ZATRUCIA OSTRE

ZATRUCIA OSTRE

LEKAMI-

LEKAMI-

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI

ANTYDEPRESYJNE ORAZ

ANTYDEPRESYJNE ORAZ

POCHODNE

POCHODNE

BENZODIAZEPINY.

BENZODIAZEPINY.

POSTĘPOWANIE W

POSTĘPOWANIE W

ZATRUCIACH OSTRYCH

ZATRUCIACH OSTRYCH

TYMI LEKAMI.

TYMI LEKAMI.

Zatrucia lekami to najczęstsza przyczyna zatruć ,

Zatrucia lekami to najczęstsza przyczyna zatruć ,

szczególnie jeżeli chodzi o leki nasenne,

szczególnie jeżeli chodzi o leki nasenne,

psychotropowe oraz pochodne benzodiazepiny

psychotropowe oraz pochodne benzodiazepiny

Najczęstsze przyczyny zatruć lekami :

Najczęstsze przyczyny zatruć lekami :

•

świadome przyjęcie dużych ilości , przekraczających

świadome przyjęcie dużych ilości , przekraczających

dawki lecznicze , w celach samobójczych

dawki lecznicze , w celach samobójczych

•

spożycie leku omyłkowo, przypadkowo(DZIECI!!!!)

spożycie leku omyłkowo, przypadkowo(DZIECI!!!!)

•

przedawkowanie w wyniku błędów w stosowaniu

przedawkowanie w wyniku błędów w stosowaniu

leków

leków

•

lekomania

lekomania

•

czasem zatrucia to następstwo ubocznego działania

czasem zatrucia to następstwo ubocznego działania

leku przyjmowanego przez dłuższy czas, nawet w

leku przyjmowanego przez dłuższy czas, nawet w

dawkach leczniczych

dawkach leczniczych

•

nadmierna wrażliwość ustroju

nadmierna wrażliwość ustroju

Wpływ maja także takie czynniki jak:

Wpływ maja także takie czynniki jak:

•

Wiek

Wiek

•

Płeć

Płeć

•

Stopień odżywienia

Stopień odżywienia

•

Stan zdrowia

Stan zdrowia

•

Interakcje z innymi lekami

Interakcje z innymi lekami

•

Upojenie alkoholowe – częsty

Upojenie alkoholowe – częsty

towarzysz!!!!

towarzysz!!!!

Zatrucia w celach samobójczych

Zatrucia w celach samobójczych

przebiegają z reguły najciężej i część

przebiegają z reguły najciężej i część

z nich kończy się śmiercią.

z nich kończy się śmiercią.

Zatrucia lekami psychotropowymi i

Zatrucia lekami psychotropowymi i

nasennymi stanowią około 70 %

nasennymi stanowią około 70 %

wszystkich zatruć lekami w ośrodkach

wszystkich zatruć lekami w ośrodkach

toksykologicznych w Polsce !!!

toksykologicznych w Polsce !!!

POCHODNE

POCHODNE

BENZODIAZEPINY

BENZODIAZEPINY

•

Leki psychotropowe , kojące

Leki psychotropowe , kojące

•

Stosowane w celu zniesienia lęku, nadmiernego

Stosowane w celu zniesienia lęku, nadmiernego

napięcia emocjonalnego, pobudzenia

napięcia emocjonalnego, pobudzenia

psychoruchowego ,

psychoruchowego ,

•

czasem stosowane jako leki p/drgawkowe i

czasem stosowane jako leki p/drgawkowe i

łagodzące objawy abstynencji alkoholowej

łagodzące objawy abstynencji alkoholowej

•

Niektóre z tych leków ułatwiają zasypianie i

Niektóre z tych leków ułatwiają zasypianie i

utrzymywanie snu (nitrazepam)

utrzymywanie snu (nitrazepam)

•

Diazepam ma silne działanie rozluźniające

Diazepam ma silne działanie rozluźniające

mięśnie i znalazł zastosowanie nawet w leczeniu

mięśnie i znalazł zastosowanie nawet w leczeniu

stanów tężcowych.

stanów tężcowych.

