RESUSCYTACJA

NOWORODKÓW

Lek. med. Maria Uryasz-

Wichlińska

Resuscytacja noworodków

Tuż po urodzeniu noworodek jest zazwyczaj

żywotny po zaciśnięciu sznura pępowinowego

rozpoczyna oddechy z płaczem. Stabilizuje

się czynność serca 120-140 uderzeń na

minutę, ustępuje początkowa sinica. Niektóre

noworodki wykazują obniżoną żywotność,

obniżone napięcie mięśniowe i trudności z

podjęciem oddychania. Mogą mieć bezdech

lub niedostatecznie skuteczne oddechy co

prowadzi do ograniczenia wymiany gazowej –

O2 i CO2.

Resuscytacja noworodków

Przyczyny obniżonej żywotności:

• Wewnątrzmaciczna asfiksja
• Wcześniactwo
• Leki podawane noworodkowi lub brane

przez matkę

• Wrodzone choroby układu mięśniowo

nerwowego

• Wady wrodzine
• Niedotlenienie śródporodowe.

Resuscytacja noworodków

Niezależnie od przyczyny może rozwinąć się

niedotlenienie – hipoksemia i postępująca

asfiksja. Skuteczna resuscytacja może

wywołać oddechy spontaniczne i zapowiedź

asfiksji. Resuscytacja zmierza do

usprawnienia wentylacji, utlenowania i rzutu

serca aby zapewnić dostarczenie tlenu do

mózgu, serc a i innych życiowo ważnych

narządów. Asfiksja – zamartwica –

postępująca hipoksja, akumulacje

dwutlenku węgla, kwasica.

Resuscytacja noworodków

Bezdech pierwotny – pozbawienie

noworodka tlenu – krótki okres

przyspieszonych oddechów. Jeżeli asfiksja

trwa nadal, ustają bezdechy, spada

czynność serca, spada napięcie układu

nerwowo-mięśniowego noworodek

wchodzi w fazę bezdechu. Jest to

bezdech pierwotny. W większości

przypadków prowadzimy w tym czasie

stymulację dostarczamy tlen co wywołuje

rozpoczęcie oddychania.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Pamiętać należy, że nieregularne

oddychanie i obniżone napięcie

mięśniowe mogą być spowodowane

przez leki podawane matce.

Resuscytacja noworodków

Jeżeli asfiksja trwa nadal u noworodka
rozwijają się oddechy nieregularne,
obniża się czynność serca, spada
ciśnienie krwi, noworodek staje się
wiotki, oddechy stają się słabsze, z
czasem ustają całkowicie noworodek
wchodzi w okres bezdechu wtórnego.

Resuscytacja noworodków

Bezdech wtórny - spada czynność
serca, ciśnienie, stężenie tlenu we
krwi. Noworodek nie odpowiada na
stymulacje, nie podejmuje oddechów.
Jeżeli natychmiast nie podejmie się
resuscytacji z oddechem
wspomaganym i podawaniem tlenu
może nastąpić zgon.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

• Należy zwrócić uwagę, że w wyniku

hipoksji może dochodzić do
wystąpienia bezdechu pierwotnego i
wtórnego wewnątrzmacicznie.
Noworodek rodzi się z bezdechem
pierwotnym albo wtórnym, które są z
klinicznego punktu widzenia nie do
odróżnienia.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

• Jeżeli przy porodzie mamy do

czynienia z noworodkiem w stanie
bezdechu musimy założyć, że jest to
bezdech wtórny i podjąć zabiegi
resuscytacyjne. Im dłużej trwa
bezdech tym większe ryzyko
uszkodzenia CUN.

Resuscytacja noworodków

Fizjologia asfiksji – płuca i układ

krążenia

Podczas życia wewnątrz łonowego płuca
płodu nie odgrywają roli w wymianie
gazowej. Łożysko dostarcza płodowi tlen
i usuwa dwutlenek węgla. W okresie
porodowym w płucach musza dokonać
się zmiany aby mogły podjąć życiową
rolę dostarczania ustrojowi tlenu.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Płodowy płyn płucny

Pęcherzyki płucne podczas porodu są wypełnione

płynem płucnym. Pierwsze kilka oddechów

wymaga ciśnienia 2-3 większego niż ciśnienie

wymagane przy normalnym oddychaniu. Istotny

wpływ na obniżenie objętości płynu płucnego ma

poród. Kiedyś uważano, że uciśnięcie klatki

piersiowej podczas przechodzenia przez kanał

rodny ma istotny wpływ na oczyszczanie płuc.

Skurcze porodowe usprawniają usuwanie płynu

płucnego. Proces jest ten wyraźnie zwolniony

podczas cesarskiego cięcia.

Resuscytacja noworodków

• Samo wypełnienie płuc powietrzem

nie wystarcza aby tlen mógł
przeniknąć do krwi. Wymaga to
właściwego ukrwienia tkanki płucnej,
co objawia się wzrostem przepływu
krwi przez płuca.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

• W przebiegu asfiksji zamartwicy poza

obkurczeniem naczyń płucnych

obkurczeniu ulegają naczynia w obrębie

jamy brzusznej, nerek, mięśni i skóry. W

wyniku tego następuje redystrybucja

przepływu krwi zabezpieczająca w tlen

mózg i serce. Jeżeli zamartwica trwa

długo zmniejsza się wyrzut skurczowy

serca, zmienia się przepływ w życiowo

ważnych narządach prowadząc do ich

uszkodzenia.

