ŻYWIENIE DZIECI W

ŻYWIENIE DZIECI W

DRUGIM I TRZECIM

DRUGIM I TRZECIM

ROKU ŻYCIA

ROKU ŻYCIA

(dzieci 1-3)

(dzieci 1-3)

ŻYWIENIE CZŁOWIEKA

ŻYWIENIE CZŁOWIEKA

-wykład 8,9

-wykład 8,9

Rozwój dziecka

Rozwój dziecka

Po bardzo dynamicznym okresie rozwoju w

Po bardzo dynamicznym okresie rozwoju w

okresie niemowlęcym następuje znaczne

okresie niemowlęcym następuje znaczne

zmniejszenie tempa wzrostu dziecka. W czasie

zmniejszenie tempa wzrostu dziecka. W czasie

od ukończenia pierwszego do trzeciego roku

od ukończenia pierwszego do trzeciego roku

życia dziecko rocznie wzrasta o około 10 cm i

życia dziecko rocznie wzrasta o około 10 cm i

zwiększa masę ciała o 2-3 kilogramy.

zwiększa masę ciała o 2-3 kilogramy.

Zmieniają się też potrzeby organizmu. Dzieci w

Zmieniają się też potrzeby organizmu. Dzieci w

porównaniu z okresem niemowlęcym wykazują

porównaniu z okresem niemowlęcym wykazują

zmniejszone zapotrzebowanie energetyczne: z

zmniejszone zapotrzebowanie energetyczne: z

100-110 kcal/kg m.c. w pierwszych miesiącach

100-110 kcal/kg m.c. w pierwszych miesiącach

spada ono do około 90 kcal/kg m.c. w 2 i 3 roku

spada ono do około 90 kcal/kg m.c. w 2 i 3 roku

życia.

życia.

Zaledwie 3-2% energii z pożywienia organizm

Zaledwie 3-2% energii z pożywienia organizm

dziecka zużywa na potrzeby wzrostu, natomiast

dziecka zużywa na potrzeby wzrostu, natomiast

powyżej 50% wykorzystywane jest na potrzeby

powyżej 50% wykorzystywane jest na potrzeby

rosnącej aktywności fizycznej.

rosnącej aktywności fizycznej.

Dziecko zaczyna chodzić, stara się obserwować i

Dziecko zaczyna chodzić, stara się obserwować i

poznawać świat, nawiązywać bliski kontakt

poznawać świat, nawiązywać bliski kontakt

emocjonalny z rodziną, uczy się mówić. Ciekawość

emocjonalny z rodziną, uczy się mówić. Ciekawość

świata i rozwój zdolności motorycznych powodują,

świata i rozwój zdolności motorycznych powodują,

że apetyt dziecka, jak również zainteresowanie

że apetyt dziecka, jak również zainteresowanie

jedzeniem wyraźnie się zmniejsza. Zmienia się

jedzeniem wyraźnie się zmniejsza. Zmienia się

asortyment produktów, które wchodzą w skład

asortyment produktów, które wchodzą w skład

jadłospisu malucha, stopniowo zbliżając się do

jadłospisu malucha, stopniowo zbliżając się do

spożywanych przez całą rodzinę.

spożywanych przez całą rodzinę.

W pierwszym roku życia niemowlę było zależne od

W pierwszym roku życia niemowlę było zależne od

mleka matki, albo zastępujących je preparatów. W

mleka matki, albo zastępujących je preparatów. W

tym wieku maluch zaczyna jeść samodzielnie, na

tym wieku maluch zaczyna jeść samodzielnie, na

początku głównie za pomocą rąk, ale już około 2

początku głównie za pomocą rąk, ale już około 2

roku życia stara się używać sztućców. Mimo

roku życia stara się używać sztućców. Mimo

kłopotów z koordynacją ruchową, nie powinno się

kłopotów z koordynacją ruchową, nie powinno się

dziecka zbyt często wyręczać i karmić - nauka

dziecka zbyt często wyręczać i karmić - nauka

jedzenia jest bowiem interesująca i absorbująca i

jedzenia jest bowiem interesująca i absorbująca i

kształci zdolności psychomotoryczne.

kształci zdolności psychomotoryczne.

Liczba posiłków

Liczba posiłków

Racjonalne żywienie dziecka jest możliwe

Racjonalne żywienie dziecka jest możliwe

tylko wtedy, kiedy ma ono prawidłowe

tylko wtedy, kiedy ma ono prawidłowe

łaknienie. Chęć i potrzeba spożywania

łaknienie. Chęć i potrzeba spożywania

posiłków powinny występować u dziecka

posiłków powinny występować u dziecka

samoistnie, muszą być następstwem uczucia

samoistnie, muszą być następstwem uczucia

głodu. Można to osiągnąć, gdy przerwy

głodu. Można to osiągnąć, gdy przerwy

między posiłkami będą dostatecznie długie,

między posiłkami będą dostatecznie długie,

u dzieci trzy letnich do 3-4 godziny. Powinny

u dzieci trzy letnich do 3-4 godziny. Powinny

one spożywać 3 posiłki główne i 2 lekkie,

one spożywać 3 posiłki główne i 2 lekkie,

składający się głównie z warzyw, owoców i

składający się głównie z warzyw, owoców i

ewentualnie ciasta (podwieczorek).

ewentualnie ciasta (podwieczorek).

