Reakcje obronne na

Reakcje obronne na

stres

stres

Wśród społeczeństwa istnieją dwie

Wśród społeczeństwa istnieją dwie

strategie radzenia sobie z sytuacjami

strategie radzenia sobie z sytuacjami

frustracji.

frustracji.

Według

Według

T.M. Newcomba

T.M. Newcomba

dzielimy je na:

dzielimy je na:

•

działania ukierunkowane na osiągnięcie

działania ukierunkowane na osiągnięcie

celu przez pokonanie przeszkody

celu przez pokonanie przeszkody

•

działania ukierunkowane na przeszkodę,

działania ukierunkowane na przeszkodę,

zmierzające do zapewnienia sobie

zmierzające do zapewnienia sobie

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

•

Reakcje obronne

Reakcje obronne

to zachowania

to zachowania

ukierunkowane na przeszkodę,

ukierunkowane na przeszkodę,

rozładowanie napięcia emocjonalnego,

rozładowanie napięcia emocjonalnego,

które jest dominującym przeżyciem

które jest dominującym przeżyciem

psychicznym w stanie frustracji.

psychicznym w stanie frustracji.

Wyróżniamy 4 rodzaje reakcji obronnych:

Wyróżniamy 4 rodzaje reakcji obronnych:

•

Agresja

Agresja

•

Fiksacja

Fiksacja

•

Regresja

Regresja

•

Ucieczka

Ucieczka

Opis poszczególnych reakcji

Opis poszczególnych reakcji

obronnych:

obronnych:

•

Reakcje Agresywne-

Reakcje Agresywne-

stają się tym silniejsze, im większa

stają się tym silniejsze, im większa

motywacja do osiągania celu oraz im większa przeszkoda

motywacja do osiągania celu oraz im większa przeszkoda

jaka stoi na drodze do osiągnięcia celu. Występują w

jaka stoi na drodze do osiągnięcia celu. Występują w

postaci ataku fizycznego bądź słownego. Agresja może

postaci ataku fizycznego bądź słownego. Agresja może

przybrać formę jawną lub, gdy nie jest społecznie

przybrać formę jawną lub, gdy nie jest społecznie

akceptowana, formę ukrytą. Osoba przejawiająca agresję

akceptowana, formę ukrytą. Osoba przejawiająca agresję

wobec innej osoby może przenieść działania agresywne na

wobec innej osoby może przenieść działania agresywne na

osoby trzecie. Takie zjawisko określane jest jako

osoby trzecie. Takie zjawisko określane jest jako

Przemieszczanie się agresji.

Przemieszczanie się agresji.

Choroba jest sytuacją frustrującą. Bardzo często mówi się

Choroba jest sytuacją frustrującą. Bardzo często mówi się

o znęcaniu psychicznym bądź fizycznym na pacjencie. Jest

o znęcaniu psychicznym bądź fizycznym na pacjencie. Jest

to przykład ukrytej agresji.

to przykład ukrytej agresji.

•

Fiksacja

Fiksacja

- czyli uporczywe wykonywanie tych samych

- czyli uporczywe wykonywanie tych samych

czynności, nie przynoszące spodziewanych efektów. Polega

czynności, nie przynoszące spodziewanych efektów. Polega

na usztywnieniu zachowania bez poszukiwania nowych

na usztywnieniu zachowania bez poszukiwania nowych

rozwiązań; to kurczowe trzymanie się wyuczonych

rozwiązań; to kurczowe trzymanie się wyuczonych

mechanizmów przystosowania (myśli i zachowań), dzięki

mechanizmów przystosowania (myśli i zachowań), dzięki

czemu nie dopuszcza się myśli, które mogłyby spowodować

czemu nie dopuszcza się myśli, które mogłyby spowodować

frustrację. Daje to krótkotrwały zysk psychologiczny w

frustrację. Daje to krótkotrwały zysk psychologiczny w

postaci zmniejszenia napięcia (co jest podstawowym

postaci zmniejszenia napięcia (co jest podstawowym

zadaniem mechanizmów obronnych), jeśli zagrożenie minie,

zadaniem mechanizmów obronnych), jeśli zagrożenie minie,

ale uniemożliwia przystosowanie się do niego. Mechanizmy

ale uniemożliwia przystosowanie się do niego. Mechanizmy

psychologiczne występowania takich form zachowania nie są

psychologiczne występowania takich form zachowania nie są

nam do końca znane.

nam do końca znane.