Resuscytacja noworodków

Pytanie:

Dlaczego każdy bezdech przy

urodzeniu powinien być traktowany

jako bezdech wtórny?

Resuscytacja noworodków

Odpowiedź:

Początkowo nie można określić różnicy

pomiędzy dwoma typami bezdechu.

Powikłania bezdechu wtórnego są

ciężkie – uszkodzenie mózgu, zgon.

Każdy bezdech jaki stwierdzamy

powinien być traktowany jako bezdech

wtórny.

Resuscytacja noworodków

A – bezdech pierwotny B –

bezdech wtórny

• ______ - noworodek nie oddycha

• ______ - głęboki spadek ciśnienia krwi

• ______ - noworodek nie podejmuje

samodzielnie oddechu

• ______ - spadek częstości czynności serca

• ______ - noworodek podejmuje samodzielnie

oddechy

• ______ - może wystąpić wewnątrz łonowo

Resuscytacja noworodków

A – bezdech pierwotny B – bezdech

wtórny

• A i B - noworodek nie oddycha
• B - głęboki spadek ciśnienia krwi
• B - noworodek nie podejmuje samodzielnie

oddechu

• A i B - spadek częstości czynności serca
• A - noworodek podejmuje samodzielnie

oddechy

• A i B - może wystąpić wewnątrz łonowo

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

W czasie bezdechu wtórnego

ekspozycja na tlen i stymulacja

wyzwala oddychania

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

U noworodka z niedotleniem wewnątrz

łonowym może rozwinąć się bezdech

pierwotny i wtórny

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

U noworodka z bezdechem wtórnym

krótka zwłoka z rozpoczęciem wentylacji

może spowodować opóźnienie

rozpoczęcia spontanicznych oddechów

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Jeżeli noworodek jest w bezdechu przy

urodzeniu łatwo odróżnić czy jest to

bezdech pierwotny czy wtórny

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

U wszystkich noworodków płyn płucny

jest usuwany z pęcherzyków w

następstwie pierwszych kilku

oddechów

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Rozprężenie płuc wymaga dużego

ciśnienia

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Pierwszych kilka oddechów wymaga 5-

6 krotnie większego ciśnienia

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

w przebiegu postępującej zamartwicy

czynność serca ulega upośledzeniu –

spada wyrzut skurczowy serca

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Doprowadzenie odpowiedniej ilości

tlenu do płuc jest niezbędne do

prawidłowego utlenowania

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Hipoksemia i kwasica w wyniku asfiksji

może prowadzić do skurczu naczyń

płucnych i obniżenia przepływu

płucnego

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Dla wystąpienia właściwego

utlenowania krwi musi wzrosnąć

przepływ płucny

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Oddychanie noworodka może być

upośledzone w następstwie

przyjmowania przez matkę leków

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Zwężenie lub skurcz
naczyń krwionośnych płuc
to….

Obniżony przepływ krwi
przez płucne naczynia
włosowate to….

Hipoksja, wzrost

dwutlenku węgla i kwasica
to……

a) Asfiksja

b) Obniżona perfuzja

płucna

c) Ciśnienie wewnątrz

klatki piersiowej

d) Perfuzja płucna

e) Skurcz naczyń płucnych

f) Wysiłek oddechowy

Resuscytacja noworodków

Gotowość do resuscytacji

• Urodzenie noworodka o obniżonej

żywotności może być dla nas

niespodzianką, jednakże często

spodziewamy się urodzenia noworodka o

zmniejszonej żywotności lub zamartwicy. W

wielu przypadkach poród noworodka z

obniżoną żywotnością lub zamartwicą jest

przewiedziany na podstawie historii

choroby okresu przed i śród porodowego.

Resuscytacja noworodków

Czynniki okresu przedporodowego:

• Wiek matki powyżej 35 lat,

• Cukrzyca ciążowa

• Nadciśnienie indukowane ciążą

• Przewlekłe nadciśnienie

• Niedokrwistość lub izoimmunizacja

• Poprzednie zgodny płodów lub noworodków

• Krwawienie w drugim lub trzecim trymestrze

ciąży

• Zakażenie

Resuscytacja noworodków

Czynniki okresu przedporodowego:

• Wielowodzie lub małowodzie

• Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego

• Ciąża przenoszona

• Ciąża mnoga

• Lekomania u matki

• Wady wrodzone płodu

• Brak opieki przedporodowej

• Stosowane przez matkę leki

Resuscytacja noworodków

Czynniki okresu przedporodowego:

• Cięcie cesarskie
• Poród pośladkowy
• Przedwczesne Skórcze
• Pęknięcie pęcherza płodowego powyżej 24

h

• Przedłużony drugi okres porodu – ponad 2h
• Zaburzenie rytmu serca płodu

Resuscytacja noworodków

Czynniki okresu przedporodowego:

• Stosowanie znieczulenia ogólnego
• Narkotyki u matki w okresie 4 h przed

porodem

• Zielone wody płodowe
• Wypadnięcie pępowiny
• Odklejenie łożyska
• Łożysko przodujące

Resuscytacja noworodków

Spodziewając się urodzenia
noworodka w stanie ciężkim musimy
się do tego przygotować.

