Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
(Anna Ciechanowicz)
(Anna Ciechanowicz)
Columbia Mental Maturity Scale
Columbia Mental Maturity Scale
(CMMS)
(CMMS)
Burgemaister, B.B., Blum, L.H., Lorge, I.
Burgemaister, B.B., Blum, L.H., Lorge, I.
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
1947
1947
1954 i 1959 – 1. i 2. wersja
1954 i 1959 – 1. i 2. wersja
1972 3. wersja
1972 3. wersja
adaptacja pl
adaptacja pl
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Pojawienie się funkcji symbolicznej 1;6 – 2;0
Pojawienie się funkcji symbolicznej 1;6 – 2;0
r.ż.
r.ż.
Klasyfikacja
Klasyfikacja
–
Zbiory figuratywne ("można jechać na rowerze i jeść
Zbiory figuratywne ("można jechać na rowerze i jeść
jabłko")
jabłko")
–
Etap pośredni
Etap pośredni
–
Klasyfikacje hierarchiczne (8-9 r.ż.):
Klasyfikacje hierarchiczne (8-9 r.ż.):
Wstępujące: łączenie małych całości w większe zbiory
Wstępujące: łączenie małych całości w większe zbiory
Zstępujące: wydzielanie dużych zbiorów i dalszy ich podział
Zstępujące: wydzielanie dużych zbiorów i dalszy ich podział
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Wskazanie elementu niepasującego do
Wskazanie elementu niepasującego do
pozostałych.
pozostałych.
Rozumowanie jest tu pojmowane jako
Rozumowanie jest tu pojmowane jako
zdolność dokonywania prostych klasyfikacji
zdolność dokonywania prostych klasyfikacji
na podstawie danych percepcyjnych oraz
na podstawie danych percepcyjnych oraz
zdolność do abstrakcyjnej manipulacji
zdolność do abstrakcyjnej manipulacji
pojęciami symbolicznymi.
pojęciami symbolicznymi.
Czynność klasyfikowania pojęć konkretnych i
Czynność klasyfikowania pojęć konkretnych i
abstrakcyjnych dokonywana jest w wymiarze
abstrakcyjnych dokonywana jest w wymiarze
„podobne/takie samo – różne/inne”.
„podobne/takie samo – różne/inne”.
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Test niewerbalny
Test niewerbalny
Diagnoza rozwoju umysłowego dzieci
Diagnoza rozwoju umysłowego dzieci
–
opóźnionych w rozwoju umysłowym
opóźnionych w rozwoju umysłowym
–
z porażeniem mózgowym,
z porażeniem mózgowym,
–
z wadą słuchu
z wadą słuchu
–
z innymi upośledzeniami (osłabienie funkcji
z innymi upośledzeniami (osłabienie funkcji
motorycznych i werbalnych).
motorycznych i werbalnych).
Służy do oceny poziomu dojrzałości
Służy do oceny poziomu dojrzałości
umysłowej dziecka, definiowanej jako
umysłowej dziecka, definiowanej jako
„zdolność do rozumowania”.
„zdolność do rozumowania”.
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Badania indywidualne
Badania indywidualne
Normy dla dzieci od 4. do 10. roku
Normy dla dzieci od 4. do 10. roku
życia.
życia.
Bez pomiaru/ograniczenia czasu
Bez pomiaru/ograniczenia czasu
3 zadania próbne,
3 zadania próbne,
67 zadań właściwych (8 poziomów)
67 zadań właściwych (8 poziomów)
Informacja niepełna!
Informacja niepełna!
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Karty P-1, P-2, P-3 (+ objaśnienie)
Karty P-1, P-2, P-3 (+ objaśnienie)
Rozpoczynamy od właściwego dla wieku
Rozpoczynamy od właściwego dla wieku
poziomu (dzieci upośledzone: A)
poziomu (dzieci upośledzone: A)
Kontynuujemy do popełnienia przez dziecko 5
Kontynuujemy do popełnienia przez dziecko 5
kolejnych błędów (oprócz poz. właściwego)
kolejnych błędów (oprócz poz. właściwego)
W przypadku błędnych odpowiedzi ustalamy
W przypadku błędnych odpowiedzi ustalamy
który poziom dziecko rozwiązuje w całości
który poziom dziecko rozwiązuje w całości
poprawnie.
poprawnie.