Zapotrzebowanie energetyczne

Zapotrzebowanie energetyczne

wg IŻŻ

wg IŻŻ

ENERGIA

ENERGIA

Masa ciała

Masa ciała

(kg)

(kg)

10

10

102

102

kcal/kg m.c./

kcal/kg m.c./

dobę

dobę

1000

1000

kcal/dobę

kcal/dobę

13

13

102

102

kcal/kg m.c./

kcal/kg m.c./

dobę

dobę

1300

1300

kcal/dobę

kcal/dobę

15

15

102

102

kcal/kg m.c./

kcal/kg m.c./

dobę

dobę

1500

1500

kcal/dobę

kcal/dobę

U dzieci 13-15% zapotrzebowania

U dzieci 13-15% zapotrzebowania

energetycznego powinno pokryć

energetycznego powinno pokryć

białko, 30-32% tłuszcz i około 55%

białko, 30-32% tłuszcz i około 55%

węglowodany.

węglowodany.

Białko

Białko

Zalecane spożycie 45 g/dobę

Zalecane spożycie 45 g/dobę

Spożycie białka przez małe dzieci znacznie

Spożycie białka przez małe dzieci znacznie

przekracza zalecane ilości. Nadmierne

przekracza zalecane ilości. Nadmierne

spożycie białka nie jest korzystne ponieważ

spożycie białka nie jest korzystne ponieważ

może powodować niepożądane skutki takie,

może powodować niepożądane skutki takie,

jak: nietolerancja pokarmowa, alergia, otyłość

jak: nietolerancja pokarmowa, alergia, otyłość

czy nawet uszkodzenie nerek.

czy nawet uszkodzenie nerek.

Zarówno przekroczenie jak i zaniżenie tej

Zarówno przekroczenie jak i zaniżenie tej

wartości jest niebezpieczne dla zdrowia. Zbyt

wartości jest niebezpieczne dla zdrowia. Zbyt

niska podaż białka w diecie może powodować

niska podaż białka w diecie może powodować

obniżenie odporności, zaburzenia rozwojowe i

obniżenie odporności, zaburzenia rozwojowe i

inne.

inne.

Tłuszcze

Tłuszcze

Od 36 do 53 g/dobę (w zależności

Od 36 do 53 g/dobę (w zależności

od masy ciała).

od masy ciała).

Tłuszcze powinny pokrywać już tylko

Tłuszcze powinny pokrywać już tylko

30-32% zapotrzebowania

30-32% zapotrzebowania

energetycznego. Zapotrzebowanie na

energetycznego. Zapotrzebowanie na

tłuszcze spada wraz z wiekiem

tłuszcze spada wraz z wiekiem

dziecka.

dziecka.

W diecie dziecka 1-3 lata, nie powinny

W diecie dziecka 1-3 lata, nie powinny

znajdować się margaryny, gdyż są one

znajdować się margaryny, gdyż są one

źródłem izomerów trans, które wykazują

źródłem izomerów trans, które wykazują

działanie kancerogenne, i powodują

działanie kancerogenne, i powodują

usztywnianie błon komórkowych i sprzyjają

usztywnianie błon komórkowych i sprzyjają

odkładaniu się blaszek miażdżycowych.

odkładaniu się blaszek miażdżycowych.

Dotyczy to przede wszystkich margaryn

Dotyczy to przede wszystkich margaryn

twardych (izomerów trans około 45%),

twardych (izomerów trans około 45%),

dodawanych do ciasta, ciastek, czekolady 

dodawanych do ciasta, ciastek, czekolady 

lub smażenia. Dlatego słodycze w miarę

lub smażenia. Dlatego słodycze w miarę

możliwości  powinno się je wykluczyć

możliwości  powinno się je wykluczyć

zwłaszcza z diety dziecka.

zwłaszcza z diety dziecka.

Węglowodany

Węglowodany

Podaż węglowodanów w diecie ustala się po

Podaż węglowodanów w diecie ustala się po

ustaleniu podaży pozostałych składników

ustaleniu podaży pozostałych składników

odżywczych.

odżywczych.

Zalecana dawka węglowodanów do

Zalecana dawka węglowodanów do

spożycia dla dzieci w drugim roku życia

spożycia dla dzieci w drugim roku życia

powinna wynosić

powinna wynosić

154-168 g/dobę

154-168 g/dobę

.