a) Przygotować promiennik ciepła
b) Zestaw sprzętu resuscytacyjnego
c) Osoby biegłe w resuscytacji

noworodków

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Wiele problemów, jakie występują przy

porodzie można przewidzieć

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Poród noworodka o obniżonej

żywotności może być przewidziany

dzięki historii przed i śród porodowej

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Pełny zestaw sprzętu powinien

znajdować się w tylko przypadkach

przewidzianej resuscytacji

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Przy każdym porodzie powinna

uczestniczyć przynajmniej jedna

osoba zdolna do przeprowadzenie

resuscytacji

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Wystarczy, żeby pod telefonem w

szpitalu był ktoś kto potrafi wykonać

intubacje i podać leki

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Jeśli spodziewamy się urodzenia

noworodka o obniżonej żywotności na

sali porodowej powinny znajdować się

dwie osoby zdolne do pracy zespołowej

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

ABC Resuscytacji

A – udrożnienie dróg oddechowych
1. Ułożenie noworodka
2. Odessanie jamy ustnej, nosa, czasem tchawicy
3. Jeżeli to konieczne wprowadzenie rurki dotchawiczej dla zabezpieczenia

drożności.

B – Zapoczątkowanie oddychania
1. Zastosowanie stymulacji dotykowej
2. Zastosowanie wspomagania oddechu przy użyciu worka tlenowego, maski albo

worka i rurki dotchawiczej

C – podtrzymanie krążenia
1. Stymulacja
2. Podtrzymanie krążenia z zastosowaniem:
a) Ucisków klatki piersiowej,
b) Leków.

Resuscytacja noworodków

• Skuteczność resuscytacji zależy od

potrzeby jej podjęcia i biegłego jej
wykonania. Opóźnienie podjęcia
resuscytacji skutkuje:

• a) utrudnieniem procesu resuscytacji,
• b) zwiększeniem

prawdopodobieństwa uszkodzenia
mózgu i innych narządów.

Resuscytacja noworodków

• Im dłużej noworodek pozostaje bez właściwej

pomocy tym resuscytacja jest trudniejsza.

• Niedostatek tlenu może być przyczyną

uszkodzenia mózgu, jelita, płuc, nerek i serca.

• Przy każdym porodzie powinien być zespół

zdolny do resuscytacji noworodków.

• Personel do sali porodowej resuscytacje musi

wykonać sprawnie i skutecznie.

• Personel musi pracować jak zgrany zespół

• Musi być dostępny właściwy i sprawny sprzęt

resuscytacyjny.

Resuscytacja noworodków

Pytanie:

Podaj dwa główne skutki opóźnionej i

nieprawidłowej resuscytacji

1. Zwiększenie prawdopodobieństwa

uszkodzenia mózgu

2. Zwiększone trudności przy resuscytacji

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Osoby resuscytujące noworodka muszą

koordynować swoją pracę jako zespół

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Personel sali porodowej musi być

zapoznany i przeszkolony do

sprawnej resuscytacji

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Odpowiedni i sprawny sprzęt musi być

dostępny tam gdzie znajdują się

noworodki

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Resuscytacja noworodków jest

procedurą, której czynności są

przeprowadzane bez względu na

reakcję noworodka

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Noworodek może pozostawać bez

dopływu tlenu stosunkowo długi czas

zanim dochodzi do uszkodzenia

mózgu

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Brak tlenu może spowodować

uszkodzenia nerek, płuc i serca

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Czynnościami początkowymi przy
resuscytacji są:

• Zapobieganie utracie ciepła
• Oczyszczenie dróg oddechowych
• Inicjacja oddychania
• Ocena stanu noworodka

Resuscytacja noworodków

Aspiracja – wciągnięcie do tchawicy lub

płuc określonej treści

Resuscytacja noworodków

Sinica – błękitnawe podbarwienie
skóry i śluzówek w wyniku braku
tlenu. Sinica obwodowa to jest sinica
dłoni i stóp jako wynik obniżonego
dopływu krwi do kończyn – zjawisko
normalne w początkowym okresie po
urodzeniu. Sinica centralna obejmuje
całe ciało i błony śluzowe jako wynik
obniżenia tlenu we krwi.

Resuscytacja noworodków

Czynności początkowe po urodzeniu

noworodka:

• Zapobieganie stratom ciepła - umieścić

noworodka pod promiennikiem ciepła,
osuszyć z płynu owodniowego i usunąć
wilgotne tkaniny

• Udrożnienie dróg oddechowych - ułożenie i

odessanie jeżeli obecność smółki to odessać z
tchawicy

• Ocena stanu noworodka - umożliwia podjęcie

decyzji o dalszych krokach.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Po urodzeniu noworodek jest

umieszczany pod promiennikiem

ciepła – jaki trzeba podjąć dodatkowe

czynności, aby straty ciepła

ograniczyć?