W przypadku dobrych wszystkich odpowiedzi
W przypadku dobrych wszystkich odpowiedzi
z poziomu, sprawdzamy poziom następny.
z poziomu, sprawdzamy poziom następny.
Skala dojrzałości
Skala dojrzałości
umysłowej Columbia
umysłowej Columbia
Obliczenie wyników WS: suma
Obliczenie wyników WS: suma
punktów uzyskanych z poprawnie
punktów uzyskanych z poprawnie
rozwiązanych zadań.
rozwiązanych zadań.
–
Zadania z poziomu właściwego,
Zadania z poziomu właściwego,
–
Zadania z poziomów wcześniejszych
Zadania z poziomów wcześniejszych
–
ew. zadania z poziomu wyższego.
ew. zadania z poziomu wyższego.
WS
WS
centyle, teny, IQ.
centyle, teny, IQ.
Ocena IQ
Ocena IQ
Upośledzenie umysłowe - IQ do
Upośledzenie umysłowe - IQ do
69
69
Pogranicze upośledzenia – IQ
Pogranicze upośledzenia – IQ
70 – 79
70 – 79
Poniżej przeciętnej – IQ
Poniżej przeciętnej – IQ
80 – 89
80 – 89
Przeciętna – IQ
Przeciętna – IQ
90 – 109
90 – 109
Powyżej przeciętnej – IQ
Powyżej przeciętnej – IQ
110 – 119
110 – 119
Wysoka – IQ
Wysoka – IQ
120 – 129
120 – 129
Bardzo wysoka – IQ
Bardzo wysoka – IQ
130
130
Test Matryc Ravena
Test Matryc Ravena
(Standard, Kolor)
(Standard, Kolor)
Dwuczynnikowa teoria inteligencji
Dwuczynnikowa teoria inteligencji
Spearmana
Spearmana
I czynnik -
I czynnik -
„inteligencja ogólna” (tzw.
„inteligencja ogólna” (tzw.
czynnik
czynnik
g
g
)
)
jest zaangażowana w każde
jest zaangażowana w każde
zadanie intelektualne. Mierzy „moc” albo
zadanie intelektualne. Mierzy „moc” albo
„energię” o podłożu neurologicznym, która
„energię” o podłożu neurologicznym, która
kieruje zdolnościami potrzebnymi w
kieruje zdolnościami potrzebnymi w
funkcjonowaniu intelektualnym.
funkcjonowaniu intelektualnym.
II czynnik -
II czynnik -
„inteligencja specyficzna”
„inteligencja specyficzna”
(tzw. czynnik
(tzw. czynnik
s
s
)
)
opisuje każdą
opisuje każdą
szczególną zdolność potrzebną do
szczególną zdolność potrzebną do
wykonania konkretnego zadania.
wykonania konkretnego zadania.
