Magdalena Feliszewska
Katarzyna Pączkowska
RYNEK FINANSOWY
-
rynek, na którym
zawierane są transakcje finansowe, polegające na
zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych.
INSTRUMENT FINANSOWY
-
Kontrakt pomiędzy
dwoma stronami regulujący zależność finansową,
w jakiej obie strony pozostają.
PAPIER WARTOŚCIOWY – szczególny rodzaj
instrumentu finansowego. Dokument
stwierdzający istnienie określonego prawa
majątkowego w taki sposób, że posiadanie
dokumentu jest niezbędną przesłanką realizacji
zawartego w nim prawa.
RYNEK FINANSOWY
RYNEK
PIENIĘŻNY
RYNEK INSTRUMENTÓW
POCHODNYCH
RYNEK
WALUTOWY
RYNEK
KAPITAŁOWY
Instrumenty finansowe: o dużej płynności i
charakterze wierzycielskim
Termin wymagalności < 1 rok
Cel: zachowanie płynności podmiotów
gospodarczych
Bon skarbowy
Certyfikat depozytowy
Bon komercyjny
Akcept bankierski
Repo (umowa odkupu)
Reverse repo (odwrotna umowa odkupu)
instrumenty finansowe o charakterze
wierzycielskim bądź własnościowym
Termin realizacji – co najmniej 1 rok
Cel:
◦
efektywna alokacja kapitału między podmioty
emitujące instrumenty tego rynku,
◦
właściwa wycena instrumentów rynku
kapitałowego,
◦
uzyskanie dochodu przez inwestorów
Akcje
Obligacje
Listy zastawne
Certyfikaty inwestycyjne, kwity
depozytowe, prawa do akcji, prawa
poboru, warranty subskrypcyjne itp.
AKCJE
OBLIGACJE
- odzwierciedlają prawa
udziałowe w kapitale
akcyjnym
- odzwierciedlają
wierzytelności pieniężne
- daje akcjonariuszom także
prawa korporacyjne, oprócz
praw majątkowych
- wywołuje wyłącznie skutki
obligacyjne
- wysokość dywidendy za
akcję zależy od zysku
- oprocentowanie które nie
zależy od wyniku
finansowego
-większe ryzyko i większe
zyski
- mniejsze ryzyko i mniejsze
zyski
Dłużne papiery
wartościowe
Emitent obligacji, czyli
dłużnik drugiej strony -
obligatariusza
(właściciela obligacji) i
zobowiązuje się wobec
niego do wykupu
obligacji.
WARTOŚĆ EMISYJNA - cena jaką musi
zapłacić pierwszy nabywca obligacji
(płacona bezpośrednio emitentowi lub
reprezentującemu go pośrednikowi).
WARTOŚĆ RYNKOWA - cena jaka
występuje w transakcjach kupna i
sprzedaży obligacji na giełdzie lub rynku
pozagiełdowym.
Według niej oblicza się oprocentowanie czyli
dochód nabywcy
Może być stała dla całego okresu ważności
lub zmienna
Bieżąca stopa dochodu:
CY= I / P
gdzie: CY – bieżąca stopa dochodu
I – wielkość odsetek
P- cena obligacji
Japońska/prosta stopa dochodu w okresie do wykupu:
SY= CY + (FV – P )/ (nP)
gdzie: SY- prosta stopa dochodu
FV – wartośc nominalna obligacji
n- liczba lat od terminu wykupu
Stopa dochodu w okresie do wykupu (stopa YTM):
gdzie: P- wartość rynkowa obligacji
YTM- stopa dochodu w okresie do wykupu
1
(1
)
n
t
t
t
C
P
YTM
=
=
+
�
gdzie:
P - wartość obligacji, otrzymana w wyniku wyceny,
n - liczba okresów do terminu wykupu akcji
Ct - dochód z tytułu posiadania obligacji, uzyskany
w tym okresie posiadania obligacji,
r - wymagana stopa dochodu inwestora
1
(1
)
n
t
t
t
C
P
r
=
=
+
�
Dana jest obligacja o stałym
oprocentowaniu z trzyletnim terminem
wykupu, o wartości nominalnej 100, a
odsetki płacone co roku. Oprocentowanie
wynosi 10%, a zatem roczne odsetki
wynoszą 10. Wymagana stopa dochodu
inwestora wynosi 8%.Okreslimy wartość
obligacji.
