Patofizjologia układ pokarmowy 2(1)

background image

Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Wydział Fizjoterapii

Patologia układu

pokarmowego

Marek Bolanowski

Katedra Podstaw Fizjoterapii

background image

Układ
pokarmowy

Wątroba

Trzustka

Przełyk

Żołądek

Dwunastnica

Jelito cienkie

Jelito grube

background image

Wątroba

Duży narząd miąższowy w torebce, 2% masy ciała, 1.5 kg

Unaczynienie: żyła wrotna i tętnica wątrobowa

Płaciki otoczone przestrzeniami wrotnymi

Miąższ = Hepatocyty (70%) + Mezenchymalne komórki układu

siateczkowo-śródbłonkowego (30%)

Metabolizm

Białek: albuminy, białka krzepnięcia, transportowe, ostrej fazy,

hormony

Lipidów: cholesterol, trójglicerydy, HDL, LDL, VLDL

Węglowodanów: glikogen, glikogenozy

Bilirubiny: katabolit hemu

Leków

Alkoholu

background image

Choroby wątroby i dróg
żółciowych

Nadciśnienie wrotne

Marskość wątroby

Cholestaza

Stłuszczenie wątroby

Alkoholowe uszkodzenie wątroby

Ostra niewydolność wątroby

Zapalenie wirusowe wątroby

Choroby autoimmunologiczne wątroby

Wrodzone choroby wątroby

background image

Nadciśnienie
wrotne

Wzrost ciśnienia w żyle wrotnej

Przedwątrobowe: zakrzep żyły wrotnej, żyły śledzionowej

Wątrobowe: marskość, zapalenie, stłuszczenie

Pozawątrobowe: zesp. Budda-Chiari, niewydolność PK
serca

Powikłania

Żylaki przełyku

Krwawienie z żylaków przełyku

Wodobrzusze

Zespól wątrobowo-nerkowy

Encefalopatia

background image

Marskość
wątroby

Nieodwracalne zmiany architektury wątroby w
końcowym etapie procesów martwiczych i
naprawczych (włóknienie, regeneracja).

Zmniejszenie masy czynnego miąższu

Upośledzenie wymiany między krwią a hepatocytami

Etiologia: zapalenie wirusowe typu B i C, alkoholizm,
choroby autoimmunologiczne i metaboliczne

Objawy: osłabienie, problemy z koncentracją uwagi,
dyspeptyczne, utrata łaknienia, zaburzenia wchłaniania,
niedożywienie, obrzęki, wodobrzusze, żółtaczka

background image

Marskość
wątroby

Powikłania

Zaburzenia krzepnięcia

Obrzęki (hipoalbuminemia)

Żółtaczka

Śpiączka wątrobowa

Świąd skóry, pajączki naczyniowe

Zaburzenia wchłaniania lipidów i witamin A, D, E, K

Zaburzenia poziomu cukru we krwi

Zespół wątrobowo-nerkowy (niewydolność nerek)

Zespół wątrobowo-płucny (hipoksemia)

Rak z komórek wątrobowych

background image

Cholestaza

Wewnątrzwątrobowa

Wewnątrzkomórkowa

Zapalna: wirusowe zapalenie wątroby, alkohol, polekowa
(indometacyna, erytromycyna, propylotiouracyl...)

Bez odczynu zapalnego: ciąża, estrogeny,

Przewodzikowa i przewodowa

Pierwotna marskość żółciowa, mukowiscydoza, włókniejące
zapalenie dróg żółciowych, reakcja odrzucania przeszczepu

Zewnątrzwątrobowa

Kamica przewodowa

Zwężenia, włókniejące zapalenia dróg żółciowych

Przewlekłe zapalenie trzustki

Rak trzustki, dróg żółciowych, brodawki Vatera

Choroby pasożytnicze

background image

Stłuszczenie
wątroby

Alkohol

Otyłość

Cukrzyca

Niedobory pokarmowe

Przewlekłe zapalenie wątroby typu C

Zespół złego wchłaniania

Żywienie pozajelitowe

Leki

Steroidy, tetracykliny, salicylany, amiodaron

background image

Alkoholowe uszkodzenie
wątroby

Wątroba jest głównym miejscem metabolizmu alkoholu

Dehydrogenaza alkoholowa, P450 (CYP2E1), katalaza

Toksyczność:

aldehydu octowego

obecność stresu oksydacyjnego, mechanizmów
immunologicznych

endotoksemia

Postacie choroby:

Stłuszczenie wątroby

Alkoholowe zapalenie wątroby

Marskość alkoholowa

background image

Ostra niewydolność
wątroby

Zespół objawów będących konsekwencją uszkodzenia
większości funkcji wątroby u osoby dotychczas zdrowej.

