Zdolności poznawcze
człowieka zmieniają się
radykalnie w okresie od
narodzin do wieku
młodzieńczego.
Obserwuje się przejście od
jednostronnego sposobu myślenia
związanego z czynnościami na
przedmiotach,
poprzez odwracalne operacje
umysłowe na reprezentacjach
konkretnych przedmiotów i zdarzeń
do myślenia abstrakcyjnego i
hipotetyczno-dedukcyjnego.
Asymilacja:
proces poznawczy dzięki
któremu nowe treści percepcyjne,
motoryczne czy pojęciowe są włączane
do istniejących schematów lub wzorów
zachowania.
Asymilacja wpływa na rozbudowę
schematu, nie zmieniając go.
Gdy nie jest możliwa adaptacja poprzez
asymilację dochodzi do stanu
zakłócenia równowagi, który prowadzi
do akomodacji.
Tak więc rozwój oznacza ciągle
powtarzający się cykl stanu równowagi
i nierównowagi, przy czym
przywrócenie równowagi jest
równoznaczne z osiągnięciem wyższego
poziomu rozwoju.
I.OKRES SENSORYCZNO-
MOTORYCZNY
II.OKRES PRZEDOPERACYJNY
III.OKRES OPERACJI
KONKRETNYCH
IV.OKRES OPERACJI
FORMALNYCH
Współdziałanie zmysłów i motoryki. W
tym okresie dziecko myśli głównie przez
własne działania. Jest ono ograniczone
do odkrywania świata za pomocą
manipulowania przedmiotami.
Po pewnym czasie pojawia się
koordynacja między ruchem
wykonywanym przez dziecko a
spostrzeżeniem tego ruchu.
Zachowanie przestaje być przypadkowe i
stopniowo staje się coraz bardziej
celowe.
Dziecko zaczyna posługiwać się wewnętrzną
reprezentacją otaczającego świata.
Potrafi po raz pierwszy przewidzieć bieg
zdarzeń, nie wykonując równocześnie
rzeczywistych czynności.
Uczy się również odpowiadać na pytanie: Co
będzie, jeśli?
„Operacje”- to umysłowe odzwierciedlanie różnych
działań, które prowadzą do stwierdzenia:” jeżeli
zrobię to i to, to stanie się to”.
Piaget opisał następujące operacje konkretne:
dodawanie logiczne
- klasyfikowanie, tak, że
możliwe jest łączenie kilku klas w większą
odwracalność
- możliwość anulowania operacji
przez operację przeciwną
łączność
- możliwe jest dodawanie klas w różnym
porządku w różnej kolejności
tożsamość
- dochodzi do rozumienia, że ilość nie
zmienia się tak długo jak nie zostanie dodana lub
odjęta od niej jakaś wartość.
Dziecko nabywa zdolność do rozumowania
abstrakcyjnego. To abstrakcyjne myślenie
Piaget nazywa formalnym: powstaje ono w
umyśle samoistnie, bez konkretnych
wyobrażeń, a tylko na podstawie operacji
formalnych.
Rozwój człowieka po adolescencji polega na
konsolidowaniu i stabilizowaniu formalnych
sposobów rozumowania logicznego lub
wyrównywaniu ewentualnych opóźnień
rozwojowych spowodowanych czynnikami
biologicznymi i lub socjokulturowymi.
Wiedza jest nabywana poprzez eksplorację i
samodzielne jej konstruowanie w umyśle.
Dotyczy to wiedzy z wszystkich dziedzin.
Zgodnie z tym Nauczyciel powinien więc tak
organizować sytuację, aby uczniowie
musieli przejawiać własną aktywność.
Przy czym w uczeniu się bardzo ważną rolę
pełnią interakcje społeczne i współpraca.
Nauczanie musi prowadzić do
powstawania stanu braku równowagi,
ale takiego który może zostać
pokonany przez odpowiednie procesy
asymilacji lub akomodacji.
Nie może to być wyłącznie asymilacja-
taka sytuacja oznaczałaby uczenie się
wyłącznie tego, co już jest znane, ani
akomodacja- wtedy wymagania
znacznie przewyższają aktualne
możliwości działania.