BIOMECHANIKA

OŚRODKOWEGO UKŁADU

NERWOWEGO

ASYMETRYCZNA POSTAWA CIAŁA

ASYMETRYCZNA POSTAWA CIAŁA

Choroba zwyrodnieniowa

Choroba zwyrodnieniowa

mięśni, więzadeł i struktur kostnych

mięśni, więzadeł i struktur kostnych

Kręgosłupowe zespoły bólowe

Kręgosłupowe zespoły bólowe

Ośrodkowy układ nerwowy

Ośrodkowy układ nerwowy

Statyczne i dynamiczne deformacje kręgosłupa

Statyczne i dynamiczne deformacje kręgosłupa

bezpośrednio wpływają na stan OUN

bezpośrednio wpływają na stan OUN



Naprężenie jest wektorem,

Naprężenie jest wektorem,

ponieważ siła jest wektorem.9

ponieważ siła jest wektorem.9

wektorów naprężeń celem

wektorów naprężeń celem

analizy wszystkich sił

analizy wszystkich sił

wew.działających na obiekt.

wew.działających na obiekt.



Oś ruchu w przypadku pojedynczej rotacji

Oś ruchu w przypadku pojedynczej rotacji

jest umiejscowiona albo w obrębie krążka

jest umiejscowiona albo w obrębie krążka

międzykręgowego albo trzonów kręgowych.

międzykręgowego albo trzonów kręgowych.



W czasie zginania struktury znajdujące się

W czasie zginania struktury znajdujące się

do przodu od tej osi ulegają skróceniu i

do przodu od tej osi ulegają skróceniu i

podlegają siłom ściskającym, tkanki

podlegają siłom ściskającym, tkanki

położone z tyłu wydłużają się i podlegają

położone z tyłu wydłużają się i podlegają

rozciąganiu

rozciąganiu



Całkowita zmiana długości kręgosłupa od

Całkowita zmiana długości kręgosłupa od

zgięcia do wyprostu wynosi od 5 do 9,5 cm

zgięcia do wyprostu wynosi od 5 do 9,5 cm



Ze względu na oddalenie od osi ruchu

Ze względu na oddalenie od osi ruchu

odkształcenia części tylnej są większe niż

odkształcenia części tylnej są większe niż

przedniej

przedniej

Zmiana długości kanału kręgowego



Odcinek szyjny

Odcinek szyjny

kanału kręgowego

kanału kręgowego



Cz.przednia od 0%

Cz.przednia od 0%

do 24%

do 24%



Cz.tylna – 28% -

Cz.tylna – 28% -

61%

61%



Odcinek piersiowy

Odcinek piersiowy

– o 3mm

– o 3mm



Lędźwiowy – o 20%

Lędźwiowy – o 20%

Rotacja osiowa kręgosłupa lub
kończyn fizjologiczne
naprężenie szlaku mostowo-
rdzeniowego ( bez wydłużenia kostnej
części kanału).

W czasie rotacji odcinka C ( tak samo
lędźwiowy) górne kręgi ulegają
wyprostowaniu a dolne zgięciu oraz
zgięciu bocznemu w kierunku
przeciwnym do dolnych.

ZGIĘCIE BOCZNE

prowadzi do zwiększenia długości
kanału po jednej stronie i zmniejszenia
po drugiej.
Oś rotacji w czasie umiejscowiona jest
do przodu od kanału kręgowego i w
środku płaszczyzny strzałkowej.

Zjawisko sprzężenia rotacyjnego

( spowodowane bocznym zgięciem)

powoduje

występowanie napięć skręcających,
których wielkość zależy od segmentu
kręgosłupa.

ZŁOŻONE OBCIĄŻENIA ZWIĄZANE Z
POZYCJĄ CIAŁA

kombinowane pozycje (

np..boczne zgięcie i rotacja

osiowa głowy)

mogą powodować znacznie większe
zmiany w kanale kręgowym, ponieważ
przemieszczona jest oś rotacji (

czasami

daleko od trzonu)

ZMIANY POLA PRZEKROJU
POPRZECZNEGO KANAŁU
KRĘGOWEGO



Wynikające ze

Wynikające ze

zmian

zmian

zachodzących w

zachodzących w

krążkach

krążkach

międzykręgowych i

międzykręgowych i

więzadle żółtym

więzadle żółtym



Sposób pomiaru

Sposób pomiaru

dynamicznego

dynamicznego

wymiaru

wymiaru

strzałkowego

strzałkowego

c.d.



Równie ważne są naprężenia o

Równie ważne są naprężenia o

odkształcenia tk.nerwowej powstałych bez

odkształcenia tk.nerwowej powstałych bez

zwężenia kanału kręgowego

zwężenia kanału kręgowego

(

(

występują

występują

znacznie częściej ni zwężenie kanału kręgowego)

znacznie częściej ni zwężenie kanału kręgowego)



W czasie zginania średnica kanału

W czasie zginania średnica kanału

kręgowego zwiększa się

kręgowego zwiększa się

( jako wynik

( jako wynik

napięcia tkanek miękkich otaczających kanał).

napięcia tkanek miękkich otaczających kanał).



W czasie wyprostu

W czasie wyprostu

( w wymiarze P-T)

( w wymiarze P-T)

zmniejsza się o < 1 mm z powodu;

zmniejsza się o < 1 mm z powodu;



-deformacji krążka m.kręgowego

-deformacji krążka m.kręgowego



- więzadła żółtego

- więzadła żółtego

c.d



Wyprostowanie kanału kręgowego powoduje

Wyprostowanie kanału kręgowego powoduje

uwypuklenie k.mkr. Do światła kanału

uwypuklenie k.mkr. Do światła kanału

kręgowego

kręgowego



Zgięcie powoduje zwiększone napięcie

Zgięcie powoduje zwiększone napięcie

włókien pierścieniowych z tyłu i ściśnięcie z

włókien pierścieniowych z tyłu i ściśnięcie z

przodu powodując ich uwypuklenie z przodu

przodu powodując ich uwypuklenie z przodu

(

(

nie jest to przemieszczenie jądra miażdżystego)

nie jest to przemieszczenie jądra miażdżystego)



Włókna pierścieniowe w zdrowym krążku

Włókna pierścieniowe w zdrowym krążku

zawsze wybrzuszają się do przestrzeni

zawsze wybrzuszają się do przestrzeni

wklęsłej

wklęsłej

( w kr.l do 1 mm w czasie zgięcia i

( w kr.l do 1 mm w czasie zgięcia i

wyprostu, w c – znacznie mniejsze, w chorobie

wyprostu, w c – znacznie mniejsze, w chorobie

zwyrodnieniowej i po urazach k.mkr. odkształcenia

zwyrodnieniowej i po urazach k.mkr. odkształcenia

są znacznie większe))

są znacznie większe))

c.d



Więzadło żółte

Więzadło żółte



W pozycji neutralnej jego odkształcenie

W pozycji neutralnej jego odkształcenie

wynosi 10%, w pełnym wyproście – 13%.

wynosi 10%, w pełnym wyproście – 13%.



