• GŁADKA SIATECZKA SARKOLAZMATYCZNA JEST BARDZO

OBFITA I PRZYBIERA SWOISTA POSTAĆ.

• OTACZA KAŻDĄ MIOFIBRYLĘ WYTWARZAJĄC

CHARAKTERYSTYCZNE STRUKTURY.

• DOOKOŁA PRĄŻKA

A

A ORAZ PRĄŻKA

I

I MIOFIBRYLI ZNAJDUJA

SIĘ ODDZIELNE UKŁADY SIATECZKI SARKOPLAZMATYCZNEJ -
KAŻDY SKŁADA SIĘ Z DWÓCH PŁASKICH ZBIORNIKÓW
POŁACZONYCH KANALIKAMI.

• UKŁAD ZNAD PRĄŻKA

A

A JEST ODDZIELONY OD UKŁADU

ZNAD PRĄŻKA

I

I WĄSKĄ PRZESTRZENIĄ - DO KTÓREJ

WKLINOWUJE SIĘ KANALIK T - WPUKLENIE BŁONY
KOMÓRKOWEJ.

• UKŁAD ZAWIERAJĄCY KANALIK T ORAZ PRZYLEGAJĄCE DO

NIEGO DWA ZBIORNIKI GŁADKIEJ SIATECZKI
SARKOPLAZMATYCZNEJ NOSI NAZWĘ - TRIADY.

• W TEN SPOSÓB POWSTAJE UKŁAD SIATECZKI

SARKOPLAZMATYCZNEJ ZAWIERAJĄCEJ DUŻE STĘŻENIE
WAPNIA, KTÓRA PRZYLEGA DO MIOFIBRYLI I ŁĄCZY SIĘ
POPRZEZ KANALIK T Z BŁONĄ KOMÓRKOWĄ.

• JEST TO SPOSÓB NA SZYBKIE PRZEKAZYWANIE IMPULSU DO

SKURCZU.

• AKTYNA - BUDUJE MIOFILAMENTY CIENKIE
• MIOZYNA - TWORZĄCA MIOFILAMENTY GRUBE
• BIAŁKA REGULATOROWE:

– TROPONINA
– TROPOMIOZYNA

• BIAŁKA STRULKTURALNE UTRZYMUJĄCE MIOFILAMENTY W

POŁOŻENIU –

– BIAŁKO M,
– AKTYNINA,
– DESMINA

• AKTYNA - BIAŁKO GLOBULARNE (AKTYNA G) KTÓRE

POLIMERYZUJE DAJĄC ŁAŃCUCHY POLIPEPTYDOWE
AKTYNY FIBRYLARNEJ (AKTYNY F). DWA ŁAŃCUCHY
POLIPEPTYDOWE OKRĘCAJĄ SIĘ WZGLĘDEM SIEBIE ,
TWORZĄC MIOFILAMENT CIENKI. KAŻDA CZĄSTECZKA
AKTYNY G MA MIEJSCE WIĄŻACE MIOZYNĘ.
MIOFILAMENTY CIENKIE WIĄŻĄ SIĘ Z PRĄŻKIEM Z.

• MIOZYNA - SKŁADA SIĘ Z DWÓCH ŁAŃCUCHÓW

POLIPEPTYDOWYCH, NAZWANYCH ŁAŃCUCHAMI
CIĘŻKIMI, KTÓRE TWORZĄ HELISĘ. KAŻDY ŁAŃCUCH CIĘŻKI
KOŃCZY SIĘ STRUKTURĄ GLOBULARNA MAJĄCĄ POSTAC
GŁÓWKI.

• MAKROCZĄSTECZKA MA ZATEM 2 GŁÓWKI WYKAZUJĄCE

AKTYWNOŚĆ ATP-AZY ORAZ WIĄŻĄCE AKTYNĘ F. W
GŁÓWKACH ZNAJDUJE SIĘ NISKOCZĄSTECZKOWE SKŁADNIKI
MIOZYNY - NAZWANE ŁAŃCUCHAMI LEKKIMI.