.

Powinny stanowić główny składnik diety i

Powinny stanowić główny składnik diety i

dostarczać około 56% energii potrzebnej

dostarczać około 56% energii potrzebnej

organizmowi. Są niezbędne do prawidłowej

organizmowi. Są niezbędne do prawidłowej

przemiany tłuszczów i białek. Istotne jest

przemiany tłuszczów i białek. Istotne jest

by udział sacharozy nie przekraczał 10%

by udział sacharozy nie przekraczał 10%

całkowitej puli energii.

całkowitej puli energii.

Dla organizmu korzystniejsze jest spożywanie

Dla organizmu korzystniejsze jest spożywanie

węglowodanów złożonych, które przed

węglowodanów złożonych, które przed

wchłonięciem muszą być najpierw strawione

wchłonięciem muszą być najpierw strawione

do węglowodanów prostych, a więc energia z

do węglowodanów prostych, a więc energia z

nich uwalniana jest powoli. Tymczasem

nich uwalniana jest powoli. Tymczasem

węglowodany proste wchłaniają się szybko

węglowodany proste wchłaniają się szybko

powodując szybkie uwalnianie energii. Dieta

powodując szybkie uwalnianie energii. Dieta

dzieci powinna opierać się zatem na

dzieci powinna opierać się zatem na

węglowodanach złożonych.

węglowodanach złożonych.

Nie należy natomiast podawać dzieciom

Nie należy natomiast podawać dzieciom

produktów sztucznie słodzonych ("light").

produktów sztucznie słodzonych ("light").

Błonnik pokarmowy

Błonnik pokarmowy

Błonnik powinien zawierać nie mniej

Błonnik powinien zawierać nie mniej

niż

niż

10 g/1000 kcal,

10 g/1000 kcal,

w tym ilość

w tym ilość

błonnika pochodzącego z warzyw

błonnika pochodzącego z warzyw

170-300 mg/kg m.c/dobę.

170-300 mg/kg m.c/dobę.

Witaminy

Witaminy

WITAMINA D 15

WITAMINA D 15

µ

µ

g/dobę

g/dobę

Dla większości ludzi głównym źródłem witaminy D

Dla większości ludzi głównym źródłem witaminy D

jest kontakt promieni słonecznych

jest kontakt promieni słonecznych

ze skórą. Pod wpływem coraz większej liczby

ze skórą. Pod wpływem coraz większej liczby

zachorowań na raka skóry większość rodziców

zachorowań na raka skóry większość rodziców

chroni jednak swoje dzieci przed promieniami

chroni jednak swoje dzieci przed promieniami

słonecznymi. Rozpowszechnione w ostatnich

słonecznymi. Rozpowszechnione w ostatnich

latach stosowanie kremów z filtrami zwiększyło

latach stosowanie kremów z filtrami zwiększyło

konieczność podawania dzieciom preparatów

konieczność podawania dzieciom preparatów

uzupełniających z witaminą D lub produktów

uzupełniających z witaminą D lub produktów

żywnościowych wzbogaconych witaminą D.

żywnościowych wzbogaconych witaminą D.

Źródłem witaminy D jest niewiele pokarmów. Są to

Źródłem witaminy D jest niewiele pokarmów. Są to

głównie tłuste ryby, oleje z ryb, żywność

głównie tłuste ryby, oleje z ryb, żywność

wzbogacona witaminą D i jajka.

wzbogacona witaminą D i jajka.

Witamina A 400

Witamina A 400

µ

µ

g/dobę

g/dobę

Witamina E 6 mg

Witamina E 6 mg

/dobę

/dobę

Witamina K 1,0

Witamina K 1,0

µ

µ

g/1kg m.c.

g/1kg m.c.

Witamina C 45 mg

Witamina C 45 mg

/dobę

/dobę

Witamina B

Witamina B

1

1

0,9 mg

0,9 mg

/dobę

/dobę

Witamina B

Witamina B

2

2

1,0 mg

1,0 mg

/dobę

/dobę

Witamina B

Witamina B

6

6

1,2 mg

1,2 mg

/dobę

/dobę

Witamina B

Witamina B

12

12

2,0

2,0

µ

µ

g/dobę

g/dobę

Niacyna 11 m

Niacyna 11 m

g/dobę

g/dobę

Folacyna 70

Folacyna 70

µ

µ

g/dobę

g/dobę

Składniki mineralne

Składniki mineralne

ŻELAZO 10 mg/dobę

ŻELAZO 10 mg/dobę

Żelazo to ważny składnik odżywczy odpowiedzialny

Żelazo to ważny składnik odżywczy odpowiedzialny

za sprawność fizjologiczną, w tym rozwój mózgu.

za sprawność fizjologiczną, w tym rozwój mózgu.