P =10/(1,08)+10/(1,08)
2
+110/
(1,08)
3
=105,15
Wypłaty odsetek,
Zwrotu wartości nominalnej obligacji,
Ewentualnych świadczeń dodatkowych,
Zbywania obligacji
innej osobie.
Obligacje są notowane w systemie notowań
ciągłych, który jest głównym systemem
notowań na GPW w Warszawie na rynku
Catalyst.
Fragment
aktualnych
notowań
obligacji.
ZALETY:
WADY:
•stałe przychody (możliwość
wypłacania odsetek np. co
kwartał)
•możliwość sprzedaży przed
terminem wykupu
•łatwość zakupu
•na ogół małe ryzyko
finansowe
•możliwość inwestowania
nawet niewielkich kwot
pieniędzy
•możliwość zakupu obligacji o
różnym okresie inwestowania
•możliwość utraty części
zysku w przypadku sprzedaży
obligacji przed terminem,
szczególnie na rynku wtórnym
(na giełdzie)
•niska zyskowność w
porównaniu z innymi formami
inwestowania
Skarbowe
Przemysłowe
Komunalne
Hipoteczne
Krótkoterminowe (1 – 5 lat)
Średnioterminowe (5 – 12 lat)
Długoterminowe (powyżej 12 lat)
Obligacje o stałym oprocentowaniu
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu (FRN)
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu,
(adjustable rate notes lub variable rate
notes)
Obligacje zerokuponowe
Obligacje indeksowane
Obligacje wyrażone w obcej walucie
Eoroobligacje
Obligacje z opcją wykupu na żądanie emitenta
Obligacje z opcją wykupu na żądanie
posiadacza
Obligacje bezterminowe (perpetualne)
Obligacje zamienne
Długoterminowe
papiery dłużne
emitowane przez
banki hipoteczne
Imienne lub na
okaziciela
Wysoki poziom
bezpieczeństwa
Są głównym źródłem refinansowania
działalności kredytowej banków
hipotecznych,
Rozwinięte w Danii i Niemczech, w Polsce
raczkują,
HIPOTECZNE:
emitowany na rynku nieruchomości
podstawę emisji stanowią wierzytelności banku
hipotecznego zabezpieczone hipotekami
PUBLICZNE:
podstawę emisji stanowią kredyty zabezpieczone do
pełnej wysokości, z należnymi odsetkami, gwarancją
lub poręczeniem:
◦
Skarbu Państwa,
◦
Narodowego Banku Polskiego,
◦
Wspólnot Europejskich,
◦
Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju,
◦
Europejskiego Banku Inwestycyjnego,
◦
Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju
(Banku Światowego).
Rynek listów zastawnych jest słabo
rozwinięty,
Są emitowane przez trzy banki hipoteczne,
Raczej dla inwestorów instytucjonalnych
takich jak Otwarte Fundusze Emerytalne,
Fundusze Inwestycyjne, czy instytucje
ubezpieczeniowe
Notowane na rynku Catalyst
Oparte na ustawie
o listach zastawnych
i bankach hipotecznych
z 1997 roku,
W Polsce po wojnie pierwszy raz
wyemitowane 10 lat temu,
WADY:
ZALETY:
• mają małą płynność
• muszą być długo
trzymane w portfelu
inwestycyjnym ( aż
do wykupu)
• co najmniej kilka
tysięcy złotych trzeba
w nie zainwestować
• są prawie tak samo
bezpieczne jak
obligacje skarbowe,
• mają większe
oprocentowanie niż
obligacje
Pochodne instrumenty finansowe
Cele:
◦
Zabezpieczenie się przed ryzykiem
◦
Spekulacja w nadziei uzyskania
ponadprzeciętnych dochodów
Instrumenty finansowe, których wartość
zależy od innego instrumentu
Należą do nich:
◦
kontrakty terminowe futures
◦
opcje
Charakteryzuje je
wysokie ryzyko
Tworzy transakcje walutowe, polegające
na sprzedaży wyrażonego w jednej
walucie instrumentu finansowego za
instrument finansowy wyrażony w innej
walucie.
