Leki w ALS i nie tylko

Dr n. med. Dariusz

Sokołowski

Drogi podawania leków

I Dożylnie



Żyła obwodowa



Żyła szyjna zewnętrzna



Wkłucie centralne

II Do rurki intubacyjnej



Utrudnione wchłanianie



Nieprzewidywalna farmakodynamika



Droga tylko dla Adrenaliny, Lidokainay i Atropiny



Dawki 2-3 krotnie większe



Możliwość opóźnionego działania leku



Nie wolno podawać NaHCo3

III Wkłucie doszpikowe

Tlenoterapia

1. Wskazania

Stany zagrożenia życia



NZK



Wstrząs



Ciężkie urazy



Zaburzenia świadomości



Ostre stany w internie



Zatrucia



Oparzenia inhalacyjne



GLS > 7 – 8

Techniki tlenoterapii

1. Małe przepływy

Zwiększenie przepływu o 1 litr/min

wzbogaca mieszankę w tlen o 3 - 4%

 Wąsy tlenowe

-

ekonomiczne, wygodne

-

FiO2 zależy od przepływu

-

Max prFiO2 zależy od przepływu

-

Max przepływ pozwala osiągnąć FiO2 ok. 40%

Techniki tlenoterapii

1. Małe przepływy

Zwiększenie przepływu o 1 litr/min

wzbogaca mieszankę w tlen o 3 - 4%

 Maki tlenowe

-

Przy przepływie 5 – 10 l/min zapewniają FiO2

40 – 60%

-

Nie wolno stosować przepływów mniejszych

niż 5l/min ze względu na retencje pow.

wydychanego

Techniki tlenoterapii

1. Małe przepływy

Zwiększenie przepływu o 1 litr/min

wzbogaca mieszankę w tlen o 3 - 4%

 Maki częściowo zwrotne

-

Wyposażone w worek który stanowi rezerwuar

100% tlenu

-

Przepływ 10 – 15 l/min (tak by worek nigdy się

nie opróżniał)

-

FiO2 ok. 65 – 80%

-

Przy przepływie 6 l/min = 60%

-

Zwiększenie przepływu o 1 l/min zwiększa

stężenie o 10%

-

Zaleca się u zatrutych CO2, przytopionych

Techniki tlenoterapii

1. Małe przepływy

Zwiększenie przepływu o 1 litr/min

wzbogaca mieszankę w tlen o 3 - 4%

 WADY MASEK

-

Wysychanie błon śluzowych

-

Zsuwanie się i spadanie

-

Możliwość zachłyśnięcia

-

Przeszkadzają chorym

Techniki tlenoterapii

Techniki tlenoterapii

1. Duże przepływy

 Maski Venturiego

-

Ściśle określona ilość powietrza atmosf

zasysanego przez boczne otwory

-

Produkowane z dyszami dającymi FiO2; 24, 28,

35, 40 i 50%

-

Bardzo korzystne w POCHP

-

Rozpoczynać podaż tlenu zawsze od 24%

Techniki tlenoterapii

Maska tlenowa z dyszą Venturiego

Techniki tlenoterapii

1. Duże przepływy

 Maski Bezzwrotne

-

Maska częściowo zwrotna + zastawka

zabezpieczająca przed mieszaniem się z

tlenem atmosferycznym

-

Pozwala uzyskać 80 – 100% stężenia tlenu

-

Aby otrzymać 100% objętość worka musi

przekraczać objętość oddechową

Techniki tlenoterapii

1. Duże przepływy

 Układ „T”

-

Najprostszy przyrząd wentylacji samym tlenem

-

Efektywność bardzo wysoka

-

Wymagane są duże przepływy tlenowe

(trzykrotność wentylacji minutowej pacjenta –

ok. 20 – 25 l/min)