Owe 3 % może ulec uciśnięciu (

Owe 3 % może ulec uciśnięciu (

ta część

ta część

może uwypuklić się do kanału.U osoby zdrowej te 3%

może uwypuklić się do kanału.U osoby zdrowej te 3%

wraz z < 1mm uwypukleniem k.mkr. nie powoduje

wraz z < 1mm uwypukleniem k.mkr. nie powoduje

ucisku na rdzeń kręgowy i korzenie nerwowe)Wg

ucisku na rdzeń kręgowy i korzenie nerwowe)Wg

Holmesa i wsp.- kr.C –największe zmniejszenie

Holmesa i wsp.- kr.C –największe zmniejszenie

szerokości kanału kręgowego na wysokośći C5 i C6 =

szerokości kanału kręgowego na wysokośći C5 i C6 =

0,7mm, zmniejszające się do 0,4mm na poziomie

0,7mm, zmniejszające się do 0,4mm na poziomie

C3/C4

C3/C4

W wyproście
sam rdzeń
może ulegać
pofałdowaniu



Breig i El-Madi

Breig i El-Madi

-( mielografia gazowa)

-( mielografia gazowa)

c.d.



Houses i wsp.

Houses i wsp.

( 93 zwłoki)

( 93 zwłoki)

- pomimo dość znacznego przerostu więzadła

- pomimo dość znacznego przerostu więzadła

żółtego , nie dochodzi w zasadzie do

żółtego , nie dochodzi w zasadzie do

deformacji tylnej części rdzenia kręgowego

deformacji tylnej części rdzenia kręgowego

Penning i wsp. (

Penning i wsp. (

L3-S1)

L3-S1)

- więzadło żółte przemieszcza worek oponowy

- więzadło żółte przemieszcza worek oponowy

brzusznie (

brzusznie (

w wyproście w pozycji siedzącej)- bez

w wyproście w pozycji siedzącej)- bez

zapadnięcia się worka opony twardej z tyłu w wyniku

zapadnięcia się worka opony twardej z tyłu w wyniku

wgłobienia tego więzadła).

wgłobienia tego więzadła).

OTWORY MIĘDZYKRĘGOWE



Wysokość otworów międzykręgowych, w pł.

Wysokość otworów międzykręgowych, w pł.

Strzałkowej) zmniejsza się w wyproście o

Strzałkowej) zmniejsza się w wyproście o

33%

33%



Przestrzeń międzykręgowa

Przestrzeń międzykręgowa



- zwiększa się o 24% w zgięciu

- zwiększa się o 24% w zgięciu



- zmniejsza o 20% w wyproście

- zmniejsza o 20% w wyproście



Wielkość w czasie zg.bocznego-

Wielkość w czasie zg.bocznego-



- zmniejsza się po str. Jednoimiennej

- zmniejsza się po str. Jednoimiennej



- nieznacznie zwiększa po str.przeciwnej

- nieznacznie zwiększa po str.przeciwnej

c.d



Uwypuklenie k.mkr

Uwypuklenie k.mkr



–

–

główną przyczyną zwężenia otworów

główną przyczyną zwężenia otworów

międzykręgowych

międzykręgowych



- otwory zmniejszają się wraz z wiekiem

- otwory zmniejszają się wraz z wiekiem



Skutki ucisku mechanicznego na

Skutki ucisku mechanicznego na

korzenie nerwowe:

korzenie nerwowe:



-

-

zaburzenia przepływu krwi

zaburzenia przepływu krwi



-zmiany przekazywania impulsów nerwowych

-zmiany przekazywania impulsów nerwowych



- zapalenie

- zapalenie



Zwiększenie przepuszczalności naczyń

Zwiększenie przepuszczalności naczyń

mikrokrążenia

mikrokrążenia



Tworzenie się blizn włóknistych pomiędzy nerwami

Tworzenie się blizn włóknistych pomiędzy nerwami

c.d



Dvorak ( 1998)

Dvorak ( 1998)



Objętość kanału kręgowego

Objętość kanału kręgowego

zmniejsza się w wyproście i zwiększa

zmniejsza się w wyproście i zwiększa

w zgięciu; wyniki te nie tłumaczą

w zgięciu; wyniki te nie tłumaczą

obserwacji klinicznych, dotyczących

obserwacji klinicznych, dotyczących

nasilenia się objawów w zgięciu.

nasilenia się objawów w zgięciu.



W razie braku zwężenia kanału

W razie braku zwężenia kanału

kręgowego należy poszukiwać innych

kręgowego należy poszukiwać innych

przyczyn objawów neurologicznych

przyczyn objawów neurologicznych

Odkształcenia rdzenia kręgowego
wynikające z obciążeń przy zmianie
pozycji



Każdy ruch można

Każdy ruch można

rozłożyć na obrót,

rozłożyć na obrót,

przesunięcie i

przesunięcie i

odkształcenie.

odkształcenie.

Zakładając ,że głowa,

Zakładając ,że głowa,

kl.piersiowa i miednica

kl.piersiowa i miednica

ulegają

ulegają

przemieszczeniom jak

przemieszczeniom jak

sztywne elementy, a

sztywne elementy, a

odkształceniu ulegają

odkształceniu ulegają

jedynie tkanki miękkie

jedynie tkanki miękkie

pozycję ciała ludzkiego

pozycję ciała ludzkiego

można opisać jako obroty

można opisać jako obroty

( Rx,Ry,Rz) i przesunięcia

( Rx,Ry,Rz) i przesunięcia

( Tx,Ty,Tz)

( Tx,Ty,Tz)

MECHANICZNA INTERPRETACJA POZYCJI
CIAŁA

Mechaniczne własności tkanki
nerwowej



Tkanka rdzenia kręgowego pozbawiona osłony (

Tkanka rdzenia kręgowego pozbawiona osłony (

opona twarda) – sam rdzeń i opona miękka, po

opona twarda) – sam rdzeń i opona miękka, po

usunięciu wszystkich nerwów i więzadeł

usunięciu wszystkich nerwów i więzadeł

ząbkowanych- zachowuje się się jak homogenny

ząbkowanych- zachowuje się się jak homogenny

płyn o niewielkiej lepkości oraz wykazuje

płyn o niewielkiej lepkości oraz wykazuje

własności

własności

wiskoelastyczne i plastyczne

wiskoelastyczne i plastyczne



Aksoplazma – posiada własności

Aksoplazma – posiada własności

TIKSOTROPOWE ;

TIKSOTROPOWE ;

lepkość zmniejsza się wraz

lepkość zmniejsza się wraz

z powtarzającymi się naprężeniami, a jeżeli

z powtarzającymi się naprężeniami, a jeżeli

napięcie utrzymuje się na określonym poziomie,

napięcie utrzymuje się na określonym poziomie,

to staje się ona bardziej lepka.

to staje się ona bardziej lepka.

c.d.



White i Panjabi

White i Panjabi

uważają:

uważają:



- że właściwości rdzenia kręgowego

- że właściwości rdzenia kręgowego

( reologiczne) przypominają właściwości

( reologiczne) przypominają właściwości

więzadeł.

więzadeł.



Nerw obwodowy

Nerw obwodowy

- wykazuje tzw.”

