OPAKOWANIA METALOWE

RODZAJE OPAKOWAŃ METALOWYCH I

MOŻLIWOŚCI ICH ZASTOSOWANIA

PUSZKI

Puszki są to sztywne opakowania wykonane z

cienkiej blachy ocynowanej lub aluminiowej o

maksymalnej grubości nominalnej 0,49 mm,

które po napełnieniu zamykane są wieczkiem na

podwójną zakładkę

Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się

cztery podstawowe rodzaje puszek:

• konserwowe
• do napojów z membraną oraz z wieczkiem łatwo

otwieralnym

• do produktów spożywczych
• do napojów

Cechy charakterystyczne puszek konserwowych:
• nie przepuszczają gazów i cieczy
• po obróbce termicznej zabezpieczają zawartość przed

skażeniem mikrobiologicznym

Cechy charakterystyczne puszek do napojów:
• przeznaczone do ciekłych produktów, do których

dodawany jest gaz w procesie napełniania

• puszki z membraną - mają w górnej części pierścień z

membraną zamknięty na podwójną zakładkę i wieczko
dopasowane do tego pierścienia

• puszki z wieczkiem łatwo otwieralnym - mają jedno

wieczko z nacięciem wyznaczającym powierzchnię
zrywania i są wyposażone w uchwyt przymocowany
do zrywanej powierzchni dla ułatwienia otwierania
wieczka

Podział puszek ze względu na przekrój

poprzeczny:

• puszki okrągłe
• puszki nieokrągłe

W obrębie puszek nieokrągłych wyróżniamy:
• puszki prostokątne
• puszki owalne
• puszki eliptyczne
• puszki trapezoidalne

Cechy

charakterystyczne

puszek

nieokrągłych:

• kształt cylindryczny lub
• stożkowy
• mogą mieć przewężenia
• rozszerzenia
• żłobienia wewnętrzne lub zewnętrzne
Podział puszek w zależności od konstrukcji:
• puszki trzyczęściowe (wykonane z pobocznicy,

wieczka i denka)

• puszki dwuczęściowe (wykonane z pobocznicy i

denka stanowiących jedną całość i wieczka )

PUDEŁKA

Pudełka są to sztywne opakowania wykonane z

cienkiej blachy o maksymalnej nominalnej
grubości 0,49 mm, które po napełnieniu
zamykane

są

wieczkiem,

nie

wymagają

zamykania na zakładkę. Wykorzystywane są do
pakowania produktów przemysłowych.

Do ich produkcji może być stosowana blacha:
• stalowa elektrolitycznie ocynowana
• chromowana lub cienka do głębokiego tłoczenia
• blacha aluminiowa

Podział pudełek ze względu na kształt denka:
• pudełka o przekroju okrągłym
• pudełka o przekroju prostokątnym
• pudełka o przekroju owalnym
• pudełka o przekroju eliptycznym
• pudełka o przekroju trapezoidalnym

Podział pudełek ze względu na kształt

pobocznicy:

• pudełka cylindryczne
• pudełka stożkowe

Podział pudełek ze względu na sposób

zamknięcia:

• z wieczkiem wciskanym
• z wieczkiem wciskanym i z pierścieniem

zaciskającym

• z wieczkiem wciskanym w pierścień
• z wieczkiem nakładanym
• z zaciskaną pokrywką
• z wieczkiem płaskim
• z wieczkiem stożkowym
Pudełka mogą być wyposażone w:
• jeden uchwyt lub
• dwa uchwyty

Podział pudełek ze względu na typy:
• pudełka dwuczęściowe – złożone z korpusu

wykonanego z jednego wykroju blachy oraz
wieczka.