RYNEK
FINANSOWY
RYNEK
PIERWOTNY
RYNEK
WTÓRNY
GIEŁDA
RYNEK
POZAGIEŁDOWY
Występuje w momencie sprzedaży
instrumentu finansowego pierwszemu
posiadaczowi,
Zwykle emitent instrumentu dokonuje tego
za pośrednictwem instytucji finansowej
Występuje tu cena emisyjna
Rynek właściwy,
Odbywają się na nim transakcje kupna i
sprzedaży instrumentów finansowych,
Transakcje zawierane są między
inwestorami,
Dzieli się na dwa segmenty:
◦
Giełdę
◦
Rynek pozagiełdowy
Regularnie odgrywające się spotkanie stron
zawierających transakcje kupna-sprzedaży
W określonym czasie i miejscu
Podporządkowane określonym normom i
zasadom
Giełdy, na których
dokonuje się obrotu
podstawowymi
papierami
wartościowymi
(przede wszystkim: akcjami i obligacjami).
Giełdy, na których dokonuje się obrotu
instrumentami pochodnymi ( opcjami i
kontraktami futures) tzw. giełdy terminowe.
Nie ma ustalonego miejsca transakcji,
Transakcje odbywają się za pomocą
środków elektronicznych i
telekomunikacyjnych,
Dotyczy tych papierów wartościowych
(akcji, obligacji), które nie spełniają
warunków dopuszczenia do obrotu
giełdowego.
Spółka Akcyjna:
◦
98,80 % udziału w kapitale zakładowym – Skarb Państwa,
◦
1,20% - banki, domy maklerskie oraz emitenci papierów
wartościowych.
Pierwsza sesja: 16.04.1991. r.
Obrót w formie elektronicznej
Notowane są:
◦
Akcje i prawa do akcji
◦
Obligacje
◦
Indeksy
◦
Instrumenty pochodne
◦
Produkty strukturyzowane
•Rachunek inwestycyjny
w biurze maklerskim
•Rynek kierowany
zleceniami
Zlecenie
- informacja o tym,
co i na jakich warunkach
inwestor chce kupić lub
sprzedać na giełdzie.
•Publikacja wyników sesji:
- Ceduła Giełdy Warszawskiej
- Serwisy elektroniczne
- Telegazeta
- Prasa
System WARSET
Sesje: poniedziałek -
piątek, 8.30-16.35
Notowania:
◦
Jednolite
◦
Ciągłe
Kryterium – płynność
decyzja – Zarząd
Giełdy
WIG20 – (cenowy) 20 największych i najbardziej
płynnych spółek z podstawowego rynku akcji.
mWIG40 – (cenowy) 40 średnich spółek.
sWIG80 – (cenowy) 80 małych spółek.
WIG – (dochodowy) wszystkie spółki notowane na
GPW.
•
WIG-PL –
(dochodowy) akcje
wszystkich krajowych
spółek giełdowych.
• NCIndex – akcje
wszystkich spółek
notowanych na
NewConnect.
•Subindeksy
sektorowe
PODSTAWOWY
Liczba spółek: 339
Kapitalizacja: 763 285,35 mln zł
RÓWNOLEGŁY
Liczba spółek: 40
Kapitalizacja: 5 033,40 mln zł
•Lider w Europie
środkowej i
Wschodniej
•Pod koniec 2010
roku planowana
jest prywatyzacja
Prezes warszawskiej GPW – Ludwik Sobolewski