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Nie powinieneś tracić czasu na

osuszenie noworodka, który wymaga

resuscytacji

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Zastosowanie promiennika ciepła

daje dobry dostęp do noworodka i

stwarza odpowiednie środowisko

termiczne

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Materacyk powinien być odpowiednio

nagrzany wcześniej

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Prawidłowe ułożenie noworodka jest

konieczne dla uzyskania drożności

dróg oddechowych

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Noworodek traci ciepło po urodzeniu,

obniża się jego metabolizm i

zapotrzebowanie na tlen

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Drażnienie tylnej ściany gardła może

wywołać odruch z nerwu błędnego

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Nos noworodka powinien być

odessany jako pierwszy dla

zapewnienia oddychania

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Energiczne odsysanie tylnej ściany

gardła może stymulować oddychanie

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Noworodek z gęstą, kłaczkowatą

smółką jest zagrożony wystąpieniem

zespołu aspiracji smółki

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Jeżeli smółka znajduje się w płynie

owodniowym może być przyczyną

aspiracji do dróg oddechowych

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Ponieważ laryngoskop jest rzadko

używany u noworodków nie musi być

gotowy na sali porodowej

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Po odessaniu tchawicy należy

odessać żołądek zapobiegając

aspiracji treści zawierającej smółkę

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Ocena stanu noworodka

Noworodka oceniamy na podstawie:
a) Podjęcie oddychania
b) Czynności serca
c) Zabawienia skóry

Resuscytacja noworodków

• Jeżeli jest podjęte spontaniczne

oddychanie oceniamy czynność serca.
Czynność serca powyżej 100 na minutę
nie wymaga naszej interwencji. Gdy
czynność serca wynosi poniżej 100 na
minutę istnieją wskazania do
wspomagania oddechu mimo, że
noworodek spontanicznie oddycha.
Stosujemy wentylację pod dodatnim
ciśnieniem (PPV).

Resuscytacja noworodków

• Wszystkie czynności od osuszenia,

udrożnienia dróg oddechowych,
stymulacji oddechowej powinny trwać
poniżej 20 sekund. Podawanie
swobodnie wypływającego tlenu lub
stosowanie stymulacji dotykowej u
noworodka nieoddychającego z
czynnością serca poniżej 100 na minutę
jest bezwartościowa i opóźnia właściwe
postępowanie.

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku:

• Noworodek nie wykonuje ruchów

oddechowych, po odessaniu i stymulacji
dotykiem – jaką czynność wykonasz?

• Odp.: PPV – wentylacja pod dodatnim

ciśnieniem

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku:

• Noworodek jest w bezdechu przy

porodzie, po odessaniu nieregularnie
oddycha – jaka jest następna
czynność?

• Odp.: Stymulacja oddechowa i PPV

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku:

• Noworodek został ułożony i

odessany, oddycha prawidłowo – jaki
jest następny krok w ocenie stanu
noworodka?

• Odp.: Ocena czynności serca

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku:

• Oddychanie, czynność serca –

prawidłowe, występuje centralna
sinica, co należy wykonać?

• Odp.: Podać tlen

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku:

• Stymulacja oddechowa, oddech

prawidłowy, czynność serca 90 na
minutę, jaką czynność trzeba podjąć?

• Odp.: PPV i podać adrenalinę

Resuscytacja noworodków

Po 6 godzinach akcji porodowej Pani K.
urodziła syna. Noworodka ułożono pod
promiennikiem ciepła, który następnie
zostaje włączony. Noworodek ułożony z
szyją nadmiernie odchyloną, odessany
przez nos, a następnie zawartość jamy
ustnej. Następnie poddano ocenie
oddychanie noworodka. Podaj ocenie
sposób postępowania.

Resuscytacja noworodków

Które czynności są niewłaściwe dla stymulacji dotykowej?

• Odsysanie zawartości jamy ustnej
• Opukiwanie podeszwowej strony stóp
• Ściskanie klatki piersiowej
• Zimna woda
• Silny nacisk na brzuch
• Delikatne uderzenia w piętę
• Rozszerzenie zwieracza odbytu
• Pocieranie pleców
• Dmuchanie tlenem na twarz

Resuscytacja noworodków

Stosowanie tlenu

W przypadku bezdechu, oddechów
nieregularnych, czynności serca poniżej 100 na
minutę powinien być podany tlen przy użyciu
worka tlenowego i maski twarzowej. Jeżeli
noworodek oddycha regularnie, czynność serca
powyżej 100 na minutę, utrzymuje się centralna
sinica powinien być podawany swobodnie
wypływający tlen. Jeżeli sinica trwa pomimo
podawanego tlenu należy podjąć próbę
wentylacji pod dodatnim ciśnieniem.

Resuscytacja noworodków

Przez stosowanie swobodnie wypływającego tlenu
rozumiemy podawanie tlenu pod nosem tak, aby
noworodek oddychał powietrzem wzbogaconym w
tlen. Tlen wypływający z rurki miesza się z
powietrzem sali. Powietrze w pomieszczeniu zawiera
21% tlenu. W ten sposób kiedy 100% tlen miesza się
z powietrzem pokojowym, stężenie tlenu docierające
do noworodka jest mniejsze niż 100%.przepływ tlenu
ustawiamy na poziomie nie mniejszym niż 5 litrów na
minutę. Tlen podawany noworodkowi powinien być
ogrzany i nawilżony jednak w sytuacji nagłej tlen
może być podawany do czasu stabilizacji noworodka.

Resuscytacja noworodków

Zalecenia praktyczne dotyczące czynności
początkowych w resuscytacji:

a) Zapobieganie utracie ciepła - umieszczenie

noworodka pod promiennikiem ciepła,
osuszenie

b) udrożnienie dróg oddechowych - ułożenie

na plecach lub na boku z lekko odgiętą
szyją

c) odessanie i ocena oddychania i

zabarwienia powłok.