Techniki tlenoterapii

1. Duże przepływy

 Respiratory

-

Ciśnieniowo zmienne

-

Objętościowo zmienne

Techniki tlenoterapii

1. Wentylacja przyrządowa

 Worek samorozprężalny

-

Możliwość wspomagania oddechu

-

Powietrze atmosferyczne – 21% tlenu

-

Powietrze atmosferyczne + tlen = ok. 40%

tlenu

-

Możliwość wzbogacenia mieszanki do 100%

PRZY REZERWUARZE

-

Możliwość wyczucia oporów oddechowych

-

Idealna metoda wentylacji po zaintubowaniu

-

Możliwość podłączenia zastawki PEEP

Techniki tlenoterapii

Techniki tlenoterapii

1. Wentylacja przyrządowa

 Worek anestezjologiczny

-

Możliwość biernego podawania 100% tlenu bez

ściskania

-

Możliwość stosowania 100% tlenu bez

rezerwuaru

-

Wymaga wprawy ratownika

Techniki tlenoterapii

UWAGA

 Warunki skutecznej wentylacji

-

Głowa odgięta

-

Żuchwa dociśnięta do szczęki

-

Maska szczelna z twarzą

-

Miarowe zgniatanie worka

Powikłania tlenoterapii

-

Po 6 godz. Zapalenie tchawicy

-

Po 24 godz. Niedodma płuc

-

Po 36 godz. Obrzęk śródmiąższowy płuc

-

Po 48 godz. Obrzęk pęcherzykowy płuc

Stężenia 40 – 50% są dobrze tolerowane przez

wiele tygodni

JEŚLI NIE WIESZ CO ZROBIĆ

WYKWALIFIKOWANY

RATOWNIKU

NIE UCIEKAJ ……………

PODAJ TLEN 100%

ODSYSANIE

WARUNKI

-

Obecność ssaka

-

Chory zaintubowany

-

Ciśnienie 80 – 120 mmHg

-

W miarę sterylność zachowana

ODSYSANIE

WYKONANIE

-

3 min natlenienia przed odessaniem (ryzyko

hipoksji)

-

Cewnik wprowadza się przy wyłączonym

ssaniu

-

Jednorazowe odsysanie maks 10 sek

-

Jamę ustna i gardło odsysamy grubym ssakiem

z twardą końcówką

Farmakoterapia

ADRENALINA

Zwana także Epinefryną, nazwa systematyczna: 4-[1-

hydroksy-2-

(metyloamino)etylo]benzeno-1,2-diol, wzór sumaryczny: C9H13NO3,
Hormon i neuroprzekaźnik katecholaminowy wytwarzany przez

gruczoły dokrewne pochodzące

z grzebienia nerwowego (rdzeń nadnerczy, ciałka przyzwojowe,

komórki C tarczycy) i wydzielany

na zakończeniach włókien współczulnego układu nerwowego.

Adrenalina odgrywa decydującą rolę w mechanizmie stresu,

czyli błyskawicznej reakcji

organizmu człowieka i zwierząt kręgowych na zagrożenie,

objawiających się

przyspieszonym biciem serca, wzrostem ciśnienia krwi,

rozszerzeniem oskrzeli,

rozszerzeniem źrenic itp.
Oprócz tego adrenalina reguluje poziom glukozy (cukru) we

krwi, gdyż jest koenzymem

uruchamiającym przemianę glikogenu w glukozę.

Farmakoterapia

ADRENALINA

Adrenalina występuje również w roślinach. Jej

znaczenie farmakologiczne jest ograniczone z powodu

niewielkiej trwałości hormonu. Podana dożylnie działa

szybko, ale krótko i jest w tej postaci stosowana przy

reanimacji. Ma ona w tym zastosowaniu działanie

pobudzające

kurczliwość mięsnia sercowego,

poprawiające przewodnictwo bodźców w sercu, a także

poprawę skuteczności defibrylacji

elektrycznej

.

Podana doustnie zostaje rozłożona przez soki

trawienne.

Farmakoterapia

ADRENALINA

Adrenalina należy do szeregu fenetylamin. Pod

względem chemicznym jest pochodną katecholu, która w

organizmach żywych jest otrzymywana w w wyniku reakcji

dwóch aminokwasów - fenyloalaniny i tyrozyny.

Po raz pierwszy adrenalinę wyizolował w 1895 roku polski

fizjolog, Napoleon Cybulski. Adrenalina była pierwszym

hormonem otrzymanym w stanie krystalicznym.

Wytworzył go w 1901 roku japoński chemik Jokichi

Takamine. Proces sztucznego wytwarzania opracował w

1904 roku Friedrich Stolz.

Farmakoterapia

ADRENALINA

Działanie adrenaliny

polega na bezpośrednim

pobudzeniu zarówno receptorów α-, jak i β-

adrenergicznych, przez co wykazuje działanie

sympatykomimetyczne. Wyraźny wpływ na

receptory

α

widoczny jest wobec naczyń krwionośnych, ponieważ w

wyniku ich skurczu następuje wzrost ciśnienia tętniczego.

Adrenalina przyspiesza czynność serca jednocześnie

zwiększając jego pojemność minutową, w

nieznaczny

sposób wpływając

na rozszerzenie naczyń

wieńcowych; rozszerza też źrenicę i oskrzela ułatwiając i

przyśpieszając oddychanie.

Farmakoterapia

ADRENALINA

Ponadto hamuje perystaltykę jelit, wydzielanie soków

trawiennych i śliny oraz obniża napięcie mięśni gładkich.

Adrenalina jako hormon działa anatagonistycznie w stosunku

do insuliny - przyspiesza glikogenolizę, zwiększając stężenie

glukozy w krwi. Wyrzut adrenaliny do krwi jest jednym z

mechanizmów uruchamianych przy hipoglikemii. Zwiększa

ciśnienie rozkurczowe w aorcie oraz zwiększa przepływ

mózgowy i wieńcowy. Zwiększa amplitudę migotania komór,

przez co wspomaga defibrylację.

Nie stosuje sie juz dużych dawek, bo po przywróceniu akcji

serca powoduje tachykardię i zwiększone zużycie tlenu przez

serce. Rozszerza źrenice, co nie pozwala na ocenę

ośrodkowego układu nerwowego.

