Badanie fizykalne 3

Badanie fizykalne 3

Jama brzuszna, układ

Jama brzuszna, układ

ruchu, układ endokrynny,

ruchu, układ endokrynny,

układ nerwowy

układ nerwowy

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Oglądanie jamy brzusznej

Oglądanie jamy brzusznej

–

–

na leżąco

na leżąco

Topografia jamy brzusznej:

Topografia jamy brzusznej:



prawe podżebrze, dołek podsercowy, lewe

prawe podżebrze, dołek podsercowy, lewe

podżebrze, prawe nadbrzusze, śródbrzusze, lewe

podżebrze, prawe nadbrzusze, śródbrzusze, lewe

nadbrzusze, prawy dół biodrowy, podbrzusze, lewy

nadbrzusze, prawy dół biodrowy, podbrzusze, lewy

dół biodrowy

dół biodrowy

Powłoki brzuszne: skóra, tłuszcz podskórny, wykwity,

Powłoki brzuszne: skóra, tłuszcz podskórny, wykwity,

blizny, rozstępy, rozszerzenie żył podskórnych

blizny, rozstępy, rozszerzenie żył podskórnych

(

(

głowa Meduzy),

głowa Meduzy),

owłosienie, okolica pępka

owłosienie, okolica pępka

Powiększenie brzucha

Powiększenie brzucha

:

:

otyłość, obrzęk, bębnica,

otyłość, obrzęk, bębnica,

wodobrzusze, guzy

wodobrzusze, guzy

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Obmacywanie

Obmacywanie

:

:

Powłoki brzuszne rozluźnione

Powłoki brzuszne rozluźnione

–

–

oddychanie przez usta, nogi zgięte w stawach

oddychanie przez usta, nogi zgięte w stawach

biodrowych; dłonie badającego leżą płasko na

biodrowych; dłonie badającego leżą płasko na

brzuchu.

brzuchu.

Obmacywanie powierzchowne:

Obmacywanie powierzchowne:

napięcie powłok

napięcie powłok

(

(

obrona mięśniowa),

obrona mięśniowa),

bolesność, opory patologiczne

bolesność, opory patologiczne

Obmacywanie głębokie:

Obmacywanie głębokie:

silny ucisk pozwala ocenić

silny ucisk pozwala ocenić

opory stwierdzone w badaniu powierzchownym,

opory stwierdzone w badaniu powierzchownym,

badanie oburęczne

badanie oburęczne

: wątroba, trzustka, nerki,

: wątroba, trzustka, nerki,

śledziona

śledziona

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Opukiwanie i osłuchiwanie

Opukiwanie i osłuchiwanie

: fizjologicznie

: fizjologicznie

wypuk

wypuk

bębenkowy

bębenkowy

,

,

słumienie wątrobowe, śledzionowe

słumienie wątrobowe, śledzionowe

.

.

Patologiczne stłumienie nad powierzchownymi

Patologiczne stłumienie nad powierzchownymi

guzami, płynem.

guzami, płynem.

Osłuchiwanie: perystaltyka jelit, szmer naczyniowy

Osłuchiwanie: perystaltyka jelit, szmer naczyniowy

w linii środkowej w stenozie t. nerkowej.

w linii środkowej w stenozie t. nerkowej.

Wywołanie

Wywołanie

chełbotania płynu w wodobrzuszu.

chełbotania płynu w wodobrzuszu.

Badanie jelit: bolesność w

Badanie jelit: bolesność w

punkcie Mc Burneya,

punkcie Mc Burneya,

objaw Bumberga –

objaw Bumberga –

nasilenie bólu po gwałtownym

nasilenie bólu po gwałtownym

zwolnieniu głębokiego ucisku

zwolnieniu głębokiego ucisku

(zapalenie otrzewnej)

(zapalenie otrzewnej)