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku klinicznego:

• Przed urodzeniem noworodka w płynie

owodniowym stwierdzono obecność
kłaczkowatej smółki. Jakie kroki powinny
być podjęte, aby zapobiec aspiracji smółki?
a) Po urodzeniu główki
_____________________
b) Tuż po urodzeniu i ułożeniu pod
promiennikiem ciepła___________

Resuscytacja noworodków

Opis przypadku klinicznego:

• Przed urodzeniem noworodka w płynie

owodniowym stwierdzono obecność
kłaczkowatej smółki. Jakie kroki powinny
być podjęte, aby zapobiec aspiracji smółki?
a) Po urodzeniu główki odessać noworodka
b) Tuż po urodzeniu i ułożeniu pod
promiennikiem ciepła odessać z tchawicy,
zaintubować

Resuscytacja noworodków

Noworodek odessany, ułożony,

oddycha prawidłowo, utrzymuje się

centralna sinica – jaką czynność

należy podjąć?

Odp.: Podać tlen

Resuscytacja noworodków

Jak należy ustawić przepływomierz,

jeżeli noworodkowi dostarczamy tlen

przez maskę twarzową ?

Odp.: powyżej 5 litrów na minutę

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Decyzje związane z częstością czynności

serca

Częstość czynności serca badamy osłuchiwaniem,
wyczuwaniem pulsowania pępowiny lub tętnicy ramiennej.
Aby zminimalizować straty czasu częstość czynności serca
badamy 6 sekund. Słuchamy bicia serca przez 6 sekund i
mnożymy razy 10 w efekcie otrzymujemy przybliżoną
minutową czynność serca. Na tym etapie musimy wiedzieć
czy częstość uderzeń serca jest:

• poniżej 60 na minutę
• Między 60 a 100 na minutę
• Powyżej 100 na minutę.

Resuscytacja noworodków

Jeżeli czynność serca jest powyżej 100 na
minutę jest to wartość bliska normy.
Pomiędzy 60 a 100 na minutę i w czasie
resuscytacji wzrasta kontynuujemy
wentylacje. Jeżeli nie wzrasta kontynuujemy
wentylacje, podajemy tlen, rozpoczynamy
pośredni masaż serca. Jeżeli poniżej 60 na
minutę prowadzimy wentylację, podajemy
tlen, rozpoczynamy masaż pośredni serca,
podajemy adrenalinę.

Resuscytacja noworodków

Wskaźnikiem poprawy stanu noworodka

są:

• Wzrost częstości czynności serca
• Spontaniczne oddychanie
• Poprawa zabarwienia powłok

Jeżeli brak poprawy istnieje konieczność
intubacji dotchawiczej. Stosowanie leków
obejmuje podawanie adrenaliny.

Resuscytacja noworodków

Podaj 3 objawy wskazujące że

poprawia się stan noworodka

wymagającego resuscytacji?

Resuscytacja noworodków

Noworodki wymagające PPV z użyciem worka i maski
dłużej niż 2 minuty powinny mieć wprowadzoną sondę
dożołądkową, ponieważ gaz wtłaczamy do ustnej
części gardła – stąd przechodzi do tchawicy i do
przełyku oraz do żołądka co zaburza wentylacje w
następujący sposób: rozdęty żołądek wywiera ucisk na
przeponę, gaz znajdujący się w żołądku może być
przyczyną zarzucenia treści żołądkowej, która może
być zaaspirowana. Gaz z żołądka przechodzi do jelit
powodując rozdęcie jamy brzusznej, co unosi przeponę
i utrudnia oddech. Długość sondy powinna być równa
odległości od nasady nosa do płatka usznego i od
płatka usznego do wyrostka mieczykowatego.

Resuscytacja noworodków

Rurka ustno gardłowa jest rzadko
wykorzystywana podczas wentylacji z
użyciem worka i maski. Wykorzystywana
jest w trzech sytuacjach:

• Obustronne zarośnięcie nozdrzy tylnych
• Zespół Pierre Robin
• Kiedy usta muszą być otwarte dla

podtrzymania wentylacji.

Resuscytacja noworodków

Zarośnięcie nozdrzy tylnych

• Blok nozdrzy jedno lub obustronne przez błonę

lub kość. Natychmiast po urodzeniu noworodek
musi być zaintubowany lub mieć wprowadzoną
rurkę ustno-gardłową do czasu
przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego, gdyż
noworodek wdycha przez nos i w przypadku
zarośnięcia nozdrzy rozwija się ciężkie
zaburzenie oddychania w pierwszych kilku
minutach życia. Rurka zapewnia utrzymanie
przepływu powietrza przez usta.

Resuscytacja noworodków

Zespół Pierre Robin

• Język jest prawidłowych rozmiarów –

ale Baro mała żuchwa, która wciska
się do tylnego gardła i może
blokować drogi oddechowe.

Resuscytacja noworodków

Wentylacja z otwartymi ustami

• Jeżeli wentylacja workiem i maską nie

prowadzi do unoszenia klatki piersiowej
wprowadzenie rurki daje pożądany efekt.
Rurka powinna wygodnie tkwić pod językiem,
sięgać do tylnego gardła z kołnierzem
opartym na zewnątrz warg. Przy
wprowadzeniu rurki u noworodka nie zachodzi
konieczność odwrócenia jej ułożenia jak to ma
miejsce u dzieci starszych i dorosłych.