MIOZYNA C.D.
• MAKROCZĄSTECZKI MIOZYNY UKŁADAJĄ SIĘ W PĘCZKI

WYTWARZAJĄ MIOFILAMENTY GRUBE

• UŁOŻENIE POLEGA NA PRZESUNIĘCIU JEDNYCH

MAKROCZĄSTECZEK WZGLĘDEM INNNYCH CO POWODUJE,
ZE GŁÓWKI MIOZYNY WYSTAJA NA ZEWNĄTRZ
MIOFILAMENTU GRUBEGO I LEŻĄ WZDŁUZ LINI SPIRALNEJ.

• TROPOMIOZYNA - BIAŁKO

FIBRYLARNE, SKŁADAJĄCE SIĘ Z
DWÓCH ŁAŃCUCHÓW
POLIPEPTYDOWYCH, ZWINIETYCH
DOOKOŁA SIEBIE I TWORZĄCYCH
HELISĘ. W STANIE ROZKURCZU
LEŻY NIECO POWYZEJ
SPIRALNEGO ROWKA
MIOFILAMENTU CIENKIEGO

• TROPONINA - BIAŁKOWY KOMPLEKS GLOBULARNY -

WIĄŻĄCY SIĘ Z TROPOMIOZYNĄ I AKTYNĄ F W ODSTEPACH
CO 40 NM.

• SKŁADA SIĘ Z 3 JEDNOSTEK

– TROPONINY C- WIĄŻĄCEJ WAPŃ (Ca

2+

)

– TROPONINY I - HAMUJĄCEJ WIĄZANIE AKTYNY F DO

MIOZYNY

– TROPONINY T - KTÓRA WIĄŻE SIĘ Z TROPOMIOZYNĄ.

• W STANIE ROZKURCZU GŁÓWKI

MIOZYNY WIĄŻĄCE ATP S.A.
USTAWIONE POD KĄTEM PROSTYM W
STOSUNKU DO AKTYNY F.

• MIEJSCA WIĄZANIA MIOZYNY W

CZĄSTECZCE AKTYNY F SĄ
ZASŁONIĘTE PRZEZ TROPOMIOZYNĘ.

• SYGNAŁEM DO SKURCZU JEST DEPOLARYZACJA SARKOLEMY

KANALIKÓW T, KTÓRA PRZENOSI SIĘ NA BŁONE SIATECZKI
SARKOPLAZMATYCZNEJ ZBIORNIKÓW TRIADY.

• DEPOLARYZACJA OTWIERA ŚRÓDBŁONOWE KANAŁY DLA

WAPNIA , KTÓRY PRZENIKA DO CYTOSOLU I WIĄŻE SIĘ Z
JEDNOSTKAMI TROPONINY C.

• ZMIENIA TO KONFORMACJE TROPONINY CO POWODUJE

WCIŚNIĘCIE CZĄSTECZKI TROPOMIOZYNY NA DNO ROWKA
MIOFILAMENTU AKTYNY.

• ODSŁANIA SIĘ MIEJSCE WIĄŻĄCE GŁÓWKĘ MIOZYNY W

CZĄSTECZCE AKTYNY F.

• GŁÓWKA MIOZYNY ŁĄCZY SIĘ PRZEJŚCIOWO Z AKTYNA F CO

AKTYWUJE JEJ CZYNNOŚĆ JAKO ATP-AZY.

• ATP ZWIĄZANY Z GŁÓWKĄ ULEGA HYDROLIZIE A

WYZWOLONA ENERGIA ZMIENIA KĄT USTAWIENIA GŁÓWKI
MIOZYNY WZGLĘDEM AKTYNY F Z PROSTEGO NA OSTRY.

• POWODUJE TO NIEWIELKIE PRZESUNIĘCIE (ŚLIZGANIE SIĘ)

AKTYNY F WZGLĘDEM MIOZYNY – MIKROSKURCZ

• SERIE WYSTĘPUJĄCYCH PO SOBIE

MIKROSKURCZÓW PROWADZĄ DO
ZNACZNEGO PRZESUWANIA
CZĄSTECZEK AKTYNY F WZGLĘDEM
MIOZYNY. SKRACA TO PRĄŻEK I I
PRĄŻEK H ORAZ CAŁY SARKOMER.
SKRÓCENIE SARKOMERÓW
PROWADZI DO SKRÓCENIA CAŁEJ
KOMÓRKI MIĘSNIOWEJ

•

SKURCZ IZOTONICZNY

SKURCZ IZOTONICZNY -
SKRÓCENIE SIĘ CAŁEJ KOMÓRKI
MIĘŚNIOWEJ PRZY STAŁYM JEJ
NAPIĘCIU.

