Wady i zaburzenia

wzroku

Eliza Zbyrasz – Pedagogika Medialna

Układ optyczny

Układ optyczny oka składa się z 3

powierzchni łamiących –
przedniej powierzchni rogówki,,
przedniej powierzchni soczewki
i tylnej powierzchni soczewki.
Zdolność i siła załamywania
promieni świetlnych przez układ
optyczny, określa się w
dioptriach (D), nazywa się
łamliwością lub refrakcją. Obraz
– w sensie fizykochemicznym
powstaje na siatkówce,
natomiast wrażenia wzrokowe
tworzą się w korze mózgowej.

Miarowość oka

Miarowość oka zależy od

harmonijnego stosunku między
refrakcją układu optycznego, a
długością gałki ocznej. Jeśli ten
stosunek ulegnie zachwianiu na
rzecz jednego lub drugiego
czynnika powstaje niemiarowość
– czyli wada wzroku. Wady
wzroku są najczęściej związane
z budową i rozwojem gałki
ocznej. Niekiedy jej wystąpienie
wiąże się z zachorowaniem na
odrę, krztusiec, płonicę lub inna
chorobę zakaźną.

Krótkowzroczność

Krótkowzroczność jest wadą

refrakcji polegającą na tym, że
wiązka promieni świetlnych
zostaje zogniskowana przez
układ optyczny nie na
siatkówce, a przed nią. Oko
krótkowzroczne może skupić na
siatkówce tylko wiązki
pochodzące z punktów leżących
blisko oka. Osoby z taką wadą
widzą bardzo słabo na
odległość, natomiast dość
dobrze z bliska.
Krótkowzroczność występuje u
koło 10% dzieci.

Krótkowzroczność

W zależności od zmian, które prowadzą do powstania

krótkowzroczności dzielimy ją na dwa typy: osiową i
refrakcyjną.

W przypadku krótkowzroczności osiowiej, występującej

najczęściej, siła łamiąca układu optycznego oka jest
prawidłowa, natomiast oś gałki ocznej jest zbyt długa.

W krótkowzroczności refrakcyjnej długość gałki ocznej jest

prawidłowa, natomiast układ optyczny oka zbyt silnie
załamuje promienie świetlne. Dzieci z krótkowzrocznością
średnią ( 4,0 – 8,0 D) i wysoką (powyżej 8,0 D) powinny
być zwolnione z forsownych ćwiczeń gimnastycznych i
unikać wysiłków fizycznych.

Nadwzroczność

Nadwzroczność polega na tym, że

promienie świetlne przecinają
się poza siatkówką (poza gałką
oczną). Przyczyną tej wady jest
najczęściej zbyt mała długość
gałki ocznej, niekiedy może być
spowodowana zbyt małą siłą
łamiącą układu optycznego
oka. Nadwzroczność u dzieci
jest najczęściej wrodzona.

Astygmatyzm

Astygmatyzm (inaczej

niezborność) jest wadą, w
której siła łamiąca układu
optycznego jest różna w
różnych obszarach oka i
promienie krzyżują się w
niejednakowych odległościach
od siatkówki. W efekcie punkt
świetlny widziany jest przez
osobę z tą wadą jako linia.
Przyczyną tej niezborności są
najczęściej wrodzone
zaburzenia symetrii krzywizny
rogówki lub rzadziej soczewki.

Sposób, w jaki oko bez astygmatyzmu

(a) oraz oko z astygmatyzmem (b) widzi

promienistą figurę.

Zez

Zez (inaczej zaburzenia widzenia obuocznego) – wysępuje z

częstościa około 4%. Jest to nieprawidłowe ustawienie
gałek ocznych w pozycji spoczynkowej – oczy patrzą w
różnych kierunkach.

Zaburzenia widzenia

barw

Zaburzenia widzenia

barw występują w
trzech postaciach, to
znaczy zaburzenie
widzenia i ślepota na
barwę czerwoną,
zieloną lub niebieską.
Zdecydowana
większość to
zaburzenia wrodzone,
dziedziczone w
sposób sprzężony z
płcią (z
chromosomem X),
toteż występują
głównie u chłopców.

Zaćma

Zaćma jest to choroba

polegającą na częściowym
lub całkowitym zmętnieniu
soczewki oka. W 1/3
przypadków jest
zaburzeniem dziedzicznym
(autosomalnym
dominującym), w 1/3
spowodowana jest
chorobami oka lub
ogólnymi (różyczka,
cytomegalia, opryszczka),
a w 1/3 przypadków udaje
się stwierdzić jej przyczyny.

Zapobieganie

W zapobieganiu wadom wzroku u dzieci

w wieku szkolnym istotne znaczenia
ma właściwe oświetlenie. Nauka,
zwłaszcza początkowa, powinna
odbywać się przy świetle dziennym.
Dobre oświetlenie dziennie zależy od
powierzchni okien, która powinna
stanowić około ¼ powierzchni
podłogi. Okna powinny dochodzić do
sufitu, a ich dolna krawędź –
znajdować się na poziomie oczu w
pozycji siedzącej. Światło powinno
padać z lewej strony. Najwięcej
światła dają okna skierowane na
schód i południe; okna zabrudzone
zmniejszają oświetlenie dziennie o
około 50%.

Zapobieganie

Światło powinno padać z lewej

strony. Najwięcej światła dają
okna skierowane na schód i
południe; okna zabrudzone
zmniejszają oświetlenie dziennie o
około 50%.Przy oświetleniu
sztucznym lampa stojąca na stole
bądź biurku powinna mieć
żarówkę o mocy przynajmniej 40
W, powinna być osłonięta kloszem
lub abażurem i nie oświetlać
głowy czytającego, lecz książkę.
Ławki i krzesła powinny być
dostosowane do wzrostu dzieci i
powinny umożliwić im czytanie i
pisanie z odległości około 30 cm.