MARKETING
wykłady
21 godzin
dr inż. Anita Proszowska
konsultacje w semestrze zimowym 2009/10(pokój 208;
D-14)
wtorek 9.45-11.15
piątek (nieparzysty) 11.30-13.00
piątek (parzysty) 13.00-14.00
aproszow@zarz.agh.edu.pl
tel. służb. (12) 617 42 34
Ogólna koncepcja
wykładów
informacje ogólne,
badania marketingowe,
marketing mix,
polityka produktu,
polityka cenowa,
polityka dystrybucji,
polityka promocji
egzamin
Plan wykładu 1.
historia marketingu
definicje marketingu
podstawowe pojęcia związane z
marketingiem
struktura marketingu w
przedsiębiorstwie
proces podejmowania decyzji zakupu
segmentacja rynku
Historia powstania marketingu
M. Daszkowska, Usługi. Produkcja, rynek, marketing. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998
+ wykłady z rzedmiotu podstawy marketingu
Marketing istniał w przyrodzie
zanim pojawił się człowiek
Najstarszym zawodem świata jest marketer
Marketing pojawił się wraz z wymianą
Według Petera Druckera marketing pojawił się
w XVII wieku w Japonii (członek rodziny Mitsui
otworzył w 1650 r. pierwszy na świecie dom
towarowy)
Cyrus H. Mc Cormick (1809-84) jako pierwszy
wynalazł instrumenty nowoczesnego marketingu
Historia powstania marketingu (cd.)
1905 r. W.E. Kreusi prowadzi w USA wykład
pt.: „Marketing produktów”
1910 r. R.S. Butler prowadzi na Uniwersytecie
w Wisconsin kurs pt.: „Metody marketingu”
w 1911 r. w Curtis Publishing Company powstał
pierwszy oddział badań marketingowych
(Commercial research)
(Ph. Kotler, Marketing Management, Poeschel Velag,
Stuttgart 1989, s. 6-8)
w latach sześćdziesiątych minionego stulecia
wiedza marketingowa przeniknęła do Europy
Zachodniej
pierwsze wykłady z marketingu w turystyce
odbyły się w Bern (Szwajcaria) w 1959 r.
pierwsza książka na temat marketingu ukazała się
w Polsce w 1968r. (K. Białecki, Elementy
marketingu eksportowego, PWE, Warszawa 1968)
marketing rozwinął się najpierw w sferze dóbr
konsumpcyjnych, następnie w niektórych
dziedzinach usług (handel, banki, towarzystwa
ubezpieczeniowe), najpóźniej pojawił się w sferze
dóbr inwestycyjnych
Historia powstania marketingu (cd.)
obecnie daje się zauważyć rozszerzenie
zakresu zastosowania na organizacje
niedochodowe (szpitale, szkoły, teatry, partie,
kościoły, kluby sportowe i różne stowarzyszenia)
marketingowe reguły i zasady postępowania nie
zostały wymyślone za biurkiem, lecz stanowią
uogólnienie doświadczeń czołowych firm
działających w rozwiniętych gospodarkach
kapitalistycznych
(Podstawy marketingu, praca zbiorowa pod red. J. Altkorna,
Instytut Marketingu, Kraków 2003, s. 17
Zarys marketingu usług, praca zbiorowa pod red. M. Daszkowskiej,
Wyd. UG, Gdańsk 1993, s. 5)
Historia powstania marketingu (cd.)
Proces dochodzenia do współczesnego
marketingu trwał ponad pół wieku i nie jest
definitywnie zakończony
W literaturze przedmiotu wyodrębnia się następujące główne
fazy tego procesu:
Orientacja produkcyjna (druga połowa XIX wieku)
Koncentracja na organizacji procesu produkcyjnego
Orientacja sprzedażowa (1930 – 1950)
Zasada: „sprzedaj to co wyprodukowałeś”
Orientacja na klienta (1950 – 1980)
Zasada: „produkuj to co możesz sprzedać”
Fazy rozwoju koncepcji
marketingu
K. Przybyłowski, S.W. Hartley,
R.A. Kerin, W. Rudelius:
(etapy rozwoju rynkowo zorientowanych przedsiębiorstw)
1. Era produkcji (1860 ~ 1930)
2. Era sprzedaży (1920 ~ 1970)
3. Era koncepcji marketingowych (1952 ~ 2000)
4. Era orientacji rynkowej (współcześnie)
J. Evans, B. Berman:
(etapy rozwoju opcji biznesowych firmy)
1. Era produkcyjna (II połowa XIX w.)
2. Era sprzedaży (1920 ~ 1950)
3. Era działu do spraw marketingu (1950 ~ 1960)
4. Era przedsiębiorstwa marketingowego
(współcześnie)
Fazy rozwoju koncepcji marketingu (cd.)
P. Kotler:
(konkurencyjne koncepcje prowadzenia przez
organizację działań marketingowych)
1. Koncepcja produkcji
2. Koncepcja produktu
3. Koncepcja sprzedaży
4. Koncepcja marketingowa
5. Koncepcja marketingu społecznego
W. Nickels:
(orientacja biznesu)
1. Nastawienie na produkcję
2. Nastawienie na sprzedaż
3. Marketing concept
(za: W. Potwora, M. Duczmal, Marketing, Strategie i struktury, PAN
Oddział w Katowicach, Katowice – Opole 2001, s. 29)
Koncepcja produkcji
Według tej koncepcji, konsumenci będą faworyzować te
produkty, które są szeroko dostępne i mają niską cenę.
Kierownicy organizacji zorientowanych na produkcję,
koncentrują się na osiągnięciu wysokiej wydajności
produkcji i szerokiej dystrybucji.
Koncepcja produktu
Koncepcja produktu opiera się na założeniu, że
konsumenci preferują te produkty, które dostarczają
im najwyższą jakość, najlepsze cechy użytkowe lub
cechy innowacyjne. Kierownicy w organizacjach
zorientowanych na produkt koncentrują swe działania
na wytworzeniu produktu o wyjątkowych cechach i
ciągłym ich doskonaleniu.
Fazy rozwoju koncepcji marketingu (cd.)
Koncepcja sprzedaży
Koncepcja sprzedaży opiera się na twierdzeniu,
że klienci pozostawieniu sami sobie nie kupią
wystarczająco dużo produktów przedsiębiorstwa.
Organizacja musi więc podjąć agresywną
sprzedaż i działania promocyjne.
Koncepcja marketingowa
Koncepcja marketingowa opiera się na założeniu,
że klucz do osiągnięcia celów organizacji leży w
określeniu
potrzeb
i
wymagań
rynków
docelowych oraz dostarczeniu pożądanego
zadowolenia w sposób bardziej wydajny i
skuteczny niż konkurenci.
Fazy rozwoju koncepcji marketingu (cd.)
Koncepcja marketingu społecznego
„W myśl koncepcji marketingu społecznego
zadanie organizacji polega na określeniu
potrzeb, wymagań i interesów rynków
docelowych oraz dostarczeniu pożądanego
zadowolenia w sposób bardziej efektywny i
wydajny niż konkurenci, przy jednoczesnym
zachowaniu
lub
podniesieniu
dobrobytu
konsumenta i społeczeństwa.”