Niedobór żelaza prowadzi do anemii i może

Niedobór żelaza prowadzi do anemii i może

niekorzystnie wpływać

niekorzystnie wpływać

na zdolności intelektualne (opóźniony rozwój

na zdolności intelektualne (opóźniony rozwój

psychomotoryczny), zachowanie i zdolność

psychomotoryczny), zachowanie i zdolność

do ćwiczeń fizycznych.

do ćwiczeń fizycznych.

Najlepszym sposobem na zapewnienie odpowiedniej

Najlepszym sposobem na zapewnienie odpowiedniej

ilości żelaza jest zalecanie stałego podawania

ilości żelaza jest zalecanie stałego podawania

dzieciom do 3. lat mleka modyfikowanego

dzieciom do 3. lat mleka modyfikowanego

wzbogaconego dodatkiem żelaza.

wzbogaconego dodatkiem żelaza.

WAPŃ 800-1000 mg/dobę

WAPŃ 800-1000 mg/dobę

FOSFOR 1000 mg/dobę

FOSFOR 1000 mg/dobę

MAGNEZ 100-150 mg/dobę

MAGNEZ 100-150 mg/dobę

JOD 70

JOD 70

µ

µ

g/dobę

g/dobę

Jest on składnikiem wielu hormonów niezbędnych

Jest on składnikiem wielu hormonów niezbędnych

do prawidłowej przemiany materii. Jego niedobór

do prawidłowej przemiany materii. Jego niedobór

powoduje niedoczynność tarczycy, jej

powoduje niedoczynność tarczycy, jej

powiększenie i opóźnienie wzrostu dziecka.

powiększenie i opóźnienie wzrostu dziecka.

Głównym źródłem jodu są owoce morza, natomiast

Głównym źródłem jodu są owoce morza, natomiast

jego zawartość w mleku krowim jest różna, w

jego zawartość w mleku krowim jest różna, w

zależności od zawartości jodu w paszy. Badania

zależności od zawartości jodu w paszy. Badania

potwierdziły, że w pożywieniu małych dzieci

potwierdziły, że w pożywieniu małych dzieci

występuje zbyt mało jodu i że konieczne jest

występuje zbyt mało jodu i że konieczne jest

uzupełnienie diety o ten składnik.

uzupełnienie diety o ten składnik.

SÓD 325-375 mg/dobę

SÓD 325-375 mg/dobę

POTAS 550-1650 mg/dobę

POTAS 550-1650 mg/dobę

SELEN 20

SELEN 20

µ

µ

g/dobę

g/dobę

MIEDŹ 0,7-1,0 mg/dobę

MIEDŹ 0,7-1,0 mg/dobę

FLUOR 0,5-1,5 mg/dobę

FLUOR 0,5-1,5 mg/dobę

UROZMAICANIE POSIŁKÓW

UROZMAICANIE POSIŁKÓW

W okresie wczesnego dzieciństwa obserwuje się

W okresie wczesnego dzieciństwa obserwuje się

zdolność zapamiętywania smaku, zapachu, rozpoczyna

zdolność zapamiętywania smaku, zapachu, rozpoczyna

się kształtowanie preferencji smakowych.

się kształtowanie preferencji smakowych.

Przyzwyczajanie dziecka do nowych produktów

Przyzwyczajanie dziecka do nowych produktów

procentuje w przyszłości większym urozmaiceniem diety.

procentuje w przyszłości większym urozmaiceniem diety.

Dzieci, które są odżywiane monotonnie we wczesnym

Dzieci, które są odżywiane monotonnie we wczesnym

dzieciństwie, później mogą niechętnie odnosić się do

dzieciństwie, później mogą niechętnie odnosić się do

nowych, nieznanych im produktów i potraw.

nowych, nieznanych im produktów i potraw.

W przypadku niechęci do próbowania nowości powinno

W przypadku niechęci do próbowania nowości powinno

się podawać nowe produkty w małej ilości i wraz z

się podawać nowe produkty w małej ilości i wraz z

produktami, które dziecko już zna i lubi.

produktami, które dziecko już zna i lubi.

Rodzice nie powinni jednak zmuszać dziecka do

Rodzice nie powinni jednak zmuszać dziecka do

jedzenia pomimo jego wyraźnej niechęci, gdyż

jedzenia pomimo jego wyraźnej niechęci, gdyż

może to powodować powstanie nieprzyjemnych

może to powodować powstanie nieprzyjemnych

skojarzeń związanych z jedzeniem wybranych

skojarzeń związanych z jedzeniem wybranych

produktów i konsekwentne unikanie ich w

produktów i konsekwentne unikanie ich w

przyszłości.

przyszłości.