Adrenalina

(recap)

Dawkowanie

-

1 mg iv co 3 min

-

Podnosi ciśnienie perfuzji podczas masarzu

serca

-

Poprawia kurczliwość mięśnia serca

-

Działa dodatnio chronotropowo

-

Pobudza spontaniczne skurcze m sercowego

(w asystolii)

-

Zwiększa amplitudę migotania komór,

ułatwiając defibrylację

STOSOWANA W DUŻYCH DAWKA NIE POPRAWIA

ODSETKA PRZEŻYĆ

Farmakoterapia

Wazopresyna

Hormon antydiuretyczny (wazopresyna) - jest

cyklicznym nonapeptydem o masie cząsteczkowej

1084 Da. Hormon wytwarzany jest przez podwzgórze

w postaci preprowazopresynoneurofizyny i

wydzielany w ostatecznej postaci przez tylny płat

przysadki mózgowej. Powoduje zagęszczanie moczu

poprzez resorpcję wody i jonów sodu w kanalikach

nerkowych. Wydzielanie wazopresyny pobudza

wzrost ciśnienia osmotycznego osocza krwi i płynu

mózgowo-rdzeniowego, a spadek osmolarności

osocza hamuje jej wydzielanie.

Farmakoterapia

Wazopresyna

Niedobór hormonu antydiuretycznego lub brak jego

działania powoduje moczówkę prostą. Jeśli dotyczy ona

zaburzenia wydzielania na poziomie podwzgórza lub

przysadki jest to moczówka prosta ośrodkowa. Jeżeli

występuje niewrażliwość cewek nerkowych na działanie

hormonu antydiuretycznego - jest to moczówka prosta

nerkowa. Nadmiar wazopresyny wywołuje Zespół

Schwartza-Battera.

Wazopresyna

Dawkowanie

-

40 j. jednorazowo iv lub 80 j iv

-

W dużych dawkach działa jak nieadrenergiczny

wasokonstriktor obwodowy (poprzez receptory

V1 mięśni gładkich)

-

Okres półtrwania 10 – 20 min

-

Poprawia dostawę tlenu do mózgu

-

Działa również w środowisku kwaśnym

Wazopresyna

Zastosowanie

-

Oporne na defibrylację migotanie komór, klasa

IIb

-

Asystolia i PEA (brak potwierdzenia aktualnie)

-

Wspomaga hemodynamikę w stanach

rozszerzenia łożyska (sepsa, klasa IIb)

Farmakoterapia

Amiodaron

Lek antyarytmiczny klasy III, przedłużający czas trwania

potencjału czynnościowego i

okresu refrakcji w komórkach mięśnia sercowego. Działa ujemnie

chronotropowo, posiada

aktywność adrenolityczną,

zmniejsza zapotrzebowanie mięśnia

sercowego na tlen

,

prawdopodobnie wpływa na rozszerzająco na naczynia wieńcowe.

Zawiera jod i może

powodować zaburzenia czynności tarczycy. Nie wywiera szybkiego

efektu antyarytmicznego.

Nawet po podaniu dożylnym działanie jest stosunkowo powolne.

W 97% wiąże się z białkami osocza, następnie kumuluje się w tkance

mięśniowej i tłuszczowej,

z których eliminowany jest bardzo powoli. T0,5 wynosi 14-30 dni.

Metabolizowany głównie w

wątrobie, wydalany z żółcią. Ulega krążeniu wątrobowo-jelitowemu.

Nawet po całkowitym

odstawieniu leku jego działanie utrzymuje się przez 10-45 dni.

Przechodzi przez barierę krew-

łożysko i do mleka matki.

Farmakoterapia

Amiodaron

Wskazania

Zapobieganie i leczenie komorowych i nadkomorowych
zaburzeń rytmu, w których inne leki antyarytmiczne są
nieskuteczne lub przeciwwskazane, zaburzenia rytmu w
przebiegu zespołu WPW, częstoskurcz komorowy,
nawracające migotanie komór.

Przeciwwskazania

Bradykardia zatokowa, blok przedsionkowo-komorowy,
zaburzenia czynności tarczycy, nadwrażliwość na jod,
porfiria, hipokaliemia, ciąża, okres karmienia piersią,
ostrożnie w zaburzeniach przewodzenia, u noworodków.

Farmakoterapia

Amiodaron

Działania niepożądane

Spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu,
zapalenie żył w miejscu wlewu, nudności, wymioty,
zaburzenia łaknienia, zaparcia, nadczynność lub
niedoczynność tarczycy, odkładanie depozytów w
rogówce, nacieki płucne, zwłóknienie płuc,
uszkodzenie miąższu wątroby, zawroty głowy,
drżenia, parestezje, zaburzenia snu, skórne odczyny
alergiczne, trombocytopenia, zapalenie najądrzy,
nadwrażliwość na światło słoneczne, zmiany w
zapisie EKG. Zaburza oznaczanie poziomu T3 i T4.

