Zaburzenia lękowe
uogólnione
Aleksandra Kasperowicz-
Dąbrowiecka
Epidemiologia
Częstość występowania wszystkich zaburzeń lękowych
-
w ciągu roku = 17,2 %
-
w ciągu życia = 24,9 %
-
Częstość występowania uogólnionych zaburzeń
lękowych (GAD)
-
W ciągu życia = 5,1 %
-
♀ ♂ Kobiety chorują częściej niż mężczyźni
Epidemiologia
-
Zachorowanie ~ 20. rż.
-
Początek podstępny
-
Przebieg: przewlekły i nawracający
-
Odsetek remisji niski
Kessler i wsp. Lifetime and 12-month prevalence of DSM-III-R
psychiatric disorders in the United States: results from the
National Comorbidity Survey. Arch. Gen. Psychiatry 1994; 51:
Uogólnione zaburzenia lękowe
(GAD, generalised anxiety
disorder)
● Etiologia – udział wielu czynników
-
lęk jako cecha występuje rodzinnie, ale dziedziczenie lęku
uogólnionego nie jest już tak jednoznaczne
-
lękowi sprzyja niedostateczna opieka rodzicielska i/lub
nadmierna kontrola w okresie dojrzewania
-
przebieg jest również związany z obecnością lub brakiem
sytuacji stresowych (w zapoczątkowaniu objawów mają
udział znaczne sytuacje stresowe o typie zagrożenia:
przemoc, gwałt)
-
obecność lęku uogólnionego znacznie zwiększa ryzyko
zachorowania na inne zaburzenia psychiczne i lękowe
(comorbidity); wówczas przebieg ich jest na ogół cięższy
Patofizjologia GAD
Dokładna patofizjologia jest nieznana
Trzy główne modele
-
noradrenergiczny
(receptory
2 ;
osłabione
uwalnianie GH po podaniu klonidyny)
-
receptora benzodiazepinowego (GABA –
ergicznego)
; spadek czułości receptorów GABA,
obniżenie wiązania receptorowego w lewym płacie
skroniowym)
-
serotoninergiczny
( ↑ lęku po podaniu agonisty
receptora 5-HT 2 lub antagonisty receptora 5-HT 1A)
Kora czołowa/obręczy
Płat skroniowy
wyspa
wzgórze
Nadwrażliwość na bodźce
Zwoje podstawy
Niepokój ruchowy
Zamartwianie się
Zaburzenia wegetatywne
+
-
+
+
-
-
W patomechanizmie GAD bierze udział obwód neuronalny obejmujący niektóre
obszary kory, zwojów podstawy oraz układu limbicznego i wzgórza
Diagnozowanie Uogólnionych
zaburzeń lękowych- DSM-IV
Uogólniony, uporczywy, nadmierny lęk i nierealistyczne
obawy dotyczące codziennego życia, występujące od co
najmniej 6 miesięcy
Osoba chora ma trudności z kontrolowaniem lęku i obaw
Co najmniej 3 z następujących objawów:
-
trudności w skupieniu uwagi
-
zaburzenia snu
-
niepokój
-
rozdrażnienie
-
napięcie mięśniowe
Lęk powoduje znaczące złe samopoczucie
Diagnozowanie uogólnionych
zaburzeń lękowych ICD-10
Pierwotne objawy lęku dominują przez
okres wielu tygodni, a zazwyczaj kilku
miesięcy. Objawy te obejmują:
-
Obawy (martwienie się
niepowodzeniami, uczucie napięcia,
trudności w koncentracji, napięcie)
-
Napięcie ruchowe (niemożność
spokojnego siedzenia, bóle głowy.,
drżenie, niemożność odprężenia się)
Diagnozowanie uogólnionych
zaburzeń lękowych ICD-10 c.d.n.