- wykazuje tzw.”

pełzanie

pełzanie

” (

” (

do odkształcenia dochodzi

do odkształcenia dochodzi

wraz z upływem czasu po przyłożeniu obciążenia)

wraz z upływem czasu po przyłożeniu obciążenia)

-

i

i

relaksację

relaksację

obciążenia nerwu

obciążenia nerwu

( zmniejszenie siły

( zmniejszenie siły

działającej na jednostkę powierzchni wraz z czasem przy tym

działającej na jednostkę powierzchni wraz z czasem przy tym

samym obciążeniu)

samym obciążeniu)

-

Maja one duże znaczenie w minimalizowaniu

Maja one duże znaczenie w minimalizowaniu

sił powstających wewnątrz tkanki.

sił powstających wewnątrz tkanki.

c.d.



Poszczególne części OUN i obwodowego

Poszczególne części OUN i obwodowego

ukł.nerwowego w neutralnej pozycji

ukł.nerwowego w neutralnej pozycji

ulegają spoczynkowym naprężeniom.

ulegają spoczynkowym naprężeniom.



Jakakolwiek zmiana pozycji zwiększająca

Jakakolwiek zmiana pozycji zwiększająca

długość kanału (

długość kanału (

zgięcie brzuszne, boczne lub

zgięcie brzuszne, boczne lub

zmiany osi y)

zmiany osi y)

powoduje zwiększenie

powoduje zwiększenie

naprężeń i obciążeń już wcześniej

naprężeń i obciążeń już wcześniej

występujących w obrębie rdzenia

występujących w obrębie rdzenia

kręgowego.

kręgowego.



Zwiększone obciążenie jest przenoszone

Zwiększone obciążenie jest przenoszone

na rdzeń kręgowy przez

na rdzeń kręgowy przez

więzadła

więzadła

ząbkowane.

ząbkowane.

Zjawisko ( EFEKT) POISSONA



Zmniejszenie pola przekroju poprzecznego

Zmniejszenie pola przekroju poprzecznego

wraz ze zwiększeniem długości

wraz ze zwiększeniem długości

lub

lub

Zwiększenie pola przekroju poprzecznego

Zwiększenie pola przekroju poprzecznego

wraz ze zmniejszeniem długości przy

wraz ze zmniejszeniem długości przy

zachowaniu stałej objętości całkowitej.

zachowaniu stałej objętości całkowitej.

(przednio-tylny wymiar rdzenia kręgowego zmniejsza się,

(przednio-tylny wymiar rdzenia kręgowego zmniejsza się,

natomiast zwiększa się wymiar poprzeczny )

natomiast zwiększa się wymiar poprzeczny )

Rdzeń kręgowy

Rdzeń kręgowy

jest praktycznie

jest praktycznie

NIEŚCIŚLIWY

NIEŚCIŚLIWY

ponieważ

ponieważ

jest zanurzony w płynie mózgowo-rdzeniowym, a

jest zanurzony w płynie mózgowo-rdzeniowym, a

wew.składnikiem rdzenia jest głównie cytopazma gleju i

wew.składnikiem rdzenia jest głównie cytopazma gleju i

neuronów)

neuronów)

Ruch tkanki nerwowej



Szlak mostowo-rdzeniowy

Szlak mostowo-rdzeniowy

składa się

składa się

z:

z:

- śródmózgowia

- śródmózgowia

- mostu

- mostu

- rdzenia przedłużonego

- rdzenia przedłużonego

- nerwów czaszkowych V-XII

- nerwów czaszkowych V-XII

- rdzenia kręgowego

- rdzenia kręgowego

- korzeni nerwowych

- korzeni nerwowych

- osłona ( z opon)

- osłona ( z opon)



OUN

OUN



-

-

jest zakotwiczony:

jest zakotwiczony:



Do kości krzyżowej i ogonowej za

Do kości krzyżowej i ogonowej za

pośrednictwem nici końcowej

pośrednictwem nici końcowej



Na poziomie każdego wychodzącego

Na poziomie każdego wychodzącego

korzenia nerwowego

korzenia nerwowego



Na poziomie śródmózgowia

Na poziomie śródmózgowia



W obrębie mostu i rdzenia przedłużonego

W obrębie mostu i rdzenia przedłużonego

przez nerwu czaszkowe ( szczególnie V)

przez nerwu czaszkowe ( szczególnie V)

SMITH



Dwa rodzaje ruchów rdzenia:

Dwa rodzaje ruchów rdzenia:

przemieszczenie tkanki nerwowej do dołu lub do

przemieszczenie tkanki nerwowej do dołu lub do

góry,

góry,

a następnie elastyczne wydłużenie.

a następnie elastyczne wydłużenie.

W zgięciu wszystkie segmenty

W zgięciu wszystkie segmenty

czaszka

czaszka

kierunek przemieszczeń

kierunek przemieszczeń

C4/C5

C4/C5

splot krzyżowy

splot krzyżowy

Rociągnięcie najwieksze w kręgosłupie szyjnym:

Rociągnięcie najwieksze w kręgosłupie szyjnym:

na wysokości stawu sczytowo-potylicznego – o 16%, c2/c3-9%, c6/c7-24%,

na wysokości stawu sczytowo-potylicznego – o 16%, c2/c3-9%, c6/c7-24%,

L3/L4-4%

L3/L4-4%

Breig i Troup



„

„

sytuacja przypomina rozciąganie

sytuacja przypomina rozciąganie

jednorodnego gumowego paska

jednorodnego gumowego paska

przymocowanego na jednym końcu;

przymocowanego na jednym końcu;

pomimo,że równe odcinki ulegają

pomimo,że równe odcinki ulegają

takiemu samemu wydłużeniu, to

takiemu samemu wydłużeniu, to

jednak punkty znajdujące się bliżej

jednak punkty znajdujące się bliżej

punktu przymocowania ulegają

punktu przymocowania ulegają

mniejszemu przemieszczeniu niż

mniejszemu przemieszczeniu niż

punkty położone dalej”

punkty położone dalej”



Rdzeń kręgowy sprawia wrażenie

Rdzeń kręgowy sprawia wrażenie

ślizgania się w górę i w dół.

ślizgania się w górę i w dół.

Trzy układy włókien rdzenia
kręgowego



- fałdów

- fałdów



- spiral

- spiral



- sieci romboidalnej

- sieci romboidalnej

( pozwala na rozciągnięcie i

( pozwala na rozciągnięcie i

wydłużenie oraz skrócenie w wyniku zgięcia kręgosłupa)

wydłużenie oraz skrócenie w wyniku zgięcia kręgosłupa)



Układ odkształceń możliwych dzięki występowaniu

Układ odkształceń możliwych dzięki występowaniu

sieci romboidalnej prowadzi do znaczącego wydłużenia

sieci romboidalnej prowadzi do znaczącego wydłużenia

przy minimalnej sile, co z kolei, minimalizuje

przy minimalnej sile, co z kolei, minimalizuje

naprężenia w obrębie rdzenia kręgowego.

naprężenia w obrębie rdzenia kręgowego.



Jedynie pełne zgięcie brzuszne rdzenia kręgowego

Jedynie pełne zgięcie brzuszne rdzenia kręgowego

prowadzi do jego pełnego rozciągnięcia i

prowadzi do jego pełnego rozciągnięcia i

maksymalnego naprężenia.

maksymalnego naprężenia.