Farmakoterapia

Amiodaron

Interakcje

Możliwe nasilenie działania kardiodepresyjnego i
ujemnego chronotropowego z innymi lekami
antyarytmicznymi, antagonistami wapnia i b-blokerami.
Zwiększa stężenie digoksyny we krwi. Nasila działanie
antykoagulacyjne antagonistów witaminy K. Nie stosować
łącznie z inhibitorami MAO. W czasie leczenia należy się
chronić przed działaniem promieni słonecznych.

Dawkowanie

Dożylnie: we wlewie w 5% glukozie, w czasie 20-120 min.,
5 mg/kg/dobę maksymalnie 1,2 g/dobę pod kontrolą EKG.
inj.: (0,15 g/3 ml) 5 amp.

Farmakoterapia

Amiodaron (recap)

Dawkowanie
-

300 mg rozpuszczone w 20 ml 5% glukozy iv (nie wolno
rozpuszczać w NaCl)

-

Dawkę można powtórzyć – 150 mg

-

Przedłuża czas trwania potencjału czynnościowego w
mięśniu komór i przedsionków

-

Wydłuża czas QT

-

Wywołuje średniego stopnia blokowanie receptorów alfa i
beta

Farmakoterapia

Amiodaron (recap)

Zastosowanie
-

Oporne na defibrylacje VF i VT

-

Tachykardia komorowa hemodynamicznie stabilna

-

Oporne na leczenie tachyarytmie

-

Jako zabezpieczenie przed VF – wlew 1 mg/min do max
dawki 2 g/d

-

(w Europie rekomendowana dawka to 1,2 g/d)

NIE PODAJE SIĘ DO TCHAWICY

Farmakoterapia

LIDOKAINA

Lignocainum hydrochloricum   1%, -2% 

  inj.: (1,0%) 10 amp. 2 ml   inj.: (1,0%) 50 amp. 10 ml
  inj.: (1,0%) 5 fiolek 20 ml  inj.: (2,0%) 10 amp. 2 ml
  inj.: (2,0%) 50 amp. 2 ml inj.: (2,0%) 50 amp. 10 ml
  inj.: (2,0%) 5 fiolek 20 ml

Ampułka zawiera 1% lub 2% roztwór

lidokainy;

1 ml = 10 mg lub 20 mg

Farmakoterapia

Lidokaina

Działanie

Środek miejscowo znieczulający (analgetyk miejscowy) z grupy

pochodnych

amidowych o krótkim czasie działania. Powoduje odwracalne

zahamowanie

przewodnictwa we włóknach nerwowych poprzez blokowanie

pompy sodowo-

potasowej i zahamowanie przepuszczalności

błony

komórkowej dla jonów.

Przewodnictwo w cienkich

włóknach nerwowych,

bez osłonki mielinowej (np. włókna przewodzące czucie bólu i

dotyku) może być

zahamowane niskimi stężeniami analgetyku miejscowego,

blokada nerwów w osłonce

mielinowej wymaga stężeń wyższych.

Początek działania przy blokowaniu małych nerwów występuje

po około 2-3 min,

dużych pni nerwowych - po około 10-12 min.; analgezja

utrzymuje się około 1 h.

Farmakoterapia

Lidokaina

Działanie c.d.

Dodatek środków obkurczających naczynia do środka

miejscowo znieczulającego przy

wykonywaniu blokady zmniejsza i zwalnia absorbcję środka

miejscowo

znieczulającego do krwi, obniża jego stężenie we krwi i

zmniejsza ryzyko wystąpienia

objawów toksycznych, przedłuża działanie środka miejscowo

znieczulającego,

zmniejsza krwawienie śródoperacyjne w nastrzykniętej okolicy.

Wpływa stabilizująco

na błony komórkowe

i bezpośrednio

na

układ

bodźcoprzewodzący serca

(działanie antyarytmiczne):

zmniejsza automatyzm, skraca

czas trwania potencjału czynnościowego, zmniejsza okres

refrakcji komórek Purkinjego

(nie zmniejszając szybkości przewodzenia impulsów w tych

komórkach).

Farmakoterapia

Lidokaina

Działanie c.d.

Lignokaina wchłania się szybko z miejsca podania, w 60-75%

wiąże się z białkami

osocza, przenika przez barierę krew-mózg; metabolizowana w

wątrobie - z szybkością

zależną od przepływu wątrobowego (około 70% w czasie tzw.

pierwszego przejścia),

metabolity wydalane przez nerki (jeden z metabolitów

pośrednich również wykazuje

działanie antyarytmiczne i wpływ drgawkotwórczy na o.u.n.

podobie do lignokainy),

około 3% leku wydalane przez nerki w postaci nie zmienionej.

T0,5 wynosi około 30

min; pKa = 7,86.

Farmakoterapia

Lidokaina

Wskazania

Jako środek miejscowo znieczulający w znieczuleniach

regionalnych

(znieczuleniach błon śluzowych, nasiękowych, blokadach

miejscowych,

nerwów obwodowych, splotów nerwowych),

zewnątrzoponowych,

podpajęczynówkowych, doopłucnowych. Jako lek

antyarytmiczny w

leczeniu i zapobieganiu zaburzeniom rytmu serca o typie

częstoskurczu komorowego, trzepotaniu i migotaniu komór:

w

ciężkich

zaburzeniach rytmu jest lekiem z wyboru; stosowana również

w

świeżym zawale mięśnia sercowego i stanach po resuscytacji,

w

zaburzeniach rytmu po zatruciu glikozydami nasercowymi.

