Rak piersi

Rak piersi

Małgorzata Pękala

Małgorzata Pękala

Epidemiologia

Epidemiologia

W 1995 roku zanotowano 9173

W 1995 roku zanotowano 9173

nowe zachorowania na raka piersi

nowe zachorowania na raka piersi

co stanowi 18,4% zachorowań na

co stanowi 18,4% zachorowań na

nowotwory złośliwe u kobiet

nowotwory złośliwe u kobiet

Epidemiologia

Epidemiologia

7,1% zachorowań notuje się u

7,1% zachorowań notuje się u

kobiet poniżej 40 roku życia

kobiet poniżej 40 roku życia

Częstość zachorowań u mężczyzn

Częstość zachorowań u mężczyzn

sięga 1% zachorowań u kobiet

sięga 1% zachorowań u kobiet

Czynniki ryzyka zachorowania

Czynniki ryzyka zachorowania

na raka piersi

na raka piersi



wiek 35-65 lat

wiek 35-65 lat



długi czas trwania naturalnej aktywności

długi czas trwania naturalnej aktywności

hormonalnej

hormonalnej



bezdzietność lub późny wiek pierwszego

bezdzietność lub późny wiek pierwszego

porodu

porodu



rak piersi w wywiadzie

rak piersi w wywiadzie



łagodne choroby sutka przebiegające z

łagodne choroby sutka przebiegające z

proliferacją

proliferacją

Czynniki ryzyka zachorowania

Czynniki ryzyka zachorowania

na raka piersi

na raka piersi



rozpoznanie raka zrazikowego

rozpoznanie raka zrazikowego

przedinwazyjnego

przedinwazyjnego



czynniki genetyczne (mutacja genu

czynniki genetyczne (mutacja genu

BRCA

BRCA

1

1

)

)



hormonalna terapia zastępcza

hormonalna terapia zastępcza

Czynniki ryzyka zachorowania

Czynniki ryzyka zachorowania

na raka piersi

na raka piersi



doustna antykoncepcja

doustna antykoncepcja



napromienianie okolicy piersi w

napromienianie okolicy piersi w

wywiadzie

wywiadzie



nadmierne spożycie alkoholu

nadmierne spożycie alkoholu



nadmiar tłuszczów zwierzęcych w diecie

nadmiar tłuszczów zwierzęcych w diecie

Badania skryningowe

Badania skryningowe



mammografia wyjściowa w 40 roku życia

mammografia wyjściowa w 40 roku życia



powtarzanie co 1-2 lata do 49 roku życia

powtarzanie co 1-2 lata do 49 roku życia



raz w roku po 50 roku życia

raz w roku po 50 roku życia



przedmiotowe badanie lekarskie co 3 lata

przedmiotowe badanie lekarskie co 3 lata

w wieku 20-40 lat a następnie co rok

w wieku 20-40 lat a następnie co rok



od 20 roku życia comiesięczne

od 20 roku życia comiesięczne

samobadanie piersi

samobadanie piersi

Badania skryningowe

Badania skryningowe

U kobiet z obciążonym wywiadem

U kobiet z obciążonym wywiadem

konieczne jest wcześniejsze

konieczne jest wcześniejsze

rozpoczęcie badań

rozpoczęcie badań

przesiewowych

przesiewowych

Objawy

Objawy



bezbolesny

bezbolesny

guz lub zgrubienie w obrębie

guz lub zgrubienie w obrębie

gruczołu piersiowego

gruczołu piersiowego



zaburzenia symetrii i deformacja piersi

zaburzenia symetrii i deformacja piersi



zmiany w skórze (wciągnięcie, obrzęk,

zmiany w skórze (wciągnięcie, obrzęk,

zaczerwienienie, owrzodzenie, objaw

zaczerwienienie, owrzodzenie, objaw

„skórki pomarańczy”)

„skórki pomarańczy”)



guz w okolicy pachowej lub

guz w okolicy pachowej lub

nadobojczykowej

nadobojczykowej

Objawy

Objawy



wyciek z brodawki

wyciek z brodawki



złuszczanie skóry w okolicy brodawki

złuszczanie skóry w okolicy brodawki



klinicznie bezobjawowe zmiany w

klinicznie bezobjawowe zmiany w

mammografii (mikrozwapnienia, zmiany

mammografii (mikrozwapnienia, zmiany

spikularne, zaburzenie architektury

spikularne, zaburzenie architektury

gruczołu)

gruczołu)

Rozpoznawanie

Rozpoznawanie



badanie kliniczne

badanie kliniczne



mammografia i/lub badanie

mammografia i/lub badanie

ultrasonograficzne

ultrasonograficzne



biopsja cienkoigłowa (badanie

biopsja cienkoigłowa (badanie

cytologiczne) wykonana za pomocą

cytologiczne) wykonana za pomocą

różnych technik lokalizacyjnych

różnych technik lokalizacyjnych

Typy histologiczne raka piersi

Typy histologiczne raka piersi



raki przedinwazyjne

raki przedinwazyjne



rak wewnątrzprzewodowy

rak wewnątrzprzewodowy



czopiasty ( comedocarcinoma )

czopiasty ( comedocarcinoma )



nieczopiasty ( non-comedocarcinoma )

nieczopiasty ( non-comedocarcinoma )



rak zrazikowy

rak zrazikowy

Typy histologiczne raka piersi

Typy histologiczne raka piersi



raki inwazyjne

raki inwazyjne



rak przewodowy (80%)

rak przewodowy (80%)



rak zrazikowy (5-10%)

rak zrazikowy (5-10%)