Napięcia działające na rdzeń kręgowy w czasie zgięcia

Napięcia działające na rdzeń kręgowy w czasie zgięcia

są przenoszone na korzenie nerwowe, które mogą być

są przenoszone na korzenie nerwowe, które mogą być

pociągane i stykać się z górnym przyśrodkowym

pociągane i stykać się z górnym przyśrodkowym

brzegiem otworów międzykręgowych co grozi

brzegiem otworów międzykręgowych co grozi

rozciągnięciem i przyciśnięciem do struktur kostnych

rozciągnięciem i przyciśnięciem do struktur kostnych

Rozciąganie rdzenia i napięcie rdzenia oraz
korzeni nerwowych w czasie zgięcia.

Zgięcie i wyprost kręgosłupa
szyjnego



Zgięcie i wyprost kręgosłupa

Zgięcie i wyprost kręgosłupa

szyjnego prowadzi

szyjnego prowadzi



do powstania napięcia w obrębie:

do powstania napięcia w obrębie:

- pnia mózgu

- pnia mózgu

- rdzenia

- rdzenia

-

- nerwów czaszkowych V-XII

- nerwów czaszkowych V-XII

-

Szyjny odcinek rdzenia odkształca się

Szyjny odcinek rdzenia odkształca się

o 18 – 28 mm, długość pnia mózgu

o 18 – 28 mm, długość pnia mózgu

zmienia się o 8 – 14 mm.

zmienia się o 8 – 14 mm.

c.d.



Doursounian i wsp.

Doursounian i wsp.



„

„

Oś układu nerwowego stykała się ( w

Oś układu nerwowego stykała się ( w

czasie zgięcia) z kośćcem, a w

czasie zgięcia) z kośćcem, a w

niektórych przypadkach obserwowano

niektórych przypadkach obserwowano

przemieszczenie w dół z pociągania

przemieszczenie w dół z pociągania

pnia mózgu.

pnia mózgu.



Taka biomechaniczna deformacja pnia

Taka biomechaniczna deformacja pnia

mózgu i górnej części rdzenia

mózgu i górnej części rdzenia

kręgowego może mieć większe

kręgowego może mieć większe

znaczenie niż ogólna wielkość kanału

znaczenie niż ogólna wielkość kanału

kręgowego na tym poziomie .”

kręgowego na tym poziomie .”

c.d



Pozycja szyjnego odcinka kręgosłupa wpływa

Pozycja szyjnego odcinka kręgosłupa wpływa

bezpośrednio na piersiowy i lędźwiowy odcinek

bezpośrednio na piersiowy i lędźwiowy odcinek

rdzenia oraz na lędźwiowo-krzyżowe korzenie

rdzenia oraz na lędźwiowo-krzyżowe korzenie

nerwowe.

nerwowe.



W czasie zginania kręgosłupa szyjnego, podłużne

W czasie zginania kręgosłupa szyjnego, podłużne

napięcie i naprężenie oddziaływuje na szlak

napięcie i naprężenie oddziaływuje na szlak

mostowo-rdzeniowy na całej jego długości.

mostowo-rdzeniowy na całej jego długości.



Pacjenci w wklinowaniem krążka międzykręgowego w

Pacjenci w wklinowaniem krążka międzykręgowego w

odcinku lędźwiowym mogą odnieść korzyść z

odcinku lędźwiowym mogą odnieść korzyść z

utrzymywania kręgosłupa szyjnego w głębokiej,jednolitej

utrzymywania kręgosłupa szyjnego w głębokiej,jednolitej

lordozy, ponieważ prowadzi ona do zmniejszenia napięcia

lordozy, ponieważ prowadzi ona do zmniejszenia napięcia

i obciążenia lędźwiowo-krzyżowych korzeni nerwowych.

i obciążenia lędźwiowo-krzyżowych korzeni nerwowych.

c.d.



Zmiany wielkości kanału kręgowego i rdzenia w

Zmiany wielkości kanału kręgowego i rdzenia w

odcinku szyjnym są większe niż w innych

odcinku szyjnym są większe niż w innych

częściach, piersiowej i lędźwiowej rozpatrywane

częściach, piersiowej i lędźwiowej rozpatrywane

łącznie.

łącznie.



Spoczynkowe napięcie rdzenia kręgowego

Spoczynkowe napięcie rdzenia kręgowego

zwiększa się wraz z wydłużeniem kanału

zwiększa się wraz z wydłużeniem kanału

kręgowego, i to zwiększone napięcie

kręgowego, i to zwiększone napięcie

przeciwdziała siłom grawitacji.

przeciwdziała siłom grawitacji.



Znajomość tych biomechanicznych zjawisk może

Znajomość tych biomechanicznych zjawisk może

się przyczynić do znaczącego ograniczenia

się przyczynić do znaczącego ograniczenia

występowania deficytów neurologicznych po

występowania deficytów neurologicznych po

zabiegach chirurgicznych ( n-chirurgicznych)

zabiegach chirurgicznych ( n-chirurgicznych)

Zgięcie i wyprost kręgosłupa
piersiowego



Odkształcenia kr.piersiowego, ze

Odkształcenia kr.piersiowego, ze

względu na mniejszą ruchomość

względu na mniejszą ruchomość

( ograniczona żebrami) są wyraźnie

( ograniczona żebrami) są wyraźnie

mniejsze – 9-13mm ( poza zwiększeniem

mniejsze – 9-13mm ( poza zwiększeniem

kyfozy piersiowej).

kyfozy piersiowej).



Przemieszczenia rdzenia kręgowego

Przemieszczenia rdzenia kręgowego

odcinka piersiowego kręgosłupa w dużej

odcinka piersiowego kręgosłupa w dużej

mierze zależą od zgięcia w odcinku

mierze zależą od zgięcia w odcinku

szyjnym oraz pogłębieniu kyfozy.

szyjnym oraz pogłębieniu kyfozy.

( szczególnie widoczne do poziomu th6.

( szczególnie widoczne do poziomu th6.

Zgięcie i wyprost kręgosłupa
lędźwiowego



Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest

bardzo ruchomy – odkształcenia od 10 –

bardzo ruchomy – odkształcenia od 10 –

28 mm.

28 mm.



Jego zgięcie prowadzi do napięcia opony

Jego zgięcie prowadzi do napięcia opony

twardej, rdzenia kręgowego i korzeni

twardej, rdzenia kręgowego i korzeni

nerwowych lędźwiowo-krzyżowych,

nerwowych lędźwiowo-krzyżowych,

natomiast w wyproście podlegają

natomiast w wyproście podlegają

relaksacji i lekkiemu pofałdowaniu.

relaksacji i lekkiemu pofałdowaniu.



Pozycja szyjnego odcinka kręgosłupa bezpośrednio

Pozycja szyjnego odcinka kręgosłupa bezpośrednio

wpływa na stan napięcia ( obciążenia) odcinka

wpływa na stan napięcia ( obciążenia) odcinka

lędźwiowo-krzyżowego i korzeni nerwowych.

lędźwiowo-krzyżowego i korzeni nerwowych.

