WITAMINY Z

GRUPY

B

Do witamin kompleksu B zaliczamy:



TIAMINA (witamina B

1

)



RYBOFLAWINA (witamina B

2

)



NIACYNA (PP, witamina B

3

)



KWAS PANTOTENOWY (witamina B

5

)



PIRYDOKSYNA (witamina B

6

)



BIOTYNA (H, witamina B

7

)



KWAS FOLIOWY (witamina B

9

)



KOBALAMINA (witamina B

12

)

TIAMINA (wit. B

1

)

TIAMINA

+ ATP + GRUPA

PIROFOSFORANOWA =

KOENZYM

PIROFOSFORAN TIAMINY

Rola biologiczna

Jako koenzym:



Bierze udział w reakcji dekarboksylacji
oksydacyjnej α-ketokwasów:

•

przekształcenie pirogronianu, czyli α-ketokwasu
w acetylo-CoA w końcowym etapie glikolizy,

•

przemiana kwasu α‑ketoglutarowego w
bursztynylo-CoA w czasie trwania cyklu Krebsa,

•

przemiana aminokwasów rozgałęzionych (walina,
leucyna i izoleucyna).



Uczestniczy w reakcjach transketolacji (reakcja
występuje w cyklu pentozowym)

HIPOWITAMINOZA

•

porażenie nerwów i atrofia mięśni kończyn

(choroba beri-beri),

•

zaburzenia czynności centralnego układu

nerwowego (oczopląs, zaburzenia pamięci,

koncentracji, zakłócenia równowagi

emocjonalnej),

•

niewydolność krążenia (przyspieszona akcja

serca, powiększenie wymiarów serca, obrzęki

kończyn górnych i dolnych),

•

zakłócenia w procesie trawienia (utrata łaknienia,

nudności, wymioty, biegunki),

•

tachykardia,

•

zaniki gruczołów dokrewnych.

HIPERWITAMINOZA



osłabienie, zmęczenie,



zawroty głowy,



obrzęki,



drżenie mięśni,



zaburzenia rytmu serca,



reakcje alergiczne,



poty,



nudności,



duszności

ŹRÓDŁA

RYBOFLAWINA (wit. B

2

)

Tworzy dwa koenzymy:



FMN (mononukleotyd flawinowy)



FAD (dinukleotyd flawinoadeninowy)

HIPOWITAMINOZA



spadek masy ciała,



zahamowanie wzrostu,



uszkodzenie gałek ocznych i rogówki,



zapalenie błony śluzowej kącików ust

(zajady),



zahamowanie rozwoju umysłowego u dzieci,



niedokrwistość,



światłowstręt ,



łuszczyca.

HIPERWITAMINOZA



nudności,



wymioty.

Źródła

NIACYNA (wit.B3)

Wchodzi w skład 2 koenzymów:



dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego

(NAD)



fosforanu dinukleotydu

nikotynoamidoadeninowego (NADP)

HIPOWIATMINOZA

•

wystąpienia pelagry - tzw. rumień lombradzki -

szorstkość i zaczerwienienie skóry,

•

zaburzenia w metabolizmie cukrów,

•

zaburzenia procesu oddychania komórkowego,

•

dysfunkcji układu trawiennego (biegunki, spadek

masy ciała, osłabienie),

•

zakłócenia w funkcjonowaniu układu nerwowego

(bezsenność, zawroty głowy, bóle głowy,

zapalenie nerwów, zaburzenia pamięci ).

HIPERWITAMINOZA



uszkodzenie wątroby,



niemiarowość pracy serca,



dolegliwości skórne (pieczenie i swędzenie),



podniesienie poziomu glukozy we krwi

ŹRÓDŁA

KWAS PANTOTENOWY (wit. B

5

)

Aktywnymi postaciami kwasu pantotenowego

są:



koenzym A (CoA)



białko przenoszące grupy acylowe (ACP)

HIPOWITAMINOZA



zespół piekących stóp,



zmęczenie, osłabienie,



bóle głowy i brzucha,



nudności i wymioty,



zmniejszenie odporności immunologicznej,



zmiany w skórze,



zaburzenia pigmentacji włosów, siwienie,



pęknięcia skóry w kącikach ust i oczu,



bóle i sztywność stawów,



skurcze ramion i nóg,



kłopoty ze wzrokiem,



obstrukcja,



zaburzenia układu nerwowego



zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,



przyspieszenie czynności serca.