-
wzmożona aktywność układu
autonomicznego
(zawroty głowy, pocenie
się, tachykardia, przyspieszenie oddechu,
„niepokój” w nadbrzuszu, suchość w ustach)
U dzieci może dominować częsta potrzeba
rozpraszania obaw i nawracające skargi
somatyczne
ICD-10 / DSM-IV
W ICD-10 podobnie jak w DSM-IV wymagany
jest czas trwania 6 miesięcy
W ICD-10, przeciwnie niż w DSM-IV, nie jest
wymagane, aby obawy były nadmierne lub
trudno poddawały się kontroli
W ICD-10 większy nacisk położono na
obecność objawów wzmożonej aktywności
układu autonomicznego
i wymagana jest
obecność co najmniej 4 z wymienionych 22
objawów somatycznych
Diagnozowanie Uogólnionych
zaburzeń lękowych c.d.n.…
Cechy kliniczne
-
większość pacjentów zgłasza objawy
somatyczne
Bóle mięśniowe, bóle głowy, zmęczenie
-
typowy pacjent z uogólnionymi zaburzeniami
lękowymi choruje 5-10 lat zanim trafi do lekarza
-
większość chorych NIE jest diagnozowana ANI
leczona przez psychiatrów
Ballenger J.C i wsp. Consensus statement on generalized anxiety disorder
from the international consensus group on depression and anxiety.
J.Clin. Psychiatry 2001; (Suppl 11): 53-58
Zaburzenia lękowe uogólnione:
diagnozowanie c.d.n.
Niektórzy pacjenci mogą nie uważać
swoich obaw za nadmierne
Powinni jednak potwierdzać
subiektywnie odczuwane złe
samopoczucie związane ze stałymi
obawami,
mieć trudności z
kontrolowaniem obaw lub odczuwać ich
wpływ na wiele dziedzin życia
Odróżnianie uogólnionego leku
od lęku fizjologicznego
Obawy związane z lękiem uogólnionym
trudno poddają się kontroli i zazwyczaj
negatywnie wpływają na codzienne
funkcjonowanie, podczas gdy nad lękiem
związanym z codziennym życiem można
zapanować czy też odsunąć go „na
później”
Odróżnianie uogólnionego leku
od lęku fizjologicznego c.d.n.
Obawy związane z lękiem uogólnionym są
szersze, bardziej pogarszają
samopoczucie, trwają dłużej i często
występują bez sytuacji inicjujących.
Im
więcej sytuacji, w których człowiek czuje
nadmierne obawy
(sytuacja finansowa,
dzieci, praca, remont domu, zepsuty
samochód),
tym diagnoza uogólnionych
zaburzeń lękowych jest bardziej
prawdopodobna
Odróżnianie uogólnionego leku
od lęku fizjologicznego c.d.n.
W lęku fizjologicznym, związanym z
problemami czy kłopotami życiowymi, o
wiele rzadziej występują objawy
fizyczne (np. nasilone zmęczenie,
niepokój, rozdrażnienie), choć u dzieci
może być inaczej
Różnicowanie
Lęk sytuacyjny i ostre reakcje lękowe
Choroby somatyczne (tabela 1)
Choroby psychiczne
Lęk związany z przyjmowaniem leków
(tabela 2)
-
Leki stymulujące
- Odstawienie leków działających depresyjnie na OUN
Różnicowanie c.d.n.…
Tabela 1
Układ
Choroby
Sercowo-naczyniowy
Choroba wieńcowa, arytmia, wady zastawkowe
Endokrynno/metabolic
zny
Choroba Cushinga, nadczynność przytarczyc,
nadczynność tarczycy, niedoczynność tarczycy,
hipoglikemia, hiperkaliemia, pheochromocytoma,
niedobory kwasu foliowego i wit. B12, hipoksja,
porfiria
Neurologiczny
Guzy OUN, otępienie, bóle migrenowe, choroba
Parkinsona, udary, akatyzja, padaczka
Oddechowy
Astma, przewlekła obturacja dróg oddechowych,
zatorowość płucna infekcje,
Inne
Toczeń układowy, Niedokrwistość
Różnicowanie c.d.n.…
Tabela 2
Środki stymulujące OUN
Objawy
odstawienia
Intoksykacje/objawy
uboczne
Metylfenidat, kofeina, efedryna,
fenylefryna, kokaina,
amfetamina, SSRIs i inne
antydepresanty
Benzodiazepiny,
alkohol, narkotyki
Leki antycholinergiczne,
neuroleptyka (akatyzja),
przeciwpadaczkowe,
przeciwhistaminowe,
przeciwnadciśnieniowe
(rezerpina, hydralazyna),
przeciwparkinsonowskie,
cykloseryna, digoxina,
dopamina, insulina,
bronchodilatory (salbutamol,
teofilina) kwas nikotynowy,
doustne środki
antykoncepcyjne, sterydy,
hormony tarczycy
Terapia niefarmakologiczna
Skuteczna jest zarówno terapia poznawczo-
behawioralna jak i inne formy psychoterapii
Należy informować pacjentów, aby unikali
prawdopodobnych czynników
wywołujących lęk (kofeina, środki
stymulujące OUN, środki uzależniające itd.)