Rotacja osiowa kręgosłupa

( Breig)



Rotacja górnej części kręgosłupa szyjnego

Rotacja górnej części kręgosłupa szyjnego

prowadzi do zwężenia kanału kręgowego w

prowadzi do zwężenia kanału kręgowego w

stopniu proporcjonalnym do ruchu.

stopniu proporcjonalnym do ruchu.



Z głównym ruchem rotacji osiowej sprzężone

Z głównym ruchem rotacji osiowej sprzężone

jest boczne zgięcie dlatego rdzeń poddawany

jest boczne zgięcie dlatego rdzeń poddawany

jest działaniu naprężeń związanych z oboma

jest działaniu naprężeń związanych z oboma

ruchami.

ruchami.



Obciążenie związane z rozciąganiem

Obciążenie związane z rozciąganiem

przenoszone jest na nerwy czaszkowe V-XII.

przenoszone jest na nerwy czaszkowe V-XII.



W czasie rotacji, korzenie nerwowe ( od C do

W czasie rotacji, korzenie nerwowe ( od C do

L) po stronie rotacji ulegają relaksacji, a po

L) po stronie rotacji ulegają relaksacji, a po

przeciwnej napięciu.

przeciwnej napięciu.

Boczne zgięcie kręgosłupa

( Breig i

Louis)



W czasie bocznego zgięcia kręgosłupa

W czasie bocznego zgięcia kręgosłupa

szyjnego, część wypukła ulega wydłużeniu o

szyjnego, część wypukła ulega wydłużeniu o

6 mm, a wklęsła skróceniu również o 6 mm.

6 mm, a wklęsła skróceniu również o 6 mm.



W wyniku bocznego zgięcia całego

W wyniku bocznego zgięcia całego

kręgosłupa, szlak mostowo-rdzeniowy

kręgosłupa, szlak mostowo-rdzeniowy

ulegnie przemieszczeniu o kilka milimetrów

ulegnie przemieszczeniu o kilka milimetrów

dogłowowo w obrębie piersiowego odcinka

dogłowowo w obrębie piersiowego odcinka

kanału kręgowego.

kanału kręgowego.



Boczne zgięcie dowolnego odcinka kręgosłupa

Boczne zgięcie dowolnego odcinka kręgosłupa

( skolioza) nasila ryzyko ubytków neurologicznych

( skolioza) nasila ryzyko ubytków neurologicznych

( np..wklinowanie się krążka międzykręgowego)

( np..wklinowanie się krążka międzykręgowego)

Wpływ pozycji i ruchów kończyn na
tkankę nerwową

(Butler, Smith))



W wyniku ruchów kończyn dolnych, poprzez

W wyniku ruchów kończyn dolnych, poprzez

nerwy kulszowe, może dochodzić do obciążeń w

nerwy kulszowe, może dochodzić do obciążeń w

obrębie lędźwiowych korzeni nerwowych, a

obrębie lędźwiowych korzeni nerwowych, a

przez to na oponę twardą odcinka lędźwiowego

przez to na oponę twardą odcinka lędźwiowego

i rdzeń kręgowy.

i rdzeń kręgowy.



Przy objawie Laseque’a – zgięcie stawu

Przy objawie Laseque’a – zgięcie stawu

biodrowego, wyprost kolanowego, zgięcie

biodrowego, wyprost kolanowego, zgięcie

grzbietowe stopy rozciągnięcie

grzbietowe stopy rozciągnięcie

n.piszczelowego i kulszowego wzrostu

n.piszczelowego i kulszowego wzrostu

napięcia w obrębie pnia lędźwiowo-krzyżowego

napięcia w obrębie pnia lędźwiowo-krzyżowego



Pień lędźwiowo-kulszowy ulega przemieszczeniu w dół o 4 mm.

Pień lędźwiowo-kulszowy ulega przemieszczeniu w dół o 4 mm.

( połowa to rozciągnięcie nn.obwodowych a druga połowa -

( połowa to rozciągnięcie nn.obwodowych a druga połowa -

rozciągnięcie rdzenia kręgowego.

rozciągnięcie rdzenia kręgowego.

c.d.



Wyprostowanie stawu kolanowego powoduje napięcie

Wyprostowanie stawu kolanowego powoduje napięcie

m.podkolanowego i dalej zgięcie w odcinku lędźwiowym

m.podkolanowego i dalej zgięcie w odcinku lędźwiowym

kręgosłupa.

kręgosłupa.



Uniesienie kończyny dolnej ku górze powoduje

Uniesienie kończyny dolnej ku górze powoduje

pociąganie korzeni nerwowych dalej do otworów

pociąganie korzeni nerwowych dalej do otworów

międzykręgowych.

międzykręgowych.



Korzeń S1- może przemieszczać się do 1 cm.

Korzeń S1- może przemieszczać się do 1 cm.

Przemieszczenie to zmniejsza się w kierunku dogłowoym

Przemieszczenie to zmniejsza się w kierunku dogłowoym

i na poziomie L3 nie występuje.

i na poziomie L3 nie występuje.



Pociąganie występuje w czasie pierwszych 15st.ruchu

Pociąganie występuje w czasie pierwszych 15st.ruchu

kończyn dolnych, a w miarę zwiększania napięcia

kończyn dolnych, a w miarę zwiększania napięcia

poprzeczne pociąganie korzeni nerwowych po tej stronie

poprzeczne pociąganie korzeni nerwowych po tej stronie

jest przenoszone na korzenie po stronie przeciwnej. Siła

jest przenoszone na korzenie po stronie przeciwnej. Siła

poprzeczna powoduje przemieszczenie korzenia po

poprzeczna powoduje przemieszczenie korzenia po

stronie przeciwnej przyśrodkowo do środka kanału

stronie przeciwnej przyśrodkowo do środka kanału

kręgowego.

kręgowego.

Osiowa rotacja kończyny dolnej
i stawu biodrowego

( Breig, Troup)



Rotacja przyśrodkowa stawu biodrowego

Rotacja przyśrodkowa stawu biodrowego

powoduje zwiększenie napięcia

powoduje zwiększenie napięcia

spoczynkowego splotu krzyżowego, ulega

spoczynkowego splotu krzyżowego, ulega

pociąganiu splot krzyżowy i lędźwiowy do 1

pociąganiu splot krzyżowy i lędźwiowy do 1

cm.

cm.



Rotacja miednicy może doprowadzać do

Rotacja miednicy może doprowadzać do

obciążeń z rozciągania działających na splot

obciążeń z rozciągania działających na splot

krzyżowy i lędźwiowy odcinek rdzenia

krzyżowy i lędźwiowy odcinek rdzenia

kręgowego , a przemieszczenie może sięgać

kręgowego , a przemieszczenie może sięgać

1 cm.

1 cm.

