Zmiany martwiczo-
wrzodziejące Kiła jamy ustnej

Lues mucosae oris

Marcin Ostrowski
Uniwersytet Medyczny

Kiła



pierwotna



drugorzędowa



trzeciorzędowa

Zapalenie jamy ustnej zgorzelinowe
Owrzodzenie odleżynowe
Zapalenie jamy ustnej toksyczne



Stomatitis mercurialis



Stomatitis saturnina



Stomatitis bismuthica

Kiła jamy ustnej

Powstaje w wyniku wtargnięcia krętków

bladych. Zakażenie Treponensa pallidum
wywołuje kiłę wrodzoną lub nabytą I-,
II-, III-rzędową.

Objawy:

Chorzy skarżą się na bóle przy
przełykaniu i trudności w mówieniu a
także na nadmierne wydzielanie śliny.

Kiła wrodzona

Powstaje w następstwie zakażenia płodu.
Kiła wrodzona wczesna - do 3-go roku życia

Zmiany mogą pojawić się w okolicy szpary ust w

postaci grudek doprowadzających do zmniejszenia

otworu ust.
Na błonie śluzowej jamy ustnej obserwuje się plamy

mleczne, nadżerki, sączące grudki lub kilaki.
Występuje gotyckie podniebienie
Zaburzenia ząbkowania niedorozwój szkliwa zębów,

zaburzenia zgryzu
Triada Hutchinsona: śródmiąższowe zapalenie

rogówki, głuchota, zęby Hutchinsona.

Kiła pierwotna

Objaw pierwotny (3 tygodnie) – owrzodzenie

umiejscowienie na wardze (częściej górnej niż
dolnej w 78% przypadków), języku (8%),
dziąsłach (1,5%), podniebienie (0,5%), migdałki,
gardło
pojedynczy średnicy kilku-kilkunastu mm
owrzodzenia okrągłe lub owalne, na dziąśle w
kształcie półksiężyca
owrzodzenie twarde, nacieczone z chrząstkowatą
podstawą

Kiła pierwotna

dno równe, płaskie, gładkie, lśniące barwy

różowej lub czerwonomiedzianej
owrzodzenia nie dają dolegliwości subiektywnych
owrzodzenie na wargach po 2-3 dniach pokrywa

się czerwonobrunatnym strupem
owrzodzenie ustępuje samoistnie bez

pozostawienia blizny po 6-8 tygodniach
węzły chłonne powiększone, twarde, sprężyste,

nie łączą się w pakiety, przesuwalne względem

niezmienionej skóry, niebolesne
zwykle występuje uogólniona limfadenopatia

Kiła drugorzędowa

Zmiany w jamie ustnej mogą wyprzedzać

pojawienie się zmian na skórze
Najczęściej umiejscawiają się na łukach

podniebiennych, migdałkach,

wargach,policzkach, bocznej powierzchni języka
Znamienne są wykwity plamiste zwane plamami

mlecznymi w postaci białych zmętnień

nabłonka, lekko opalizujące, wyniosłe, otoczone

zapalna obwódką

Kiła drugorzędowa

Owrzodzenia dobrze odgraniczone, szarawe,
płytkie, niekiedy linijne lub okrągłe
Wykazują dużą zakaźność
Wykwity plamiste przechodzące w nadżerki
Występujące osutki na skórze i błonie śluzowej
jamy ustnej nie powodują jednak dolegliwości i
mogą pozostać niezauważalne przez chorego
Choroba może przyjmować postać jednolitego
zaczerwienienia błony śluzowej jamy ustnej i
gardła

Kiła trzeciorzędowa

Pojawia się po 3 - 5 latach od chwili zakażenia w

postaci pojedynczych wykwitów, kilaków lub guzków
Kilaki - guzki twarde dobrze odgraniczone, z gładką

"wylakierowaną", powierzchnią i nacieczone, które

ulegają rozmiękaniu, rozpadowi tworząc

kraterowate owrzodzenie o ostro odgraniczonych

brzegach, dnie żółtawym, sadłowatym
umiejscowione najczęściej na języku (zapalenie

rozrostowi), podniebieniu, wargach.
kiłowe zapalenie wargi powoduje znaczne jej

powiększenie i zmiany w jej wyglądzie (nierówności,

stwardnienia, pęknięcia)

Kiła trzeciorzędowa

błona śluzowa języka jest twarda,
zaczerwieniona i pozbawiona brodawek
w czasie gojenia powstają rozległe
zbliznowacenia
kilaki języka powodują jego powiększenie i
perforacje podniebienia ( dochodzi do
połączenia jamy ustnej iż jamą nosową)

Zapalenie jamy ustnej
zgorzelinowe

Zgorzel policzka tzw. rak wodny (noma)