Powinno się również zachęcać pacjentów
by unikali alkoholu jako terapii ich
objawów lękowych
Leki stosowane w uogólnionych
zaburzeniach lękowych
Benzodiazepiny (BZD)
Buspiron (Spamilan, Mabuson, Buspirone)
Betablokery
Antyhistaminowe (Hydroksyzyna)
Leki przeciwdepresyjne
-
Trójpierścieniowe (TLPD)
-
Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO)
-
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
(SSRI)
-
Venlafaksyna (Efectin)
-
Nefazodon
Benzodiazepiny dostępne w
sprzedaży w Polsce
Alprazolam (Xanax, Afobam, Neurol, Alprox, Zomiren)
Bromazepam (Lexotan)
Chlordiazepoksyd (Elenium)
Clobazam (Frisium)
Clonazepam (Clonazepamum, Rivotril)
Clorazepate (Tranxene, Cloranxene)
Diazepam (Relanium, Relsed)
Estazolam *
Flunitrazepam * (Rophynol)
Lorazepam (Lorafen)
Lormetazepam * (Noctofer)
Medazepam * (Medazepam, Rudotel, Rusedal)
Midazolam (Dormicum, Midanium)
Oxazepam
Temazepam (Signopam)
Benzodiazepiny- skuteczność
W zaburzeniach lękowych uogólnionych
skuteczne są wszystkie preparaty BDZ
W porównaniu z lekami
przeciwdepresyjnymi są lepsze w
redukcji objawów somatycznych lęku
Benzodiazepiny – mechanizm
działania
Poprzez GABA, neuroprzekaźnik o działaniu hamującym
-
Związanie GABA z receptorem GABA-A, powoduje otwarcie się kanału
dla jonów CL , które przedostając się do wnętrza komórki powodują jej
hyperpolaryzację
BDZ łączą się z receptorem BDZ-1 (omega1)
-
Receptor BDZ-1 jest allosterycznie związany z receptorem GABA-A
-
Kiedy benzodiazepina łączy się z receptorem BDZ-1, powinowactwo
GABA wobec receptora GABA-A rośnie. W efekcie więcej jonów CL
wchodzi do komórki powodując WIĘKSZĄ hiperpolaryzację.
Absorpcja benzodiazepin
Początek działania benzodiazepin
- Zależny od lipofilności
Wysoka lipofilność (diazepam)
- Szybka absorpcja i dystrybucja w OUN = szybki
początek działania
Niska lipofilność (lorazepam)
- Wolniejsza absorpcja i dystrybucja w OUN =
wolniejszy początek działania
Farmakokinetyka
benzodiazepin
Benzodiazepina
T max
T ½ (godz.)
Wiązanie z
białkami %
alprazolam
1-2
12-15
80
chlordiazepoksyd
1-4
5-30
96
clonazepam
1-4
30-40
85
clorazepat
1-2
97
diazepam
0,5-2
20-80
98
lorazepam
2-4
10-20
85
oxazepam
2-4
5-20
97
Dystrybucja benzodiazepin
Wysoka lipofilność (diazepam
)
Pojedyncza dawka
-
Szybka redystrybucja z OUN do tkanki tłuszczowej = krótki czas działania
Dawki wielokrotne
- Związek macierzysty i metabolity kumulują się w tkance tłuszczowej =
długi czas działania
Niska lipofilność (lorazepam)
- Wolniejsza redystrybucja z OUN = dłuższy czas działania
Metabolizm/eliminacja
benzodiazepin c.d.n.