Źródło: Philip Kotler – Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i
kontrola. Wydawnictwo Gebethner i ska, Warszawa 1994, s. 13-16
Fazy rozwoju koncepcji marketingu (cd.)
Interpretacja marketingu
1.
Marketing jako koncepcja (sposób myślenia,
filozofia)
2.
Marketing jako proces (społeczny i zarządczy)
3.
Marketing jako system
1.
SYSTEM
- zbiór elementów i zachodzących
między nimi relacji.
2.
Struktura
SYSTEMU
- zbiór relacji zachodzących
między elementami tego systemu.
Posługiwanie się pojęciem
systemu
może być
sposobem przedstawiania i rozwiązywania
problemów marketingowych.
Interpretacja marketingu (cd.)
Myślenie i dzia
ł
ania marketingowe
podlegają, nieustannej rewizji.
Kiedyś definiowano marketing jako:
sztukę sprzedawania produktów
później jako:
sztukę znajdowania i utrzymywania klientów
jeszcze później jako:
naukę i sztukę zdobywania, utrzymywania i
rozwijania stosunków z opłacalnymi
nabywcami
Interpretacja marketingu (cd.)
I. Marketing jako koncepcja (sposób myślenia,
filozofia)
„Marketing to filozofia zarządzania biznesem, oparta na
potrzebie orientacji na klienta, orientacji na zysk oraz na
uznaniu istotnej roli marketingu w przekazywaniu wiedzy o
rynku do wszystkich ważnych działów przedsiębiorstwa"
(C. P. Mc Namara, The present status of the marketing concept, „Jurnal
of Marketing" No. 1/1972, s. 517)
"Marketing jest powszechnie akceptowaną filozofią
prowadzenia biznesu i funkcjonowania przedsiębiorstw,
dostrzegającą konieczność orientacji na konsumenta, jako
podstawy
zapewniającej
maksymalizację
zysków
przedsiębiorstwa"
(Podstawy marketingu, red. nauk. H. Mruk, Wyd. Akademii
Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1994, s. 9)
Interpretacja marketingu (cd.)
Określony sposób postępowania, filozofia
działania, która stawia klienta w centrum
zainteresowania firmy, nazywamy marketingiem.
Zgodnie z zasadami marketingu przedsiębiorstwo
osiąga swoje cele, jeśli zdoła trafnie określić
potrzeby potencjalnych klientów oraz dostarczyć
im pożądanego zadowolenia, w sposób bardziej
efektywny niż potrafi to zrobić konkurencja.
Interpretacja marketingu (cd.)
„
„
Marketing
Marketing
to:
to:
1.
1.
rynkowy sposób my
rynkowy sposób my
ś
ś
lenia, koncepcja post
lenia, koncepcja post
ę
ę
powania
powania
zgodnie z
zgodnie z
regu
regu
ł
ł
ami rynku,
ami rynku,
„
„
orientacja na rynek" -
orientacja na rynek" -
zwana
zwana koncepcj
koncepcj
ą
ą
marketingu
marketingu
.
.
2.
2.
wed
wed
ł
ł
ug tej koncepcji zarz
ug tej koncepcji zarz
ą
ą
dzane jest przedsi
dzane jest przedsi
ę
ę
biorstwo,
biorstwo,
co
co
oznacza,
oznacza,
ż
ż
e wszelkie decyzje w przedsi
e wszelkie decyzje w przedsi
ę
ę
biorstwie
biorstwie
podejmowane s
podejmowane s
ą
ą
pod k
pod k
ą
ą
tem skuteczno
tem skuteczno
ś
ś
ci rynkowej.
ci rynkowej.
Mówimy w tym przypadku o
Mówimy w tym przypadku o
zarz
zarz
ą
ą
dzaniu
dzaniu
marketingowym
marketingowym
.
.
3.
3.
by realizacja takiego zarz
by realizacja takiego zarz
ą
ą
dzania była mo
dzania była mo
ż
ż
liwa
liwa
potrzebny jest
potrzebny jest
zespó
zespó
ł
ł
dzia
dzia
ł
ł
a
a
ń
ń
i narz
i narz
ę
ę
dzi, które przyj
dzi, które przyj
ęł
ęł
o
o
si
si
ę
ę
nazywa
nazywa
ć
ć
elementami
elementami
marketingu
marketingu
.
.
W nowoczesnym marketingu nie mo
W nowoczesnym marketingu nie mo
ż
ż
e zabrakn
e zabrakn
ąć
ąć
ż
ż
adnego z wy
adnego z wy
ż
ż
ej
ej
wymienionych punktów."
wymienionych punktów."
[M. Rydel,
[M. Rydel,
Co to jest marketing,
Co to jest marketing,
„Businessman-Magazine”
„Businessman-Magazine”
2
2
-90, s.
-90, s.
32]
32]
Interpretacja marketingu (cd.)
„W nadchodzącym dziesięcioleciu nastąpi
gruntowna przemiana w marketingu. Nie ma
cienia wątpliwości, że na początku XXI wieku rynki
i marketing będą funkcjonowały na odmiennych
zasadach niż dawniej.”
(Ph. Kotler, Kotler o marketingu. Jak kreować i opanowywać rynki,
Wyd. Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1999, s. 268)
Interpretacja marketingu (cd.)
II. Marketing jako proces
„Marketing jest procesem społecznym i zarządczym,
dzięki któremu jednostki i grupy otrzymują to, czego
potrzebują i pragną poprzez tworzenie, oferowanie i
wymianę z innymi jednostkami i grupami produktów
posiadających wartość.”
(Ph. Kotler. Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Gebethner
&Ska, Warszawa 1994, s. 11)
III. Ujęcie systemowe
„Marketing usług to system zorientowany na szeroko
pojętą
wymianę
działalności
ludzi
(rynkową
i
pozarynkową)”
(M. Daszkowska, Usługi. Produkcja, rynek marketing, Wyd. Naukowe PWN,
Warszawa 1998, s. 130)
Interpretacja marketingu (cd.)
Pojecie marketingu zawiera całość uogólnionej
wiedzy dotyczącej zasad podejmowania decyzji i
działań w sferze kontaktów przedsiębiorstwa z
rynkiem.
Marketing składa się z kilku elementów. Tworzą
one strukturę marketingu w przedsiębiorstwie. Są
nimi:
instrumenty marketingu
działania marketingowe
reguły marketingowe
badania marketingowe
Ewolucja poglądów na rolę marketingu w przedsiębiorstwie
(cd.)
„Marketing
jest
procesem
zarządzania
odpowiedzialnym
za
identyfikowanie,
przewidywanie
i
spełnianie
życzeń
klienta
prowadzącym do uzyskania przez przedsiębiorstwo
zysku.”
Źródło: I. Nowotny: Plan Marketingowy. Budowa przyszłości przedsiębiorstwa,
Poltekst, Warszawa 1993, s. 53.
„Marketing
jest
procesem
zarządczym
ukierunkowanym na maksymalizację zwrotów dla
udziałowców poprzez utrwalanie relacji z cenionymi
klientami i tworzeniu przewagi konkurencyjnej.”
Źródło: P. Doyle: Marketing wartości, Felberg SJA, Warszawa 2003, s. 35.
Ewolucja poglądów na rolę marketingu w
przedsiębiorstwie (cd.)
1.
Marketing
1.
Marketing
tradycyjny
tradycyjny
2.
