pomiędzy dwoma grupami

czynników,

„T” – w przypadku, kiedy mamy do czynienia z trzema grupami

czynników, a powiązania pomiędzy nimi występują tylko

parami,

„Y” – jeśli mamy do czynienia z trzema grupami czynników

wzajemnie powiązanych,

„X” – gdy chcemy pokazać zależności pomiędzy czterema

wzajemnie powiązanymi grupami czynników,

„House of Quality” – w przypadku poszukiwania zależności pomiędzy

czynnikami dwóch grup i czynnikami należącymi do tej samej

grupy.

Diagram macierzowy

Tok postępowania

1.

Identyfikacja grup czynników, które będą
badane pod kątem ich wzajemnych zależności.

2.

Wybór odpowiedniej formy diagramu.

3.

Umieszczenie grup czynników na diagramie.

4.

Wybór symboli graficznych dla określenia siły
zależności pomiędzy czynnikami.

5.

Oznaczenie wzajemnych zależności pomiędzy
czynnikami na wykresie.

Macierzowa analiza danych

Definicja

Macierzowa analiza danych jest techniką
analizy i przedstawienia w prostej formie
danych uzyskanych w trakcie sporządzania
diagramu macierzowego.

Macierzowa analiza danych

Charakterystyka metody



Spośród siedmiu narzędzi QC jest jedyną
techniką tzw. numeryczną tj. wykorzystującą
liczby i formuły matematyczne, chociaż
prezentacja danych za jej pomocą odbywa się
w formie graficznej.



Technika ta przybiera formę wykresu opartego
na układzie współrzędnych. Dane są
analizowane na podstawie dwóch zmiennych.

Macierzowa analiza danych

Cecha 2

Cecha 1



+

+



●

●

●

●

●

Macierzowa analiza danych

Tok postępowania

1. Określenie reprezentatywnych charakterystyk

klienta bądź produktu.

2. Porównanie danych wewnątrz ocenianych grup,

ukazuje jak bardzo różnice wewnątrz grup są

uzależnione od konkretnej charakterystyki.

3. Obliczenie procentowego udziału głównych

charakterystyk dla danego produktu w stosunku

do całościowej oceny oraz graficzne

przedstawienie wyników.

Wykres programowania procesu

decyzyjnego (PDPC)

Definicja



PDPC jest narzędziem graficznym używanym przy

wyborze najlepszego wariantu działania dla

osiągnięcia założonego celu.



Pokazuje alternatywne drogi rozwiązania tego

samego problemu i sekwencje działań w różnych

możliwych do zastosowania wariantach

osiągnięcia celu.



Diagram PDPC często używany jest jako doskonałe

uzupełnienie narzędzi identyfikacji i eliminowania

problemów takich jak FMEA czy FTA.

Charakterystyka PDPC

Założenia



Każdy problem może być
rozwiązany na różne sposoby.



Można je zawsze wyodrębnić i
wybrać optymalny w naszych
warunkach sposób postępowania.

Tok postępowania

1.

Określenie procesu i szkicowanie dla
niego diagramu.

2.

Analiza poszczególnych etapów procesu
pod względem ich zasadności,
możliwości realizacji, ryzyka itp.

3.

Tworzenie rozgałęzień diagramu
poprzez identyfikację innych możliwości
realizacji badanego procesu.

Stosowane symbole

Spójnik „i”

lub

Spójnik „lub”

Wykres programowania procesu
decyzyjnego (PDPC)

CEL

1

2

3

4

5

6

7

Przykład

Aktywne/Dyn
amiczne

Bierne/Statyc
zne

Płatna

Sposoby

dystrybucji

PDF/Acrobat

HTML/WWW

elektroniczn
a

papierowa

forma

...

...

...

Profil/struktura/

układ

CMYK

CZ/KOLOR

KOLOR

CZ/B

szata

miesięcznik

kwartalnik

tygodnik

częstotliwość

Wydawanie

gazety

Diagram strzałkowy

Definicja

Wykres strzałkowy (ang. Arrow Diagram)

jest graficznym narzędziem
projektowania procesów. Obrazuje on
sekwencje działań podejmowanych w
procesie i współzależności pomiędzy
nimi.

Narzędzie to bazuje na technice PERT

Diagram strzałkowy

Charakterystyka

Warunkiem sine qua non do wykorzystania

diagramu strzałkowego w badaniu

procesu jest dobra znajomość czasów

trwania realizowanych w nim działań i ich

sekwencji. W przypadku, gdy nie jesteśmy

w stanie oszacować tych czasów lepszą

techniką okazuje się być PDPC.

Diagram strzałkowy

1

8

9

7

6

5

4

3

2

Diagram strzałkowy

Tok postępowania

1.

Wybrany zespół definiuje problem (określa proces).

2.

Ustalenie wszystkich działań niezbędnych dla prawidłowego przebiegu

procesu (wraz z czasami ich trwania).

3.

Określenie powiązań pomiędzy nimi i umieszczenie ich na wykresie z

uwzględnieniem kolejności ich realizacji. Połączenie kolejnych działań

na wykresie strzałkami (zgodnie z kolejnością ich występowania), i

naniesienie na wykres czasów trwania poszczególnych działań, kończy

tworzenie wykresu.

4.

Tak zapisane kartki umieszcza się na tablicy zgodnie z kolejnością

przebiegu działań w procesie. Wszystkie działania analizuje się pod

względem celowości ich podejmowania dla przebiegu procesu. W miarę

potrzeby działania te można poprawiać, wyrzucać, jeśli są zbędne i

dodawać nowe. Ułożone w ten sposób zadania łączy się strzałkami nad

którymi zaznacza się czasy trwania poszczególnych działań.

Kompleksowe wykorzystanie 7
nowych metod TQM

Diagram

pokrewieństwa

(metoda KJ )

Diagram

relacji

Diagram

systematyki

Diagram

macierzowy

Macierz

analizy danych

Metoda

PDPC

Wykres

strzałkowy

Typowe powiązania między 7 „nowymi” metodami zarządzania