Utlenianie może być zmienione przez:
-
Wiek
-
Choroby wątroby
Niektóre benzodiazepiny i ich aktywne
metabolity mają bardzo długi okres
półtrwania
-
Zalety
-
Wady
Dawkowanie BDZ
benzodiazepin
a
Ekwiwalenty
dawek (mg)
Przybliżona
dawka
początkowa
Dawka zwyczajowa
(m.18-65 rż)
alprazolam
0,5
0,5 mg 3xdz
0,5-4 mg/d
chlordiazepoks
yd
10
5 mg 3xdz
20-100 mg/d
clonazepam
0,25
0,25 mg 2xdz
1-6 mg/d
diazepam
5
5 mg 2xdz
10-40 mg/d
lorazepam
1
1 mg 2xdz
2-10 mg/d
Dawkowanie BDZ c.d.n.
Wszystkie BDZ wykazują podobną
skuteczność w zaburzeniach lękowych
uogólnionych, jeśli zastosowane są
porównywalne dawki
Wiek podeszły
-
Stosuje się niższe dawki
-
½ dawki dla dorosłych
Dobowe dawki BDZ w zaburzeniach
lękowych uogólnionych są ok. połowę
niższe niż w lęku napadowym
Dawkowanie BDZ c.d.n.
Strategia lecznicza:
-
Diazepam 2 mg 3 x dz. (lub jego ekwiwalent)
-
Korekta dawki co 2-4 dni w zależności od
skuteczności leku i objawów ubocznych
-
Po uzyskaniu wstępnej poprawy, preparaty z
długim t ½ (diazepam) mogą być podawane
tylko na noc i oceniane co tydzień
Zaburzenia lękowe uogólnione:
BDZ
Zbliżona skuteczność wszystkich preparatów
Wybór zależny od właściwości
farmakokinetycznych
Benzodiazepiny NIE są lekami pierwszego rzutu
w lęku uogólnionym
-
Powinny być stosowane tylko w ostrym lęku, a
terapia trwać max 4-6 tygodni
-
Mogą być stosowane okresowo lub w sposób
przerywany
Ballenger J.C. i wsp. Consensus statement on generalized anxiety
disorder from the international consensus group on depression
and anxiety. J.Clin. Psychiatry 2001; 61 (Suppl 11): 53-58.
Zaburzenia lękowe uogólnione:
BDZ c.d.n.
Około ¾ pacjentów wykazuje co najmniej średnią poprawę
Początek działania – w ciągu kilku dni na ogół zauważalna
poprawa, co jest korzystne w ostrych, nasilonych objawach
Czas terapii:
-
najniższa efektywna dawka w jak najkrótszym możliwym
czasie
Niektórzy pacjenci wymagają terapii przedłużonej, ale w
obserwacji odległej efekt BDZ słabnie
W przypadku współistniejącej z lękiem depresji,
monoterapia BDZ pogorszy stan psychiczny
pacjenta
Objawy uboczne BDZ
Przez większość pacjentów BDZ są dobrze
tolerowane
Najczęstsze objawy uboczne:
-
senność, zmęczenie, ataxia, dyzartria, pogorszenie
koordynacji ruchowej
(istotny wzrost ryzyka upadków
u starszych osób)
, splątanie, amnezja
(bardziej
podatni starsi pacjenci oraz osoby pod wpływem
alkoholu),
paradoksalne pobudzenie
-
Wystąpienie bardziej prawdopodobne
-
osoby starsze
-
wycieńczone
-
z chorobami wątroby
Objawy odstawienia BDZ
Częste
powszechne
rzadkie
Lęk
Bezsenność
Rozdrażnienie
Napięcie mięśni
Nudności
Przygnębienie
Ataksja
Wzmożone
odruchy
Zamglone widzenie
Psychoza
Drgawki
Delirium
Splątanie
Uzależnienie i zespół
odstawienia
Szybkie wystąpienie objawów po
zakończeniu stosowania BDZ
-
cięższy zespół odstawienia po gwałtownym
odstawieniu BDZ o krótkim t½ (alprazolam)
-
↑ ryzyka wystąpienia i ↑ ciężkości
zespołu po długotrwałej terapii BDZ i
wysokich dawkach
Odstawianie BDZ c.d.n.…
Dawkę BDZ obniżać stopniowo, aby
zmniejszyć ryzyko objawów odstawienia
-
↓ dzienną dawkę o 25% tygodniowo, aż do
osiągnięcia 50% dawki, wówczas ↓ o 1/8 co 4-
7 dni
W miejsce BDZ o krótkim t ½ można
podstawić BDZ o długim t ½
(np. klonazepam w miejsce alprazolamu)
Nadużywanie BDZ
Definicja:
przedłużone lub sporadyczne
nadmierne zużycie leku niezgodne z
przyjętymi ogólnie zaleceniami
lekarskimi (ale NIE uzależnienie !)