Marketing
2.
Marketing
dynamiczny
dynamiczny
Producent
Wytworzony
produkt
Sprzedaż i
oddziaływanie
na odbiorców
Zyski w wyniku
określonych
rozmiarów
sprzedaży
Rynek
Potrzeby
odbiorców
Zintegrowane
działania
marketingowe
Zyski w wyniku
określonego
stopnia satysfakcji
odbiorców
Marketing tradycyjny
prowadzenie działalności
prowadzenie działalności
gospodarczej skierowanej i
gospodarczej skierowanej i
odnoszącej się do przepływu
odnoszącej się do przepływu
towarów i usług od producenta do
towarów i usług od producenta do
konsumenta lub użytkownika
konsumenta lub użytkownika
Marketing dynamiczny
świadoma i aktywna działalność
świadoma i aktywna działalność
przedsiębiorstwa na rynku,
przedsiębiorstwa na rynku,
dobre rozeznanie rynku i
dobre rozeznanie rynku i
dostosowanie się producenta do jego
dostosowanie się producenta do jego
wymogów, oddziaływanie z jego
wymogów, oddziaływanie z jego
strony na ten rynek i kształtowanie
strony na ten rynek i kształtowanie
go zgodnie z przyjętymi celami
go zgodnie z przyjętymi celami
gospodarowania
gospodarowania
Podstawowe różnice między produkcyjną i
marketingową orientacją przedsiębiorstwa
Narzędzie sprzedaży
Narzędzie sprzedaży
FUNKCJE
FUNKCJE
OPAKOWANIA
OPAKOWANIA
Ochrona jakości
Ochrona jakości
Z punktu widzenia potrzeb
Z punktu widzenia potrzeb
nabywców i kosztów
nabywców i kosztów
POZIOM
POZIOM
ZAPASÓW
ZAPASÓW
Z punktu widzenia produkcji
Z punktu widzenia produkcji
Jako zróżnicowane segmenty
Jako zróżnicowane segmenty
rynku
rynku
SPOSÓB
SPOSÓB
TRAKTOWANI
TRAKTOWANI
A
A
NABYWCÓW
NABYWCÓW
Jako jednorodna grupa
Jako jednorodna grupa
Zasadniczy cel
Zasadniczy cel
ZNACZENIE
ZNACZENIE
ZYSKU
ZYSKU
Wielkość rezydualna
Wielkość rezydualna
Wykorzystywanie nowych okazji
Wykorzystywanie nowych okazji
INNOWACJE
INNOWACJE
Technologia i obniżka kosztów
Technologia i obniżka kosztów
Określanie potrzeb nabywców i
Określanie potrzeb nabywców i
sposobów ich zaspokojenia
sposobów ich zaspokojenia
ROLA BADAŃ
ROLA BADAŃ
RYNKOWYCH
RYNKOWYCH
Określanie reakcji nabywców
Określanie reakcji nabywców
Firma produkuje to, co może
Firma produkuje to, co może
sprzedać
sprzedać
PRODUKTY
PRODUKTY
Firma sprzedaje to, co może
Firma sprzedaje to, co może
wyprodukować
wyprodukować
Potrzeby nabywców określają
Potrzeby nabywców określają
cele przedsiębiorstwa
cele przedsiębiorstwa
STOSUNEK
STOSUNEK
DO
DO
NABYWCÓW
NABYWCÓW
Nabywcy powinni być
Nabywcy powinni być
zadowoleni, że firma istnieje i
zadowoleni, że firma istnieje i
stara się obniżać koszty i
stara się obniżać koszty i
wytwarzać lepsze towary
wytwarzać lepsze towary
Orientacja marketingowa
Orientacja marketingowa
Kryterium
Kryterium
Orientacja produkcyjna
Orientacja produkcyjna
… DEFINICJE MARKETINGU
odpowiednie planowanie, koordynacja i kontrola
wszystkich działań przedsiębiorstwa ukierunkowanych na
aktualne i potencjalne rynki;
tworzenie i dostarczanie poziomu życia;
proces, którego zadaniem jest przekształcanie potrzeb
społecznych w możliwości osiągania zysku;
proces społeczny i zarządczy, dzięki któremu jednostki
i grupy uzyskują to, czego potrzebują i pragną poprzez
tworzenie oraz wzajemną wymianę produktów i wartości
(Ph. Kotler);
działalność ludzka zmierzająca do zaspokojenia pragnień
i życzeń nabywców poprzez procesy wymiany (Ph. Kotler);
proces planowania i urzeczywistniania koncepcji, cen,
promocji oraz dystrybucji idei, dóbr i usług w celu
doprowadzenia do wymiany satysfakcjonującej jednostki
i organizacje (AMA)
Rynki
producentów
Usługi
Usługi
pieniądze
pieniądze
Rynki rządowe
Usługi
Usługi
pieniądze
pieniądze
Towary
Towary
Usługi
Usługi
Pieniądze
Pieniądze
Podatki
Podatki
Podatki
Podatki
usługi
usługi
Podatki
Podatki
towary
towary
Podatki
Podatki
towary
towary
Pieniądze
Pieniądze
Pieniądze
Pieniądze
Rynki
konsumentów
Rynki
pośredników
Towary i usługi
Towary i usługi
Towary i usługi
Towary i usługi
Zasoby
Zasoby
Zasoby
Zasoby
Rynki
zasobów
Pieniądze
Pieniądze
Pieniądze
Pieniądze
Struktura przepływów w
gospodarce
za: DR PAWEŁ KOWALSKI ,PODSTAWY ZARZĄDZANIA
MARKETINGOWEGO
Prosty System
Prosty System
Marketingu
Marketingu
Przemysł
(zbiór sprzedających)
Rynek
(zbiór nabywców)
Dobra/Usługi
Pieniądze
Komunikacja
Informacja
7 x P
Marketing
Mix
Product
Price
Promotion
Place
4 x C
4 x C
Customer
Solution
Customer
Cost
Communication
Convenience
Processes
People
Physical
infrastructure
Rynek
Zintegrowany
Marketing
Zyski poprzez
zadowolenie
kupującego
Potrzeby
kupujących
B -
ORIENTACJA MARKETINGOWA
Fabryka Produkty
Sprzedaż/
promocja
Zyski
poprzez sprzedaż
Punkt
wyjścia
Obszar
działań
Środki
realizacji
Cele
A -
ORIENTACJA NA SPRZEDAŻ
Dostarczanie konsumentowi
wartości
Kupujący
Front-line staf
Middle Management
Top
Management
Tradycyjna struktura
organizacyjna
Struktura organizacji
zorientowanej na
kupującego
Kupujący
Front-line staf
Middle management
Top
manage-
ment
Ku
pu
jąc
y
Ku
pu
ją
cy
CYKL ZARZĄDZANIA MARKETINGOWEGO
Identyfika
cja rynku
Analiza
zasobów
firmy
Określeni
e celów
i
strategii
Określeni
e taktyki
i techniki
działania
Prowadzen
ie
aktywnych
działań
rynkowych
Kontrola
efektów
wnioski na
przyszłość
Segmenty
nabywców
Potrzeby
nabywców
Wielkości
i struktura
popytu
Dostęp do
rynku i
uwarunkowan
ia działania
Konkurenci i
ich działania
Liderzy,
powiązania,
grupy
wpływów
Potencjał:
- ludzki
- rzeczowy
- finansowy
Powiązania
Produkt -
usługa
Dostawcy,
kooperanci
Sieć zbytu
Pozycja na
rynku
(lojalność
nabywców)
Koszty
Misja firmy
Cel
długofalowy
Cele
doraźne
Strategie
firmy:
- produktu
-
komunikacji
- cenowa
-
dystrybucji
Plany
taktyczne
Metody
badań
Metody
zdobywania
rynku
Marketing-
mix
Metody
finansowania
Metody
zaopatrzenia
Techniki
handlu
Organizacja
firmy pod
kątem
skuteczności
rynkowej
Aktywna
komunikacja
marketingowa
Tworzenie
nowych
potrzeb
Budowanie
wizerunku
marki
Innowacyjność
- tworzenie
nowych
produktów -
dywersyfikacja
produktów
Tworzenie
lojalności i
stałych
powiązań
z rynkiem
Kontrola zmian
na rynku
Wielkość
i struktura
sprzedaży,
zysków,
kosztów
Zmiany opinii
nabywców
i środowiska
(otoczenia)
Udział w rynku
i zmiany
w stosunku do
konkurentów
Ewolucja poglądów na rolę marketingu w przedsiębiorstwie
1.
