7 nowych metod TQM

Kompleksowe wykorzystanie 7

nowych metod TQM



Celowość wykorzystania metod

graficznych

Jeden obraz wart jest tysiąca słów opisu.

(przysłowie chińskie)

Metody graficzne:





pozwalają się skoncentrować na istocie problemu,





przedstawiają fakty w zrozumiałej formie,





skracają czas potrzebny na rozwiązanie problemu,





są proste w konstruowaniu.

7 „nowych” metod TQM

1.

Diagram pokrewieństwa (metoda KJ),

2.

Diagram relacji,

3.

Diagram systematyki (zwany także

diagramem drzewa lub dendrogramem),

4.

Diagram macierzowy,

5.

Macierz analizy danych,

6.

Metoda PDPC (ang. Process Decision

Program Chart - wykres programowania

procesu decyzyjnego),

7.

Wykres strzałkowy

Diagram pokrewieństwa

(metoda KJ)

Definicja

Diagram pokrewieństwa jest metodą zespołową

mającą na celu organizowanie informacji (z

reguły werbalnych), o charakterze jakościowym

(idei, pomysłów, koncepcji), w grupy i

podgrupy na zasadzie intuicyjnego powiązania

(pokrewieństwa)

Tok postępowania w konstruowaniu

diagramu pokrewieństwa

1.

Wybór zespołu.

2.

Określenie tematu/problemu.

3.

Dyskusja nad tematem/problemem.

4.

Rozdanie kartek.

5.

Wypełnienie kartek.

6.

Zebranie i prezentacja kartek na tablicy lub

ścianie.

7.

Grupowanie kartek.

8.

Określenie tytułu kategorii.

9.

Dokonanie korekty.

10.

Prezentacja i omówienie końcowego diagramu.

Diagram pokrewieństwa przed i po
grupowaniu: etap 6 i 7

[PROBLEM]

[PROBLEM]

Rys. 2. Diagram pokrewieństwa przed i po grupowaniu: etap 6 i 7.

Źródło: opracowanie własne na podstawie [Sandras 1996, s. 35].

Tematy
zagadnień

Diagram relacji

Definicja

Diagram relacji jest techniką wyjaśniania

związków przyczynowych w sytuacji

złożonej, w celu ustalenia poprawnego

rozwiązania.

Diagram relacji

Charakterystyka metody

Diagram relacji jest pomocny jako technika

ustalania powiązań przyczynowo-skutkowych

między elementami wyodrębnionymi podczas

zastosowania

diagramu

pokrewieństwa.

Oznacza to, że niektóre z nich mogą mieć

podwójny wpływ na inne elementy obszaru

problemowego. Dzięki zastosowaniu diagramu

relacji, można zidentyfikować główne działania i

warunki doprowadzające do stanu pożądanego.

Diagram relacji

Problem

1

2

3

4

5

6

7

8

Diagram relacji w układzie scentralizowanym

Diagram relacji

1

Diagram relacji w układzie porównywania parami

we: 0

wy: 4

2

we: 1

wy: 3

3

we: 0

wy: 2

6

we: 3

wy: 1

4

we: 2

wy: 0

5

we: 4

wy: 0

Diagram systematyki

Definicja



Diagram systematyki = wykres drzewa

(dendrogram).



To

sposób

znalezienia

najbardziej

odpowiednich i efektywnych środków

realizacji celów.



Wykorzystuje się przy tym myślenie

analityczne

czyli

od

ogółu

do

szczegółu.

Diagram systematyki

Charakterystyka metody

W zależności od sposobu kreślenia diagram

systematyki przypomina wykres Ishikawy

(wykres przyczynowo-skutkowy lub rybiej ości).

Jeśli jest zdefiniowany problem, np. za pomocą

diagramu pokrewieństwa i diagramu relacji,

dokonuje się szeregowania zebranych

pomysłów zadając sobie pytanie: co w

pierwszej kolejności należy wykonać, aby

zrealizować obrany cel?

Diagram systematyki

Wykres systematyki

Problem

1

2

3

4

5

6

7

Diagram macierzowy

Definicja



Organizuje duże zbiory

charakterystyk, funkcji i działań na

drodze graficznego ukazania

logicznych powiązań pomiędzy nimi.



Ukazuje wpływ każdego z powiązań

na pozostałe.

Diagram macierzowy

Charakterystyka metody

Rolą diagramu macierzowego jest ukazanie

powiązań (i ich siły) pomiędzy realizacją

wspomnianych już celów cząstkowych a

podejmowanymi działaniami

szczegółowymi.
Objaśnia on również korelacje pomiędzy

samymi działaniami szczegółowymi.

Diagram macierzowy

A

a

1

a

2

a

3

a

4

A

b

1

b

2

b

3

b

4

Diagram macierzowy

Rodzaje diagramu macierzowego

„L” – gdy badane są zależności pomiędzy dwoma grupami

czynników,

„T” – w przypadku, kiedy mamy do czynienia z trzema grupami

czynników, a powiązania pomiędzy nimi występują tylko

parami,

„Y” – jeśli mamy do czynienia z trzema grupami czynników

wzajemnie powiązanych,

„X” – gdy chcemy pokazać zależności pomiędzy czterema

wzajemnie powiązanymi grupami czynników,

„House of Quality” – w przypadku poszukiwania zależności pomiędzy

czynnikami dwóch grup i czynnikami należącymi do tej samej

grupy.

Diagram macierzowy

Tok postępowania

1.