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Wątroba

Wątroba

– dona granica X-XI żebro w l.pachowej,

– dona granica X-XI żebro w l.pachowej,

tuż pod łukiem żebrowym. Badanie palpacyjne

tuż pod łukiem żebrowym. Badanie palpacyjne

oburącz od dołu biodrowego ku górze

oburącz od dołu biodrowego ku górze



brzeg prosty i ostry

brzeg prosty i ostry



powierzchnia gładka

powierzchnia gładka



spoistość, tkliwość

spoistość, tkliwość

Objaw wątrobowo-szyjny w niewydolności serca

Objaw wątrobowo-szyjny w niewydolności serca

Powiększenie w zapaleniu, marskości, niewydolności

Powiększenie w zapaleniu, marskości, niewydolności

serca, stłuszczeniu, ziarnicy, białaczce, ropniu,

serca, stłuszczeniu, ziarnicy, białaczce, ropniu,

nowotworach, chorobach spichrzeniowych

nowotworach, chorobach spichrzeniowych

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Pęcherzyk żółciowy

Pęcherzyk żółciowy

– fizjologicznie

– fizjologicznie

niewyczuwalny

niewyczuwalny

Położenie pęcherzyka żółciowego – wyczuwalny w

Położenie pęcherzyka żółciowego – wyczuwalny w

prawym podżebrzu w miejscu przyczepu chrząstki

prawym podżebrzu w miejscu przyczepu chrząstki

VII i VIII żebra.

VII i VIII żebra.

Objaw Chełmońskiego –

Objaw Chełmońskiego –

wywołanie bólu przez

wywołanie bólu przez

wstrząsanie (uderzenie) prawej okolicy podżebrowej

wstrząsanie (uderzenie) prawej okolicy podżebrowej

w zapaleniu (kamicy).

w zapaleniu (kamicy).

Objaw Courvoisier’a –

Objaw Courvoisier’a –

wyczuwalny, napięty,

wyczuwalny, napięty,

niebolesny pęcherzyk żółciowy w raku brodawki

niebolesny pęcherzyk żółciowy w raku brodawki

Vatera, lub głowy trzustki.

Vatera, lub głowy trzustki.

Jama brzuszna

Jama brzuszna



Śledziona

Śledziona

– opukiwanie w ułożeniu

– opukiwanie w ułożeniu

półbocznym

półbocznym

(pośrednie między na wznak, a prawobocznym):

(pośrednie między na wznak, a prawobocznym):

Górna granica

Górna granica

– górny brzeg IX żebra w l.

– górny brzeg IX żebra w l.

pachowej środkowej i tylnej,

pachowej środkowej i tylnej,

dolna

dolna

– brzeg XI

– brzeg XI

żebra,

żebra,

przednia

przednia

– linia środkowa

– linia środkowa

Obmacywanie – oburącz, prawa dłoń prostopadle

Obmacywanie – oburącz, prawa dłoń prostopadle

do prawego łuku żebrowego, lewa z tyłu lewego

do prawego łuku żebrowego, lewa z tyłu lewego

boku, pacjent głęboko oddycha.

boku, pacjent głęboko oddycha.



Badanie w pozycji stojącej:

Badanie w pozycji stojącej:

kształt

kształt

brzucha,rozstępy mięśni, przepukliny (przepukliny

brzucha,rozstępy mięśni, przepukliny (przepukliny

w spoczynku i kaszlu, kanały przepuklinowe

w spoczynku i kaszlu, kanały przepuklinowe

Jama brzuszna

Jama brzuszna

Badanie odbytnicy.

Badanie odbytnicy.

Pozycja:

Pozycja:

boczna, kolankowo-

boczna, kolankowo-

łokciowa. Oglądanie okolicy odbytu: guzki

łokciowa. Oglądanie okolicy odbytu: guzki

krwawnicowe, przetoki, owrzodzenia, ropnie,

krwawnicowe, przetoki, owrzodzenia, ropnie,

wykwity. Badanie palcem:

wykwity. Badanie palcem:



napięcie zwieraczy

napięcie zwieraczy



bolesność

bolesność



guzki, ubytki błony śluzowej

guzki, ubytki błony śluzowej



gruczoł krokowy, macica, pęcherz moczowy

gruczoł krokowy, macica, pęcherz moczowy



kość krzyżowa

kość krzyżowa



ocena krwi, śluzu, kału pozostałego na palcu

ocena krwi, śluzu, kału pozostałego na palcu

rękawiczki

rękawiczki

Jama brzuszna

Jama brzuszna

Nerki

Nerki



W warunkach prawidłowych są niewyczuwalne

W warunkach prawidłowych są niewyczuwalne

przez powłoki. Stany patologiczne:

przez powłoki. Stany patologiczne:

duży guz,

duży guz,

ropień, wielotorbielowatość nerek.

ropień, wielotorbielowatość nerek.