czynnik
czynnik
g
g
Zdolności reprodukcyjne
Zdolności reprodukcyjne
to zdolności
to zdolności
przypominania sobie i posługiwania się kulturowym
przypominania sobie i posługiwania się kulturowym
zasobem jasno sprecyzowanej, zwerbalizowanej
zasobem jasno sprecyzowanej, zwerbalizowanej
wiedzy (odpowiednik cattellowskiej
wiedzy (odpowiednik cattellowskiej
i.skrystalizowanej)
i.skrystalizowanej)
Zdolności edukcyjne
Zdolności edukcyjne
to zdolności uzyskiwania
to zdolności uzyskiwania
nowego wglądu, dostrzegania sensu w chaosie,
nowego wglądu, dostrzegania sensu w chaosie,
wychodzenia poza dostarczone informacje, tworzenia
wychodzenia poza dostarczone informacje, tworzenia
nowych pojęć, przede wszystkim niewerbalnych,
nowych pojęć, przede wszystkim niewerbalnych,
które umożliwiają poprawne myślenie. Zdolności te są
które umożliwiają poprawne myślenie. Zdolności te są
względnie niezależne od doświadczenia (odpowiednik
względnie niezależne od doświadczenia (odpowiednik
cattellowskiej i.płynnej)
cattellowskiej i.płynnej)
Edukcja relacji i korelatów
Edukcja relacji i korelatów
Test Ravena umożliwia pomiar zdolności
Test Ravena umożliwia pomiar zdolności
edukcji relacji i korelatów (wnioskowania o
edukcji relacji i korelatów (wnioskowania o
zależnościach i korelatach).
zależnościach i korelatach).
Polega ona na ujmowaniu logicznych relacji
Polega ona na ujmowaniu logicznych relacji
między elementami, np.:
między elementami, np.:
–
edukcja relacji
edukcja relacji
„wysoki i niski” – zadanie: odnaleźć
„wysoki i niski” – zadanie: odnaleźć
relację między elementami (
relację między elementami (
"przeciwieństwo")
"przeciwieństwo")
–
edukcja korelatów
edukcja korelatów
„wysoki” i „przeciwieństwo” –
„wysoki” i „przeciwieństwo” –
zadanie: odnaleźć drugi element, który powiązany
zadanie: odnaleźć drugi element, który powiązany
jest z pierwszym relacją „przeciwieństwo” (
jest z pierwszym relacją „przeciwieństwo” (
„niski”)
„niski”)
Test Matryc Ravena
Test Matryc Ravena
Standard
Standard
(Klasyczna TMS-K, Równoległa
(Klasyczna TMS-K, Równoległa
TMS-R i Plus TMS
TMS-R i Plus TMS
Plus
Plus
)
)
–
badania osób o zróżnicowanym (nie skrajnie
badania osób o zróżnicowanym (nie skrajnie
niskim lub wysokim, poziomie zdolności
niskim lub wysokim, poziomie zdolności
edukcyjnych.
edukcyjnych.
–
Normy dla dzieci (5;11 do 15;11 lat).
Normy dla dzieci (5;11 do 15;11 lat).
Kolorowa
Kolorowa
(forma Klasyczna TMK-K i
(forma Klasyczna TMK-K i
Równoległa TMK-R).
Równoległa TMK-R).
–
Badanie małych dzieci, osób o obniżonej
Badanie małych dzieci, osób o obniżonej
sprawności intelektualnej i ludzi starszych.
sprawności intelektualnej i ludzi starszych.
–
Normy TMK dla dzieci obejmują wiek 3;11-9;11.
Normy TMK dla dzieci obejmują wiek 3;11-9;11.
Wersja dla Zaawansowanych
Wersja dla Zaawansowanych
Test Matryc Ravena
Test Matryc Ravena
Kolor
Kolor
36 zadań, w 3 seriach:
36 zadań, w 3 seriach:
–
A : ciągłość wzoru (TMS)
A : ciągłość wzoru (TMS)
–
A
A
B
B
: przestrzennie powiązane całości
: przestrzennie powiązane całości
–
B : analogia między parami figur (TMS)
B : analogia między parami figur (TMS)
Badania indywidualne i grupowe (5-9
Badania indywidualne i grupowe (5-9
os.)
os.)