1.
Trudności ze sprzedażą wyrobów i usług
Trudności ze sprzedażą wyrobów i usług
(nasycenie rynku)
(nasycenie rynku)
2.
2.
Rosnąca konkurencja
Rosnąca konkurencja
3.
3.
Rosnące koszty sprzedaży
Rosnące koszty sprzedaży
4.
4.
Zmiana przyzwyczajeń (zachowań) konsumentów
Zmiana przyzwyczajeń (zachowań) konsumentów
5.
5.
Zbyt wolny rozwój firm (firma osiągnęła granicę
Zbyt wolny rozwój firm (firma osiągnęła granicę
możliwości rozwoju w danej branży)
możliwości rozwoju w danej branży)
Dlaczego wzrasta zainteresowanie
marketingiem?
Ewolucja poglądów na rolę marketingu w przedsiębiorstwie (cd.)
Wprowadzić nowe wyroby lub usługi
Wprowadzić nowe wyroby lub usługi
Wejść na nowe rynki
Wejść na nowe rynki
Zróżnicować wyroby lub usługi
Zróżnicować wyroby lub usługi
Ożywić produkty (usługi) lub rynki
Ożywić produkty (usługi) lub rynki
Zrezygnować z pewnych wyrobów lub usług
Zrezygnować z pewnych wyrobów lub usług
Zareagować na spadek sprzedaży lub zysku
Zareagować na spadek sprzedaży lub zysku
Zareagować na agresywną konkurencję
Zareagować na agresywną konkurencję
Ocenić ryzyko finansowe lub prawne nowych
Ocenić ryzyko finansowe lub prawne nowych
możliwości
możliwości
Motywować pracowników
Motywować pracowników
Umocnić renomę firmy i jej obecność w świadomości
Umocnić renomę firmy i jej obecność w świadomości
klientów
klientów
Marketing pomaga firmie:
Marketing pomaga firmie:
1.
Sprzedaż i zorientowanie na klienta wszelkich
obszarów działalności firmy –
aspekt filozoficzny
.
2.
Analiza zachowań (relacji na rynku) poprzez
obserwacje
i ewidencję ważnych dla firmy elementów
otoczenia (kupcy, pośrednicy, konkurencja,
państwo) –
aspekt zachowania się.
3.
Kreatywne, systematyczne szukanie nowych
wyrobów
i promowanie ich. Planowane badanie rynku jest
warunkiem odpowiedniego zachowania się wobec
klienta –
aspekt informacyjny
.
Osiem uniwersalnych cech działalności
marketingowej
Osiem uniwersalnych cech działalności marketingowej: cd.
4.
Ustalenie zorientowanych na rynek celów firmy
(strategii marketingowej), co oznacza
nakreślenie długoterminowego planu
uwzględniającego: zachowanie przyszłych
działających na tym rynku konsumentów,
handlowców, konkurencji oraz otoczenia np.
społeczeństwa, państwa –
aspekt strategiczny.
5.
Planowe kształtowanie rynku, czyli zgodne z
przyjętymi celami i harmonijne zastosowanie
wszystkich instrumentów marketingu mix –
aspekt akcyjny
.
Osiem uniwersalnych cech działalności marketingowej: cd.
6.
Różnicowanie rynku, czyli jego segmentacja -
aspekt segmentowania rynku.
Rynek, na
którym działamy, musi zostać podzielony według
określonych kryteriów na tzw. segmenty. Tworzą
one podstawy dla świadomego, intensywnego,
stopniowego opanowania rynku.
7.
Koordynacja wszystkich dziedzin rynkowej
działalności firmy, czyli organizacyjne wdrożenie
koncepcji marketingowej firmy -
aspekt
koordynacyjno-organizacyjny
.
8.
Podporządkowanie decyzji marketingowych
większym systemom, np. politycznym, socjalnym
itp. -
aspekt społeczny.