Prowadzi do: encefalopatii, śpiączki, obrzęku mózgu,
zgonu.

Podłożem jest martwica hepatocytów

Przyczyny:

Ostre zapalenie wątroby (

wirusy

)

Toksyczne zapalenie wątroby (leki, grzyby –

muchomor

sromotnikowy

, rozpuszczalniki organiczne)

Zaostrzenie przewlekłych chorób wątroby

Inne: nowotwory, stłuszczenie, naczyniopochodne...

background image

Zapalenie wirusowe
wątroby

Ostre zapalenie

Okres prodromalny, objawy rzekomogrypowe

Żółtaczka

Przewlekłe zapalenie

Bez objawów, astenia, dyskomfort, dyspepsja

Zwiększona aktywność enzymów przez 4-6 m-cy

Wirus A

Wirus B

Wirus C

background image

Choroby autoimmunologiczne
wątroby

Istotą jest utrata zdolności odróżniania przez komórki
immunokompetentne własnych od obcych antygenów.

Wysokie miano autoprzeciwciał i IgG.

Pierwotna marskość żółciowa

Pierwotne włókniejące zapalenie przewodów
żółciowych

Zespoły nakładania

Reakcja przewlekłego odrzucania przeszczepu
wątrobowego

Reakcja przeszczepu przeciw biorcy (graft versus host)

background image

Wrodzone choroby
wątroby

Hemochromatoza

Choroba Wilsona

Niedobór -1-antytrypsyny

Torbielowate włóknienie (mukowiscydoza)

Choroby lizosomalne

Czynnościowe żółtaczki
(hiperbilirubinemie)

background image

Choroby dróg żółciowych

Zaburzenia motoryki

: dyskineza pęcherzyka

żółciowego i zwieracza Oddiego, wzrost ciśnienia,
poszerzenie dróg żółciowych, upośledzenie ewakuacji żółci,
zarzucanie żółci do głównego przewodu trzustkowego

Kamica dróg żółciowych

Kamica pęcherzyka żółciowego

Kolka żółciowa

Cholestaza

Powikłania

: wodniak, ostre zapalenie, rak pęcherzyka

żółciowego

Kamica przewodowa

background image

Trzustk
a

Mały narząd w przestrzeni zaotrzewnowej, 100 g

Głowa, cieśń, trzon, ogon

Czynność egzokrynna – sok trzustkowy

Enzymy trawienne: trypsyna, chymotrypsyna,

elastaza, karboksypeptydaza A i B, fosfolipaza A,

kolipaza, lipaza, diastaza.

Czynność endokrynna - hormony

insulina, glukagon

somatostatyna, wazoaktywny peptyd jelitowy – VIP,
polipeptyd trzustkowy - PP

background image

Choroby
trzustki

Zapalenie trzustki

Ostre

Przewlekłe

Torbielowate włóknienie
(mukowiscydoza)

Nowotwory neuroendokrynne trzustki

Cukrzyca

background image

Ostre zapalenie
trzustki

Choroba rozwija się w dotychczas zdrowym narządzie

Alkohol, kamica żółciowa

, hiperlipidemia,

nadczynność przytarczyc, leki, uraz mechaniczny

Ból w nadbrzuszu, obrzęk trzustki, tłuszczowa martwica

okołotrzustkowa, wzrost aktywności enzymów (diastaza,

lipaza, elastaza)

Powikłania

Cukrzyca

Hipokalcemia z objawami tężyczki

Ropnie

Wielonarządowe: wysięk opłucnowy, skaza krwotoczna,

niewydolność nerek, oddechowa, mięśnia sercowego,

zaburzenia OUN

Zagrożenie życia w postaci martwiczo-krwotocznej

background image

Przewlekłe zapalenie
trzustki

Postępująca niewydolność egzokrynna i endokrynna

Najczęściej po alkoholu

Śródmiąższowe i śródprzewodowe wytrącanie kryształów
węglanu wapnia, stłuszczanie komórek pęcherzykowych
trzustki, wytrącanie białek, zaburzenia przepływu soku
trzustkowego, zapalenie okołoprzewodowe

Powikłania

Torbiele retencyjne

Włóknienie zrazików trzustki

Krwawienie z przewodu pokarmowego

Usposabia do gruczolakoraka trzustki

background image

Torbielowate włóknienie
(mukowiscydoza)

Mutacja genu, dziedziczona autosomalnie

1/2500 porodów

Najczęstsza przyczyna niewydolności trzustki u dzieci

Zwiększenie lepkości wydzielin gruczołowych

Niedrożność cewek gruczołowych oskrzeli, ślinianek, przewodu
pokarmowego, dróg żółciowych, układu moczowo-płciowego i
trzustki