Brak limitu czasowego – ocena
Brak limitu czasowego – ocena
możliwości
możliwości
Test Matryc Ravena
Test Matryc Ravena
Standard
Standard
Wersja Standard (TMS) do badania osób
Wersja Standard (TMS) do badania osób
o przeciętnym poziomie zdolności;
o przeciętnym poziomie zdolności;
5 serii po 12 zadań o rosnącej trudności;
5 serii po 12 zadań o rosnącej trudności;
brak limitów czasowych;
brak limitów czasowych;
rewizja w 1956;
rewizja w 1956;
oryginał stosowany łącznie ze Skalami
oryginał stosowany łącznie ze Skalami
Słownikowymi Mill Hill
Słownikowymi Mill Hill
Możliwość "powrotu" i "strzelania"
Możliwość "powrotu" i "strzelania"
Interpretacja wyników
Interpretacja wyników
Stopień I – osoba "wybitna
Stopień I – osoba "wybitna
intelektualnie", ≥ 95 centyl
intelektualnie", ≥ 95 centyl
Stopień II – "zdecydowanie powyżej
Stopień II – "zdecydowanie powyżej
przeciętnej w zakresie zdolności
przeciętnej w zakresie zdolności
intelektualnych"
intelektualnych"
≥ 75 centyl;
≥ 75 centyl;
II+ >90 centyl
II+ >90 centyl
Interpretacja wyników
Interpretacja wyników
Stopień III – osoba "intelektualnie przeciętna";
Stopień III – osoba "intelektualnie przeciętna";
wynik między 25 a 75 centylem
wynik między 25 a 75 centylem
III+ ≥ 50 centyl
III+ ≥ 50 centyl
III- < 50 centyl
III- < 50 centyl
Stopień IV – osoba "znacząco poniżej przeciętnej
Stopień IV – osoba "znacząco poniżej przeciętnej
w zakresie zdolności intelektualnych";
w zakresie zdolności intelektualnych";
≤ 25 centyl
≤ 25 centyl
IV- ≤10 centyl
IV- ≤10 centyl
Stopień V – osoba "intelektualnie upośledzona";
Stopień V – osoba "intelektualnie upośledzona";
<5 centyl
<5 centyl
BATERIA TESTÓW
BATERIA TESTÓW
APIS-P
APIS-P
Założenia teoretyczne
Założenia teoretyczne
Apis jest skalą inteligencji ogólnej
Apis jest skalą inteligencji ogólnej
Zgodnie z koncepcją Spearmana obok
Zgodnie z koncepcją Spearmana obok
różnych zdolności specyficznych,
różnych zdolności specyficznych,
istnieje pewna zdolność ogólna, która
istnieje pewna zdolność ogólna, która
jest podstawą wszelkich czynności
jest podstawą wszelkich czynności
intelektualnych i odpowiada za ich
intelektualnych i odpowiada za ich
indywidualne zróżnicowanie.
indywidualne zróżnicowanie.
Założenia teoretyczne
Założenia teoretyczne
Apis mierzy inteligencję
Apis mierzy inteligencję
skrystalizowaną
skrystalizowaną
.
.
Zgodnie z koncepcją Cattella
Zgodnie z koncepcją Cattella
inteligencja skrystalizowana powstaje
inteligencja skrystalizowana powstaje
na podstawie inteligencji płynnej i
na podstawie inteligencji płynnej i
oznacza możliwości ukształtowane pod
oznacza możliwości ukształtowane pod
wpływem doświadczeń.
wpływem doświadczeń.