Stosowane

do

pakowania

artykułów:

• farmaceutycznych
• kosmetycznych
• używek
• orzeszków
• cukierków

• Pudełka trzyczęściowe – o przekroju kołowym lub

kwadratowym z wieczkiem wciskanym

• Stosowane do pakowania artykułów:
• spożywczych (np. kawa, ciastka, herbata)

TUBY

Tuby – są to opakowania o kształcie cylindrycznym,

zamykane z jednej strony nagwintowaną zakrętką,
a z drugiej, po napełnieniu produktem, zależnie od
materiału, z którego zostały wykonane, mogą być
zamykane przez zagięcie lub zgrzewanie. Tuby te
są od wewnątrz lakierowane. Wytwarzane są o
różnych pojemnościach i wymiarach szyjek i
średnicy otworu, która zależy od konsystencji
pakowanego produktu

Tuby aluminiowe stosuje się do pakowania:
• artykułów kosmetycznych
• artykułów farmaceutycznych
• artykułów spożywczych (np. pasty śledziowe,

mleko zagęszczone)

TACKI

Tacki – należą do opakowań półsztywnych. Do ich

produkcji używa się folii aluminiowej o grubości

0,08-0,1 mm. Mają kształt prostokątny lub owalny

Tacki stosuje się do pakowania:
• żywności głęboko mrożonej w postaci przetworów

mięsnych, garmażeryjnych przeznaczonych do

pieczenia

• gotowych dań obiadowych
• ciast i deserów

OPAKOWANIA AEROZOLOWE

Opakowania aerozolowe – jest to opakowanie, w

którym zawartość znajduje się pod ciśnieniem i po
uruchomieniu odpowiedniego mechanizmu (zaworu)
wydobywa się na zewnątrz. Wewnętrzna część
opakowania pokryta jest lakierem ochronnym

Pojemniki aerozolowe wykonane są z blachy

aluminiowej:

• białej
• lub czarnej
Mają kształt:
• cylindryczny ze szwem bocznym spawanym lub

lutowym

• bez szwa (blacha aluminiowa)

Podział opakowań aerozolowych w zależności od

sposobu stosowania:

•

natryskowe (np. do farb, środków pielęgnacji włosów)

•

rozpryskowe (np. do środków owadobójczych)

•

pianowe (np. kremy do golenia)

Do

podstawowych

elementów

opakowania

aerozolowego zaliczamy:

•

pojemnik aerozolowy (powinien wytrzymywać ciśnienie
0,1 MPa)

•

zawór (wyposażony w dyszę otwór, który pozwala na
rozprowadzenie zawartości w postaci mgły, piany, lub
kropli)

•

gaz pędny (powinien być obojętny, nietoksyczny, o
właściwościach nie wybuchowych i niepalnych np. azot,
dwutlenek węgla, chlorek metylenu

Zalety opakowań ciśnieniowych:
• całkowite odizolowanie zawartości od wpływu

powietrza, światła i mikroorganizmów

• możliwość precyzyjnego dozowania zawartości
• szybkość i wygoda użytkowania
Trudności

wynikające

ze

stosowania

opakowań ciśnieniowych:

• właściwy dobór gazu pędnego
• zwiększone wymagania jakościowe w stosunku do

samego opakowania

• dodatkowe zabezpieczenia przed korozyjnym

działaniem gazu

• niekorzystne oddziaływanie gazów pędnych np.

freonów na środowisko naturalne

Podział

opakowań

transportowych

metalowych:

• beczki
• butle do gazów
• Skrzynki

Podział

opakowań

transportowych

i

jednostkowych metalowych:

• bębny
• hoboki
• kanistry

BECZKI

Beczki – są to opakowania wielokrotnego użycia do

transportu i przechowywania piwa – tzw. kegi o
pojemności 50 dm

3

. Posiadają dwa otwory

wlewowe: na pobocznicy i na dnie górnej części
korpusu,

które

zamyka

się

za

pomocą

gwintowanych korków. Korpus wykonuje się
spawając dwie wytłoczone z blachy części

Beczki wykonane są z blachy:
• aluminiowej
• ze stopów aluminiowych

Typy beczek w zależności od obręczy

tocznych:

• z obręczami wytłaczanymi na pobocznicy
• z obręczami gumowanymi nakładanymi

Rodzaje beczek ze względu na materiał

korpusu:

• wykonane z aluminium
• wykonane ze stopów aluminium

Odmiany beczek wynikające z rozwiązań

konstrukcyjnych:

BUTLE DO GAZÓW

Butle do gazów – są to opakowania używane do

przechowywania i transportu gazów sprężonych,

skroplonych i rozpuszczonych. Butla zaopatrzona

jest w dolnej części w czworokątną podstawę

umożliwiającą ustawienie jej w pozycji pionowej.