Resuscytacja noworodków

Jakie są przyczyny wprowadzenia

sondy dożołądkowej podczas

wentylacji?

Odp.: Odessanie żołądka, zapobieganie

rozdymaniu żołądka

Resuscytacja noworodków

Jakie są anatomiczne punkty użyte
do pomiaru sondy-ustno żołądkowej?

Odp.: nosek, płatek uszny, wyrostek

mieczykowaty

Resuscytacja noworodków

Sonda żołądkowa powinna być

wprowadzona jeżeli noworodek wymaga
wentylacji przez okres dłuższy niż:

a) 1 minutę,
b) 2 minuty,
c) 3 minuty,
d) 4 minuty

Resuscytacja noworodków

W której z następujących sytuacji może być
wymagane wprowadzenie rurki ustrno-
gardłowej w czasie prowadzenia wentylacji?

a)Noworodki z zarośnięciem nozdrzy tylnych,
b)Zawsze w czasie wentylacji,
c)Kiedy konieczne jest utrzymanie otwartych

ust dla podtrzymania wentylacji,

d)Noworodki z odmą opłucnową,
e)Noworodki z zespołem Pierre Robin

Resuscytacja noworodków

• Wentylacja z zastosowaniem worka i

maski jest wskazana w każdym
przypadku bezdechu, lub
nieregularnych oddechów lub jeżeli
oddychanie nie może podtrzymać
czynności serca powyżej 100 na
minutę.

Resuscytacja noworodków

Wymień dwa wskazania do PPV

odp. Bezdech lub oddechy

nieregularne, czynność serca mniej
niż 100 na minutę, sinica pomimo
podawanego tlenu

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Podczas wentylacji maska powinna

pokryć usta, nos, szczyt brody a nie

gałki oczne

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Odessałeś, ułożyłeś, wykonałeś stymulacje
dotykową u noworodka, który pozostaje w
bezdechu. Stosując worek i maskę
wentylujesz noworodka od dwóch do 3 razy,
ale klatka piersiowa nie unosi się. Jakie 3
problemy powinieneś brać pod uwagę?

a)Niewystarczająca szczelność maski
b)Blokada dróg oddechowych
c)Niewystarczające ciśnienie

Resuscytacja noworodków

Jeżeli nie obserwujesz rozszerzenia klatki
piersiowej powinieneś podjąć wentylacje
noworodka – wymień 5 czynności, które
trzeba przeprowadzić:

• Skorygować ułożenie maski na twarzy
• Skorygować ułożenie głowy
• Odessij jeśli to konieczne
• wentylowanie przy lekko otwartych ustach
• zwiększ ciśnienie

Resuscytacja noworodków

Podaj częstość z jaką noworodek

powinien być wentylowany

Odp.: Od 40 do 60 oddechów na

minutę

Resuscytacja noworodków

Jeżeli noworodek ma zdrowe płuca
jaki zakres ciśnień jest wystarczający
do jego wentylacji po wykonaniu
pierwszego oddechu?

Odp. Od 15 do 20 cm. H2O

Resuscytacja noworodków

Jeżeli noworodek ma schorzenia

układu oddechowego jaki jest

właściwy zakres ciśnień przy

wentylacji?

Odp. Od 20 do 40 cm H2O

Resuscytacja noworodków

Jakie 3 objawy wskazują, że stan

noworodka wymagającego

resuscytacji się poprawia?

Odp.: Wzrasta czynność serca,

poprawa oddychania, poprawa

zabarwienia powłok

Resuscytacja noworodków

POŚREDNI MASAŻ SERCA

• Hipoksemia może wywierać szkodliwy wpływ na

serce noworodka. Częstość serca jak jego
kurczliwość są obniżone co prowadzi do bradykardii
i zmniejszenia skurczu serca. Skutkuje to
obniżeniem zawartości tlenu we krwi oraz
zmniejszeniem zaopatrzenia w tlen ważnych dla
życia narządów. Masaż serca wywołuje sztuczne
skurcze serca, przywraca krążenie co pozwala na
podtrzymanie funkcji życiowych. Pośredniemu
masażowi serca musi towarzyszyć wentylacja pod
dodatnim ciśnieniem.

Resuscytacja noworodków

Masaż serca polega na rytmicznych
uciskach mostka, które:

• Przyciskają serce do kręgosłupa
• Zwiększają ciśnienie wewnątrz klatki

piersiowej

• Pompują krew do ważnych życiowo

narządów

Resuscytacja noworodków

• U noworodka bradykardia jest zazwyczaj

wynikiem braku właściwego utlenowania.
U większości noworodków z bradykardią
częstość czynności serca poprawia się po
zastosowaniu PPV. Dlatego decyzja o
rozpoczęciu masażu serca powinna
opierać się na częstości czynności serca
uzyskanej po 15 do 30 sekund PPV ze
100% tlenem a nie na częstości serca w
momencie porodu.

Resuscytacja noworodków

Masaż serca jest wskazany jeżeli czynność
serca wynosi:

• Poniżej 60 uderzeń na minutę
• Pomiędzy 60-80 uderzeń na minutę i nie

wzrasta

Zaprzestajemy masażu kiedy czynność serca
osiągnie 80 i więcej uderzeń na minutę.