Farmakoterapia

Lidokaina

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na środki znieczulenia miejscowego.
Jako analgetyku miejscowego nie stosować przy zakażeniu

miejscowym w miejscu

wstrzyknięcia.

Względne przeciwwskazania to: wstrząs, blok przewodnictwa

przedsionkowo –

komorowego II i III°, miastenia, ciężkie uszkodzenie wątroby.

W zastosowaniach kardiologicznych zaleca się zmniejszenie

dawki (o około 50%) u

chorych z niewydolnością serca, we wstrząsie, w chorobach

wątroby i u chorych

powyżej 70 r.ż. Ostrożnie stosować u chorych leczonych

tricyklicznymi

antydepresantami i inhibitorami MAO, w ciąży.

Farmakoterapia

Lidokaina

Interakcje

Nasila działanie środków zwiotczających

mięśnie

poprzecznie prążkowane. Osłabia działanie

sulfonamidów.

Lek nasila zaburzenia rytmu związane z

dyselektrolitemią.

Farmakoterapia

Lidokaina (recap)

-

100 mg (1 – 1,5 mg/kg) można powtórzyć dawkę
50 mg

-

Całkowita dawka nie może przekroczyć 3 mg/kg
w 1-szej godzinie

-

Wlew 2 – 4 mg/min

-

Tłumi wyładowania z ognisk ektopowych

-

Hamuje powstawanie tzw. „re-entry”

-

Podnosi próg defibrylacji

-

Zapobiega nawrotom migotania po skutecznej
defibrylacji

Farmakoterapia

Lidokaina (recap)

Zastosowanie

- W przypadku rytmu VF/VT jako

alternatywa Amiodaronu

- Jako lek przeciwarytmiczny w

zaburzeniach rytmu

MOŻNA PODAC DOTCHAWICZO

Farmakoterapia

Prokainamid

-

30 mg/min. Dawka całkowita 17 mg/kg m.c.

- Obecnie nie stosowany

, dawniej

wskazaniem był jako alternatywa dla
Amiodaronu lub Lidokainy przy opornym
migotaniu komór

Farmakoterapia

Magnez

-

1 – 2 g (2 – 4 ml 50% MgSO4) 0,5-3 g/d (4-24
mEq).

-

Dawkę można powtórzyć po 10 – 15 minutach

Wskazania

-

Oporne migotanie komór lub tachykardia
komorowa przy podejrzeniu hipomagnezemii

-

Zaburzenia rytmu typu TORSADES DES POINTES

Farmakoterapia

ATROPINA

-

3 mg iv w dawce jednorazowej

-

Przyśpiesza zatokowy lub przedsionkowy
ośrodek bodźcoprzewodzący serca

-

Przyśpiesza przewodzenie przedsionkowo –
komorowe

-

Blokuje czynność nerwu błędnego u chorych bez
NZK

Farmakoterapia

ATROPINA

Wskazania

-

ASYSTOLIA – 3 mg jednorazowo po pierwszej
dawce Adrenaliny

-

PEA – jeżeli rytm < 60/min – 3 mg iv, 6 mg, et,
Adrenalina co 3 min

-

BRADYKARDIA – Atropina 0,5 – 1 mg iv co 3 – 5
min, do dawki 0,04 mg/kg m.c

MOŻNA DOTCHAWICZO

Farmakoterapia

ATROPINA

Atropinum sulfuricum   
inj.: (0,5 mg/1 ml) 10 amp.; SL 10 amp.   inj.: (0,5 mg/1 ml) 50 amp.;

SL 10 amp.

Skład

1 ampułka zawiera 0,5 mg lub 1 mg atropiny.

Farmakoterapia

ATROPINA

Działanie

Parasympatykolityk, alkaloid występujący w wielu roślinach

otrzymywany także

syntetycznie, prawie nierozpuszczalny w wodzie, mający

działanie ośrodkowe i

obwodowe. Posiada działanie antagonistyczne w stosunku do

acetylocholiny (ACh),

blokuje receptory muskarynowe nie wpływając na syntezę, ani

metabolizm ACh.

Rozszerza źrenicę, poraża akomodację, podwyższa ciśnienie

płynu w gałce ocznej,

hamuje wydzielanie gruczołów - potowych, łzowych, ślinowych,

śluzowych,

nieznacznie rozszerza oskrzela. Hamuje wpływ nerwu błędnego

na układ sercowo-

naczyniowy, przyspieszając czynność serca.

Farmakoterapia

ATROPINA

Działanie C.D.

Rozszerza naczynia krwionośne skóry, powodując jej

zaczerwienienie.

Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu

pokarmowego, dróg

żółciowych, moczowodów i pęcherza moczowego.
Posiada działanie ośrodkowe, wywołując w

zależności od dawki stan

pobudzenia lub depresji. Przechodzi przez łożysko

do krwi płodu oraz do

mleka matki. Metabolizowana w wątrobie, wydalana

jest głównie przez

nerki w 50% w postaci nie zmienionej.