W górnej części wyposażona jest w gwintowany

otwór

do

umieszczania

zaworu.

Butle

produkowane są o pojemności do 80 dm

3

.

Butle wykonane są ze:
• stali węglowej bez szwu

Mają kształt:
• cylindryczny

Każda butla powinna mieć:
• wybitą cechę fabryczną
• numer
• oznaczenia wartości ciśnienia próbnego
• oznaczenia wartości ciśnienia roboczego
• datę odbioru

SKRZYNKI

Skrzynki – są to opakowania stosowane do

pakowania produktów spożywczych np. pieczywa,
ryb,

owoców

i

warzyw

oraz

produktów

przemysłowych np. drobne wyroby metalowe

Skrzynki wykonane są z:
• blachy stalowej czarnej lub
• białej oraz
• drutu

Mogą być:
• z wiekiem lub
• bez wieka

BĘBNY

Bębny – są to opakowania przeznaczone do

pakowania

,

przemieszczania

i

składowania

produktów płynnych, półpłynnych, mazistych, sypkich
i granulowanych.

Mają kształt:
• cylindryczny

Bębny wykonane są z blachy:
• czarnej
• białej
• ocynkowanej
• czarnej lakierowanej lakierami na bazie żywic

fenolowych lub winylowych

Podstawowe trzy grupy bębnów:
• ciężkie z obręczami toczonymi nakładanymi
• ciężkie z obręczami toczonymi wytłaczanymi
• lekkie z obręczami toczonymi i pierścieniami

wzmacniającymi wytłoczonymi

Cechy charakterystyczne bębnów ciężkich:
• produkowane z blachy stalowej o grubości większej

od 1,0 mm

• o pojemności 200 dm

3

• stosowane jako opakowania wielokrotnego użycia

do paliw płynnych, smarów, żywic, klejów,
preparatów owadobójczych, płynnych produktów
chemicznych

Cechy charakterystyczne bębnów lekkich:
• produkowane z blachy stalowej o grubości nie

przekraczającej 1,0 mm

• o pojemności 10-100 dm

3

• stosowane jako opakowania jednorazowego

użycia

do

sproszkowanych

produktów

chemicznych, asfaltu, lepiku, kalafonni i innych
produktów wlewanych na gorąco i zastygających
w opakowaniu

• stosowane jako opakowania wielokrotnego użycia

do sproszkowanych preparatów chemicznych i
barwników

W zależności od konstrukcji wyróżniamy

bębny:

• z wiekiem stałym (do produktów płynnych)
• z wiekiem zdejmowanym (do produktów sypkich i

mazistych)

Cechy charakterystyczne bębnów z wiekiem

stałym:

• mają otwory nalewowe
• otwory są usytuowane w wieku lub w pobocznicy
• otwory zamykane są metalowymi korkami

gwintowanymi

• są szczelne

HOBOKI

Hoboki – są to opakowania przeznaczone do

pakowania

produktów

spożywczych

i

przemysłowych o konsystencji stałej, półpłynnej i

płynnej. Posiadają wieko zdejmowane. Wyposażone

są w dwa uchwyty, przytwierdzone trwale do

pobocznicy hoboka

Mają kształt:
• cylindryczny
Hoboki wykonane są z blachy:
• czarnej stalowej
• ocynkowanej o grubości 0,7 mm
W zależności od przeznaczenia mogą być:
• lakierowane
• ocynkowane

Podział hoboków w zależności od:
• przeznaczenia
• materiału
• konstrukcji

KANISTRY

Kanistry - stosowane są do pakowania płynnych

produktów spożywczych, a także do paliw i olejów

napędowych. Korpus kanistra wykonany jest przez

spawanie dwu wytłoczonych części. Pojemność

kanistrów wynosi do 20 dm

3

.

Kanistry wykonane są z:
• blachy białej w całości (do płynnych produktów

spożywczych)

• blachy czarnej stalowej o grubości 0,6-1,0 mm

(do paliw i olejów napędowych