Rola marketingu
Marketing ewoluował w stronę
kluczowej funkcji, spajającej
organizację z tymi, od których
zależy jej działalność
Produkcj
a
Finans
e
Marketin
g
Person
el
(a) Marketing jako równoważna
funkcja
Produkcj
a
Marketing
Finans
e
Person
el
(b)
Marketing jako ważniejsza
funkcja
Produkcja
F
in
a
n
s
e
P
e
rs
o
n
e
l
Marketin
g
(c) Marketing jako
główna funkcja
(d) Klient w funkcji
kontrolnej
Pr
od
uk
cj
a
Fin
an
s
e
M
ark
eti
n
g
Pe
rs
on
el
Klient
(e) Klient w funkcji kontrolnej, marketing w funkcji
integrującej
Produkcj
a
F
in
a
n
s
e
P
e
rs
o
n
e
l
Marketin
g
Klient
Kształt
marketingu
w
przyszłości
Wiedza
teoretycz
na
Perspekt
y-wiczne
narzędzi
a
Czynniki
zewnętrz
ne
Podstawowe pojęcia
związane
z marketingiem
Potrzeby, pragnienia, popyt
myślenie marketingowe rozpoczyna się w momencie
uświadomienia sobie ludzkich potrzeb i pragnień;
potrzeba ludzka to stan odczuwania braku zaspokojenia;
potrzeby nie są tworzone przez społeczeństwo lub przez ludzi
zajmujących się marketingiem, lecz istnieją w naturze
ludzkiej;
pragnienia są wyrazem szczególnego sposobu zaspokojenia
potrzeb pierwotnych; chociaż potrzeb ludzkich jest niewiele ,
pragnienia zmieniają się pod wpływem społeczeństwa i
różnych instytucji, pragnienia mogą być nazywane popytem
potencjalnym; popyt efektywny to pragnienie posiadania
określonych produktów poparte możliwością i gotowością ich
kupienia; należy tu podkreślić że ludzie zajmujący się
marketingiem nie tworzą potrzeb i nie zmuszają ludzi do
kupna rzeczy, których tak naprawdę ci nie potrzebują, to
potrzeby warunkują ich działania, marketingowcy starają się
wpływać na pragnienia, uzmysławiając ludziom, że określone
produkty zaspokoją ich potrzeby,
Produkt
ludzie zaspokajają potrzeby za pomocą towarów
i usług; produktem jest wszystko to, co można
zaoferować w celu zaspokojenia potrzeby lub
pragnienia; znaczenie produktów fizycznych
leży nie tyle w ich posiadaniu, co w możliwości
korzystania z usług, które ze sobą niosą
(kupujemy samochód po to żeby nim jeździć),
nośnikami usług mogą być także oby, miejsca,
działania, organizacje i idee; zadanie
pracownika działu marketingu polega więc na
sprzedaży korzyści lub usług, występujących
wraz z przedmiotem fizycznym, nie zaś tylko
samego przedmiotu,
Wartość, cena, zadowolenie
klienci dokonują wyboru spośród
zbioru alternatywnych produktów,
wybierają produkt, który najlepiej
zaspokaja ich zbiór potrzeb, czyli
taki, który ma największą wartość,
sposób w jaki konsumenci dokonują
wyboru jest podstawą planu
marketingowego
Wymiana, transakcje,
związki
marketing pojawia się wtedy, gdy ludzie decydują się na
zaspokajanie swoich potrzeb poprzez wymianę ( inne sposoby
to: produkcja na własne potrzeby, przymus np. kradzież,
żebranie ), czyli akt otrzymania pożądanego produktu od innej
osoby poprzez zaoferowanie czegoś w zamian, aby mogła
istnieć wymiana, musi być spełnionych pięć warunków:
1. muszą być przynajmniej dwie strony,
2. każda ze stron posiada coś, co stanowi wartość dla drugiej strony,
3. każda ze stron potrafi się porozumieć i jest w stanie dostarczyć
produkt,
4. każda ze stron ma możliwość przyjęcia bądź odrzucenia oferty,
5. każda ze stron wierzy, że jest rzeczą właściwą i wskazaną
utrzymywanie kontaktów z drugą stroną,
ponieważ wymiana przynosi zazwyczaj korzyści obydwu
stronom nazywa się ją również procesem tworzenia wartości,
zaś wymianę wartości pomiędzy dwiema stronami nazywa się
transakcją, w sytuacji gdy tylko jedna ze stron osiąga korzyści
zaś druga ma tylko oczekiwania z tym związane mówi się o
transferze ( darowizna ),
Rynek
pojęcie wymiany prowadzi bezpośrednio do pojęcia rynek
składa się ze wszystkich potencjalnych klientów, mających
określoną potrzebę lub pragnienie, którzy w celu ich zaspokojenia
są gotowi i są w stanie dokonać wymiany
miejsce, gdzie kontaktują się kupujący i sprzedający
ogół stosunków wymiennych między sprzedającymi i kupującymi
proces informacji i decyzji, gdzie kupujący i sprzedający informują,
co chcą kupić i sprzedać, na jakich warunkach, decydują o cenie i
ilości sprzedawanych i kupowanych produktów; rynek może być:
producenta i konsumenta,
przedsiębiorstwa: aktualny (rzeczywisty), docelowy i
potencjalny,
doskonały i niedoskonały,
dóbr i usług, pracy i kapitałowy,
otwarty i zamknięty,
wolny, administrowany (ceny urzędowe, planowanie centralne) i
zorganizowany (giełda),
z punktu widzenia marketingu, sprzedający tworzą gałąź,
natomiast nabywcy rynek
Co to jest udział w rynku?
udział w całościowym rynku – sprzedaż
przedsiębiorstwa jako procent całkowitej
sprzedaży na rynku
udział
w
obsługiwanym
rynku
–
procentowy udział w rynku składającym
się z wszystkich zdolnych i chętnych do
kupienia produktów firmy
relatywny udział w rynku – sprzedaż firmy
jako
procent
połączonej
sprzedaży
wybranych
konkurentów
(lub
tylko
głównego konkurenta)
Uczestnikami rynku są:
producent – sprzedawca
pośrednik handlowy
organizator działalności handlowej
nabywca – użytkownik
Marketingowa orientacja firmy
zależy w dużej mierze od dziedziny,
w której firma działa
Ćwiczenie
1.
Marketing dóbr konsumpcyjnych
2.
Marketing dóbr produkcyjnych (przemysłowy)
3.
Marketing usług
a)
niematerialny charakter produktu (z reguły produkt poznaje się konsumując
go),
b)
pierwotny charakter popytu (generowany potrzebami konsumpcyjnymi),
c)
produktów nie można wytwarzać na skład lub przemieszczać, konsumpcja z
reguły występuje w miejscu wytworzenia i równocześnie z wytworzeniem
produktu,
d)
indywidualizacja i brak standaryzacji produktu,
e)
produkty maja charakter świadczenia osobistego, ściśle związanego z osobą
konkretnego wykonawcy,
f)
wtórny charakter popytu (w stosunku do popytu na rynku dóbr
konsumpcyjnych),
g)
duża liczba podmiotów reprezentujących popyt,
h)
ograniczona liczba potencjalnych nabywców i znaczny stopień koncentracji
popytu,
i)
zespołowy i sformalizowany tryb podejmowania decyzji zakupu,
j)
wysoki udział indywidualnych decyzji zakupu,
k)
wieloszczeblowa pośrednia dystrybucja,
l)
dystrybucja bezpośrednia lub przez krótkie kanały zbytu,
m)
duże znaczenie określonych wiodących (kluczowych) instrumentów
marketingowych (np. kredytowanie dostaw, sprzedaż osobista, atesty
produktu),
n)
znaczna anonimowość kontaktów rynkowych (komunikacja przez mass media),
o)
silne powiązania z rynkami międzynarodowymi,
Rozwiązanie ćwiczenia
1) b, g, j, k, n
2) f, i, h, l, m, o
3) a, c, d, e
1.
Marketing dóbr konsumpcyjnych
pierwotny charakter popytu (generowany potrzebami konsumpcyjnymi),
duża liczba podmiotów reprezentujących popyt,
wysoki udział indywidualnych decyzji zakupu,
wieloszczeblowa pośrednia dystrybucja,
znaczna anonimowość kontaktów rynkowych (komunikacja przez mass media),
2.
Marketing dóbr produkcyjnych (przemysłowy)
wtórny charakter popytu (w stosunku do popytu na rynku dóbr
konsumpcyjnych),
ograniczona liczba potencjalnych nabywców i znaczny stopień koncentracji
popytu,
zespołowy i sformalizowany tryb podejmowania decyzji zakupu,
dystrybucja bezpośrednia lub przez krótkie kanały zbytu,
duże znaczenie określonych wiodących (kluczowych) instrumentów
marketingowych (np. kredytowanie dostaw, sprzedaż osobista, atesty
produktu),
silne powiązania z rynkami międzynarodowymi,
3.