Największe ryzyko:
pacjenci
nadużywający alkoholu i/lub zażywający
inne substancje psychoaktywne
Pacjenci bez takiego wywiadu
→ małe
ryzyko nadużywania BDZ
Edukacja pacjentów
Lek może spowodować senność/zaburzenia
koordynacji – uwaga przy prowadzeniu
samochodu itp.
Możliwość objawów odstawiennych przy
gwałtownym zaprzestaniu zażywania leku
Różnica między uzależnieniem a nadużywaniem
Konsekwencje równoczesnego zażywania
alkoholu i/lub innych preparatów działających
depresyjnie na OUN
Inne- spodziewane korzyści z leczenia, czas
trwania, objawy uboczne itp.
Buspiron
Udowodniona skuteczność w
lęku uogólnionym
W wielu krajach jedyny lek
zarejestrowany do leczenia
uogólnionego lęku
Buspiron c.d.n.
Nie łączy się z receptorem BDZ, ani nie
wpływa na GABA
Częściowy agonista postsynaptycznych
5-HT1
A
w hipokampie, pełny
agonista presynaptycznych 5-HT1
A
w
jądrze grzbietowym szwu
Równoczesny antagonista i agonista
dopaminy o średniej sile
Buspiron: dawkowanie &
początek działania
Dawka wstępna ok. 7.5 mg 2 x dz.,
zwiększana o 5 mg co 2-3 dni, do max
dawki 60 mg/d
Najczęściej 20-30 mg/d, ostatnio coraz
częściej max dawka dla osiągnięcia
dobrego efektu
Początek działania po co najmniej 2
tygodniach;
maksymalny efekt nawet do
6 tygodni od włączenia
Buspiron: objawy uboczne
Łagodne objawy uboczne
Mniejsze uspokojenie i mniejsze zaburzenia
psychomotoryczne niż BDZ,
nie wchodzi w
interakcje z alkoholem
Najczęściej: zawroty głowy, nudności, bóle
głowy
Czasami: bezsenność, pobudzenie
Nie pogarsza funkcji seksualnych tak, jak SRRI
Sok grejpfrutowy znaczny wzrost poziomu
buspironu w surowicy (blokada izoenzymu w
cytochromie P-450)
Buspiron: uzależnienie &
odstawienie & nadużywanie
Uzależnienie: nie występuje
Zespół odstawienia: nie występuje
Nadużywanie: nie występuje
BDZ buspiron
Nie można gwałtownie zamienić
benzodiazepin na buspiron (nie znosi
objawów odstawienia BDZ)
Należy włączyć buspiron na 3-4 tyg.
przed stopniowym odstawianiem BDZ
(wg typowego schematu)
U osób przyjmujących BDZ w ciągu
miesiąca przed włączeniem buspironu,
efekt terapii znamiennie gorszy
Buspiron: Edukacja
pacjentów
Regularne zażywanie wg dawkowania (nie może
być zażywany zmiennie w ciągu dnia; krótki t ½ )
Informacja o początku działania po kilku
tygodniach (nawet 4-6)
Nie ma ryzyka uzależnienia czy nadużywania w
czasie wieloletniego stosowania leku
Nie upośledza funkcji poznawczych i nabywania
nowych umiejętności
Nie jest przydatny do krótkotrwałego (tj 1-14 dni)
leczenia lęku sytuacyjnego
Betablokery
W lęku uogólnionym skuteczność
bardzo ograniczona
- Mogą być korzystne u osób z
dominującymi objawami
autonomicznymi
Leki antyhistaminowe
Hydroksyzyna
(antagonista
receptorów H
1
, muskarynowych, 5-HT
2
-
Już w latach 60. testowana jako
anksjolityk, w dawkach 300-400 mg/d
-
W latach 90. badanie wieloośrodkowe
wśród lekarzy ogólnych (n= 353)
dowiedziono skuteczności Hydroksyzyny
50 mg/d
Trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne (TLPD)
Doksepin
Imipramina
Opipramol
-
Bardziej skuteczne w znoszeniu objawów
psychicznych lęku niż objawów somatycznych