Do trzeciego roku życia nie podajemy dzieciom

Do trzeciego roku życia nie podajemy dzieciom

produktów ciężko strawnych, takich jak smażone

produktów ciężko strawnych, takich jak smażone

z dużą ilością tłuszczu (kotlety w panierce, frytki,

z dużą ilością tłuszczu (kotlety w panierce, frytki,

placki ziemniaczane itp.), a także staramy się nie

placki ziemniaczane itp.), a także staramy się nie

podawać zbyt dużych ilości kapusty i warzyw

podawać zbyt dużych ilości kapusty i warzyw

kapustnych (kalafior, brukselka), cebuli, a także

kapustnych (kalafior, brukselka), cebuli, a także

warzyw strączkowych, szczególnie suchych

warzyw strączkowych, szczególnie suchych

(jedynie zielony groszek i fasolkę szparagową).

(jedynie zielony groszek i fasolkę szparagową).

Małe dzieci nie powinny też jadać ciast kremowych i

Małe dzieci nie powinny też jadać ciast kremowych i

wypieków o dużej ilości tłuszczu (np. ciasta

wypieków o dużej ilości tłuszczu (np. ciasta

francuskiego).

francuskiego).

Staramy się również nie zachęcać dzieci do jedzenia

Staramy się również nie zachęcać dzieci do jedzenia

produktów wysoko przetworzonych, takich jak

produktów wysoko przetworzonych, takich jak

chrupki, czipsy, a zwłaszcza dań typu "fast food".

chrupki, czipsy, a zwłaszcza dań typu "fast food".

Do przygotowania potraw dla dzieci nie powinno się

Do przygotowania potraw dla dzieci nie powinno się

też używać koncentratów spożywczych (zupy w

też używać koncentratów spożywczych (zupy w

proszku, rosoły w kostkach itp.), gdyż zawierają

proszku, rosoły w kostkach itp.), gdyż zawierają

nadmierne ilości sztucznych dodatków, soli i

nadmierne ilości sztucznych dodatków, soli i

konserwantów.

konserwantów.

Nie podaje się również małym dzieciom napojów

Nie podaje się również małym dzieciom napojów

gazowanych, albo sztucznie barwionych, lepiej żeby

gazowanych, albo sztucznie barwionych, lepiej żeby

piły soczki owocowe i warzywne. Dzieciom do 3 roku

piły soczki owocowe i warzywne. Dzieciom do 3 roku

życia należy bezwzględnie kupować soki

życia należy bezwzględnie kupować soki

posiadające atest lub akceptację Instytutu Matki i

posiadające atest lub akceptację Instytutu Matki i

Dziecka. To daje gwarancję, że zostały dokładnie

Dziecka. To daje gwarancję, że zostały dokładnie

przebadane pod kątem zawartości zanieczyszczeń.

przebadane pod kątem zawartości zanieczyszczeń.

Do wieku przedszkolnego dzieciom nie ogranicza się łatwo

Do wieku przedszkolnego dzieciom nie ogranicza się łatwo

strawnych tłuszczów (masło, oleje) i cholesterolu, gdyż

strawnych tłuszczów (masło, oleje) i cholesterolu, gdyż

uczestniczą one w budowie układu nerwowego i innych tkanek

uczestniczą one w budowie układu nerwowego i innych tkanek

organizmu. Do smarowania pieczywa stosujemy masło.

organizmu. Do smarowania pieczywa stosujemy masło.

Nie należy nadmiernie solić lub dosładzać potraw dla dzieci

Nie należy nadmiernie solić lub dosładzać potraw dla dzieci

gdyż wykształca to nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które

gdyż wykształca to nieprawidłowe nawyki żywieniowe, które

później sprzyjają nadwadze i nadciśnieniu

później sprzyjają nadwadze i nadciśnieniu

Nie należy unikać produkty uważane za alergizujące bez

Nie należy unikać produkty uważane za alergizujące bez

wyraźnych wskazań, a po ukończeniu roku dziecko powinno

wyraźnych wskazań, a po ukończeniu roku dziecko powinno

próbować i przyzwyczajać się do różnorodnych produktów,

próbować i przyzwyczajać się do różnorodnych produktów,

chyba że wykazuje alergie pokarmowe. Zbyt monotonna dieta

chyba że wykazuje alergie pokarmowe. Zbyt monotonna dieta

może prowadzić do niedoborów i ograniczać apetyt malucha.

może prowadzić do niedoborów i ograniczać apetyt malucha.

Nie należy nadmiernie rozdrabniać produktów, bo choć

Nie należy nadmiernie rozdrabniać produktów, bo choć

przyspiesza to spożycie posiłku przez dziecko, to nie pozwala

przyspiesza to spożycie posiłku przez dziecko, to nie pozwala

mu nauczyć się gryźć twardsze pożywienie. W przyszłości może

mu nauczyć się gryźć twardsze pożywienie. W przyszłości może

niechętnie jeść produkty wymagające gryzienia.

niechętnie jeść produkty wymagające gryzienia.