śluzowy (śluzotwórczy)

śluzowy (śluzotwórczy)



rdzeniasty

rdzeniasty



brodawkowaty

brodawkowaty



cewkowy (tubularny)

cewkowy (tubularny)



inne (np. choroba Pageta)

inne (np. choroba Pageta)

Czynniki prognostyczne

Czynniki prognostyczne



histologiczny typ raka

histologiczny typ raka



stopień złośliwości

stopień złośliwości



wielkość guza pierwotnego

wielkość guza pierwotnego



liczba zajętych węzłów chłonnych

liczba zajętych węzłów chłonnych



zawartość receptorów estrogenowych i

zawartość receptorów estrogenowych i

progesteronowych

progesteronowych



zaawansowanie kliniczne

zaawansowanie kliniczne

Leczenie

Leczenie



rak przedinwazyjny

rak przedinwazyjny



zrazikowy rak przedinwazyjny (CLIS)

zrazikowy rak przedinwazyjny (CLIS)



przewodowy rak przedinwazyjny (CDIS)

przewodowy rak przedinwazyjny (CDIS)



rak inwazyjny

rak inwazyjny



leczenie oszczędzające

leczenie oszczędzające



dobry efekt estetyczny

dobry efekt estetyczny



T<3 cm, N 0-1, M 0

T<3 cm, N 0-1, M 0



motywacja chorej i dobra współpraca

motywacja chorej i dobra współpraca



dostępność radioterapii

dostępność radioterapii



zmodyfikowana radykalna amputacja piersi

zmodyfikowana radykalna amputacja piersi

Przeciwwskazania do leczenia

Przeciwwskazania do leczenia

oszczędzającego

oszczędzającego



bezwzględne

bezwzględne



rozległe mikrozwapnienia

rozległe mikrozwapnienia



wieloośrodkowość

wieloośrodkowość



ciąża

ciąża



uprzednio przebyte napromienianie

uprzednio przebyte napromienianie

obszaru obejmującego pierś

obszaru obejmującego pierś

Przeciwwskazania do leczenia

Przeciwwskazania do leczenia

oszczędzającego

oszczędzającego



względne

względne



przebyte układowe choroby tkanki łącznej

przebyte układowe choroby tkanki łącznej



brak możliwości radykalnego usunięcia

brak możliwości radykalnego usunięcia

zmiany pierwotnej

zmiany pierwotnej



przewidywany zły efekt kosmetyczny (mała

przewidywany zły efekt kosmetyczny (mała

pierś, zabrodawkowe położenie guza)

pierś, zabrodawkowe położenie guza)



przeciwwskazania do radioterapii (duże pole

przeciwwskazania do radioterapii (duże pole

napromieniania obejmujące naczynia

napromieniania obejmujące naczynia

wieńcowe)

wieńcowe)

Leczenie uzupełniające

Leczenie uzupełniające



Systemowe

Systemowe



radioterapia

radioterapia

Leczenie wspomagające

Leczenie wspomagające



przeciwbólowe

przeciwbólowe



zapobieganie złamaniom

zapobieganie złamaniom

patologicznym

patologicznym



zapobieganie zakażeniom

zapobieganie zakażeniom

Kontrola chorych po leczeniu

Kontrola chorych po leczeniu

radykalnym

radykalnym



do roku co 3 miesiące

do roku co 3 miesiące



do 5 lat co 6 miesięcy

do 5 lat co 6 miesięcy



do 10 lat co 12 miesięcy

do 10 lat co 12 miesięcy



obowiązkowo 1 raz w roku mammografia

obowiązkowo 1 raz w roku mammografia



raz w roku badanie ginekologiczne z

raz w roku badanie ginekologiczne z

pobraniem wymazów z szyjki macicy

pobraniem wymazów z szyjki macicy



raz w roku badanie radiologiczne klatki

raz w roku badanie radiologiczne klatki

piersiowej

piersiowej

Rokowanie w zależności od stopnia

Rokowanie w zależności od stopnia

klinicznego zaawansowania raka

klinicznego zaawansowania raka

piersi

piersi

s

s

t

t

o

o

p

p

i

i

e

e

ń

ń

z

z

a

a

a

a

w

w

a

a

n

n

s

s

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

a

a

B

B

e

e

z

z

o

o

b

b

j

j

a

a

w

w

o

o

w

w

e

e

p

p

r

r

z

z

e

e

ż

ż

y

y

c

c

i

i

e

e

5

5

-

-

l

l

e

e

t

t

n

n

i

i

e

e

I

I

9

9

0

0

%

%

I

I

I

I

7

7

0

0

%

%

I

I

I

I

I

I

4

4

0

0

%

%

I

I

V

V

1

1

0

0

%

%

Cytostatyki używane w

Cytostatyki używane w

chemioterapii raka piersi

chemioterapii raka piersi



cyklofosfamid

cyklofosfamid



metotreksat

metotreksat



5-fluorouracyl

5-fluorouracyl



doksorubicyna

doksorubicyna



winkrystyna

winkrystyna



prednizon jako uzupełnienie chemioterapii

prednizon jako uzupełnienie chemioterapii

Klasyfikacja stopnia

Klasyfikacja stopnia

zaawansowania raka piersi

zaawansowania raka piersi



Kliniczny stopień zaawansowania

Kliniczny stopień zaawansowania

(TNM)

(TNM)



patologiczny stopień

patologiczny stopień

zaawansowania (pTNM)

zaawansowania (pTNM)