T0,5 wynosi 2-3 h.

Farmakoterapia

ATROPINA

Przeciwwskazania

Jaskra, przerost gruczołu krokowego, zatrzymanie

moczu, tachykardia,

niewydolność krążenia, niedrożność porażenna,

wrzodziejące

zapalenie jelita grubego, zwężenie odźwiernika,

ciąża, okres karmienia

piersią.

Działania niepożądane

Zaburzenie akomodacji i porażenie zwieracza

źrenicy, wzrost ciśnienia

śródgałkowego, suchość błon śluzowych i skóry,

zaczerwienienie skóry,

hipertermia, pobudzenie lub depresja w zależności

od dawki, omamy

wzrokowe, tachykardia, zaburzenia mikcji, zaparcie.

Farmakoterapia

ATROPINA

Przedawkowanie może wywołać śmierć wskutek

porażenia ośrodka

oddechowego.

Interakcje

Działa antagonistyczne w stosunku do leków

pobudzających perystaltykę

przewodu pokarmowego jak metoklopramid, inhibitorów

cholinesterazy i

parasympatykomimetyków.
Osłabia działanie fenotiazyny. Przez wpływ na

perystaltykę zwiększa absorbcję

z przewodu pokarmowego atenololu, digoksyny,

diuretyków tiazydowych,

natomiast zmniejsza cymetydyny i lewodopy.

Farmakoterapia

Wapń

Skład
1 ampułka (10 ml) zawiera 1,0 g chlorku wapnia

(273 mg Ca).

Dorośli 5-10 ml/dawkę z szybkością 1-2 ml/min

Działanie

Preparat wapnia przeznaczony do podawania

pozajelitowego.

Wapń jest podstawowym składnikiem mineralnym,

wpływającym na

utrzymanie równowagi elektrolitowej organizmu oraz

prawidłowe

funkcjonowanie wielu mechanizmów regulacyjnych.

Jest niezbędny w

wielu procesach, m.in. przewodnictwie nerwowo-

mięśniowym,

Farmakoterapia

Wapń

Działanie c.d.

czynności mięśni, prawidłowym rozwoju układu

kostnego, procesach

krzepnięcia krwi, aktywacji niektórych enzymów,

przepuszczalności

błon komórkowych i naczyń.
Podanie preparatu prowadzi do uszczelnienia

śródbłonków naczyń,

zmniejszenia obrzęków i odczynów alergicznych,

przywraca prawidłową

kurczliwość mięśni oraz wyrównuje niedobory

wapnia w organizmie.

Farmakoterapia

Wapń

Wskazania
Wstrząs anafilaktyczny, wstrząs poprzetoczeniowy,

obrzęk

naczynioruchowy, skaza wysiękowa, uczuleniowe

odczyny skórne,

zatrucie wskutek przedawkowania siarczanu

magnezu, tężyczka,

hipokalcemia, zatrzymanie czynności serca.

Przeciwwskazania
Hiperkalcemia (hiperparatyreoidyzm,

hiperwitaminoza D), ciężka

hiperkalciuria, niewydolność nerek znacznego

stopnia.

Nie

stosować u pacjentów leczonych

naparstnicą

.

Ostrożnie stosować u pacjentów z kamicą nerkową.

Farmakoterapia

Wapń

Działania niepożądane

Zwolnienie czynności serca, uczucie gorąca,

metaliczny smak - przy zbyt

szybkim podawaniu leku. Miejscowe podrażnienie

naczyń.

Interakcje

Nasila toksyczne działanie preparatów naparstnicy,

zmniejsza ich

działanie inotropowe i zwiększa

prawdopodobieństwo wystąpienia

zaburzeń rytmu. Zmniejsza stężenie fosforanów we

krwi. Działa

antagonistycznie z lekami blokującymi kanał

wapniowy. Z lekami

tiazydowymi zwiększa się ryzyko hiperkalcemii.

Farmakoterapia

Wapń

Dawkowanie

-

1g (10 ml 10% chlorku wapnia) tj. 6.8
Ca+

-

Dawkę można powtórzyć jeden raz

-

Potwierdzona hipokalcemia

-

Potwierdzona hiperkaliemia

-

Zatrucie blokerami kanałów wapniowego
(np. Werapamil)

Farmakoterapia

Wapń

-

W resuscytacji powinien być podawany
jedynie chlorek wapnia (dostarcza
bezpośrednio zjonizowanego wapnia)

PODAWAĆ POWOLI

NIE PODAWAĆ DO TCHAWICY

Farmakoterapia

W

odorowęglan sodowy (NaHCO3)

-

Wstępna dawka – 50 mmol – 50 ml 8,4 %
NaHCO3

-

Udokumentowana kwasica (pH krwi
tętniczej < 7,1; BE < 10)

-

ZK jest spowodowane hiperkaliemią

-

ZK jest spowodowane przedawkowaniem
trójcyklicznych antydepresantów

-

Kolejne dawki zależą od gazometrii

-

Kolejne podanie rozważyc po około 20 25
min w dawce j.w.