Marketing usług
niematerialny charakter produktu (z reguły produkt poznaje się konsumując
go),
produktów nie można wytwarzać na skład lub przemieszczać, konsumpcja z
reguły występuje w miejscu wytworzenia i równocześnie z wytworzeniem
produktu,
indywidualizacja i brak standaryzacji produktu,
produkty maja charakter świadczenia osobistego, ściśle związanego z osobą
konkretnego wykonawcy,
Struktura marketingu w
przedsiębiorstwie
Marketing
w
przed-
siębior-
stwie, za-
soby i
mo-
żliwości
Badania marketingowe
badania ekonomiczne
(prognozy rozwoju,
tendencje rynkowe ... )
badanie reklamy
badanie produktu
badanie rynku i
sprzedaży
System informacji i
komuni-kacji
środowisko
społeczno-
ekonomiczne
rozwój branży,
potrzeby i
preferencje klientów,
efektywność
konkuren-
cji,
nowe technologie i
usłu-
gi
Instrumenty marke-
tingowe
produkt i jego
bez-
pośrednie
wyposa-
żenie,
cena i warunki
tran-
sakcji,
sprzedaż i
dystry-
bucja,
reklama,
promocja
Reguły
marketingowe
doskonała
znajo-
mość rynku,
orientacja
strate-
giczna,
integracja
produk-
cji i sprzedaży,
aktywne
stosowa-
nie marketing-
mix
Rynek, potrzeby, zachowania konsumentów, sytuacja
marketingowa
Działania
marketin-gowe
związane z:
produktem,
dystrybucją,
aktywizacją
sprze-
daży,
public relations
Struktura działania marketingowego w
przedsiębiorstwie
(za: prof. dr hab. Irena Hejduk Wyższa Szkoła Społeczno-
Ekonomiczna w Warszawie)
ocena sytuacji marketingowej,
analiza marketingowa
Sytuacja rynkowa
Wielkość i struktura
popytu,
Dostęp do rynku
(segmentów
rynku) i uwarunkowania
działań,
Stopień nasycenia rynku,
Potrzeby nabywców
(rzeczywis-
te i spodziewane,
Konkurenci i ich działania,
Stan koniunktury na rynku,
Rozwój i możliwości
branży,
w której działa
przedsiębiorstwo
Sytuacja przedsiębiorstwa
Pozycja przedsiębiorstwa na
ryn-
ku,
Potencjał przedsiębiorstwa
(ludz-
ki, rzeczowy, finansowy),
Kanały zbytu, systemy
dystrybu-
cji,
Struktura organizacji i
sprzedaży,
Image przedsiębiorstwa i
produk-
tów,
Zaplecze przedsiębiorstwa
(do-
stawcy, kooperanci,
powiązania)
Struktura działania marketingowego ...
Badania marketingowe,
Pozyskiwanie informacji, obserwacja i
analiza rynku
Określenie potencjału rynku,
Ocena szans rynkowych przedsiębiorstwa
Określenie wielkości (skali) i charakteru
rynku
Określenie stopnia nasycenia rynku
Określenie stopnia udziału firmy w rynku
Identyfikacja aktywnych i potencjalnych
klientów
Ocena siły i pozycji konkurencji na rynku
Ocena popytu wobec nowości
Sytuacja rynkowa
Sytuacja przedsiębiorstwa
Struktura działania marketingowego ...
Określenie celów i programu działania (aspiracje
rynkowe
firmy)
Poszukiwanie relacji między celami
Poszukiwanie alternatyw rynkowych
Ustalenie pilności i szybkości działań
Opracowanie ofert i załatwianie transakcji
Sytuacja rynkowa
Sytuacja przedsiębiorstwa
Struktura działania marketingowego ...
Identyfikacja i ocena narzędzi
marketingowych
Prezentacja możliwości
Sprzedaż i dystrybucja
Reklama i sprzedaż promocyjna
Public relations (przedstawienie
firmy)
Projektowanie oraz rozwijanie produkcji i usług
Doskonalenie struktury i sieci transportu
Utrwalenie powiązań z rynkiem i tworzenie
nowych potrzeb
Sytuacja rynkowa
Sytuacja przedsiębiorstwa
Struktura działania marketingowego ...
Opracowanie planu marketingowego
Konkretyzacja możliwości
Podjęcie działań marketingowych
Sytuacja rynkowa
Sytuacja przedsiębiorstwa
Polityka cenowa i warunki transakcji
Polityka w zakresie produktów, usług i
serwisu
Polityka dystrybucji i środki wspierające
sprzedaż
Reklama, promocja i public relations
Struktura działania marketingowego ...
Realizacja planu
Kontrola marketingowa (sprzężenie zwrotne)
Sytuacja rynkowa
Sytuacja przedsiębiorstwa
Ocena stopnia realizacji celów
marketingowych
Analiza odchyleń
Ocena efektywności komponentów
marketing-mix Zmiana ich struktury
Struktura
marketingu
Reguły
marketingow
e
Badania
marketingow
e
Instrumenty
marketingu
Działania
marketingow
e
Organizacja oraz funkcjonowanie
marketingu
Wśród
typowych
funkcji
marketingu
wyróżnia się:
planowanie produktu
badanie i analizy rynkowe
zbyt i rozpowszechnianie produktów
promocję
Organizacja oraz funkcjonowanie ...
Wielkość i różnorodność funkcji marketingu
wymaga ich celowego zorganizowania w
dziale marketingu.
Podstawą struktury działu marketingu mogą
być:
funkcje marketingu
produkty
rynki zbytu bądź grupy klientów
regiony geograficzne
kanały dystrybucyjne
struktura macierzowa (np. produkt/rynek)
WIZJA FIRMY
TO DALEKOSIĘŻNY STAN FIRMY,KTÓRY
CHCEMY OSIĄGNĄĆ.
Zawiera zakres działania, podstawowe wartości,
miejsce firmy na rynku.
WIZJA musi zakładać utrzymanie lub uzyskanie
przewag konkurencyjnych.
WIZJA firmy może zakładać, (w stosunku do stanu
obecnego):
• kontynuację
• ewolucję
• radykalną zmianę.
Przykład wizji:
Gdańskie Zakłady Meblowe w roku 2016 to firma
zaopatrująca segment klientów bogatych na całym
świecie, w najwyższej jakości meble gdańskie,
produkowane według tradycyjnych wzorów. Wąska
specjalizacja produkcyjna, najwyższa jakość i
indywidualne dostosowywanie mebli do życzeń klienta,
pozwolą na utrzymanie pozycji światowego lidera w
zakresie sprzedaży mebli gdańskich.
GZM
- to firma średniej wielkości (ok. 200 pracowników).
- zlokalizowana w nowym miejscu w Pruszczu
Gdańskim.
- nowocześnie wyposażona, ale równocześnie stosująca
tradycyjne metody produkcji mebli gdańskich, z
najwyższej
jakości surowca (drewno dębowe, skóra).
MISJA FIRMY
Jest to przesłanie skierowane zarówno do
otoczenia jak
i do pracowników firmy, informujące o
fundamentalnych wartościach wyróżniających daną
firmę na rynku.
Jest to uzasadnienie egzystencji danej firmy.