Ruchy kończyn górnych



Do uszkodzenia splotu ramiennego z

Do uszkodzenia splotu ramiennego z

pociągania może dojść:

pociągania może dojść:



- uderzenia w bark

- uderzenia w bark



- upadku na wyciągniętą kończynę

- upadku na wyciągniętą kończynę

górną

górną



- bezpośredniego pociągania kończyny

- bezpośredniego pociągania kończyny

górnej

górnej

WNIOSKI



1. Wyprostowanie kręgosłupa, zwłaszcza

1. Wyprostowanie kręgosłupa, zwłaszcza

odcinka szyjnego i lędźwiowego, prowadzi

odcinka szyjnego i lędźwiowego, prowadzi

do relaksacji ( zmniejszenia napięcia) w

do relaksacji ( zmniejszenia napięcia) w

obrębie struktur ośrodkowego układu

obrębie struktur ośrodkowego układu

nerwowego

nerwowego



2. Zgięcie któregoś z odcinków kręgosłupa

2. Zgięcie któregoś z odcinków kręgosłupa

może prowadzić do osiowego napięcia, a

może prowadzić do osiowego napięcia, a

przez to do podłużnego naprężenia całego

przez to do podłużnego naprężenia całego

rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych.

rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych.



3.Boczne zgięcie kręgosłupa prowadzi do

3.Boczne zgięcie kręgosłupa prowadzi do

relaksacji tej samej strony szlaku mostowo-

relaksacji tej samej strony szlaku mostowo-

rdzeniowego i do naprężeń oraz obciążeń z

rdzeniowego i do naprężeń oraz obciążeń z

pociągania po stronie przeciwnej.

pociągania po stronie przeciwnej.

c.d.



4.Osiowa rotacja kręgosłupa nie powoduje

4.Osiowa rotacja kręgosłupa nie powoduje

wydłużenia kanału kręgowego, przyczynia się

wydłużenia kanału kręgowego, przyczynia się

natomiast do napięcia korzeni nerwowych i

natomiast do napięcia korzeni nerwowych i

nerwów czaszkowych po stronie przeciwnej.

nerwów czaszkowych po stronie przeciwnej.



5. Rotacja stawu biodrowego do wewnątrz i

5. Rotacja stawu biodrowego do wewnątrz i

osiowa rotacja miednicy względem

osiowa rotacja miednicy względem

ufiksowanych stóp w pozycji stojącej

ufiksowanych stóp w pozycji stojącej

prowadzi do podłużnego przeciążenia w

prowadzi do podłużnego przeciążenia w

obrębie splotu krzyżowego i lędźwiowego

obrębie splotu krzyżowego i lędźwiowego

odcinka rdzenia krzyżowego po tej samej

odcinka rdzenia krzyżowego po tej samej

stronie. Wyprostowanie miednicy spowoduje

stronie. Wyprostowanie miednicy spowoduje

pociągnięcie

pociągnięcie

Następstwa naprężeń rdzenia
kręgowego



Zmienione ustawienie kręgosłupa,

Zmienione ustawienie kręgosłupa,

nieprawidłowa rotacja i

nieprawidłowa rotacja i

przemieszczenie przy zmianie pozycji

przemieszczenie przy zmianie pozycji

zwiększają szybkość tworzenia kości i

zwiększają szybkość tworzenia kości i

mogą prowadzić do wytworzenia

mogą prowadzić do wytworzenia

osteofitów oraz wczesnego

osteofitów oraz wczesnego

zwyrodnienia krążków.

zwyrodnienia krążków.

Unaczynienie rdzenia
kręgowego



Rdzeń kręgowy wymaga dużej ilości

Rdzeń kręgowy wymaga dużej ilości

energii, nawet w spoczynku, która jest

energii, nawet w spoczynku, która jest

wymagana dla;

wymagana dla;



- komórkowej biosyntezy i metabolizmu

- komórkowej biosyntezy i metabolizmu

neuroprzekaźników

neuroprzekaźników



- utrzymania czynności pomp jonowych i

- utrzymania czynności pomp jonowych i

transportu aksonalnego.

transportu aksonalnego.



OUN jest zaopatrywany za pośrednictwem

OUN jest zaopatrywany za pośrednictwem

własnego systemu unaczynienia oraz

własnego systemu unaczynienia oraz

popzrez dyfuzję z płynu mózgowo-

popzrez dyfuzję z płynu mózgowo-

rdzeniowego.

rdzeniowego.

c.d.



Unaczynienie rdzenia:

Unaczynienie rdzenia:



- tętnica rdzeniowa

- tętnica rdzeniowa

przednia

przednia



- dwie tt.rdzeniowe

- dwie tt.rdzeniowe

tylne

tylne



-sploty poprzeczne

-sploty poprzeczne

lub okalające oponę

lub okalające oponę

miękką

miękką



- tt. Środkowych

- tt. Środkowych



Unaczynienie korzeni

Unaczynienie korzeni

nerwowych :

nerwowych :



- tt.rdzeniowe

- tt.rdzeniowe

przednie i tylne

przednie i tylne



- tt.korzeniowe

- tt.korzeniowe

przednie i tylne

przednie i tylne

c.d.



W rdzeniu kręgowym występują przestrzenie

W rdzeniu kręgowym występują przestrzenie

okołonaczyniowe w formie sieci o kształcie

okołonaczyniowe w formie sieci o kształcie

rombu, które funkcjonują jako rdzeniowe

rombu, które funkcjonują jako rdzeniowe

naczynia limfatyczne. Doprowadzają i

naczynia limfatyczne. Doprowadzają i

odprowadzają one płyn mózgowo-rdzeniowy z

odprowadzają one płyn mózgowo-rdzeniowy z

tkanki rdzenia kręgowego.

tkanki rdzenia kręgowego.



Odkształcenia rdzenia kręgowego ( na skutek

Odkształcenia rdzenia kręgowego ( na skutek

wydłużania i skracania kanału kręgowego)

wydłużania i skracania kanału kręgowego)

działają jak pompa powodujące przepływ płynu.

działają jak pompa powodujące przepływ płynu.



Ruchy kręgosłupa biora udział w

Ruchy kręgosłupa biora udział w

transportowaniu tlenu i bogatego w substancje

transportowaniu tlenu i bogatego w substancje

odżywcze płynu mózgowo-rdzeniowego wokół

odżywcze płynu mózgowo-rdzeniowego wokół

składników komórkowych, a także w usuwaniu

składników komórkowych, a także w usuwaniu

produktów przemiany materii.

produktów przemiany materii.

Naczynia krwionośne a
odkształcenia przestrzeni
mózgowo-rdzeniowych



Zmniejszenie pola

Zmniejszenie pola

powierzchni

powierzchni

przekroju

przekroju

poprzecznego, które

poprzecznego, które

pod wpływem zgięcia

pod wpływem zgięcia

wpływa na naczynia.

wpływa na naczynia.



Wraz z narastaniem

Wraz z narastaniem

napięcia

napięcia

wynikającego z coraz

wynikającego z coraz

większego zgięcia ,

większego zgięcia ,

może dojść do

może dojść do

całkowitego

całkowitego

zamknięcia naczyń

zamknięcia naczyń

oponowych

oponowych

Efekt POISSON’A



- dotyczy bezpośrednio biomechaniki rdzenia

- dotyczy bezpośrednio biomechaniki rdzenia

kręgowego podczas zginania/prostowania. W

kręgowego podczas zginania/prostowania. W

czasie gdy rdzeń jest rozluźniony, posiada

czasie gdy rdzeń jest rozluźniony, posiada

większy przekrój poprzeczny. Podczas

większy przekrój poprzeczny. Podczas

napinania, wymiar przednio-tylny zmniejsza

napinania, wymiar przednio-tylny zmniejsza

się.

się.