Zastój soku trzustkowego, torbielki retencyjne, uszkodzenie
komórek pęcherzykowych, włóknienie zrazików trzustkowych,
wtórne zakażenia bakteryjne

Obfite wypróżnienia, opóźnienie rozwoju fizycznego,
zaburzenia kostne

background image

Podział kliniczny guzów

neuroendokrynnych

Insulinoma

Gastrinoma

VIP-oma

Glukagonoma

Somatostatinoma

PP-oma

background image

Insulinoma

najczęstszy wyspiak trzustki, z komórek beta
wysp trzustkowych

wydziela insulinę

hipoglikemia, osłabienie, drżenia, utraty
świadomości

rzadko cechuje się złośliwym przebiegiem
(10%)

mnogie występowanie (10%)

background image

Gastrinoma

guz trzustki lub dwunastnicy

w 5% lokalizacja nietypowa

wydziela gastrynę

nadkwasota, nawracająca choroba wrzodowa
żołądka, dwunastnicy i nietypowej lokalizacji,
biegunka (zespół Zollingera-Ellisona)

może wydzielać ACTH - zespół Cushinga

w 1/3 składowa MEN-1

w sporadycznych złośliwe do 40-80%

background image

VIP-oma –

zespół Vernera-Morrisona

wywodzi się z komórek autonomicznego
układu nerwowego

może być zlokalizowany w trzustce, układzie
nerwowym lub nadnerczach

wydziela VIP (ang. vasoactive intestinal
polypeptide
)

uporczywa wodnista biegunka, hipokaliemia,
achlorhydria - WDHA

background image

Glukagonoma

wyspiak wywodzący się z komórek alfa

nekrolityczny rumień skóry o charakterze pełzającym
okolicy ust i genitalii (80%)

częste epizody zatorowo-zakrzepowe

łagodna cukrzyca

depresja i inne zaburzenia

background image

Glukagonoma

background image

Somatostatinoma

wyspiak wywodzący się z komórek D

wydziela somatostatynę (SS)

kobiety/mężczyźni 2:1

stolce tłuszczowe, kamica pęcherzyka żółciowego,
bóle brzucha

cukrzyca, biegunka tłuszczowa, hipochlorhydria,
zaburzenia czynnościowe pęcherzyka żółciowego,
utrata masy ciała

background image

PP-oma

guz wytwarzający polipeptyd trzustkowy

(ang. pancreatic polypeptide - PP)

z reguły bezobjawowy

może manifestować się biegunką

utrata masy ciała

rzadko cukrzyca

background image

Pozostałe

Neurotensinoma

niedociśnienie, tachykardia, sinica, obrzęki,

rozszerzenie naczyń, cukrzyca

Ghrelinoma

hiperglikemia, niedobór insuliny, insulinooporność,

nadmiar GH/IGF-1, akromegalia, nadmiar kwasu

solnego, zaburzenia motoryki jelit

ACTH, GRF (GHRH), PTH, CT, LH, MSH

CGRP, PTHRP,

EG, CCK, GIP, GRP, NKA

background image

Guzy niewydzielające

(nieczynne hormonalnie)

mogą dawać niecharakterystyczne objawy
bóle brzucha
żółtaczka mechaniczna
zaburzenia motoryki

background image

Choroby
przełyku

Achalazja wpustu

Rozlany skurcz przełyku

Uchyłkowatość przełyku

Żylaki przełyku

Choroba refluksowa

background image

Achalazja
wpustu

Czynnościowa choroba mięśni gładkich
zwłaszcza dolnego zwieracza – cardiospasmus

Dysfagia, ból w klatce piersiowej, cofanie się
treści pokarmowej do jamy ustnej

Kaszel, zachłystywanie się

background image

Rozlany skurcz
przełyku

Zanik prawidłowej fali perystaltycznej

Silne nieskoordynowane skurcze

Dysfagia, ból za mostkiem

background image

Żylaki przełyku

Powikłanie marskości wątroby

Ryzyko krwawienia

background image

Choroba refluksowa
przełyku

Choroba refluksowa – zarzucanie treści wbrew
fizjologicznej motoryce

Ekspozycja błony śluzowej przełyku, gardła i krtani
na kwaśną treść żołądkową

Zgaga, pieczenie za mostkiem, ból gardła, kaszel,
chrypka

Owrzodzenia i pozapalne zwężenia przełyku

Metaplazja jelitowa – przełyk Barretta – ryzyko raka

background image

Choroby
żołądka

Choroba wrzodowa

Choroba refluksowa

Nowotwory

background image

Choroba wrzodowa
żołądka

Wrzód żołądka

Nisza najczęściej na krzywiźnie mniejszej żołądka

Zaburzenie równowagi między czynnikami

naruszającymi

i

chroniącymi

integralność śluzówki

żołądka

Kwas solny, pepsyna, żółć, Helicobacter pylori,
alkohol, kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki
przeciwzapalne