POCHODNE

POCHODNE

BENZODIAZEPINY

BENZODIAZEPINY

Przykłady:

Przykłady:

•

Diazepam (Relanium, Valium)

Diazepam (Relanium, Valium)

•

Chlorodiazepoksyd (Elenium)

Chlorodiazepoksyd (Elenium)

•

Oksazepam

Oksazepam

•

Nitrazepam

Nitrazepam

•

Temazepam (Signopam)

Temazepam (Signopam)

MECHANIZM DZIAŁANIA:

MECHANIZM DZIAŁANIA:

Wiążą się specyficznie z receptorami

Wiążą się specyficznie z receptorami

benzodiazepinowymi w O.U.N. Receptory

benzodiazepinowymi w O.U.N. Receptory

benzodiazepinowe rozmieszczone są

benzodiazepinowe rozmieszczone są

nierównomiernie w tkance mózgowej. Największa

nierównomiernie w tkance mózgowej. Największa

ich liczba znajduje się w korze mózgu, a także w

ich liczba znajduje się w korze mózgu, a także w

jądrze migdałowatym, hipokampie, podwzgórzu,

jądrze migdałowatym, hipokampie, podwzgórzu,

móżdżku, prążkowi i rdzeniu kręgowym.

móżdżku, prążkowi i rdzeniu kręgowym.

Przypuszcza się, że istnieją dwa typy receptorów

Przypuszcza się, że istnieją dwa typy receptorów

benzodiazepinowych: BZ1-odpowiedzialne za

benzodiazepinowych: BZ1-odpowiedzialne za

działanie anksjolityczne i p/drgawkowe oraz BZ2-

działanie anksjolityczne i p/drgawkowe oraz BZ2-

odpowiedzialne za działanie uspokajające.

odpowiedzialne za działanie uspokajające.

Receptory te znajdują się w pobliżu neuronów

Receptory te znajdują się w pobliżu neuronów

GABA-ergicznych . Pochodne benzodiazepiny po

GABA-ergicznych . Pochodne benzodiazepiny po

związaniu się z tymi receptorami nasilają hamujące

związaniu się z tymi receptorami nasilają hamujące

działanie GABA na inne układy przekaźnikowe

działanie GABA na inne układy przekaźnikowe

•

Pochodne benzodiazepiny dobrze

Pochodne benzodiazepiny dobrze

wchłaniają się z przewodu pokarmowego

wchłaniają się z przewodu pokarmowego

•

Stężenie maksymalne osiągane jest po 6-8

Stężenie maksymalne osiągane jest po 6-8

godzinach po przyjęciu dawki doustnie

godzinach po przyjęciu dawki doustnie

•

Wydalane głównie z moczem

Wydalane głównie z moczem

•

Długi czas działania 16 h związany jest z

Długi czas działania 16 h związany jest z

działanie farmakologicznym metabolitów,

działanie farmakologicznym metabolitów,

np. diazepam i chlordiazepoksyd ulegają

np. diazepam i chlordiazepoksyd ulegają

metabolizmowi do oksazepamu

metabolizmowi do oksazepamu

•

Tylko 2% leku wydalana jest z moczem w

Tylko 2% leku wydalana jest z moczem w

postaci niezmienionej

postaci niezmienionej

•

Pochodne benzodiazepiny odznaczją się

Pochodne benzodiazepiny odznaczją się

wysokim indeksem terapeutycznym i są

wysokim indeksem terapeutycznym i są

najbezpieczniejsze ze wszystkich leków

najbezpieczniejsze ze wszystkich leków

uspokajająco-nasennych

uspokajająco-nasennych

•

Mimo to ilość zatruć samobójczych tymi

Mimo to ilość zatruć samobójczych tymi

związkami jest na czołowej pozycji

związkami jest na czołowej pozycji

statystyk toksykologicznych.

statystyk toksykologicznych.

•

Ich toksyczność wyraża się depresyjnym

Ich toksyczność wyraża się depresyjnym

działaniem na O.U.N. i słabym działaniem

działaniem na O.U.N. i słabym działaniem

spazmolitycznym.

spazmolitycznym.