Porcje powinny być niewielkie, lepiej gdy dziecko

Porcje powinny być niewielkie, lepiej gdy dziecko

będzie chciało dokładkę, niż jeśli będzie zmuszane

będzie chciało dokładkę, niż jeśli będzie zmuszane

do jedzenia. Jeśli chcemy aby dziecko zjadało posiłki

do jedzenia. Jeśli chcemy aby dziecko zjadało posiłki

główne, nie należy mu nic podawać między

główne, nie należy mu nic podawać między

posiłkami. Przed jedzeniem należy unikać

posiłkami. Przed jedzeniem należy unikać

męczących, dalekich spacerów, a po zabawie

męczących, dalekich spacerów, a po zabawie

umożliwić dziecku 10-15 minutowy odpoczynek.

umożliwić dziecku 10-15 minutowy odpoczynek.

Należy również zwracać uwagę, aby dziecko nie

Należy również zwracać uwagę, aby dziecko nie

oczekiwało zbyt długo przy stole na posiłek.

oczekiwało zbyt długo przy stole na posiłek.

Nie należy stosować w żywieniu dzieci diet

Nie należy stosować w żywieniu dzieci diet

alternatywnych - wegetariańskich, makrobiotycznych

alternatywnych - wegetariańskich, makrobiotycznych

i innych o dużych ograniczeniach lub nietypowych

i innych o dużych ograniczeniach lub nietypowych

zestawieniach produktów. Nieumiejętne stosowanie

zestawieniach produktów. Nieumiejętne stosowanie

takich sposobów żywienia może doprowadzić do

takich sposobów żywienia może doprowadzić do

niedoborów żywieniowych i nawet zahamowania

niedoborów żywieniowych i nawet zahamowania

wzrostu i rozwoju dziecka.

wzrostu i rozwoju dziecka.

Dzienna racja pokarmowa

Dzienna racja pokarmowa

Mleko 2% -600g

Mleko 2% -600g

Sery 40g

Sery 40g

Jaja 50g

Jaja 50g

Mięso, ryby, wędliny 60g

Mięso, ryby, wędliny 60g

Masło 15g

Masło 15g

Śmietana 10g

Śmietana 10g

Inne tłuszcze 3g

Inne tłuszcze 3g

Warzywa bogate w karoten 100g

Warzywa bogate w karoten 100g

Warzywa bogate w witaminę C 150g

Warzywa bogate w witaminę C 150g

Owoce 200g

Owoce 200g

Ziemniaki 60g

Ziemniaki 60g

Suche strączkowe (w 3 roku 3g)

Suche strączkowe (w 3 roku 3g)

Pieczywo 70g

Pieczywo 70g

Mąki, kasze 30g

Mąki, kasze 30g

Cukier i słodycze 40g

Cukier i słodycze 40g

Przetwory owocowe 10g

Przetwory owocowe 10g

Charakterystyka posiłków

Charakterystyka posiłków

I śniadanie

I śniadanie

Powinno być pełnowartościowe, zawierać:

Powinno być pełnowartościowe, zawierać:

mleko w różnej postaci, pieczywo mieszane w

mleko w różnej postaci, pieczywo mieszane w

postaci kanapek z masłem, oraz drugi

postaci kanapek z masłem, oraz drugi

produkt białkowy np. jaja, sery, wędliny,

produkt białkowy np. jaja, sery, wędliny,

przetwory mięsne, dodatki owoców i warzyw.

przetwory mięsne, dodatki owoców i warzyw.

Warto podać zupę mleczną, albo ciepły napój

Warto podać zupę mleczną, albo ciepły napój

mleczny (kawa zbożowa, kakao, bawarka).

mleczny (kawa zbożowa, kakao, bawarka).

Ponadto należy podać pieczywo z masłem,

Ponadto należy podać pieczywo z masłem,

wędliną, serem lub jajkiem, najlepiej w

wędliną, serem lub jajkiem, najlepiej w

postaci past z dodatkiem zieleniny, twarożku.

postaci past z dodatkiem zieleniny, twarożku.

II śniadanie

II śniadanie

powinno nieco łagodzić uczucie głodu

powinno nieco łagodzić uczucie głodu

przed obiadem, ale nie powinno być

przed obiadem, ale nie powinno być

zbyt sycące. Dobrze jest podać małą

zbyt sycące. Dobrze jest podać małą

kromkę chleba z dodatkiem produktów

kromkę chleba z dodatkiem produktów

białkowych (serka, wędliny) lub

białkowych (serka, wędliny) lub

warzywnych a do picia soki. Można też

warzywnych a do picia soki. Można też

podać jogurt owocowy.

podać jogurt owocowy.