Zdolności mierzone przez APIS-
Zdolności mierzone przez APIS-
Z
Z
zdolności abstrakcyjno-logiczne
zdolności abstrakcyjno-logiczne
zdolności werbalne
zdolności werbalne
zdolności wzrokowo-przestrzenne
zdolności wzrokowo-przestrzenne
zdolności społeczne
zdolności społeczne
Zdolności mierzone przez APIS-Z
Zdolności mierzone przez APIS-Z
zdolności abstrakcyjno-logiczne
zdolności abstrakcyjno-logiczne
zdolności do przeprowadzania operacji
zdolności do przeprowadzania operacji
rozumowania logicznego (dedukcyjnego i
rozumowania logicznego (dedukcyjnego i
indukcyjnego) na materiale abstrakcyjnym
indukcyjnego) na materiale abstrakcyjnym
zdolności werbalne
zdolności werbalne
zdolności warunkujące rozumienie mowy i
zdolności warunkujące rozumienie mowy i
czynne posługiwanie się nią (znajomość
czynne posługiwanie się nią (znajomość
znaczeń słów i reguł językowych oraz ich
znaczeń słów i reguł językowych oraz ich
wydobywanie z pamięci i płynną realizację)
wydobywanie z pamięci i płynną realizację)
Zdolności mierzone przez APIS-
Zdolności mierzone przez APIS-
Z
Z
zdolności wzrokowo-przestrzenne
zdolności wzrokowo-przestrzenne
zdolności warunkujące efektywność przebiegu
zdolności warunkujące efektywność przebiegu
operacji stanowiących umysłowe reprezentacje
operacji stanowiących umysłowe reprezentacje
przekształceń fizycznych
przekształceń fizycznych
zdolności społeczne:
zdolności społeczne:
zdolności warunkujące
zdolności warunkujące
rozumienie ludzkich zachowań i relacji
rozumienie ludzkich zachowań i relacji
interpersonalnych oraz planowanie skutecznych
interpersonalnych oraz planowanie skutecznych
sposobów oddziaływania na ludzi i na przebieg
sposobów oddziaływania na ludzi i na przebieg
sytuacji społecznych.
sytuacji społecznych.
Testy/czas w Baterii APIS-Z
Testy/czas w Baterii APIS-Z
1.
1.
Zachowania
Zachowania
2.
2.
Kwadraty
Kwadraty
3.
3.
Synonimy
Synonimy
4.
4.
Klasyfikacja
Klasyfikacja
5.
5.
Przekształcenia liczb
Przekształcenia liczb
6.
6.
Nowe słowa
Nowe słowa
7.
7.
Klocki
Klocki
8.
8.
Historyjki
Historyjki
Zdolności badane w testach
Zdolności badane w testach
APIS-Z
APIS-Z
zdolności abstrakcyjno-logiczne
zdolności abstrakcyjno-logiczne
Klasyfikacja, Przekształcenia liczb
Klasyfikacja, Przekształcenia liczb
zdolności werbalne
zdolności werbalne
Synonimy, Nowe słowa
Synonimy, Nowe słowa
zdolności wzrokowo-przestrzenne
zdolności wzrokowo-przestrzenne
Kwadraty, Klocki
Kwadraty, Klocki
zdolności społeczne
zdolności społeczne
Zachowania, Historyjki
Zachowania, Historyjki
Obliczanie wyników
Obliczanie wyników
1.
1.
Obliczenie WS w poszczególnych testach
Obliczenie WS w poszczególnych testach
(0 lub 1 pkt)
(0 lub 1 pkt)
2.
2.
Przekształcenie WS na WP
Przekształcenie WS na WP
3.
3.
Obliczenie wyniku ogólnego (WO)
Obliczenie wyniku ogólnego (WO)
WO= ∑
WO= ∑
WP
WP
4.
4.
Oszacowanie przedziałów ufności
Oszacowanie przedziałów ufności
5.
5.
Odniesienie WO do norm
Odniesienie WO do norm
6.
6.
Interpretacja wyników
Interpretacja wyników
Kategorie interpretacyjne wyniku
Kategorie interpretacyjne wyniku
10 – bardzo wysokie
10 – bardzo wysokie
8-9 – wysokie
8-9 – wysokie
7 – podwyższone
7 – podwyższone
5-6 – przeciętne
5-6 – przeciętne
4 – obniżone
4 – obniżone
2-3 – niski
2-3 – niski
1 – bardzo niski
1 – bardzo niski
Analiza profilowa wyników
Analiza profilowa wyników
uwzględnia wewnętrzny układ
uwzględnia wewnętrzny układ
odniesienia
odniesienia
umożliwia dokonywanie porównań
umożliwia dokonywanie porównań
intraindywidualnych
intraindywidualnych
identyfikacja
identyfikacja
mocnych i słabych
mocnych i słabych
stron
stron
osoby badanej
osoby badanej