•

Toksyczne dawki oceniane są na 0,5-1,5 g ;

Toksyczne dawki oceniane są na 0,5-1,5 g ;

śmiertelne 7-35g

śmiertelne 7-35g

•

Doustna dawka śmiertelna diazepamu

Doustna dawka śmiertelna diazepamu

wynosi 0,1-0,5 g/kg m.c.

wynosi 0,1-0,5 g/kg m.c.

OBJAWY ZATRUCIA

OBJAWY ZATRUCIA

:

:

•

znurzenie, zaburzenia równowagi mowy ,

znurzenie, zaburzenia równowagi mowy ,

zaburzenia widzenia, koordynacji

zaburzenia widzenia, koordynacji

•

rzadko obserwowany jest stan nieprzytomności (w

rzadko obserwowany jest stan nieprzytomności (w

zatruciach mieszanych z alkoholem etylowym lub

zatruciach mieszanych z alkoholem etylowym lub

z innymi lekami , np. barbituranami)

z innymi lekami , np. barbituranami)

•

mogą wystąpić także omamy, pobudzenie

mogą wystąpić także omamy, pobudzenie

psychoruchowe czy drgawki

psychoruchowe czy drgawki

•

długotrwałe nadużywanie może spowodować

długotrwałe nadużywanie może spowodować

ospałość i obojętność w stosunku do otoczenia,

ospałość i obojętność w stosunku do otoczenia,

zwykle rozwija się lekozależność

zwykle rozwija się lekozależność

•

w bardzo ciężkich zatruciach może wystąpić

w bardzo ciężkich zatruciach może wystąpić

śpiączka , której towarzyszy obniżenie ciśnienia

śpiączka , której towarzyszy obniżenie ciśnienia

krwi oraz aktywności oddechowej

krwi oraz aktywności oddechowej

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

•

wykrycie pochodnych benzodiazepiny w

wykrycie pochodnych benzodiazepiny w

moczu metodą chromatografii

moczu metodą chromatografii

cienkowarstwowej (po uprzedniej hydrolizie

cienkowarstwowej (po uprzedniej hydrolizie

kwaśnej i identyfikacji powstających

kwaśnej i identyfikacji powstających

benzofenonów) lub we krwi (chromatografia

benzofenonów) lub we krwi (chromatografia

gazowa , HPLC, metody enzymatyczne).

gazowa , HPLC, metody enzymatyczne).

•

Nie wykazano ścisłej zależności między

Nie wykazano ścisłej zależności między

stężeniem bennzodiazepin w surowicy a

stężeniem bennzodiazepin w surowicy a

objawami klinicznymi zatrucia.

objawami klinicznymi zatrucia.

LECZENIE

LECZENIE

•

intensywne leczenie zachowawcze

intensywne leczenie zachowawcze

•

jeżeli od momentu przyjęcia leku nie

jeżeli od momentu przyjęcia leku nie

upłynęło więcej niż godzin wskazane jest

upłynęło więcej niż godzin wskazane jest

płukanie żołądka

płukanie żołądka

•

żadne metody przyspieszonej eliminacji nie

żadne metody przyspieszonej eliminacji nie

mają tu zastosowania , gdyż ich skuteczność

mają tu zastosowania , gdyż ich skuteczność

jest niewielka , a toksyczność benzodiazepin

jest niewielka , a toksyczność benzodiazepin

znikoma

znikoma

•

swoistą odtrutką jest FLUMAZENIL (ANEXATE)

swoistą odtrutką jest FLUMAZENIL (ANEXATE)

FLUMAZENIL (ANEXATE)

FLUMAZENIL (ANEXATE)

•

antagonista receptorów benzodiazepinowych

antagonista receptorów benzodiazepinowych

sprzężony z receptorem GABA. Posiada duże

sprzężony z receptorem GABA. Posiada duże

powinowactwo do receptorów benzodiazepinowych .

powinowactwo do receptorów benzodiazepinowych .

•

Działanie polega na wypieraniu pochodnych

Działanie polega na wypieraniu pochodnych

benzodiazepiny z połączeń lek-receptor.

benzodiazepiny z połączeń lek-receptor.