U osób

U osób

szczupłych mogą być wyczuwalne, zwłaszcza przy

szczupłych mogą być wyczuwalne, zwłaszcza przy

badaniu oburęcznym

badaniu oburęcznym



Ruchomość oddechowa:

Ruchomość oddechowa:

przesuwanie się w dół na

przesuwanie się w dół na

wdechu

wdechu



Objaw Goldflama:

Objaw Goldflama:

bolesność na uderzenie

bolesność na uderzenie

(wstrząsanie) okolicy lędźwiowej:

(wstrząsanie) okolicy lędźwiowej:

kamica,

kamica,

odmiedniczkowe zapalenie nerek

odmiedniczkowe zapalenie nerek

Układ ruchu

Układ ruchu

Oglądanie i obmacywanie

Oglądanie i obmacywanie



Zmiany skóry nad stawem –

Zmiany skóry nad stawem –

ostre zapalenie i

ostre zapalenie i

zmiany troficzne w przewlekłych chorobach stawów

zmiany troficzne w przewlekłych chorobach stawów



Zmiany kształtu –

Zmiany kształtu –

wysięk, obrzęk, zmiany kostno-

wysięk, obrzęk, zmiany kostno-

chrzęstne

chrzęstne



Nieprawidłowe ułożenie stawu –

Nieprawidłowe ułożenie stawu –

zniekształcenie

zniekształcenie

powierzchni stawowych powodujące skręcenia i

powierzchni stawowych powodujące skręcenia i

zwichnięcia

zwichnięcia



Mięśnie –

Mięśnie –

zaniki, kurcze i przykurcze

zaniki, kurcze i przykurcze



Skrócenie kończyny –

Skrócenie kończyny –

zniszczenie stawu, lub

zniszczenie stawu, lub

zaburzenia wzrostu

zaburzenia wzrostu



Bolesność uciskowa

Bolesność uciskowa

Układ ruchu

Układ ruchu

Badanie stawów

Badanie stawów



ruchomość czynna i bierna

ruchomość czynna i bierna



kręgosłup –

kręgosłup –

skłony do przodu, tyłu, na boki,

skłony do przodu, tyłu, na boki,

skręty przy ustalonej miednicy

skręty przy ustalonej miednicy



staw barkowy –

staw barkowy –

zgięcie, odwiedzenie, rotacja,

zgięcie, odwiedzenie, rotacja,

podniesienie

podniesienie



staw łokciowy –

staw łokciowy –

przedramię w wyproście:

przedramię w wyproście:

zgięcie, nawracanie, odwracanie

zgięcie, nawracanie, odwracanie



staw nadgarstkowy –

staw nadgarstkowy –

wyprost, zgięcie, skręt,

wyprost, zgięcie, skręt,

nawracanie i odwracanie

nawracanie i odwracanie

Układ ruchu

Układ ruchu

Badanie stawów c.d.

Badanie stawów c.d.



stawy palców rąk

stawy palców rąk



staw biodrowy –

staw biodrowy –

zgięcie, przeprost w ułożeniu

zgięcie, przeprost w ułożeniu

na brzuchu, odwodzenie i przywodzenie

na brzuchu, odwodzenie i przywodzenie



staw kolanowy –

staw kolanowy –

zgięcie, przeprost, wielkość

zgięcie, przeprost, wielkość

dostępnego zgięcia w stopniach

dostępnego zgięcia w stopniach



staw skokowy –

staw skokowy –

zgięcie grzbietowe,

zgięcie grzbietowe,

podeszwowe, odwodzenie i przywodzenie

podeszwowe, odwodzenie i przywodzenie

stopy

stopy

Układ endokrynny

Układ endokrynny

Oglądanie

Oglądanie



wygląd skóry:

wygląd skóry:

obrzęk śluzowaty

obrzęk śluzowaty

(niedoczynność tarczycy)