CEL FIRMY
- to rezultat, który chcemy osiągnąć
1. Mierzalny
2. Określony w czasie
3. Jasny, zrozumiały dla wszystkich
pracowników
KLUCZOWE CZYNNIKI SUKCESU
FIRMY
1. Pozycja firmy na rynku
- wielkość
- miejsce w rankingu branżowym
- udział w rynku
2. Wizerunek (image) firmy / produktu / marki
- opinie klientów / środowiska
- pozycja marki
3. Koszty
- wielkość kosztów w porównaniu do
konkurentów
- koszty stałe / koszty zmienne (proporcje)
4. Umiejętności techniczne i technologiczne
- r + d (b + r)
- kwalifikacje
- innowacyjność
- wyposażenie
- nowoczesność technologii i jej
wykorzystanie
5. Potencjał finansowy
- zasoby finansowe
- przeznaczenie kapitału
- płynność finansowa
6. Poziom organizacji i zarządzania
- jakość kadry kierowniczej
- metody i procedury kierowania
- nowoczesność organizacji .
PROCES
PODEJMOWANIA
DECYZJI ZAKUPU
Role w procesie zakupu
inicjator: osoba, która jako pierwsza wysuwa
pomysł zakupu określonego produktu lub
usługi,
doradca: osoba, której poglądy lub rady mają
pewną wagę w podjęciu ostatecznej decyzji,
decydent: osoba, która decyduje o wszystkich
składnikach decyzji zakupu: czy kupić? co
kupić? jak kupić? gdzie kupić?
nabywca: osoba, która dokonuje właściwego
zakupu,
użytkownik: osoba, która konsumuje lub
użytkuje produkt lub usługę.
Fazy w procesie zakupu
dóbr konsumpcyjnych
rozpoznanie potrzeb,
poszukiwanie informacji,
ocena alternatyw -> zamiar zakupu ->
postawy innych, nieoczekiwane czynniki
sytuacyjne ,
decyzja zakupu,
zachowanie po dokonaniu zakupu ->
zadowolenie, dysonans pozakupowy
Proces zakupu na rynku
przedsiębiorstw
uznanie potrzeby zakupu,
ogólny opis potrzeby,
określenie produktu,
poszukiwanie dostawców,
zebranie ofert,
wybór dostawcy,
określenie zamówienia,
ocena rezultatów.
Charakterystyczne typy procesów decyzji
zakupu
wydłużony proces decyzji zakupu - dotyczy zwykle dóbr drogich i rzadko
nabywanych; każda faza procesu decyzyjnego jest tu wyraźnie zaakcentowana;
najwięcej czasu konsumenci przeznaczają w tym wypadku na poszukiwanie i ocenę
alternatyw wyboru, a realizacja decyzji ( zakup ) jest opóźniona w czasie;
zachowania konsumentów można określić jako w pełni racjonalne;
skrócony proces decyzji zakupu - dotyczy dóbr rzadko kupowanych, każda faza
procesu decyzyjnego jest akcentowana, lecz w znacznie skróconym czasie w
porównaniu z sytuacją wcześniej opisaną; najwięcej czasu zabiera porównanie
alternatyw wyboru;
rutynowy proces decyzji zakupu - dotyczy dóbr kupowanych regularnie i często, o
relatywnie niskich cenach; poszukiwanie i ocena alternatyw, a i odczucia po zakupie,
nie mają w tym procesie większego znaczenia; na ogół chodzi o możliwie jak
najszybsze dokonanie zakupu, a kupujący postępuje według dobrze
wypraktykowanego programu;
nieskomplikowany proces decyzji zakupu - dotyczy dóbr o małym znaczeniu dla
konsumentów, których zakup nie jest specjalnie determinowany czynnikami
wyznaczającymi cechy demograficzne lub styl życia; proces decyzyjny nie przebiega
przez wszystkie fazy, a jedynie odczucia po zakupie mają znaczenie z punktu
widzenia powtórzenia zakupu; kupujący w tym przypadku są szczególnie podatni na
reklamę i różne formy promocji;
proces decyzji opierający się o przywiązanie (zaufanie) do danego gatunku dobra -
może dotyczyć różnych dóbr, w tym o takim znaczeniu, jak np. samochód lub
przeciwnie - jak artykuły nabywane codziennie; zakupy dokonywane w ten sposób
skracają czas procesu i redukują jego fazy, a zwłaszcza ograniczają znaczenie
ryzyka, które zazwyczaj bierze się pod uwagę w innych okolicznościach zakupu; jest
to konsekwencją zarówno preferowania określonych gatunków dóbr jak i możliwości
zwrotu zakupionego towaru, co wzmacnia zaufanie do danego produktu i jego
sprzedawcy.
W korespondencji z charakterystycznymi procesami
podejmowania decyzji zakupu należy wyróżnić
charakterystyczne dobra, które są kupowane z
większym lub mniejszym zaangażowaniem
kupującego w proces zakupu:
artykuły codziennego użytku (convenience goods) o
względnie niskich cenach, głównie artykuły
spożywcze, drobne usługi, gazety itd.,
artykuły wielokrotnego użytkowania (shopping
goods) – odzież, obuwie, tekstylia, sprzęt
zmechanizowany gospodarstwa domowego i inne
urządzenia używane w gospodarstwie domowym;
artykuły epizodycznego zakupu (speciality goods) - o
względnie wysokich cenach, często luksusowe, a
przede wszystkim używane zwykle w długim okresie
czasu – samochody, mieszkania, luksusowa odzież,
wyroby jubilerskie itd.
Segmentacja rynku
WAŻNE POJĘCIA
WAŻNE POJĘCIA
RYNEK
RYNEK
DOCELOWY
DOCELOWY
SEGMENT
SEGMENT
RYNKU
RYNKU
SEGMENTACJA
SEGMENTACJA
RYNKU
RYNKU
Opracowano na podstawie:
Opracowano na podstawie:
Dębski S.,
Dębski S.,
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996, s. 204.
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996, s. 204.
Limański A., Śliwińska K.,
Limański A., Śliwińska K.,
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2002. s. 123-130
, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2002. s. 123-130
SEGMENTACJA RYNKU
„to podział rynku według określonego
kryterium na jednorodne grupy
konsumentów (segmenty rynku), które
wyznaczają dla przedsiębiorstwa
obszar działania i stanowią punkt
odniesienia przy formułowaniu
programu działania.”
Rutkowski I., Wrzosek W., Strategia marketingowa, PWE, Warszawa 1985, s. 80.
podział rynku na grupy
klientów o podobnych
potrzebach
i oczekiwaniach
SEGMENTACJA RYNKU
(c.d.)
SEGMENT RYNKU
to grupa nabywców o zbliżonych
cechach, motywacjach, warunkach
życia
i zachowania się na rynku.
RYNEK DOCELOWY
to pole zainteresowań
przedsiębiorstwa wyodrębnione w
toku przeprowadzonej procedury
segmentacji.
należy poznać pełną listę cech
produktu/usługi
stanowiących
podstawę segmentacji;
należy określić wielkość i wartość
poszczególnych
segmentów
(ilu
nabywców znajduje się w danym
segmencie i jakie będą w związku z
tym nasze obroty);
Segmentacja
rynku ...
Etapy
postępowania
przy
segmentacji:
powinno się zbadać jaką pozycję
stosunku do wybranego przez nas
segmentu
zajmują
produkty
konkurencyjne już istniejące na rynku;
należy sobie zadać pytanie, czy nasza
firma jest w stanie w sposób skuteczny
wypełnić
występującą
w
danym
segmencie rynku lukę rynkową;
Segmentacja
rynku ...
należy
określić
cechy
łączące
nabywców należących do wybranego
przez nas segmentu (koncentrować
się należy na stałych i lojalnych
klientach).