•

Znosi objawy śpiączki i depresji oddechowej ,

Znosi objawy śpiączki i depresji oddechowej ,

Wybudzenie ze śpiączki po podaniu dożylnym 1-2

Wybudzenie ze śpiączki po podaniu dożylnym 1-2

mg.

mg.

•

Jest lekiem bezpiecznym , objawy toksyczne. Nie są

Jest lekiem bezpiecznym , objawy toksyczne. Nie są

znane. Podawano lek w dawkach 30-100-krotnie

znane. Podawano lek w dawkach 30-100-krotnie

przekraczającą dawkę efektywną blokady

przekraczającą dawkę efektywną blokady

benzodiazepinowej i nie obserwowano żadnych

benzodiazepinowej i nie obserwowano żadnych

działań negatywnych.

działań negatywnych.

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI

TRÓJPIERŚCIENIOWE LEKI

PRZECIWDEPRESYJNE

PRZECIWDEPRESYJNE

– TYMOLEPTYKI

– TYMOLEPTYKI

PODZIAŁ :

PODZIAŁ :

•

pochodne dibenzoazepiny:

pochodne dibenzoazepiny:

imipramina (Torfanil), opipramol –

imipramina (Torfanil), opipramol –

najmniej toksyczny, dezipramina

najmniej toksyczny, dezipramina

•

pochodne cykloheptadienu:

pochodne cykloheptadienu:

amitryptylina i nortryptylina

amitryptylina i nortryptylina

•

pochodne dibenzoksepiny: doksepina

pochodne dibenzoksepiny: doksepina

MECHANIZM DZIAŁANIA

MECHANIZM DZIAŁANIA

:

:

•

Hamują wychwyt zwrotny noradrenaliny i

Hamują wychwyt zwrotny noradrenaliny i

serotoniny ze szczeliny synaptycznej, zwiększa się

serotoniny ze szczeliny synaptycznej, zwiększa się

stężenie neuromediatorów wokół odpowiednich

stężenie neuromediatorów wokół odpowiednich

receptorów i nasila ośrodkowe

receptorów i nasila ośrodkowe

neuroprzekaźnictwo noradrenaliny.

neuroprzekaźnictwo noradrenaliny.

•

Charakterystyczną cechą jest pojawienie się

Charakterystyczną cechą jest pojawienie się

działania z opóźnieniem, po 2-3 tygodniach od

działania z opóźnieniem, po 2-3 tygodniach od

rozpoczęcia stosowania

rozpoczęcia stosowania

•

Aminy trzeciorzędowe (amitryptylina, imipramina)

Aminy trzeciorzędowe (amitryptylina, imipramina)

silniej hamują wychwyt zwrotny serotoniny-

silniej hamują wychwyt zwrotny serotoniny-

powoduje to poprawę nastroju

powoduje to poprawę nastroju

•

Aminy drugorzędowe (nortryptylina) hamują

Aminy drugorzędowe (nortryptylina) hamują

wychwyt zwrotny noradrenaliny – działanie

wychwyt zwrotny noradrenaliny – działanie

pobudzające psychomotoryczne

pobudzające psychomotoryczne

DZIAŁANIE:

DZIAŁANIE:

•

Najczęściej stosowane w terapii

Najczęściej stosowane w terapii

p/depresyjnej

p/depresyjnej

•

w dawkach leczniczych pobudzają O.U.N.

w dawkach leczniczych pobudzają O.U.N.

•

nie powodują senności ani pobudzenia

nie powodują senności ani pobudzenia

psychoruchowego

psychoruchowego

•

stosowane w stanach depresyjnych

stosowane w stanach depresyjnych

poprawiają nastrój i samopoczucie

poprawiają nastrój i samopoczucie

•

w dawkach toksycznych działają hamująco

w dawkach toksycznych działają hamująco

na O.U.N.

na O.U.N.

ZATRUCIA TYMI LEKAMI SĄ TO

ZATRUCIA TYMI LEKAMI SĄ TO

ZWYKLE PRÓBY SAMOBÓJCZE !!!