(niedoczynność tarczycy)



cisawica

cisawica

(niedoczynność nadnerczy),

(niedoczynność nadnerczy),

bielactwo

bielactwo

(choroby tarczycy)

(choroby tarczycy)



nadmierne owłosienie:

nadmierne owłosienie:

hirsutyzm –

hirsutyzm –

nadmiar włosów, rozłożonych zgodnie z

nadmiar włosów, rozłożonych zgodnie z

płcią;

płcią;

hipertrichosis –

hipertrichosis –

nadmiar włosów u

nadmiar włosów u

kobet o rozkładzie męskim, przyczyny:

kobet o rozkładzie męskim, przyczyny:

nadnerczowe, jajnikowe, okres

nadnerczowe, jajnikowe, okres

przekwitania, jatrogenne

przekwitania, jatrogenne

Układ endokrynny

Układ endokrynny

Oglądanie i obmacywanie:

Oglądanie i obmacywanie:



tarczyca –

tarczyca –

położenie, wielkość, kształt, powierzchnia,

położenie, wielkość, kształt, powierzchnia,

spoistość, ruchomość (przy połykaniu)

spoistość, ruchomość (przy połykaniu)



narządy płciowe męskie –

narządy płciowe męskie –

rozwój, owłosienie,

rozwój, owłosienie,

badanie palpacyjne jąder, badanie przez odbytnicę

badanie palpacyjne jąder, badanie przez odbytnicę

(gruczoł krokowy)

(gruczoł krokowy)



narządy płciowe żeńskie –

narządy płciowe żeńskie –

rozwój sutków i warg

rozwój sutków i warg

sromowych, owłosienie wzgórka łonowego

sromowych, owłosienie wzgórka łonowego

Cechy chorób endokrynnych w badaniu

Cechy chorób endokrynnych w badaniu

narządów wewnętrznych:

narządów wewnętrznych:



niewydolność serca w nadczynności tarczycy

niewydolność serca w nadczynności tarczycy

Układ endokrynny

Układ endokrynny

Cechy chorób endokrynnych w badaniu

Cechy chorób endokrynnych w badaniu

narządów wewnętrznych c.d.:

narządów wewnętrznych c.d.:



niedociśnienie w niedoczynności rdzenia

niedociśnienie w niedoczynności rdzenia

nadnerczy

nadnerczy



nadciśnienie w nadczynności kory nadnerczy

nadciśnienie w nadczynności kory nadnerczy



akromegalia w chorobach przysadki

akromegalia w chorobach przysadki

mózgowej

mózgowej



zmiany w układzie kostnym w chorobach

zmiany w układzie kostnym w chorobach

przytarczyc

przytarczyc

Układ nerwowy

Układ nerwowy

Badanie czynności mózgu

Badanie czynności mózgu



wywiad

wywiad

:

:

afazja ruchowa

afazja ruchowa

– upośledzenie, lub

– upośledzenie, lub

zniesienie zdolności mówienia przy zachowaniu

zniesienie zdolności mówienia przy zachowaniu

rozumienia mowy;

rozumienia mowy;

afazja czuciowa

afazja czuciowa

–

–

rozumienie

rozumienie

mowy upośledzone (mówia z błędami, z czego

mowy upośledzone (mówia z błędami, z czego

nie zdają sobie sprawy);

nie zdają sobie sprawy);