•

•

Obiad

Obiad

Powinien składać się z 2 dań lub 3: zupy, drugiego

Powinien składać się z 2 dań lub 3: zupy, drugiego

dania i lekkiego deseru. Zupy gotujemy na

dania i lekkiego deseru. Zupy gotujemy na

wywarach jarskich (polecane są zupy o wyraźnym

wywarach jarskich (polecane są zupy o wyraźnym

smaku, jak pomidorowa, ogórkowa, barszczyk

smaku, jak pomidorowa, ogórkowa, barszczyk

czerwony). Zupy można zabielać mlekiem,

czerwony). Zupy można zabielać mlekiem,

śmietanką i ewentualnie zagęszczać mąką.

śmietanką i ewentualnie zagęszczać mąką.

Drugie danie powinno zawierać:

Drugie danie powinno zawierać:

produkt białkowy (jak mięso, jajko, ser),

produkt białkowy (jak mięso, jajko, ser),

warzywa –1 lub 2 potrawy,

warzywa –1 lub 2 potrawy,

potrawa węglowodanowa (jak ryż, ziemniaki, kluski,

potrawa węglowodanowa (jak ryż, ziemniaki, kluski,

kaszę).

kaszę).

Na deser wystarczy kompot lub porcja świeżych

Na deser wystarczy kompot lub porcja świeżych

owoców.

owoców.

Podwieczorek

Podwieczorek

powinien być małym posiłkiem

powinien być małym posiłkiem

słodkim. Można podać porcję ciasta,

słodkim. Można podać porcję ciasta,

lub koktajl mleczny, mus owocowy,

lub koktajl mleczny, mus owocowy,

galaretkę. Można też podać owoce

galaretkę. Można też podać owoce

lub przetwory owocowe.

lub przetwory owocowe.

Kolacja

Kolacja

powinna być posiłkiem gotowanym.

powinna być posiłkiem gotowanym.

Mogą to być gotowane warzywa i

Mogą to być gotowane warzywa i

produkty warzywno-mięsne, ale też

produkty warzywno-mięsne, ale też

pieczywo i napoje z dodatkiem

pieczywo i napoje z dodatkiem

mleka.

mleka.

STYL ŻYCIA –wyniki badań

STYL ŻYCIA –wyniki badań

Z badań w różnych krajach europejskich

Z badań w różnych krajach europejskich

wynika, że na wzorce żywieniowe małych

wynika, że na wzorce żywieniowe małych

dzieci ogromny wpływ ma styl życia i

dzieci ogromny wpływ ma styl życia i

środowisko w jakim się obracają. Naśladują

środowisko w jakim się obracają. Naśladują

one nie tylko dorosłych, ale także ulegają

one nie tylko dorosłych, ale także ulegają

wpływom reklam prezentujących żywność.

wpływom reklam prezentujących żywność.

Nawyki żywieniowe dorosłych kształtują

Nawyki żywieniowe dorosłych kształtują

się pod presją współczesnego stylu życia,

się pod presją współczesnego stylu życia,

a to z kolei wpływa na sposób w jaki

a to z kolei wpływa na sposób w jaki

odżywiane są nasze dzieci.

odżywiane są nasze dzieci.

Matki często wracają do pracy wkrótce po

Matki często wracają do pracy wkrótce po

urodzeniu dziecka, aby wspomóc domowy

urodzeniu dziecka, aby wspomóc domowy

budżet. Duża mobilność siły roboczej oznacza,

budżet. Duża mobilność siły roboczej oznacza,

że członkowie rodziny, którzy mogliby pomóc

że członkowie rodziny, którzy mogliby pomóc

w wychowywaniu dziecka, nie mieszkają już w

w wychowywaniu dziecka, nie mieszkają już w

pobliżu młodych rodziców. Posiłki rodzinne

pobliżu młodych rodziców. Posiłki rodzinne

stają się coraz mniej formalne i spożywane są

stają się coraz mniej formalne i spożywane są

przez poszczególnych członków rodziny

przez poszczególnych członków rodziny

w różnych porach, często przed telewizorem.

w różnych porach, często przed telewizorem.

Ważniejsza staje się wygoda, a „fast foody”

Ważniejsza staje się wygoda, a „fast foody”

i przekąski cieszą się dużą popularnością

i przekąski cieszą się dużą popularnością

podtrzymywaną za pomocą reklam celujących

podtrzymywaną za pomocą reklam celujących

w dzieci.

w dzieci.

Przeprowadzone w kilku krajach Europy

Przeprowadzone w kilku krajach Europy

Zachodniej, Polsce i USA badania

Zachodniej, Polsce i USA badania

wykazały, że wzory żywieniowe małych

wykazały, że wzory żywieniowe małych

dzieci znacznie odbiegają od ideału.

dzieci znacznie odbiegają od ideału.