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Resuscytacja noworodków

Kiedy należy rozpocząć masaż serca?

Uwzględnij dwa wskazania.

Resuscytacja noworodków

Masażowi serca zawsze musi

towarzyszyć ?

Odp.: PPV

Resuscytacja noworodków

Przypadek kliniczny:

• Noworodek, ciąża pierwsza, poród

pierwszy, 40 Hbd urodzony drogą cięcia
cesarskiego, Abgar 3,4,5 punktów,
czynność serca poniżej 100 na minutę.
Sinica centralna i obwodowa, bezdech.
Jakie czynności resuscytacyjne
chciałbyś wykonać u tego noworodka –
wymień we właściwej kolejności.

Resuscytacja noworodków

a) Odessanie
b) Ogrzanie
c) Masaż
d) Osuszenie
e) Wentylowanie
f) Ułożenie z szyją lekko odgiętą
g) Sprawdzenie czynności serca

Resuscytacja noworodków

1. Ogrzanie
2. Osuszenie
3. Ułożenie z szyją lekko odgiętą
4. Odessanie
5. Wentylowanie
6. Sprawdzenie czynności serca
7. Masaż

Resuscytacja noworodków

Ułożenie do masażu serca

• Układamy z lekko odgiętą szyją na twardym

podłożu tak aby serce mogło być uciskane
pomiędzy mostkiem a kręgosłupem. Przy braku
twardego podłoża stosujemy metodę dwóch
palców kiedy drugą rękę wsuwamy pod plecy
noworodka. Jeżeli stosujemy metodę kciuka
rękami obejmujemy tułów noworodka. Mostek
powinien być uciskany na głębokość 1-2 cm. Z
trzema uciskami i jedną wentylacją w cyklu 2
sekundowym. W ten sposób uzyskuje się 90
ucisków i 30 ucisków na minutę.

Resuscytacja noworodków

• Miejsce ucisku to 1/3 dolna część

mostka.

Resuscytacja noworodków

• Miejsce ucisku to 1/3 dolna część

mostka.

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Dla przeprowadzenia skutecznego

masażu nie jest wymagane twarde

podłoże?

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Rozpoczynając masaż serca należy

zaprzestać wentylacji z użyciem

tlenu?

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

W trakcie wykonywania masażu

serca należy uważać, aby nie uciskać

klatki piersiowej?

FAŁSZ

Resuscytacja noworodków

• Aby uzyskać właściwą częstotliwość 90

ucisków i 30 wentylacji na minutę
stosunek 3:1 uciskamy klatkę piersiową w
ciągu 1,5 sek. 0,5 sekundy trwa
wentylacja.

• Zagrożenia związane z masażem serca. W

klatce piersiowej znajdują się dwa ważne
życiowo narządy: serce i płuca. Częściowo
pod żebrami leży wątroba mimo że w
jamie brzusznej.

Resuscytacja noworodków

• Wykonując masaż musimy wykonać

dostateczny nacisk, aby ucisnąć
serce bez uszkodzenia tych
narządów. Żebra są delikatne, mogą
ulec złamaniu, a odłamy przebić
sąsiednie narządy powodując krwotok
lub odmę opłucnową. Uszkodzenie
wyrostka mieczykowatego może
prowadzić do zranienia wątroby.

Resuscytacja noworodków

Przypadek kliniczny:

Noworodek urodzony siłami natury, 36/37
tyg. ciąży, stan noworodka po urodzeniu
średnio ciężki, skóra pokryta zieloną mazią
płodową, z jamy ustnej i noska wycieka
gęsty, brunatny płyn owodniowy.
Dyżurujący pediatra ocenił noworodka na 1
pkt. W skali abgar. Omów sytuację
kliniczną i czynności jakie należy wykonać
przywracając dobrostan noworodka.

Resuscytacja noworodków

Przypadek kliniczny:
• Noworodek osuszony, ułożony,

odessany i poddany stymulacji
dotykowej, nadal pozostaje w
bezdechu. Czynności, które powinien
ratownik to?

Resuscytacja noworodków

INTUBACJA DOTCHAWICZA

Resuscytacja noworodków

Intubacja dotchawicza jest konieczna w
następujących sytuacjach klinicznych:

1. Konieczność przedłużonego stosowania

PPV

2. Wentylacja i workiem i maską jest

nieskuteczna

3. Kiedy koniczne jest odsysanie tchawicy
4. Podejrzenie przepukliny przeponowej

Resuscytacja noworodków

• Wcześniak – większość noworodków o

wadze mniejszej niż 1000 gram ma
wskazania do wspomagania wentylacji płuc
z powodu niedojrzałości oraz konieczności
stosowania surfaktantu. Wcześniaki te
powinny być inkubowane natychmiast po
urodzeniu bez próby wentylacji
wspomaganej workiem i maską. Tchawica
wcześniaka jest krótsza niż noworodka
donoszonego – 3 cm, donoszony 5-6 cm.

Resuscytacja noworodków

• Większość produkowanych rurek

intubacyjnych posiada czarną linię
tzw. Punkt orientacyjny dla strun
głosowych. Rurki te wprowadzone są
w taki sposób, aby ten punkt
znajdował się na poziomie strun
głosowych.

Resuscytacja noworodków

• Przybliżony rozmiar rurki jest

określony na podstawie masy ciała
noworodka.