Zdolność do tworzenia śluzu, prostaglandyn i
węglowodorów

Powikłania: krwawienie, blizny, pęknięcie

background image

Nowotwory żołądka

Nowotwory

Rak żołądka

Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego i
zanik gruczołów żołądkowych

Metaplazja, dysplazja, rak

„rak we wrzodzie”

powikłania

background image

Choroby
dwunastnicy

Choroba wrzodowa

Nadkwasota

Helicobacter pylori

Powikłania

Krwawienie

Pęknięcie wrzodu

Zwężenie odźwiernika

background image

Choroby
jelit

Zaburzenia motoryki

Choroby naczyniowe

Nieswoiste choroby zapalne

Zaburzenia wchłaniania

Zwiększona sekrecja jelitowa

Uchyłki

Nowotwory

background image

Zaburzenia motoryki
jelit

Zaburzenia motoryki – nadmierna lub

zwolniona perystaltyka (biegunki, luźne

stolce, zaparcia)

Neuropatia trzewna w cukrzycy

Twardzina układowa

Choroby tarczycy

Zespół jelita drażliwego: bóle, wzdęcia, biegunka,

zaparcie

background image

Choroby naczyniowe
jelit

Zaburzenia ukrwienia jelit

Ostre niedokrwienie (zator, zakrzep,
guz)

Przewlekłe niedokrwienie
(miażdżyca)

background image

Choroby zapalne
jelit

Nieswoiste choroby zapalne

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Charakter wyspowy, cała grubość ściany, przetoki,

bliznowate zwężenia, szczelinowate pęknięcia, guzowate

nacieki zapalne, we wszystkich jelitach

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Charakter ciągły, zapalenie powierzchowne, nadżerki

śluzówki, polipy, głównie w jelicie grubym

Swoiste choroby zapalne

background image

Zwiększona
sekrecja

Zwiększona sekrecja jelitowa

Zwiększone wydzielanie treści do światła jelita +
zaburzenia wchłaniania jelitowego = biegunka.

Przyczyny wewnątrzjelitowe (toksyny bakteryjne,
kwasy żółciowe, kwasy tłuszczowe)

Przyczyny pozajelitowe: guzy neuroendokrynne
(VIP, CGRP, kalcytonina, PP, serotonina, PG)

background image

Zaburzenia wchłaniania
jelitowego

Zaburzenia wchłaniania

Po resekcji jelita cienkiego, przewlekła biegunka,

zespół niedoborowy (krótkiego jelita)

Stany zapalne – enteropatia glutenozależna

(choroba trzewna)

Choroby pasożytnicze

Zespół złego wchłaniania

Niedożywienie, niedokrwistość (niedobór żelaza,

kwasu foliowego, vit B12), osteoporoza (niedobór

wapnia), obrzęki, hipotonia

background image

Uchyłki jelit

Uchyłki – zagłębienia śluzówki

Choroba uchyłkowa jelita grubego

Nadmierna kurczliwość, dieta niskoresztkowa,
przewlekłe zaparcia

Powikłania: krwawienia, stany zapalne

background image

Nowotwory jelit

Nowotwory jelita grubego

Częste u osób po 50 r.ż.

Dieta bogatotłuszczowa, bogatowęglowodanowa,
ubogoresztkowa

Zmiana charakteru wypróżnień

W końcowym odcinku jelita grubego

Badania przesiewowe (badanie przez odbyt,
badanie na krew utajoną w stolcu)


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Układ pokarmowy1, Patofizjologia, Ćwiczenia 13-15 (wydalniczy, nerwowy, nowotwory, toksykologia, ryt
Uklad pokarmowy
układ pokarmowy budowa i funkcja
układ pokarmowy
Uklad pokarmowy 1
10 Patofizjologia przewodu pokarmowego
10 Uklad pokarmowyid 11141 ppt
Patofizjologia układu pokarmowego
uklad pokarmowy 6
Układ pokarmowy człowieka
Układ pokarmowy spełnia bardzo ważne zadanie
Układ pokarmowy
układ pokarmowy karta pracy
84 Uklad pokarmowy
PATOFIZJOLOGIA UKŁADU POKARMOWEGO, Wykłady
Układ pokarmowy4, Ratownicto Medyczne, Anatomia
układ pokarmowyi oddechowy, do szkoły, ściągi

więcej podobnych podstron