ZWYKLE PRÓBY SAMOBÓJCZE !!!

WŚRÓD ZATRUĆ PSYCHOTROPAMI

WŚRÓD ZATRUĆ PSYCHOTROPAMI

ZATRUCIA TYMOLEPTYKAMI SĄ

ZATRUCIA TYMOLEPTYKAMI SĄ

NAJCZĘSTSZE

NAJCZĘSTSZE

TYMOLEPTYKI

TYMOLEPTYKI

•

Szybko wchłaniają się z przewodu

Szybko wchłaniają się z przewodu

pokarmowego

pokarmowego

•

wchłania się 0,6-0,7 dawki ,

wchłania się 0,6-0,7 dawki ,

•

silnie wiążą się z białkami krwi, szczególnie z

silnie wiążą się z białkami krwi, szczególnie z

tkankami (87-96,5%), co powoduje, że

tkankami (87-96,5%), co powoduje, że

stężenie w tkankach jest znacznie wyższe jak

stężenie w tkankach jest znacznie wyższe jak

we krwi. Maksymalne stężenie pojawia się po

we krwi. Maksymalne stężenie pojawia się po

4 godzinach od podania leku.

4 godzinach od podania leku.

•

Metabolizowane w wątrobie – większość

Metabolizowane w wątrobie – większość

metabolitów jest farmakologicznie czynna

metabolitów jest farmakologicznie czynna

OBJAWY ZATRUCIA

OBJAWY ZATRUCIA

Występują już po 1-2 godzinach od chwili przyjęcia dawki

Występują już po 1-2 godzinach od chwili przyjęcia dawki

toksycznej

toksycznej

Pochodzenia antycholinergicznego- blokada układu

Pochodzenia antycholinergicznego- blokada układu

parasympatycznego w centralnym lub obwodowym systemie

parasympatycznego w centralnym lub obwodowym systemie

nerwowym:

nerwowym:

-

rozszerzenie źrenic, suchość błon śluzowych,

rozszerzenie źrenic, suchość błon śluzowych,

-

zatrzymanie moczu, atonia jelit,

zatrzymanie moczu, atonia jelit,

-

zaburzenia świadomości w postaci delirium - majaczeń

zaburzenia świadomości w postaci delirium - majaczeń

Najważniejszymi powikłaniami są zaburzenia rytmu serca,

Najważniejszymi powikłaniami są zaburzenia rytmu serca,

występujące pod postacią bloku zatokowo-komorowego,

występujące pod postacią bloku zatokowo-komorowego,

częstoskurczu przedsionkowego, komorowego, trzepotania i

częstoskurczu przedsionkowego, komorowego, trzepotania i

migotania komór

migotania komór

Arytmie są prawdopodobnie wynikiem skojarzonego

Arytmie są prawdopodobnie wynikiem skojarzonego

działania cholinergicznego wywołującego tachykardię ,

działania cholinergicznego wywołującego tachykardię ,

wpływu depresyjnego na myocardium, kwasicy i hipokaliemii.

wpływu depresyjnego na myocardium, kwasicy i hipokaliemii.

OBJAWY ZATRUCIA

OBJAWY ZATRUCIA

•

Objawy ze strony centralnego systemu

Objawy ze strony centralnego systemu

nerwowego: senność, nawet śpiączka,

nerwowego: senność, nawet śpiączka,

zaburzenia pamięci, drgawki, zmiany w

zaburzenia pamięci, drgawki, zmiany w

EEG, hiperrefleksja, halucynacje.

EEG, hiperrefleksja, halucynacje.