Rozmiary rurki,

mm (średnica

wewnętrzna)

Masa ciała (g)

Wiek ciążkowy

(tygodnie)

2,5

3,0

3,5

3,5-4,0

Poniżej 1000

1000-2000

2000-3000

Powyżej 3000

Poniżej 28

28-34

34-38

Powyżej 38

Resuscytacja noworodków

Z następujących sytuacji klinicznych podaj
cztery w których jest wskazana intubacja
dotchawicza:

• Noworodek po pierwszej minucie uzyskał 3 lub mniej

pkt. ABGAR

• Noworodek u którego stosowanie worka i maski nie

dało zadawalającej wentylacji

• Noworodek z gęstą smółką w płynie owodniowym
• Bezdech u wcześniaka poniżej 32 tygodnia
• Noworodek z podejrzeniem przepukliny przeponowej
• Noworodek wymagający przedłużonej PPV

Resuscytacja noworodków

Wymień 5 elementów sprzętu poza

rurką i laryngoskopem potrzebnych

do intubacji noworodka.

1. taśma
2. tlen
3. stetoskop
4. worek resuscytacyjny
5. maska

Resuscytacja noworodków

Jaki rozmiar rurki zastosujesz u
noworodka z wagą:

• Poniżej 1 kg
• Od 1 kg do 2 kg
• Od 2 kg do 3 kg
• Powyżej 3 kg

Resuscytacja noworodków

• Jaki rozmiar rurki zastosujesz u

noworodka z wagą:

• Poniżej 1 kg (nr rurki 2,5)
• Od 1 kg do 2 kg (nr rurki 3)
• Od 2 kg do 3 kg (nr rurki 3,5)
• Powyżej 3 kg (nr rurki 3,5-4)

Resuscytacja noworodków

• Dla prawidłowego osadzenia rurki

intubacyjnej służy pomiar głębokości
zwany tip-to-lip. Jest to odległość
między koniuszkiem rurki a wargą
górną. Szybkie określenie odległości
polega na dodaniu do masy ciała
noworodka w kg liczby 6.

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Laryngoskop jest zawsze trzymany w

lewej ręce niezależnie czy jest to

osoba prawo czy lewo ręczna

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Przy intubacji noworodków koniuszek

laryngoskopu powinien być

wprowadzony do zachyłka

gruszkowatego a nie użyty do uniesienia

nagłośni

PRAWDA

Resuscytacja noworodków

Prawda czy fałsz?

Jeżeli po wprowadzeniu i uniesieniu

laryngoskopu nie uwidoczniłeś głośni

powinieneś wyciągnąć laryngoskop i podjąć

ponowną próbę

FAŁSZ

wystarczy ucisnąć na tchawicę aby

uwidocznić głośnie, jeżeli nie uwidocznimy

głośni a czas przekracza 20 sekund należy

wyjąć laryngoskop i ponowić próbę

Resuscytacja noworodków

• Prawidłowe umieszczenie rurki

intubacyjnej potwierdza unoszenie
klatki piersiowej oraz brak
rozdymania żołądka przy wentylacji.
Szmer wprowadzonego do klatki
piersiowej powietrza jest obustronnie
symetryczny.

Resuscytacja noworodków

STOSOWANIE LEKÓW

Resuscytacja noworodków

W czasie resuscytacji podawane są leki i
płyny wypełniające łożysko naczyniowe,
aby stymulować serce, zwiększyć
perfuzję i przywrócić równowagę
kwasowo-zasadową.

Drogi podania leków:

• Żyła pępkowa
• Żyły obwodowe
• Podawanie dotchawicze

Resuscytacja noworodków

• Jeżeli czynność serca wynosi poniżej 100 uderzeń

na minutę podajemy adrenalinę. Naloksan -
chlorowodorek naloksanu jest antagonistą
narkotyków, podajemy go w przypadkach depresji
ośrodka oddechowego noworodka, którego matka
zażywa narkotyki lub w czasie akcji porodowej
został podany dolargan. U wcześniaków unikamy
szybkiego podawania leków zwiększających
objętość krwi krążącej lub roztworów
hipertonicznych np. wodorowęglan sodu, aby
zmniejszyć ryzyko krwotoku dokomorowego.

Resuscytacja noworodków

Które z czterech poniższych objawów
są objawami hypowolemi:

• Bladość
• Słabe tętno z dobrą czynnością tętna
• Podwyższone ciśnienie
• Słaba reakcja na resuscytację
• Tętno graniczne przy normalnej

czynności serca

• Obniżone ciśnienie krwi

Resuscytacja noworodków

Przypadek kliniczny:
• Rodząca otrzymała 50 mg dolarganu o

godz. 9.30. pęknięcie pęcherza płodowego
nastąpiło o 10.45 a po 15 minutach urodziła
noworodka o masie 3230. Stan noworodka
po urodzeniu średnio-dobry. Czynność serca
powyżej 100 na minutę, oddech zero,
napięcie mięśniowe słabe, skóra szaro-
blada. Jakie czynności resuscytacyjne
należy podjąć w tej sytuacji klinicznej?

Resuscytacja noworodków

Przypadek kliniczny:

• Noworodek, ciąża druga, cięcie

cesarskie z powodu łożyska
przodującego. Jakich objawów
niekorzystnych możesz się spodziewać
oraz jak należy się przygotować do
przyjęcia tego noworodka?