Farmakoterapia

W

odorowęglan sodowy (NaHCO3)

WADY
-

Hipernatremia (1mmol NaHCO3 – 1 mmol
Na)

-

Hiperosmia (8,4% NaHCO3 – 2000
mOsm/l)

-

Paradoksalna kwasica
wewnątrzkomórkowa i płynu mózgowo –
rdzeniowego

-

Inaktywacja katecholamin

-

Nadmiar doprowadza do alkalozy
metabolicznej

Farmakoterapia

W

odorowęglan sodowy (NaHCO3)

WADY
-

Przesunięcie krzywej dysocjacji
oksyhemoglobiny w lewo i osłabienie
dostarczenia tlenu do tkanek

-

Gwałtowne przemieszczanie się potasu
do komórek

-

Obniżenie stężenia potasu w osoczu

-

Obniżenie stężenia wapnia
zjonizowanego w osoczu

-

Obniżenie progu migotania komór

-

Ryzyko krwotoków do mózgu

Farmakoterapia

W

odorowęglan sodowy (NaHCO3)

UWAGA

NIE PODAJE SIĘ DO TCHAWICY

RZADZIEJ, PÓŹNIEJ, MNIEJ

Farmakoterapia

DOPAMINA

1 – 2 uk/kg/min dawka wstępna do dawki
5 – 10 uk/kg/min

Zastosowanie

Niedociśnienie bez hipowolemii

Farmakoterapia

DOPAMINA

Hemodynamika leku
-

1 – 5 uk/kg/min poprawa krążenia
trzewnego

-

5 – 10 uk/kg/min dodatnie działanie
inotropowe (receptory alfa 1)

-

> 10 uk/kg/min wzrost oporu
obwodowego, przyśpiesza akcję serca

Farmakoterapia

DOPAMINA

KLINICZNE DZIAŁANIE LEKU

 5 – 10 uk/kg/min poprawa kurczliwości

mięśnia serca

 10 – 20 uk/kg/min wzrost CTK i

przyśpieszenie HR

Farmakoterapia

DOPAMINA

inj.: (0,05 g/5 ml) 10 amp. 5 ml
inj.: (0,2 g/5 ml) 10 amp. 5 ml

Skład
1 ampułka 5 ml zawiera 50 mg (roztwór 1% -

1 ml = 10 mg)

lub 200 mg (roztwór 4% - 1 ml = 40 mg)

dopaminy.

Farmakoterapia

DOPAMINA

Syntetyczny odpowiednnik endogennej

katecholaminy – dopaminy, w

organizmie syntetyzowanej głównie w o.u.n. przez

dekarboksylację L-

DOPA.
W organizmie występuje głównie we włókanch

sympatycznych, płucach,

miokardium i nadnerczach; jest naturalnym

prekursorem noradrenaliny i

ważnym neuroprzekaźnikiem w o.u.n. (głównie w

układzie

pozapiramidowym).

Działa przez stymulację receptorów

adrenergicznych, w zależności od

podanej dawki.

Farmakoterapia

DOPAMINA

W organizmie szybko rozkładana przez MAO i

metylotransferazę

katecholową (COMT) do nieaktywnych metabolitów

wydalanych z

moczem.
Po zastosowaniu w postaci wlewu dożylnego efekt

działania występuje

po 1-2 minutach, ustaje szybko po zaprzestaniu

wlewu.

T0,5 wynosi około 1,7 minuty.

Farmakoterapia

DOPAMINA

Przeciwwskazania

Feochromocytoma, tyreotoksykoza. Ostrożnie

stosuje się przy

ednocześnie występujących komorowych

zaburzeniach rytmu i

częstoskurczu napadowym, przeroście gruczołu

krokowego. Producent

zastrzega: podawania leku nie przedłużać ponad 48-

60 h.

Działania niepożądane

Przy zastosowaniu dużych dawek mogą wystąpić

zaburzenia rytmu

serca, upośledzenie przepływu obwodowego,

nadmierny wzrost oporu

obwodowego; u chorych z chorobą wieńcową - bóle

wieńcowe.

Farmakoterapia

Przypadkowe podanie poza naczynie żylne może

spowodować

miejscową martwicę tkanek (zaleca się ostrzyknięcie

miejscowo 10

ml 0,9% NaCl + 5 - 10 mg fentolaminy).

Interakcje

Inhibitory MAO nasilają działanie dopaminy. Uważa

się, że korzystny

efekt naczyniorozszerzający naczynia nerkowe

dopaminy (poprzez

receptory dopaminergiczne) może być znoszony

przez

dehydrobenzperidol, metoklopramid, cymetydynę.

Roztwór dopaminy

ulega inaktywacji w środowisku zasadowym -

nie

łączyć z roztworami

zasadowymi (o pH > 8,0).

Jako rozpuszczalnika do

przygotowania wlewu

można używać roztworu fizjologicznego chlorku

sodu lub 5% glukozy.