-
Ze względu na wiele przypadków „nakładania’
z depresją lepsze niż anksjolityki
Inhibitory monooxydazy
(IMAO)
Nieselektywne nie są stosowane w lęku
uogólnionym
Selektywne, RIMA (moclobemid)
SSRI
W zaburzeniach lękowych
uogólnionych dowiedziono
skuteczności wszystkich preparatów
SSRI (paroksetyna, fluoksetyna,
fluwoksamina, citalopram,
sertralina)
Tylko paroksetyna uzyskała w USA rejestrację w
lęku uogólnionym
Leczenie lęku uogólnionego
SSRI
Venlafaksyna
Buspiron
TLPD
BDZ
Zaburzenia lękowe uogólnione:
TLPD, SSRI & venlafaksyna
TLPD: tanie, ale mają kłopotliwe objawy uboczne
(nadmierne uspokojenie, objawy
antycholinergiczne, ortostatyczne, toksyczność
przy przedawkowaniu); SSRI & venlafaksyna →
znacznie lżejsze objawy uboczne, ale za to
znaczny koszt
Obie grupy mają wolniejsze działanie niż BDZ
Obecnie SSRI są uważane za leki pierwszej linii
w leczeniu uogólnionego lęku
Ballenger J.C. i wsp. Consensus statement on generalized anxiety disorder
from the international consensus group on depression and anxiety. J. Clin.
Psychiatry 2001; (Suppl 11): 53-58
Strategie terapeutyczne
dotyczące stosowania SSRI &
venlafaksyny
Trzy różne modele postępowania
-
od początku stała dawka leku
-
dawka leku stopniowo zwiększana aż do
osiągnięcia efektu terapeutycznego
-
dawka leku stopniowo zwiększana aż do
osiągnięcia objawów ubocznych
dawka leku stopniowo
zwiększana aż do osiągnięcia
objawów ubocznych (niewielkie
nudności lub lekki ból głowy)
Pierwszy tydzień
1 x dziennie
najmniejsza możliwa
dawka np.
½ tabl
. tj. fluoksetyna 10 mg, paroksetyna
10 mg, citalopram 10 mg, sertralina 50 mg,
fluwoksamina 50 mg lub venlafaksyna 37,5 mg (po
rannym lub wieczornym posiłku w celu uniknięcia
objawów ubocznych)
Jeżeli pod koniec tygodnia nie ma objawów ubocznych,
to ↑ dawki o dalsze ½ tabl. po posiłku.
Powtarzanie procedury co tydzień do czasu, gdy
pojawią się wspomniane objawy uboczne, wówczas:
Utrzymanie dawki na tym poziomie i nieobniżanie jej, o
ile objawy uboczne nie są zbyt uciążliwe dla pacjenta
dawka leku stopniowo
zwiększana aż do osiągnięcia
objawów ubocznych (niewielkie
nudności lub lekki ból głowy)
Na ogół nudności i bóle głowy ustępują po
następnych 4-7 dniach; taka dawka optymalny
efekt terapeutyczny (po 4-6 tyg.)
Po remisji utrzymanie
dotychczasowej
dawki leku
w celu wyeliminowania ryzyka nawrotu
U niektórych pacjentów pełna remisja objawów
lękowych po 6 miesiącach, nie zmieniać
zbyt szybko leku w przypadku częściowej remisji)
Pacjenci z wysokim poziomem lęku wymagają
dodania we wstępnych tygodniach do kuracji
przeciwdepresyjnej leku anksjolitycznego
Jak długo leczymy ?
Stopniowe odstawianie leku po co
najmniej rocznej kuracji stałą dawką
SSRI lub venlafaksyny
Niektórzy pacjenci wymagają
przedłużenia kuracji ponad rok
W przypadku 3 lub więcej epizodów
lęku uogólnionego utrzymanie leku
znacznie dłużej
Zaburzenia lękowe uogólnione
SSRI/SNRI
poprawa
remisja
Częściowa/
objawy nadal obecne
SSRI
SNRI
Benzodiazepiny
IMAO
Przeciwpadaczkowe
TLPD
Dołączenie drugiego antydepresanta
lub anksjolityku
1 rok farmakoterapii