Terapia biologiczna
astmy okrzelowej
Katarzyna Lech, gr.5
Kierunki badań nad terapią
biologiczną
• Astma ciężka i steroidooporna
• Ograniczenie stosowania wziewnych
GKS w astmie (obniżają gęstość kości
u dzieci)
• Sukcesy w chorobach takich jak RZS,
SM, Leśniowskiego-Crohna
TNF α
• czynnik procesów zapalnych i
katabolicznych
• wywołuje gorączkę, kacheksję,
• uczestniczy we wstrząsie, ostrej
niewydolności oddechowej, DIC
• procesy zapalne (np. RZS)
Preparaty
• Infliksimab- chimera mysiego i humanizowanego
p/ciała anty- TNF α
• etanercept- rozpuszczalny rec. dla TNF α
• golimumab i adalimumab- całkowicie humanizowane
p/ciało anty- TNF α
Wyniki
• nie wykazano wpływu na poprawę FEV1,
ani na zmniejszenie częstości zaostrzeń
• obserwowano istotnie większą liczbę
infekcji: górnych dróg oddechowych,
zapalenia oskrzeli i płuc
• odnotowano działanie niepożądane:
gruźlicę, zgon w mechanizmie wstrząsu
septycznego, nowotwory złośliwe
• lek był bardziej skuteczny u osób z
późnym początkiem astmy (>12 r.ż.) i u
chorych z dodatnią próba rozkurczową
na początku badania
Interleukina 5
• jedna z najważniejszych interleukin w
astmie
• odpowiada za eozynofilowy fenotyp
choroby
Preparaty
• mepolizumab- p/ciało monoklonalne
przeciw IL-5
• anty-IL-5R- p/ciało przeciw
receptorowi dla IL-5
Wyniki
• w najwcześniejszych badaniach u pacjentów z
łagodną i ciężką astmą nie wykazano wpływu
na objawy, FEV1, wczesną i późną reakcję
astmatyczną oraz nadreaktywność
• odnotowano tendencję w kierunku redukcji
zaostrzeń na większej grupie badawczej
• w badaniu chorych z liczbą eozynofilów w
plwocinie min. 3% , pomimo leczeniem
wysokimi dawkami GKS, nie obserwowano
działań niepożądanych i udało się wykazać
redukcję zaostrzeń, poprawę jakości życia i
FEV1
Interleukina 4 i 13
• utrzymują alergiczny profil limfocytów T
• IL-4 powoduje różnicowanie limfocytów
Th0 w Th2 w obecności komórki
prezentującej antygen
Preparaty
• altrakincept- rozpuszczalny receptor dla IL-4
• pitrakinra- wariant IL-4, blokujący wiązanie
IL-4 i IL-13 z podjednostką
α
IL-4R
• CAT- monoklonalne p/ciało przeciw IL-13
Wyniki
• altrakincept
– pomimo odstawienia GKS wziewnych nie
zaobserwowano pogorszenia FEV1 ani
objawów
– nie zaobserwowano jednak wpływu na
częstość zaostrzeń
• pitakinra
– zmniejszała późną reakcję astmatyczną
indukowaną alergenem i użyciem leków
ratunkowych u pacjentów z łagodną astmą
Interleukina 12
• działa przeciwstawnie do IL-4 i IL-13,
antyalergicznie
• podanie rekombinowanej IL-12 chorym na
łagodna astmę zmniejszyło obwodową
eozynofilię po alergenie, nie miało jednak
wpływu ani na fazę późną, ani na
nadreaktywność oskrzeli
• wywołało objawy grypopodobne,
zaburzenia rytmu serca, odchylenia w
badaniach laboratoryjnych wątroby
Anty-IgE- omalizumab
• jedynym dostępnym obecnie w leczeniu
przedstawicielem leków biologicznych, którego
skuteczność i bezpieczeństwo zostały
potwierdzone jest omalizumab, Xolair
• jest chimerą składającą się w 95% z ludzkiej IgG1,
reszta jest pochodzenia mysiego
• wiąże się z wolnymi, krążącymi w surowicy IgE, co
uniemożliwia połączenie się IgE z FC
ε
RI i FC
ε
RII (a
tym samym degranulację komórek tucznych i
bazofilii)
• wskazaniami do stosowania jest astma ciężka
przewlekła, z potwierdzonymi testami lub sIgE,
uczuleniem na co najmniej jeden alergen
całoroczny (chorzy >12 r.ż.)
• zmniejsza częstość zaostrzeń, umożliwia redukcję
GKS, poprawa jakości życia
• efekt działania mija szybko po odstawieniu lecznia
• wykazano bezpieczeństwo omalizumabu podawanego
do 4 lat
• nie obserwowano interakcji z GKS, LABA, lekami
antyhistaminowymi
• odnotowano przypadki anafilaksji związane z
podaniem omalizumabu (najczęściej po pierwszej
dawce)
• u 8% pacjentów- eskalacja objawów- od świądu i
wysypki przez duszność do obrzęku
naczynioruchowego
Anty-IgE- omalizumab
Wnioski
• dotychczasowe rezultaty są nieco
rozczarowujące
• trwają dalsze prace nad wyjaśnieniem
– które czynnik zapalenia są tymi najważniejszymi?
– jakie procesy leżą u podstaw rozwoju różnych
podtypów astmy?
– jakie są najlepsze wskaźniki postępu choroby?
• w Polsce omalizumab jest dostępny dla
garstki chorych, ale jest to obecnie jedyna
terapia biologiczna przynosząca autentyczną
poprawę w najcięższych postaciach astmy