•

SKURCZ IZOMETRYCZNY

SKURCZ IZOMETRYCZNY -
ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA KOMÓRKI
BEZ ZMIANY DŁUGOŚCI.

•

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE BIAŁE

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE BIAŁE

– SZYBKIE SKURCZE I SZYBKIE ZMĘCZENIE
– ZAWIERAJĄ NIEWIELE MIOGLOBINY, MITOCHONDRIÓW I

CYTOCHROMU.

– JAKO ŹRÓDŁA ENERGII WYKORZYSTUJĄ GLIKOLIZĘ

BEZTLENOWĄ, SPALAJĄC GLUKOZĘ.

– SĄ LICZNE W MIĘŚNIACH WYKONUJĄCYCH SZYBKIE I

KRÓTKOTRWAŁE RUCHY - NP. W MIĘŚNICH
OKORUCHOWYCH

•

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE CZERWONE

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE CZERWONE

– BOGATE W MIOGLOBINĘ I MITOCHONDRIA.
– JAKO ŹRÓDŁA ENERGII UŻYWAJĄ FOSFORYLACJI TLENOWEJ
– CHARAKTERYZUJĄ SIĘ WOLNYM SKURCZEM I DUŻĄ

WYTRZYMAŁOŚCIĄ NA ZMĘCZENIE.

– SZCZEGÓLNIE LICZNE W MIĘŚNIU TRÓJGŁOWYM RAMIENIA

•

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE

KOMÓRKI MIĘŚNIOWE

POŚREDNIE

POŚREDNIE

–CECHY KOMÓREK

MIĘŚNIOWYCH CZERWONYCH I
BIAŁYCH.

• W większości mięśni człowieka występują

wszystkie rodzaje komórek

• Rodzaje komórek mięśniowych powstają

pod wpływem różnego unerwienia.

• Komórki unerwione przez ten sam neuron

ruchowy są zawsze tego samego rodzaju.

• Jeden neuron może unerwiać do 600

komórek mięśniowych, wytwarzając
połączenia nerwowo-mięśniowe.

•ZESPÓŁ KOMÓREK

MIĘŚNIOWYCH
UNERWIONYCH PRZEZ
JEDEN NEURON NOSI
NAZWĘ -

JEDNOSTKA

JEDNOSTKA

MOTORYCZNA

MOTORYCZNA

• Impulsy dochodzą przez aksony neuronów

ruchowych.

• W mięśniu aksony się rozgałęziają a ich

odgałęzienia dochodzą do pojedynczych komórek
mięśniowych tworząc z nimi połączenia typu
synapsy nerwowo-mięśniowe

• Zakończenie aksonu jest buławkowato rozdęte a w

cytoplazmie są pęcherzyki zawierające -
acetylocholinę

•

Acetylocholina

Acetylocholina jest wytwarzana in situ tzn. na
miejscu w zakończeniach aksonu.

• Między

błoną presynaptyczna

błoną presynaptyczna (którą jest

aksolema

aksolema - błoną komórkową aksonu) a

błoną

błoną

postsynaptyczą

postsynaptyczą (którą jest

sarkolema

sarkolema - błona

komórkowa komórki mięśniowej) znajduje się

szczelina synaptyczna

szczelina synaptyczna

• Na błonie postsynaptycznej komórki

mięśniowej znajdują się liczne
receptory dla acetylocholiny, które są
także śródbłonowymi białkami
kanałowymi Na

+

• Depolaryzacja błony presynaptycznej

po dojściu impulsu nerwowego

powoduje otwarcie śródbłonowych
białek kanałowych dla Ca

2+.

• Stężenie tego jonu zwiększa się w aksoplazmie co

prowadzi do fuzji pęcherzyków synaptycznych z
błoną presynaptyczną i uwolnienia acetylocholiny
do szczeliny synaptycznej.

• Acetylocholina jest wiązana przez receptory błony

postsynaptycznej (którymi są białka kanałowe dla
Na+)

• Otwierają się kanały śródbłonowych

białek dla Na

+.

• Stężenie tego jonu w sarkoplazmie

zwiększa się i

następuje

depolaryzacja błony

postsynaptycznej.

• Potencjał czynnościowy rozchodzi się

wzdłuż sarkolemy i kanalików T.