Segmentacja
rynku ...
Etapy segmentacji rynku, definiowania
rynku docelowego i pozycjonowania
oferty rynkowej
Segmentacja rynku
identyfikacja zmiennych segmentacji i podział rynku na segmenty,
opracowanie profili powstałych segmentów
Zdefiniowanie rynku docelowego
ocena atrakcyjności każdego segmentu
wybór docelowych segmentów
Pozycjonowanie rynku
identyfikacja możliwych koncepcji pozycjonowania dla każdego
segmentu docelowego
wybór, rozwinięcie i przekazanie wybranej koncepcji
pozycjonowania
Profilowanie - ma na celu pogłębienie znajomości informacji o
cechach różnicujących segmenty i w ostateczności pozwoli wyłonić
ściśle zróżnicowane segmenty danego rynku; jednocześnie wskazuje
możliwości skutecznego oddziaływania marketingowego; dla
przedsiębiorstwa użyteczność tak przeprowadzonej segmentacji jest
bardzo duża
Ocena segmentów
STRATEGIE DZIAŁANIA FIRMY
A SEGMENTACJA RYNKU
Strategia niezróżnicowana (masowa)
Marketing-mix
Marketing-mix
Rynek
Rynek
Zmierza ona do oferowania jednego produktu dla
Zmierza ona do oferowania jednego produktu dla
całego rynku. Klientów traktuje się jako
całego rynku. Klientów traktuje się jako
jednorodną grupę nabywców, która ma takie same
jednorodną grupę nabywców, która ma takie same
potrzeby i oczekiwania. Zaletą takiej strategii jest
potrzeby i oczekiwania. Zaletą takiej strategii jest
niska cena. Występuje tu masowa produkcja,
niska cena. Występuje tu masowa produkcja,
dystrybucja oraz promocja.
dystrybucja oraz promocja.
Opracowano na podstawie:
Opracowano na podstawie:
Dębski S.,
Dębski S.,
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
1996, s. 204.
1996, s. 204.
Limański A., Śliwińska K.,
Limański A., Śliwińska K.,
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
, Wydawnictwo
, Wydawnictwo
Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
STRATEGIE DZIAŁANIA FIRMY
A SEGMENTACJA RYNKU
Strategia zróżnicowana
Marketing-mix 1
Marketing-mix 1
Segment
Segment
1
1
Marketing-mix 2
Marketing-mix 2
Marketing-mix
Marketing-mix
3
3
Segment
Segment
3
3
Segment
Segment
2
2
Przedsiębiorstwo dostrzega istnienie różnic w potrzebach i
Przedsiębiorstwo dostrzega istnienie różnic w potrzebach i
oczekiwaniach konsumentów. Firma przestawia różnym
oczekiwaniach konsumentów. Firma przestawia różnym
grupom odbiorców odmienne strategie marketingowe
grupom odbiorców odmienne strategie marketingowe
dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. Ta strategia
dostosowane do ich indywidualnych potrzeb. Ta strategia
wiąże się z poniesieniem wyższych kosztów, ale ma na celu
wiąże się z poniesieniem wyższych kosztów, ale ma na celu
zwiększenie wartości sprzedaży.
zwiększenie wartości sprzedaży.
Opracowano na podstawie:
Opracowano na podstawie:
Dębski S.,
Dębski S.,
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
1996, s. 204.
1996, s. 204.
Limański A., Śliwińska K.,
Limański A., Śliwińska K.,
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku
, Wydawnictwo
, Wydawnictwo
Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
STRATEGIE DZIAŁANIA FIRMY
A SEGMENTACJA RYNKU
Strategia skoncentrowana
(selektywna)
Marketing-mix
Marketing-mix
Segment 3
Segment 3
Segment 2
Segment 2
Segment 1
Segment 1
Możliwe są tu cztery odmiany:
Możliwe są tu cztery odmiany:
•
koncentracja na jednym segmencie
koncentracja na jednym segmencie
rynku
rynku
•
selektywna specjalizacja
selektywna specjalizacja
•
produktowa specjalizacja
produktowa specjalizacja
•
rynkowa specjalizacja
rynkowa specjalizacja
Źródło: opracowano na podstawie:
Źródło: opracowano na podstawie:
Dębski S., „Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996, s. 204.
Dębski S., „Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996, s. 204.
Limański A., Śliwińska K., „Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku”, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
Limański A., Śliwińska K., „Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku”, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2002, s. 123-130.
STRATEGIA
SKONCENTROWANA
(SELEKTYWNA)
koncentracja na jednym segmencie
rynku – należy dostosować produkt do
potrzeb danej grupy rynku,
selektywna specjalizacja –
przedsiębiorstwo działa na kilku rynkach,
produktowa specjalizacja – firma
koncentruje się na dostarczeniu
specyficznego produktu różnym nabywcom,
rynkowa specjalizacja – przedsiębiorstwo
specjalizuje się w obsłudze wybranej grupy
klientów.
KRYTERIA SEGMENTACJI
RYNKU
Segmentację rynku można przeprowadzić,
biorąc pod uwagę:
produkt (segmenty są wyodrębnione wg
reakcji konsumentów na produkt i jego
cechy charakterystyczne),
konsumenta (grupuje się konsumentów
o wspólnych cechach, niezależnie od cech
produktu lub usługi).
Główne grupy kryteriów
segmentacji rynku
Kryteria charakteryzujące (opisujące)
konsumentów:
cechy geograficzne
cechy psychologiczne
cechy demograficzne
Kryteria opisujące reakcje konsumentów na
ofertę marketingową:
przyczyny zakupu
oczekiwanie i nastawienie
zastosowanie.
Przykładowe kryteria
segmentacji rynku
Charakterystyka
nabywców
Kryteria:
geograficzne:
psychologiczne:
demograficzne:
klimat, wielkość miasta, wielkość regionu itd.
klasa społeczna, styl życia, osobowość
wiek, płeć, wielkość rodziny, cykl rozwoju
rodziny, dochody, zawód, wykształcenie,
wyznanie, itd.
Reakcje
nabywców
-przyczyny zakupu (stałe, specjalne)
-oczekiwania (obsługi, jakości, ekonomiczności)
-status użytkownika (eksużytkownik,
użytkownik, nieużytkownik, potencjalny
użytkownik)
-szybkość użytkowania (lekka, średnia, ciężka)
-stan lojalności (żadna, średnia, wysoka,
absolutna)
-nastawienie do producenta lub firmy
(entuzjastyczne, pozytywne, obojętne,
negatywne, wrogie)
Warunki skutecznej
segmentacji rynku
segment rynku powinien być:
mierzalny - muszą istnieć dane o klientach i
ich zdobycie nie powinno byc zbyt
kosztowne dla firmy,
opłacalny,
dostępny,
homogeniczny,
powinno się brać pod uwagę względność
stosowanych kryteriów
PODSUMOWANIE
Prawidłowo przeprowadzona segmentacja
rynku, umożliwia osiągnięcie wielu
korzyści, m.in.: szybkie zauważanie zmian
na rynku, ułatwia badanie rynku,
efektywniejsze lokowanie środków
przeznaczonych na marketing przez ich
koncentrację na węższym rynku,
zwiększenie sprzedaży przez
dostosowanie produktów do potrzeb
nabywców.
Dziękuję za uwagę