Farmakoterapia

DOBUTAMINA

-

5 – 10 uk/kg/min – standardowa dawka

Zastosowanie
-

Podciśnienie bez hipowolemii (wstrząs
kardiogenny)

-

Selektywnie stymuluje beta 1 receptory

-

Powoduje wzrost kurczliwości m sercowego z
nieznacznym wpływem na napięcie naczyń
obwodowych i HR

-

Krótki okres półtrwania (tylko wlew)

Farmakoterapia

DOBUTAMINA

inj. doż.: (0,25 g) 1 fiolka

Skład

1 fiolka zawiera 250 mg dobutaminy w

postaci suchej sustancji

liofilizowanej, do przygotowania roztworu.

Farmakoterapia

DOBUTAMINA

Nie wpływa na uwalnianie endogennej

noradrenaliny. Wykazuje silne

działanie inotropowe dodatnie na mięsień sercowy,

słabsze od

dopaminy działanie chronotropowe i arytmogenne

(ułatwia

przewodnictwo przedsionkowo-komorowe).

Poprawia kurczliwość mięśnia sercowego

, zwiększa

rzut serca i indeks

sercowy z minimalnym wpływem na częstość akcji

serca, zmniejsza

obciążenie następcze, zmniejsza ciśnienie

napełniania lewej komory,

Farmakoterapia

DOBUTAMINA

zmniejsza płucny opór naczyniowy - poprawia

przepływ płucny,

poprawia przepływ wieńcowy (wtórnie do spadku

oporu przepływu

naczyń wieńcowych) oraz utlenowanie mięśnia

sercowego w stanach

niedokrwienia, zwiększa przepływ nerkowy

proporcjonalnie do poprawy

rzutu serca.

Farmakoterapia

Wskazania

Różne postacie wstrząsu i niewydolności krążenia

(niewydolność

lewo- i prawokomorowa, zawał mięśnia sercowego,

wstrząs

kardiogenny, zespół małego rzutu), okres

okołooperacyjny w

kardiochirurgii, w diagnostce poprzedzającej zabiegi

kardiochirurgiczne

i w diagnostyce wad serca.

Farmakoterapia

Przeciwwskazania

Bezwzględnych - brak.

Należy zachować

ostrożność przy

stosowaniu w przypadku kardiomiopatii przerostowej

z objawami

podzastawkowego zwężenia aorty, innych

zwężeniach drogi odpływu

z lewej komory, w ostrej fazie zawału mięśnia

sercowego.

Ciąża - w badaniach doświadczalnych na

zwierzętach nie stwierdzono

wpływu dobutaminy na rozrodczość ani działania

teratogennego;

niebezpieczeństwo użycia u ciężarnych kobiet nie

jest znane.

Farmakoterapia

Działania niepożądane

Zastosowana w dużych dawkach w ostrej fazie

zawału mięśnia

sercowego może spowodować nadmierne

przyspieszenie akcji serca

i pogorszenie perfuzji wieńcowej. Mogą wystąpić;

nudności, wymioty,

przyspieszenie akcji serca, ból w klatce piersiowej.

U pacjentów z

migotaniem przedsionków może wystąpić

przyspieszenie rytmu

komorowego.

Farmakoterapia

Interakcje

U pacjentów leczonych b-blokerami może wystąpić

osłabienie efektu

działania lub wzrost obwodowego oporu

naczyniowego. Może być

łączona z innymi lekami (w tym z: dopaminą,

nitrogliceryną,

nitroprusydkiem sodu); po zastosowaniu łącznie z

nitroprusydkiem sodu

obserwowano korzystny wzrost objętości minutowej

serca i spadek

ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej); w

przypadku przyspieszenia

rytmu komorowego u pacjentów z migotaniem

przedsionków

może być

stosowana łącznie z digoksyną

.

Nie łączyć z roztworami zasadowymi.

Farmakoterapia

NORADRENALINA

-

0,1 uk/kg/min – POD KONTROLĄ CTK we wlewie

Zastosowanie
-

Dużego stopnia niedociśnienie tętnicze

-

Alternatywa w leczeniu wstrząsu kardiogennego
dla Adrenaliny

PODAWAĆ PRZEZ POMPĘ INFUZYJNĄ DO ŻYŁY

CENTRALNEJ

Uderzenie przedsercowe

-

W przypadku tzw zauważonego NZK

-

Skuteczność (11 – 25% - USA)

-

Wg niektórych źródeł może wywołać groźniejsze
rytmy

-

W przypadku zauważonego NZK bez możliwości
defibrylacji

Uderzenie przedsercowe

-

W przypadku chorych ze stwierdzona asystolia

-

W okresie przygotowywania stymulacji
elektrycznej

-

Nazywane „rozrusznikiem pięściowym” - może
generować QRS ze skuteczna czynnością
skurczową

PORSTĘPOWANIE

PORESUSCYTACYJNE

UNIKANIE I LIKWIDOWANIE

-

Obrzęku mózgu

-

Hipoksji

-

Hiperkapnii

-

Hipotensji

-

Zaburzeń elektrolitowych

-

Hipo- i hiperglikemii

Dziękuję za uwagę