afazja amnestyczna

afazja amnestyczna

–

–

niemożność określenia danego przedmiotu

niemożność określenia danego przedmiotu



orientacyjne badanie pola widzenia, badanie

orientacyjne badanie pola widzenia, badanie

źrenic

źrenic



badanie nerwu twarzowego (oglądanie symetrii

badanie nerwu twarzowego (oglądanie symetrii

twarzy), nerwu trójdzielnego

twarzy), nerwu trójdzielnego

Układ nerwowy

Układ nerwowy

Badanie czynności móżdżku – ocena

Badanie czynności móżdżku – ocena

ataksji

ataksji



próba Romberga –

próba Romberga –

stanie ze złączonymi

stanie ze złączonymi

stopami, zamknięcie oczu powoduje

stopami, zamknięcie oczu powoduje

upadanie w stronę chorą

upadanie w stronę chorą



próba „palec-nos” –

próba „palec-nos” –

trafianie palcem

trafianie palcem

wskazującym na koniec nosa przy otwartych

wskazującym na koniec nosa przy otwartych

i zamkniętych oczach

i zamkniętych oczach

Badanie układu mięśniowego

Badanie układu mięśniowego



wygląd, symetria, wielkość, konsystencja

wygląd, symetria, wielkość, konsystencja



napięcie, siła, drgania, ruchy czynne i bierne

napięcie, siła, drgania, ruchy czynne i bierne

Układ nerwowy

Układ nerwowy

Badanie czucia

Badanie czucia

czucie powierzchowne, bólu, temperatury, ruchu i

czucie powierzchowne, bólu, temperatury, ruchu i

ułożenia, wibracyjne

ułożenia, wibracyjne

Badanie odruchów

Badanie odruchów

układ obejmujący

układ obejmujący

narząd czuciowy, nerw

narząd czuciowy, nerw

doprowadzający rdzeń kręgowy, nerw

doprowadzający rdzeń kręgowy, nerw

odprowadzający, narząd ruchowy

odprowadzający, narząd ruchowy



odruchy głębokie

odruchy głębokie

: promieniowy, z mięśnia

: promieniowy, z mięśnia

dwugłowego, trójgłowego, kolanowy, ze ścięgna

dwugłowego, trójgłowego, kolanowy, ze ścięgna

piętowego

piętowego



odruchy powierzchowne:

odruchy powierzchowne:

rogówkowy, gardłowy,

rogówkowy, gardłowy,

brzuszny, podeszwowy, nosidłowy

brzuszny, podeszwowy, nosidłowy

Układ nerwowy

Układ nerwowy

Odruchy patologiczne

Odruchy patologiczne



odruch Babińskiego

odruch Babińskiego

–

–

grzbietowe zgięcie palucha

grzbietowe zgięcie palucha

po drażnieniu zewnętrznej powierzchni stopy

po drażnieniu zewnętrznej powierzchni stopy

(uszkodzenie drogi piramidowej)

(uszkodzenie drogi piramidowej)



odruch Oppenheima –

odruch Oppenheima –

grzbietowe zgięcie palucha

grzbietowe zgięcie palucha

po ucisku przednio-bocznej powierzchni piszczeli

po ucisku przednio-bocznej powierzchni piszczeli



odruch Rossolimo –

odruch Rossolimo –

szybkie uderzenie opuszkami

szybkie uderzenie opuszkami

palców w opuszki palców stóp pacjenta wywołuje

palców w opuszki palców stóp pacjenta wywołuje

zgięcie podeszwowe palców stóp

zgięcie podeszwowe palców stóp

Układ nerwowy

Układ nerwowy

Objawy oponowe

Objawy oponowe

Sztywność karku

Sztywność karku

– niemożność zgięcia głowy

– niemożność zgięcia głowy

biernie ku przodowi (podbródek nie dochodzi do

biernie ku przodowi (podbródek nie dochodzi do

mostka)

mostka)



objaw Brudzińskiego –

objaw Brudzińskiego –

zgięcie karku wywołuje

zgięcie karku wywołuje

ugięcie nóg w stawach biodrowych i kolanowych

ugięcie nóg w stawach biodrowych i kolanowych



objaw Kerniga –

objaw Kerniga –

opór i ból w kręgosłupie przy

opór i ból w kręgosłupie przy

prostowaniu kończyny dolnej zgiętej w stawach

prostowaniu kończyny dolnej zgiętej w stawach

kolanowym i biodrowym

kolanowym i biodrowym