Identyfikacja grup czynników, które będą

badane pod kątem ich wzajemnych zależności.

2.

Wybór odpowiedniej formy diagramu.

3.

Umieszczenie grup czynników na diagramie.

4.

Wybór symboli graficznych dla określenia siły

zależności pomiędzy czynnikami.

5.

Oznaczenie wzajemnych zależności pomiędzy

czynnikami na wykresie.

Macierzowa analiza danych

Definicja

Macierzowa analiza danych jest techniką

analizy i przedstawienia w prostej formie

danych uzyskanych w trakcie sporządzania

diagramu macierzowego.

Macierzowa analiza danych

Charakterystyka metody



Spo

śród siedmiu narzędzi QC jest jedyną

technik

ą tzw. numeryczną tj. wykorzystującą

liczby i formu

ły matematyczne, chociaż

prezentacja danych za jej pomoc

ą odbywa się

w formie graficznej.



Technika ta przybiera form

ę wykresu opartego

na układzie współrzędnych. Dane są
analizowane na podstawie dwóch zmiennych.

Macierzowa analiza danych

Cecha 2

Cecha 1



+

+



●

●

●

●

●

Macierzowa analiza danych

Tok post

ępowania

1. Okre

ślenie reprezentatywnych charakterystyk klienta

b

ądź produktu.

2.

Porównanie danych wewnątrz ocenianych grup,

ukazuje jak bardzo różnice wewnątrz grup są
uzale

żnione od konkretnej charakterystyki.

3. Obliczenie procentowego udzia

łu głównych

charakterystyk dla danego produktu w stosunku do
ca

łościowej oceny oraz graficzne przedstawienie

wyników.

Wykres programowania procesu

decyzyjnego (PDPC)

Definicja



PDPC jest narzędziem graficznym używanym

przy wyborze najlepszego wariantu działania dla

osiągnięcia założonego celu.



Pokazuje alternatywne drogi rozwiązania tego

samego problemu i sekwencje działań w

różnych możliwych do zastosowania wariantach

osiągnięcia celu.



Diagram PDPC często używany jest jako

doskonałe uzupełnienie narzędzi identyfikacji i

eliminowania problemów takich jak FMEA czy

FTA.

Charakterystyka PDPC

Założenia



Każdy problem może być

rozwiązany na różne sposoby.



Można je zawsze wyodrębnić i

wybrać optymalny w naszych

warunkach sposób postępowania.

Tok postępowania

1.

Określenie procesu i szkicowanie dla

niego diagramu.

2.

Analiza poszczególnych etapów procesu

pod względem ich zasadności,

możliwości realizacji, ryzyka itp.

3.

Tworzenie rozgałęzień diagramu

poprzez identyfikację innych możliwości

realizacji badanego procesu.

Stosowane symbole

Spójnik „i”

lub

Spójnik „lub”

Wykres programowania procesu
decyzyjnego (PDPC)

CEL

1

2

3

4

5

6

7

Przykład

Aktywne/Dyn
amiczne

Bierne/Statyc
zne

Płatna

Sposoby

dystrybucji

PDF/Acrobat

HTML/WWW

elektroniczn
a

papierowa

forma

...

...

...

Profil/struktura

/układ

CMYK

CZ/KOLOR

KOLOR

CZ/B

szata

miesięcznik

kwartalnik

tygodnik

częstotliwość

Wydawanie

gazety

Diagram strzałkowy

Definicja

Wykres strzałkowy (ang. Arrow Diagram) jest

graficznym narzędziem projektowania
procesów. Obrazuje on sekwencje działań
podejmowanych w procesie i współzależności
pomi

ędzy nimi.

Narz

ędzie to bazuje na technice PERT

Diagram strzałkowy

Charakterystyka

Warunkiem sine qua non do wykorzystania

diagramu strza

łkowego w badaniu procesu

jest dobra znajomo

ść czasów trwania

realizowanych w nim dzia

łań i ich sekwencji.

W przypadku, gdy nie jeste

śmy w stanie

oszacowa

ć tych czasów lepszą techniką

okazuje si

ę być PDPC.

Diagram strzałkowy

1

8

9

7

6

5

4

3

2

Diagram strzałkowy

Tok postępowania

1.

Wybrany zespół definiuje problem (określa proces).

2.

Ustalenie wszystkich działań niezbędnych dla prawidłowego przebiegu
procesu (wraz z czasami ich trwania).

3.

Określenie powiązań pomiędzy nimi i umieszczenie ich na wykresie z

uwzględnieniem kolejności ich realizacji. Połączenie kolejnych działań na

wykresie strzałkami (zgodnie z kolejnością ich występowania), i

naniesienie na wykres czasów trwania poszczególnych działań, kończy
tworzenie wykresu.

4.

Tak zapisane kartki umieszcza się na tablicy zgodnie z kolejnością

przebiegu działań w procesie. Wszystkie działania analizuje się pod

względem celowości ich podejmowania dla przebiegu procesu. W miarę

potrzeby działania te można poprawiać, wyrzucać, jeśli są zbędne i

dodawać nowe. Ułożone w ten sposób zadania łączy się strzałkami nad

którymi zaznacza się czasy trwania poszczególnych działań.

Kompleksowe wykorzystanie 7 nowych
metod TQM

Diagram

pokrewieństwa

(metoda KJ)

Diagram

relacji

Diagram

systematyki

Diagram

macierzowy

Macierz

analizy danych

Metoda

PDPC

Wykres

strzałkowy

Typowe powiązania między 7 „nowymi” metodami zarządzania