Występuje w Afryce, Azji, Ameryce Południowej
Etiologia - nie jest znana

Objawy:

chorobę poprzedza zwykle ostre wrzodziejące

zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
demarkacyjna martwica skóry - na wewnętrznej

powierzchni policzka między kątem ust a

ujściem przewodu ślinianki pojawia się ognisko

martwicze, szybko rozprzestrzeniające się na

obwód i w głąb

Zapalenie jamy ustnej
zgorzelinowe

zgorzelinowa tkanka oddziela się odsłaniając

martwiczo zmienioną tkankę kostną
zmiany martwicze kości
sekwestracja zębów w okolicach martwicy
Choroba atakuje dzieci, głównie po przebyciu

chorób takich jak: odra, ospa, malaria ostre

zapalenie opryszczkowe, dobory białkowe.

Leczenie:

antybiotyki z grupy penicylin
witaminoterapia

Owrzodzenie odleżynowe -
Decubitus
Ulcus decubitate

Jest to niegojący się ubytek tkanki

Przyczyny powstawania:

1. Miejscowe



ostre brzegi zębów; dopoliczkowe wyrżnięcie zęba



zęby stojące poza łukiem



pojedyncze zęby stojące w łuku



wadliwe dopasowania protezy lub aparatu

ortodontycznego



nawisające wypełnienia



źle wykonane korony i mosty protetyczne

Owrzodzenie odleżynowe -
Decubitus
Ulcus decubitate

2. Ogólne
Choroby ogólnoustrojowe przebiegające z

zaburzeniami krążenia



niedokrwistość



niedobór witamin



choroby przemiany materii (cukrzyca)

Owrzodzenie odleżynowe -
Decubitus
Ulcus decubitate

Występowanie:



brzegi języka



błona śluzowa policzków tylnej części



przedsionek jamy ustnej



podniebienie

Owrzodzenie odleżynowe -
Decubitus
Ulcus decubitate

Objawy:



owrzodzenie najczęściej pojedyncze

przylegające do miejsca drażniącego



różnej wielkości



owalny lub okrągły



dno pokryte szarym nalotem lub szarożółtą

wydzieliną



brzegi mogą być zgrubiałe, nacieczone



bolesność niewielka



węzły chłonne niekiedy powiększone, bolesne

Owrzodzenie odleżynowe -
Decubitus
Ulcus decubitate

Różnicowanie :



owrzodzenie nowotworowe



owrzodzenie gruźlicze



owrzodzenie kiłowe

Długotrwałe utrzymywanie się

przyczyny drażniącej może prowadzić

do zezłośliwienia owrzodzenia.

Leczenie:



usunięcie czynnika drażniącego i leczenie

objawowe.

Zapalenie jamy ustnej toksyczne
Stomatitis toxica

Powstaje pod wpływem różnego rodzaju

związków organicznych, nieorganicznych,
leków, pyłów przemysłowych i metali.

Osobno jako jednostkę chorobową należy

wyróżnić zmiany zapalne jamy ustnej

powstałe w wyniku zatrucia metalami

ciężkimi takimi jak: rtęć, ołów, bizmut.

Cząstki tych metali odkładają się pod

nabłonkiem błony śluzowej jamy ustnej ze

skłonnością do dziąsła wolnego.

Zatrucie związkami rtęci
Stomatitis mercurialis

Następuje w wyniku wdychania par rtęci

Objawy:

często pierwsze objawy pojawiają się w
jamie ustnej w postaci
powierzchniowego zapalenia dziąseł
obrzęk brodawek
krwawienie brodawek
ślinotok

Zatrucie związkami rtęci
Stomatitis mercurialis

zasinienie dziąseł wskutek odkładania

się w śródbłonku naczyń włosowatych

nierozpuszczalnego siarczanu rtęci
wrzodziejące zapalenie dziąseł o

bezbolesnym przebiegu
metaliczny smak
węzły chłonne bolesne i powiększone
bezsenność
wzmożona pobudliwość nerwowa

Zatrucie związkami ołowiu
Stomatitis saturnina

Objawy:

rąbek ołowiczy – na dziąśle o zabarwieniu

niebieskoszarym lub niebieskofioletowym.

Lokalizuje się głównie w szczęce w okolicy

siekaczy i kłów zarówno od strony

przedsionkowej jak i językowej
uszkodzenie kości wyrostka zębodołowego
wypadanie zębów
jedno- lub dwustronne zapalenie ślinianek

przyusznych lub podjęzykowych

Zatrucie związkami bizmutu
Stomatitis bismuthica

Bizmut wchodzi w reakcję chemiczną z

substancjami białkowymi

powierzchniowymi

Objawy:

brunatne lub szaroniebieskie

przebarwienie dziąseł rozszerzające się

na błonę śluzową policzków języka
owrzodzenia występują tylko w ciężkich

przypadkach z uszkodzeniem naczyń

włosowatych