HIPERWITAMINOZA



w przypadku podawania witaminy B5 w

dawce 10 g /dzień rzadko występował
nieznaczny rozstrój układu pokarmowego i
biegunka,



zaburzenia pracy mięśni szkieletowych,



narastanie kamicy żółciowej lub moczowej.

Źródła

PIRYDOKSYNA (wit. B6)

Witamina B

6

tworzy koenzym zwany

fosforanem pirydoksalu.

HIPOWITAMINOZA

•

stany zapalne skóry - dermatitis (łojotokowe zmiany

na twarzy, podrażnienie języka i błon śluzowych jamy

ustnej,

•

zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (języka,

kącików warg),

•

zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym (apatia,

bezsenność, nadwrażliwość, napady drgawek),

•

zwiększona podatność na infekcje,

•

nadmierne pocenie się,

•

niedokrwistość makrocytarna

HIPERWITAMINOZA



przy dłuższym stosowaniu pirydoksalu w

ilości 2 g dziennie mogą wystąpić zaburzenia
neurologiczne.

ŹRÓDŁA

BIOTYNA (wit. B

7

)

Biotyna jest koenzymem karboksylaz.
Enzymy biotynozależne występujące u

zwierząt to:



karboksylaza pirogronianowa



karboksylaza acetylo-CoA



karboksylaza propionylo-CoA



karboksylaza fimetylokrotonylo-CoA

HIPOWITAMINOZA



nadczynności tarczycy,



białaczka,



łuszczycowe zmiany skóry na dłoniach, nogach i
ramionach,



wysuszenie i przebarwienia skóry oraz błon śluzowych,



podwyższenie poziomu cholesterolu i barwników
żółciowych we krwi,



bóle mięśniowe z zaburzeniami chodu,



osłabienie i apatia.

HIPERWITAMINOZA



bóle brzucha,



nudności,



złe samopoczucie,



niekiedy biegunka.

Źródła

KWAS FOLIOWY (wit. B

9

)

Tetrahydrofolian jest aktywną postacią kwasu
foliowego i nośnikiem wolnych grup
jednowęglowych.

HIPOWITAMINOZA

•

zaburzenia rozwojowe u płodu (wady cewy nerwowej),

•

niedokrwistość megaloblastyczna,

•

nadpobudliwość,

•

trudności w zasypianiu,

•

słaby wzrost,

•

problemy z trawieniem,

•

niedożywienie,

•

biegunka,

•

utrata apetytu,

•

osłabienie,

•

rozdrażnienie,

•

bóle głowy,

•

zaburzenia zachowania

HIPERWITAMINOZA



u niektórych osób mogą tworzyć się

szkodliwe kryształy folacyny w moczu, mogą
również wystąpić alergiczne odczyny skórne.
Spożycie dziennie ponad 15 mg kwasu
foliowego może powodować zaburzenia
układu nerwowego i pokarmowego.

ŹRÓDŁA

KOBALAMINA (wit. B

12

)

Witamina B

12

tworzy dwa koenzymy:



metylokobalamina,



deoksyadenozylokobalamina.

HIPOWITAMINOZA

•

zaburzenia powstawania ciałek krwi, zwłaszcza

czerwonych - niedokrwistość złośliwa, magaloblastyczna

(choroba Addisona - Biermera),

•

zmiany zwyrodnieniowe błony śluzowej żołądka,

•

zaburzenia żołądkowo jelitowe i brak apetytu,

•

stany zapalne ust,

•

zaburzenia w układzie nerwowym (zaburzenia czucia,

niezborność ruchów, zmęczenie, drętwienie rąk i nóg,

trudności w chodzeniu),

•

zaburzenia wzrostu u dzieci,

•

niemiły zapach ciała,

•

hiperhomocysteinemia,

•

jąkanie się,

•

depresja,

•

dolegliwości miesiączkowe.

HIPERWITAMONOZA



przy stosowaniu przez dłuższy czas

megadawek tej witaminy zaobserwowano u
niektórych ludzi objawy uczuleniowe

ŹRÓDŁA