Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia
tętniczego
Lek. med. Magdalena Michalska
Lek. med Krzysztof Marosz
Co zwiększa ryzyko rozwoju
nadciśnienia?
Czynniki genetyczne i pewna predyspozycja rodzinna
Nadmierne spożycie sodu (soli kuchennej), gdyż powoduje
zatrzymanie wody w organizmie
Mała aktywność fizyczna
Otyłość, zwłaszcza brzuszna
Stres, gdyż długotrwały nadmiernie pobudza ukł. współczulny
Konsekwencje nadciśnienia?
Przerost lewej komory serca
Przyspieszenie rozwoju miażdżycy tętnic
Zwiększenie sztywności tętnic
Udar mózgu i zawał serca
Uszkodzenie nerek
Uszkodzenie siatkówki oka
Rozwarstwienie aorty
Jakie leki stosujemy?
Hamujące aktywność konwertazy angiotensyny
i blokujące receptory dla angiotensyny
Moczopędne
Hamujące aktywność układu adrenergicznego
Rozszerzające tętniczki przedwłosowate
Betablokery
Blokery kanału wapniowego
Jak powstaje aldosteron?
Aldosteron – jak działa?
- reaguje na spadek poziomu sodu w
organizmie
- zatrzymuje sód a co za tym idzie wodę
- powoduje spadek potasu w organizmie
Inhibitory konwertazy
angiotensyny (IKA)
- kaptopril, enarapril
- obniżają szczególnie ciśnienie rozkurczowe i przepływ przez
ważne narządy ponieważ zmniejszają opór obwodowy i
rozszerzają tętnice i żyły
- NIE powodują wzrostu zapotrzebowania serca na tlen
- zwiększają wydalanie sodu i zatrzymują potas
- działają kardioprotekcyjne zapobiegając przerostowi komór
serca
- stosuje się je także w niewydolności krążenia, chorobie
wieńcowej, niewydolności naczyń mózgowych i obwodowych,
cukrzycy.
IKA
Działania niepożądane – stosunkowo rzadkie i słabo nasilone
- hipotonia – zwykle po pierwszej dawce
- hiperkaliemia
- suchy kaszel – bardzo charakterystyczne i uciążliwe
- obrzęk naczynioruchowy
- odwracalny wzrost poziomu kreatyniny
- NIE należy łączyć z lekami zwiększającymi poziom potasu
Sartany
- losartan i valsartan
- blokują receptory dla angiotensyny II
- zmniejsza się wydzielanie aldosteronu i wazopresyny
- spada opór naczyniowy
- powodują spadek cholesterolu i mają działanie
antyproliferacyjne
- są dobrze tolerowane nie powodują napadów suchego kaszlu
które tak dokuczają pacjentom przyjmującym IKA
Moczopędne – mech.działania
1 zmniejszają objętość krwi krążącej –
ponieważ zwiększają diurezę (wydalanie
moczu)
2 zmniejszają opór obwodowy
Podział leków moczopędnych
- tiazydy i leki tiazydopodobne
- diuretyki pętlowe
- oszczędzające potas
- osmotyczne
Tiazydy
- pochodne sulfonylomocznika
- główny przedstawiciel to hydrochlorotiazyd
- mechanizm działania to hamowanie wchłaniania zwrotnego
sodu (pompa sód – potas) co powoduje mniejszy wychwyt
zwrotny wody , zwiększają wychwyt wapnia
- działają około 1h po podaniu do 12h
Działania niepożądane
- zaburzenia jonowe: hipokaliemia (uwaga na zaburzenia rytmu),
hipomagnezemia, zaburzenia gosp. wapniowej
- wzrost stęż cholesterolu (całkowitego i LDL) oraz hiperurykemia
- hipotonia ortostatyczna,
- pancytopenia
Diuretyki pętlowe
- działają w pętli nefronu
- główny przedstawiciel to furosemid
- mechanizm działania to zahamowanie reabsorpcji sodu, chloru
a co za tym idzie wody
- stosowany także w zastoinowej niewydolności krążenia,
obrzęku mózgu, marskość wątroby z wodobrzuszem
zatruciach gdy chcemy wymusić diurezę
Przeciwskazania
- hipokaliemia
- ciąża i okres karmienia
- niedrożność dróg moczowych z bezmoczem
cd.
Działania niepożądane
- hipokaliemia i hipomagnezemia
- leukopenia i trombocytopenia
- może także wystąpić hipowolemia, hiponatremia,
- hiperlipidemia i hiperurykemia
- NIE STOSOWAĆ z glikozydami naparstnicy
Oszczędzające potas
-
spironolakton, amiloryd, triamteren
- blokują receptory dla aldosteronu (mają zbliżoną budowę)
- dzięki temu mechanizmowi zwiększa się wydalanie sodu i
wody a także oszczędzany jest potas i magnez
- zmniejsza się także opór obwodowy
- stosowany także w niewydolności krążenia,
hiperaldosteronizmie, miastenii,
Przeciwwskazania
- hiperkaliemia i stany nasilające hiperkaliemię
- kwasica i stany nasilające kwasicę (niewydolność wątroby,
niewyrównana cukrzyca)
- ciąża i okres karmienia
cd.
Działania niepożądane
- hiperkaliemia, kwasica metaboliczna
- ginekomastia, impotencja, spadek libido, zaburzenia
miesiącznowania
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego
- zmiany skórne
Osmotyczne
najczęściej stosowanym jest mannitol
- zapobiegają adsorpcji sodu i wody
- stosowany w celu zapobiegania obrzękowi
mózgu po urazach głowy lub po udarach
Hamujące aktywność układu
adrenergicznego
1 metyldopa
- zmniejsza opór obwodowy i korzystnie wpływa na przepływ
nerkowy
- może być stosowana w nadciśnieniu u ciężarnych
2 klonidyna
- zmniejsza opór obwodowy ale także zwalnia serce
- zachować ostrożność podczas karmienia piersią
3 prazosyna
- blokuje rec alfa1 zmniejsza więc opór obwodowy
- podajemy gdy są przeciwwskazania do betablokerów
- mogą wystąpić zawroty głowy, senność i zmęczenie,
Rozszerzające tętniczki
przedwłosowate
Dihydralazyna
- spada opór naczyniowy
- obniża się ciśnienie
- zwiększa się przepływ przez nerki
- przyspiesza czynność serca i rośnie jego pojemność minutowa
- korzystna w nadciśnieniu pochodzenia nerkowego
Działania niepożądane
- nudności, wymioty
- bóle głowy, szum w uszach, objawy toczniopodobne
Nadciśnienie w ciąży
1 metyldopa
2 labetalol
3 blokery kanału wapniowego