Tętnice i żyły korzeniowe oraz rdzeniowe,

Tętnice i żyły korzeniowe oraz rdzeniowe,

wraz ze zwiększeniem się długości kanału

wraz ze zwiększeniem się długości kanału

kręgowego zostają poddane napięciu, zwężają

kręgowego zostają poddane napięciu, zwężają

się, a podczas wyprostu drogi mostowo-

się, a podczas wyprostu drogi mostowo-

rdzeniowej napięcie naczyń obniża się.

rdzeniowej napięcie naczyń obniża się.

c.d.



Największa część fali „tętna” płynu

Największa część fali „tętna” płynu

mózgowo-rdzeniowego pochodzi z

mózgowo-rdzeniowego pochodzi z

pulsacji tętnic i żył zaopatrujących rdzeń

pulsacji tętnic i żył zaopatrujących rdzeń

i kanał kręgowy.

i kanał kręgowy.



Przy utrzymaniu nieprawidłowego

Przy utrzymaniu nieprawidłowego

ułożenia ( np,. kyfoza kręgosłupa

ułożenia ( np,. kyfoza kręgosłupa

szyjnego i lędźwiowego, nadmierna

szyjnego i lędźwiowego, nadmierna

kyfoza piersiowa) w wyniku niemożności

kyfoza piersiowa) w wyniku niemożności

rozluźnienia tkanki rdzenia, dochodzi do

rozluźnienia tkanki rdzenia, dochodzi do

upośledzenia fizjologicznej czynności

upośledzenia fizjologicznej czynności

pompującej.

pompującej.

c.d



Zmieniające się ciśnienie płynu mózgowo-

Zmieniające się ciśnienie płynu mózgowo-

rdzeniowego wpływa na przepływ krwi w rdzeniu.

rdzeniowego wpływa na przepływ krwi w rdzeniu.



Zwiększenie ciśnienia płynu m-rdz. O 15mmHg i o

Zwiększenie ciśnienia płynu m-rdz. O 15mmHg i o

35 mmHg spowodowało zmniejszenie

35 mmHg spowodowało zmniejszenie

rdzeniowego przepływu krwi odpowiednio o 25 i

rdzeniowego przepływu krwi odpowiednio o 25 i

40%

40%



Onerwie, które posiadają nn.obwodowe , a nie

Onerwie, które posiadają nn.obwodowe , a nie

występuję w OUN,przejmuje zasadnicze

występuję w OUN,przejmuje zasadnicze

obciążenia.

obciążenia.



Powoduje to, iż mniejsze naprężenia mogą w

Powoduje to, iż mniejsze naprężenia mogą w

większym stopniu niekorzystnie wpłynąć na OUN

większym stopniu niekorzystnie wpłynąć na OUN

w porównaniu do obwodowego.

w porównaniu do obwodowego.

Zmiany postawy a upośledzenie
czynności neuronów

(Breig)



Przedłużone deformacje pozycyjne ( np..kyfoza

Przedłużone deformacje pozycyjne ( np..kyfoza

szyjna) mogą powodować taka samą dysfunkcję

szyjna) mogą powodować taka samą dysfunkcję

neuronalna, jak występująca podczas

neuronalna, jak występująca podczas

zastosowania narzędzi chirurgicznych

zastosowania narzędzi chirurgicznych

rozciągających kręgosłup, rdzeń kręgów lub w

rozciągających kręgosłup, rdzeń kręgów lub w

przypadku zespołu uwięźnięcia rdzenia.

przypadku zespołu uwięźnięcia rdzenia.



Nieważkość powoduje u astronautów wydłużenie

Nieważkość powoduje u astronautów wydłużenie

kręgosłupa o 7 cm. Jako wynik wyprostowania

kręgosłupa o 7 cm. Jako wynik wyprostowania

krzywizn oraz pogrubienia krążka

krzywizn oraz pogrubienia krążka

międzykręgowego. & cm jest maksymalnym

międzykręgowego. & cm jest maksymalnym

zakresem wydłużania się rdzenia kręgowego w

zakresem wydłużania się rdzenia kręgowego w

czasie zginania kręgosłupa.

czasie zginania kręgosłupa.

Ciśnienie wewnątrzrdzeniowe



W wyproście i pozycji neutralnej brak

W wyproście i pozycji neutralnej brak

zmian ciśnienia, w zgięciu wzrasta o 16

zmian ciśnienia, w zgięciu wzrasta o 16

mmHg.i wynika z rozciągnięcia rdzenia.

mmHg.i wynika z rozciągnięcia rdzenia.



Ciśnienie wewntrzrdzeniowe wywołane

Ciśnienie wewntrzrdzeniowe wywołane

jest kombinacją 2 lub więcej sił:

jest kombinacją 2 lub więcej sił:



Podłużnej, powodującej

Podłużnej, powodującej

wydłużenie/naciąganie rdzenia oraz

wydłużenie/naciąganie rdzenia oraz

poprzecznej siły ściskającej

poprzecznej siły ściskającej

( powodującej występowanie kombinacji

( powodującej występowanie kombinacji

trzech rodzajów naprężeń) działającej

trzech rodzajów naprężeń) działającej

na rdzeń od przodu.

na rdzeń od przodu.

c.d.



Siły ścinające powstałe

Siły ścinające powstałe

przez kontakt rdzenia

przez kontakt rdzenia

z tylną częścią trzonu

z tylną częścią trzonu

kręgu.

kręgu.

Przeprowadzono próby

Przeprowadzono próby

mające na celu

mające na celu

oddzielenie efektów

oddzielenie efektów

każdej z tych

każdej z tych

sił( podłużna i

sił( podłużna i

poprzeczna) tak, aby

poprzeczna) tak, aby

określić ich

określić ich

indywidualny udział w

indywidualny udział w

całkowitym wzroście

całkowitym wzroście

ciśnienia w obrębie

ciśnienia w obrębie

rdzenia kręgowego.

rdzenia kręgowego.

Obciążenie osiowe



Osiowe obciążenia naciągające

Osiowe obciążenia naciągające

powodują zmniejszenie pola

powodują zmniejszenie pola

przekroju poprzecznego rdzenia

przekroju poprzecznego rdzenia

kręgowego, wywołują jednolicie

kręgowego, wywołują jednolicie

rozłożone naprężenia rozciągające

rozłożone naprężenia rozciągające

w całym rdzeniu.W czasie

w całym rdzeniu.W czasie

wydłużania powstają siły ścinające

wydłużania powstają siły ścinające

skierowane do środka oraz

skierowane do środka oraz

prostopadle do ścian rdzenia _

prostopadle do ścian rdzenia _

efekt POISSONA

efekt POISSONA

Obrysy naprężeń na przekroju poprzecznym
rdzenia w przypadku osiowego rozciągania,
zgięcia oraz ucisku od przodu ( obciążenie
poprzeczne).

