Etiologia zakażeń układu
moczowego



W warunkach prawidłowych drogi

moczowe są jałowe, za wyjątkiem

końcowego odcinka cewki moczowej,

w której bytują głównie:

Staphylococcus epidermidis,

maczugowce, pałeczki kwasu

mlekowego.



Pełnią one ważną rolę w zapobieganiu

kolonizacji przez bakterie

uropatogenne i rozwojowi zakażeń

układu moczowego.

Etiologia zakażeń układu
moczowego



Mocz jest bardzo dobrą pożywką dla bakterii

szczególnie:



E. coli



Staphylococcus saprophiticus



Proteus mirabilis



Klebsiella



Enterococcus



Pseudomonas (szczeg. u osób z długotrwale

utrzymywanym cewnikiem)



Chlamydie



Neisseria gonorrhoeae



Candida

Objawy zapalenia układu
moczowego:



Bolesne oddawanie moczu



Częstomocz



Nocne oddawanie moczu



Ból w okolicy nadłonowej



Uczucie parcia na mocz



Mimowolne oddawanie moczu



gorączka



Dreszcze



Nudności



Wymioty



Ból brzucha



Ból głowy

Leki stosowane w
zakażeniach pęcherza
moczowego:



Leki I rzutu:



Trimetoprim



Kotrimoksazol



Ciprofloksacyna, norfloksacyna,

profloksacyna

Leki stosowane w
zakażeniach pęcherza
moczowego:



Leki II rzutu:



Amoksycylina z kwasem

klawulanowym



Nitrofurantoina



Amoksycylina



Fosfomycyna

Leki stosowane w ostrym
odmiedniczkowym
zapaleniu nerek:



Leki I rzutu:



Chinolony



Leki II rzutu:



Kotrimoksazol



Amoksyclina z kwasem klawulanowym



Leki stosowane w leczeniu szpitalnym:



Chinolony



Amoniglikozydy



Cefalosporyny III generacji (ceftriakson)

Pochodne nitrofuranu



Pochodne nitrofuranu charakteryzują
się różną kinetyką. Są stosowane w
zakażeniach dróg moczowych,
przewodu pokarmowego i
zewnętrznie.



Pochodne nitrofuranu ulegają redukcji
wewnątrz komórki bakteryjnej w
wyniku czego powstają metabolity,
które uszkadzają nić DNA.

Nitrofurantoina



Działa na wiele drobnoustrojów
odpowiedzialnych za zakażenia
układu moczowego, zwłaszcza na
E. coli, na pałeczki Salmonella,
Shigella, Campylobacter.



Oporne są natomiast P. aeruginosa,
niektóre szczepy Klebsiella i
Proteus.

Farmakokinetyka



Po podaniu doustnym
nitrofurantoina wchłania się szybko
i prawie całkowicie.



Z powodu szybkiej eliminacji osiąga
bardzo małe stężenie w osoczu.



Skuteczne stężenie
przeciwbakteryjne osiąga tylko w
moczu.

Farmakokinetyka



Okres półtrwania nitrofurantoiny

wynosi około 20 minut.



Około 40% dawki wydala się przez

nerki.



W kwaśnym moczu znaczna część leku

jest wchłaniana zwrotnie, w moczu

zasadowym mniej nitrofurantoiny

ulega zwrotnemu wchłanianiu.



U chorych z niewydolnością nerek

może dochodzić do kumulacji leku!

Nitrofurantoina przechodzi wówczas do

OUN i do krwi płodu.

Objawy niepożądane



Najczęściej spotykanymi
objawami niepożądanymi są
nudności i wymioty.



Niekiedy pojawiają się alergiczne
reakcje skórne - wysypki, gorączka,
obrzęk naczyniowo-ruchowy i
środmiąższowe zapalenie płuc.



Objawy te ustępują po odstawieniu
leku

Objawy niepożądane



Brązowe zabarwienie moczu



Powoduje reakcję
disulfiramopodobną



Nie należy stosować u kobiet w
ciąży oraz w okresie karmienia



Nie stosować u noworodków

Furazydyna



Działanie podobne do
nitrofurantoiny – jednak jest od niej
silniejsza



Daje również mniej działań
niepożądanych

Furazolidon



Pochodna nitrofuranu stosowana w
zakażeniach przewodu
pokarmowego szczególnie
wywołanymi przez bakterie Gram
(-) – Enterobacteriacae,
Pseudomonas. Gram (+) –
Streptococcus pyogenes

Furazolidon



Furazolidon wchłania się słabo z
przewodu pokarmowego, jednak
ilości, które dostają się do krwi
mogą wywołać działania
niepożądane i barwić mocz.

Furazolidon



Furazolidon jest inhibitorem
monoaminooksydazy (MAO)



W czasie leczenia nie należy
stosować innych inhibitorów MAO
oraz pokarmów zawierających
tyraminę (piwo, sery fermentujące,
czerwone wino) oraz leków
sympatykomimetycznych
(pobudzających układ współczulny)

Nitrofural



Pochodna furanu do stosowania
zewnętrznego.



Działa na Staphylococcus aureus,
Streptococcus pyogenes, E. coli,
Salmonella, Shigella

Chinolony



Chinolony I generacji:



kw. nalidyksowy, kw. Pipemidynowy



Spektrum:

○

E. coli, Klebsiella, Enterobacter, Proteus, P. aeruginosa



Chinolony II generacji:



Ofloksacyna, ciprofloksacyna, pefloksacyna,
norfloksacyna



Spektrum:

○

jw. + Brucella, Legionella, Mycobacterium, Chlamydia,
Mycoplasma, Rickettsia, Staphylococcus,
Streptococcus, Haemophilus, Neisseria,
Enterbacteriacae

Chinolony



Chinolony III generacji:



Lewofloksacyna, mefloksacyna



Spektrum:



jw. + Gram (+) i Gram (–)

wytwarzające betalaktamazę oraz na
drobnoustroje beztlenowe

Działania
niepożądane
chinolonów:



Nudności



Wymioty



Bóle brzucha



Wysypki



Reakcje fotoalergiczne



Eozynofilia, trombocytopenia, anemia



Zaburzenia wzroku



Zaburzenia czucia

Działania
niepożądane
chinolonów:



Stany podniecenia, bezsenność



Psychozy, halucynacje



Drgawki



Zawroty głowy



Zapalenie ścięgien (szczeg.
Achillesa)



Wybroczyny, obrzęki



Uszkodzenie chrząstki wzrostowej!

Przeciwwskazania do
stosowania
chinolonów:



Ciąża



Okres karmienia piersią



U osób do 16 roku życia



U osób ze schorzeniami OUN (np.
padaczka)



W przypadku uczulenia na
chinolony