Badania te udowodniły także, że bardzo

Badania te udowodniły także, że bardzo

często dieta dzieci nie jest odpowiednio

często dieta dzieci nie jest odpowiednio

zbilansowana. Brakuje w niej tak ważnych

zbilansowana. Brakuje w niej tak ważnych

składników jak żelazo, witamina D, jod.

składników jak żelazo, witamina D, jod.

Jest za to zbyt dużo białka.

Jest za to zbyt dużo białka.

ŻYWIENIE W ŻŁOBKU

ŻYWIENIE W ŻŁOBKU

Żłobek - zakład opiekuńczo-wychowawczy

Żłobek - zakład opiekuńczo-wychowawczy

dla

dla

dzieci

dzieci

w wieku od 6 tygodni do około

w wieku od 6 tygodni do około

trzech lat, których rodzice lub opiekunowie

trzech lat, których rodzice lub opiekunowie

pracują poza

pracują poza

domem

domem

.

.

Żłobek zapewnia dzieciom: żywienie, zabiegi

Żłobek zapewnia dzieciom: żywienie, zabiegi

pielęgnacyjno-zdrowotne, opiekę

pielęgnacyjno-zdrowotne, opiekę

wychowawczą oraz zajęcia dodatkowe.

wychowawczą oraz zajęcia dodatkowe.

Wyróżnia się żłobki:

Wyróżnia się żłobki:

państwowe

państwowe

prywatne

prywatne

oraz:

oraz:

dzienne

dzienne

całotygodniowe.

całotygodniowe.

Żywienie w żłobka dziennych

Żywienie w żłobka dziennych

Dzieci 2-3 letnie otrzymują w żłobku 3 posiłki:

Dzieci 2-3 letnie otrzymują w żłobku 3 posiłki:

śniadanie, obiad, podwieczorek. Przed wyjściem

śniadanie, obiad, podwieczorek. Przed wyjściem

z domu dzieci powinny otrzymać „małe

z domu dzieci powinny otrzymać „małe

śniadanie”, a zaraz po wyjściu ze żłobka

śniadanie”, a zaraz po wyjściu ze żłobka

uzupełnić podwieczorek głównie owocami oraz

uzupełnić podwieczorek głównie owocami oraz

zjeść w domu kolację.

zjeść w domu kolację.

Podstawą do pracowania jadłospisów w żłobku

Podstawą do pracowania jadłospisów w żłobku

są normy oraz dzienna stawka finansowa

są normy oraz dzienna stawka finansowa

ustalona na żywienie.

ustalona na żywienie.

Posiłki w żłobku dziennym powinny

Posiłki w żłobku dziennym powinny

pokrywać75% dziennego zapotrzebowania

pokrywać75% dziennego zapotrzebowania

zarówno energetycznego jak i jakościowego.

zarówno energetycznego jak i jakościowego.

WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ

WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ

POD WZGLĘDEM FACHOWYM I SANITARNYM

POD WZGLĘDEM FACHOWYM I SANITARNYM

POMIESZCZENIA

POMIESZCZENIA

ŻŁOBKA

ŻŁOBKA

1. W żłobku powinny znajdować się:

1. W żłobku powinny znajdować się:

1) sale pobytu dzieci (zabaw lub odrębnych sypialni);

1) sale pobytu dzieci (zabaw lub odrębnych sypialni);

2) miejsce na wózki:

2) miejsce na wózki:

3) zespół sanitarny, w którego skład wchodzą ustępy, umywalki i co

3) zespół sanitarny, w którego skład wchodzą ustępy, umywalki i co

najmniej 1 natrysk oraz wydzielone miejsce do mycia nocników.

najmniej 1 natrysk oraz wydzielone miejsce do mycia nocników.

2. W żłobku powinny być wydzielone zespoły pomieszczeń przeznaczone

2. W żłobku powinny być wydzielone zespoły pomieszczeń przeznaczone

dla różnych grup wiekowych, w szczególności dla niemowląt.

dla różnych grup wiekowych, w szczególności dla niemowląt.

 

 

3. W salach pobytu dzieci minimalna powierzchnia pomieszczenia na 1

3. W salach pobytu dzieci minimalna powierzchnia pomieszczenia na 1

dziecko powinna wynosić 3,0 m2.

dziecko powinna wynosić 3,0 m2.

 

 

4. Przy sali dla niemowląt należy zapewnić możliwość leżakowania na

4. Przy sali dla niemowląt należy zapewnić możliwość leżakowania na

werandzie lub tarasie.

werandzie lub tarasie.

 

 

5. W żłobku należy zapewnić możliwość wyjścia na teren przyległy do

5. W żłobku należy zapewnić możliwość wyjścia na teren przyległy do

żłobka wyposażony w urządzenia do zabaw. Teren ten powinien być

żłobka wyposażony w urządzenia do zabaw. Teren ten powinien być

niedostępny dla osób postronnych.

niedostępny dla osób postronnych.

Dziękuję

Dziękuję