Obciążenie poprzeczne



Jest spowodowane przednim przemieszczeniem

Jest spowodowane przednim przemieszczeniem

rdzenia i kolizją z osteofitami podczas pogłębiania

rdzenia i kolizją z osteofitami podczas pogłębiania

zgięcia. Zależy od specyficznego ułożenia kanału

zgięcia. Zależy od specyficznego ułożenia kanału

kręgowego ( kyfozy szyjna i lędźwiowa, lub u osób

kręgowego ( kyfozy szyjna i lędźwiowa, lub u osób

po urazach typu smagnięciem biczem). Kolizja ze

po urazach typu smagnięciem biczem). Kolizja ze

ścianą kanału występuje zazwyczaj na szczycie tej

ścianą kanału występuje zazwyczaj na szczycie tej

zmienionej konfiguracji krzywizny, wraz z

zmienionej konfiguracji krzywizny, wraz z

zajęciem sąsiednich poziomów.Obciążenia

zajęciem sąsiednich poziomów.Obciążenia

poprzeczne działają prostopadle do długiej osi

poprzeczne działają prostopadle do długiej osi

rdzenia. Nasilenie obciążeń poprzecznych zależy

rdzenia. Nasilenie obciążeń poprzecznych zależy

od stopnia zgięcia powstałego w każdym osobnym

od stopnia zgięcia powstałego w każdym osobnym

segmencie oraz od wielkości protruzji kanału.

segmencie oraz od wielkości protruzji kanału.

siły mające udział w powstaniu
obciążeń poprzecznych



Reid obliczył, że przy

Reid obliczył, że przy

trzymilimetrowej

trzymilimetrowej

protruzji w obręb

protruzji w obręb

przedniej części kanału

przedniej części kanału

kręgowego ( krążek

kręgowego ( krążek

międzykręgowy,osteofit,k

międzykręgowy,osteofit,k

ręgozmyk

ręgozmyk

tylny,skostniałe więzadło

tylny,skostniałe więzadło

podłużne tylne) siła

podłużne tylne) siła

oddziaływania między

oddziaływania między

rdzeniem kręgowym a

rdzeniem kręgowym a

elementem wywołującym

elementem wywołującym

kolizję wynosiła w czasie

kolizję wynosiła w czasie

zgięcia 30-40m psi i

zgięcia 30-40m psi i

zwiększa ona ciśnienie

zwiększa ona ciśnienie

wewnątrzrdzeniowe.

wewnątrzrdzeniowe.

skręcanie



Skręcenie wywołuje

Skręcenie wywołuje

naprężenia ścinające przednio-

naprężenia ścinające przednio-

tylne na przekroju

tylne na przekroju

poprzecznym, które mają

poprzecznym, które mają

największą wartość na

największą wartość na

obwodzie rdzenia kręgowego i

obwodzie rdzenia kręgowego i

zmniejszają się w kierunku

zmniejszają się w kierunku

środka

środka

Obciążenia poprzeczne a
neuropatologia



Zmiany zwyrodnieniowe lub patologiczne

Zmiany zwyrodnieniowe lub patologiczne

znajdujące się w części przedniej kanału lub jego

znajdujące się w części przedniej kanału lub jego

pobliżu wyraźnie nakładają się na istniejący już

pobliżu wyraźnie nakładają się na istniejący już

stan zmniejszonych możliwości i upośledzonej

stan zmniejszonych możliwości i upośledzonej

funkcji, którego powodem jest napięcie w rdzeniu

funkcji, którego powodem jest napięcie w rdzeniu

kręgowym powstałe w wyniku nieprawidłowego

kręgowym powstałe w wyniku nieprawidłowego

ułożenia. Występowanie poprzecznej składowej

ułożenia. Występowanie poprzecznej składowej

siły może być następstwem wielu stanów:

siły może być następstwem wielu stanów:

przepukliny jądra miażdżystego, guza, wyrośli

przepukliny jądra miażdżystego, guza, wyrośli

kostnych, przerostu lub skostnienia więzadła

kostnych, przerostu lub skostnienia więzadła

podłużnego tylnego. Wykazano, że przednia część

podłużnego tylnego. Wykazano, że przednia część

opony twardej może zostać zniekształcona przez

opony twardej może zostać zniekształcona przez

protruzję o 8-10mm, zanim dojdzie do

protruzję o 8-10mm, zanim dojdzie do

przemieszczenia tylnej ściany. Dlatego

przemieszczenia tylnej ściany. Dlatego

laminektomia w takim stopniu nie jest zalecana.

laminektomia w takim stopniu nie jest zalecana.

Prawidłowe i ścinające naprężenia w
połączeniu z dodatkowym obciążeniem
rdzenia

c.d.



Napięcia i odkształcenia tkanki nerwowej z

Napięcia i odkształcenia tkanki nerwowej z

towarzyszącym zaburzonym transportem

towarzyszącym zaburzonym transportem

tlenu może powodować postępujące podłużne

tlenu może powodować postępujące podłużne

uszkodzenie i zwyrodnienie komórek. Może

uszkodzenie i zwyrodnienie komórek. Może

być przyczyna wielu procesów chorobowych:

być przyczyna wielu procesów chorobowych:

zrosty około rdzeniowe,nadtwardówkowe i

zrosty około rdzeniowe,nadtwardówkowe i

podpajęczynówkowe, stwardnienie boczne

podpajęczynówkowe, stwardnienie boczne

zanikowe, nietrzymanie moczu, dziecięce

zanikowe, nietrzymanie moczu, dziecięce

porażenie mózgowe, wewnątrzrdzenowe

porażenie mózgowe, wewnątrzrdzenowe

nowotwory oraz jamistość rdzenia,porażenie

nowotwory oraz jamistość rdzenia,porażenie

kończyn dolnych i czterokończynowe.

kończyn dolnych i czterokończynowe.



Braig i Burgerman – spondyloza kręgosłupa a

Braig i Burgerman – spondyloza kręgosłupa a

stwardnienie rozsiane

stwardnienie rozsiane

W N I O S E K



Dodatkowo do działania objawowego, procedury

Dodatkowo do działania objawowego, procedury

rehabilitacyjne i chirurgiczne powinny

rehabilitacyjne i chirurgiczne powinny

doprowadzić do odzyskania poprawnej postawy

doprowadzić do odzyskania poprawnej postawy

w rzucie przednio-tylnym i bocznym.

w rzucie przednio-tylnym i bocznym.



W projekcji bocznej powinna zostać przywrócona

W projekcji bocznej powinna zostać przywrócona

lordoza odcinka szyjnego i lędźwiowego na tyle

lordoza odcinka szyjnego i lędźwiowego na tyle

blisko prawidlowego ułożenia, na ile to jest

blisko prawidlowego ułożenia, na ile to jest

możliwe: łuk wycięty z koła w kręgosłupie

możliwe: łuk wycięty z koła w kręgosłupie

szyjnym i eliptyczny kształt ze zwiększającą się

szyjnym i eliptyczny kształt ze zwiększającą się

dystalnie krzywizną w kręgosłupie lędźwiowym.

dystalnie krzywizną w kręgosłupie lędźwiowym.



Może to znacząco poprawić wyniki leczenia

Może to znacząco poprawić wyniki leczenia

pacjentów z szerokim wachlarzem schorzeń

pacjentów z szerokim wachlarzem schorzeń

neurologicznych.

neurologicznych.