•

Mają zdolność bezpośredniego uszkadzania

Mają zdolność bezpośredniego uszkadzania

wątroby – przyczyna zapalenia wątroby

wątroby – przyczyna zapalenia wątroby

•

Często rozwija się pełny zespół

Często rozwija się pełny zespół

cholinolityczny

cholinolityczny

•

Zgon może nastąpić nagle w wyniku

Zgon może nastąpić nagle w wyniku

migotania komór

migotania komór

•

Leki te potęgują działanie alkoholu

Leki te potęgują działanie alkoholu

etylowego , barbituranów i narkotyków

etylowego , barbituranów i narkotyków

•

Jest to jedna z najbardziej toksycznych

Jest to jedna z najbardziej toksycznych

grup spośród leków psychotropowych. W

grup spośród leków psychotropowych. W

przypadku zatruć stanowią poważne

przypadku zatruć stanowią poważne

zagrożenie dla życia pacjenta.

zagrożenie dla życia pacjenta.

•

Dawka toksyczna (często śmiertelna) jest

Dawka toksyczna (często śmiertelna) jest

jedynie 3-4 razy większa od maksymalnej

jedynie 3-4 razy większa od maksymalnej

dawki terapeutycznej. Dla osób dorosłych

dawki terapeutycznej. Dla osób dorosłych

dawka toksyczna wynosi 500-4000mg.

dawka toksyczna wynosi 500-4000mg.

Zatrucie ostre u dzieci występuje już po

Zatrucie ostre u dzieci występuje już po

przyjęciu 375-500mg amitryptyliny.

przyjęciu 375-500mg amitryptyliny.

•

Poziom w surowicy lub we krwi jest słabo

Poziom w surowicy lub we krwi jest słabo

skorelowany z ilością przyjętego leku.

skorelowany z ilością przyjętego leku.

Stężenie w osoczu powyżej 1500 ng/ml

Stężenie w osoczu powyżej 1500 ng/ml

jest już bardzo duzym zagrożeniem i może

jest już bardzo duzym zagrożeniem i może

skończyć się zejściem śmiertelnym.

skończyć się zejściem śmiertelnym.

•

Typowy obraz zatrucia rozwija się zwykle

Typowy obraz zatrucia rozwija się zwykle

po 2-6 godzinach od przyjęcia leku.

po 2-6 godzinach od przyjęcia leku.

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

:

:

•

ma szczególne znaczenie ze względu na duża

ma szczególne znaczenie ze względu na duża

toksyczność leków tej grupy

toksyczność leków tej grupy

•

stężenia w surowicy powyżej 450 ng/ml to granica ,

stężenia w surowicy powyżej 450 ng/ml to granica ,

po której można spodziewać się efektów działania

po której można spodziewać się efektów działania

kardiotoksycznego

kardiotoksycznego

•

Najszersze zastosowanie mają chromatografia

Najszersze zastosowanie mają chromatografia

cienkowarstwowa i HPLC

cienkowarstwowa i HPLC

•

do wstępnej analizy służą testy płytkowe (TRIAGE)

do wstępnej analizy służą testy płytkowe (TRIAGE)

•

w EKG stwierdza się blok przedsionkowo-komorowy

w EKG stwierdza się blok przedsionkowo-komorowy

lub komorowy , rozszerzenie załamka QRS,

lub komorowy , rozszerzenie załamka QRS,

spłaszczony lub odwrócony załamek T ,

spłaszczony lub odwrócony załamek T ,

częstoskurcz komorowy , nadkomorowy lub

częstoskurcz komorowy , nadkomorowy lub

migotanie komór

migotanie komór

•

w badaniach biochemicznych stwierdza się wzrost

w badaniach biochemicznych stwierdza się wzrost

aktywności aminotransferaz i kinazy kreatyninowej

aktywności aminotransferaz i kinazy kreatyninowej

LECZENIE

LECZENIE

:

:

•

intensywna opieka medyczna

intensywna opieka medyczna

•

jak najszybciej należy podać fizostygminę , która

jak najszybciej należy podać fizostygminę , która

łagodzi lub całkowicie znosi objawy zespołu

łagodzi lub całkowicie znosi objawy zespołu

cholinolitycznego . Wczesne podanie tego leku

cholinolitycznego . Wczesne podanie tego leku

zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń

zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń

rytmu serca lub znosi niemiarowości już istniejące

rytmu serca lub znosi niemiarowości już istniejące

•

Podskórnie podaje się 1 mg fizostygminy , co w

Podskórnie podaje się 1 mg fizostygminy , co w

przypadku zespołu cholinolitycznego powoduje pełne

przypadku zespołu cholinolitycznego powoduje pełne

ustąpienie objawów. W zatruciach lekami nie

ustąpienie objawów. W zatruciach lekami nie

powodującymi zespołu cholinolitycznego po 10-30

powodującymi zespołu cholinolitycznego po 10-30

minutach występuje łzawienie, pocenie się, zwężenie

minutach występuje łzawienie, pocenie się, zwężenie

źrenic, nadmierne wydzielanie śliny oraz bradykardia .