Przykład:

Przykład:

-Na rozmowie kwalifikacyjnej lub gdy nie wiem co

-Na rozmowie kwalifikacyjnej lub gdy nie wiem co

odpowiedzieć na egzaminie, powtarzam ciągle tę samą frazę.

odpowiedzieć na egzaminie, powtarzam ciągle tę samą frazę.

-Gdy jestem zmęczony, zdenerwowany lub smutny, włączam

-Gdy jestem zmęczony, zdenerwowany lub smutny, włączam

telewizor i przeskakuję bezmyślnie z kanału na kanał.

telewizor i przeskakuję bezmyślnie z kanału na kanał.

•

Regresja-

Regresja-

cofanie się do pierwotnych, wcześniej

cofanie się do pierwotnych, wcześniej

opanowanych form zachowania. U dzieci może to być

opanowanych form zachowania. U dzieci może to być

moczenie nocne. U dorosłych- zachowania dziecinne.

moczenie nocne. U dorosłych- zachowania dziecinne.

Przykład:

Przykład:

-Student płacze, wdaje się w bójkę, niszczy swoją

-Student płacze, wdaje się w bójkę, niszczy swoją

własność, ubiera się dziecinnie, dziecinny w mowie.

własność, ubiera się dziecinnie, dziecinny w mowie.

Przyczyny takiego zachowania są różnie

Przyczyny takiego zachowania są różnie

interpretowane

interpretowane

:

:

- jest to powrót do dobrze wyuczonych form

- jest to powrót do dobrze wyuczonych form

zachowania

zachowania

- jest to jakby powrót do okresu dzieciństwa, okresu

- jest to jakby powrót do okresu dzieciństwa, okresu

bezpieczeństwa i akceptacji emocjonalnej przez

bezpieczeństwa i akceptacji emocjonalnej przez

osoby znaczące.

osoby znaczące.

•

Ucieczka-

Ucieczka-

występuje, gdy sytuacja

występuje, gdy sytuacja

frustracyjna wzbudza lęk.

frustracyjna wzbudza lęk.

•

* Ucieczka o charakterze

* Ucieczka o charakterze

psychologicznym

psychologicznym

- osoba w stanie

- osoba w stanie

frustracji ,,odcina” się od całej

frustracji ,,odcina” się od całej

sytuacji , może to być również

sytuacji , może to być również

ucieczka o charakterze fizycznym.

ucieczka o charakterze fizycznym.

•

Formą ucieczki psychologicznej jest

Formą ucieczki psychologicznej jest

Rezygnacja.

Rezygnacja.

Rozpoznaj rodzaje

Rozpoznaj rodzaje

reakcji obronnych

reakcji obronnych

przedstawionych na

przedstawionych na

ilustracjach.

ilustracjach.

Odpowiedzi:

Odpowiedzi:

Ilustracja nr I – Regresja

Ilustracja nr I – Regresja

Ilustracja nr II- Agresja

Ilustracja nr II- Agresja

Ilustracja nr III- Ucieczka

Ilustracja nr III- Ucieczka

Ilustracja nr IV- Fiksacja

Ilustracja nr IV- Fiksacja

Pracę wykonały:

Pracę wykonały:

Aleksandra Wołosiuk

Aleksandra Wołosiuk

Edyta Jabłonowska

Edyta Jabłonowska