źrenic, nadmierne wydzielanie śliny oraz bradykardia .

Należy wtedy podać 0,5 mg atropiny podskórnie

Należy wtedy podać 0,5 mg atropiny podskórnie

LECZENIE

LECZENIE

•

płukanie żołądka można przeprowadzić nawet

płukanie żołądka można przeprowadzić nawet

do 10 godzin od momentu przyjęcia leku ,

do 10 godzin od momentu przyjęcia leku ,

ponieważ trójpierścieniowe leki

ponieważ trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne wydzielają się powtórnie do

przeciwdepresyjne wydzielają się powtórnie do

żołądka .

żołądka .

•

czasem stosuje się hemoperfuzję , chociaż ze

czasem stosuje się hemoperfuzję , chociaż ze

względu na znaczną dystrybucję tych leków do

względu na znaczną dystrybucję tych leków do

przestrzeni pozanaczyniowej , poglądy

przestrzeni pozanaczyniowej , poglądy

dotyczące zasadności stosowania metod

dotyczące zasadności stosowania metod

przyspieszonej eliminacji są podzielone

przyspieszonej eliminacji są podzielone

FIZOSTYGMINA

FIZOSTYGMINA

•

wskazaniem do zastosowania jest zatrucie z

wskazaniem do zastosowania jest zatrucie z

objawami cholinolitycznymi pochodzącymi z

objawami cholinolitycznymi pochodzącymi z

O.U.N (pobudliwość , wzmożona ruchliwość ,

O.U.N (pobudliwość , wzmożona ruchliwość ,

strach , omamy, dodatni objaw Babińskiego,

strach , omamy, dodatni objaw Babińskiego,

drgawki, zaburzenia orientacji, majaczenia,

drgawki, zaburzenia orientacji, majaczenia,

śpiączka) oraz objawy cholinolityczne

śpiączka) oraz objawy cholinolityczne

obwodowe (zaczerwienienie, sucha skóra,

obwodowe (zaczerwienienie, sucha skóra,

suchość w ustach, hipertermia, zmniejszenie

suchość w ustach, hipertermia, zmniejszenie

perystaltyki jelit, zatrzymanie moczu,

perystaltyki jelit, zatrzymanie moczu,

zaburzenia rytmu serca, tachykardia

zaburzenia rytmu serca, tachykardia

zatokowa, rozszerzenie źrenic,

zatokowa, rozszerzenie źrenic,

nieskoordynowane ruchy).

nieskoordynowane ruchy).

•

Jeżeli po podaniu fizostygminy objawy nie

Jeżeli po podaniu fizostygminy objawy nie

ustępują to należy wykluczyc zatrucie

ustępują to należy wykluczyc zatrucie

cholinolitykiem

cholinolitykiem

FIZOSTYGMINA-DZIAŁANIE

FIZOSTYGMINA-DZIAŁANIE

•

blokuje działanie cholinoesterazy i zwiększa

blokuje działanie cholinoesterazy i zwiększa

stężenie acetylocholiny w synapsach nerwów

stężenie acetylocholiny w synapsach nerwów

przywspółczulnych

przywspółczulnych

•

pobudza układ cholinergiczny i

pobudza układ cholinergiczny i

dopaminergiczny

dopaminergiczny

•

zwiększa wydzielanie potu, śluzu , zwęża

zwiększa wydzielanie potu, śluzu , zwęża

źrenicę powoduje bradykardię

źrenicę powoduje bradykardię

•

kurczy mięśnie gładkie pęcherza moczowego

kurczy mięśnie gładkie pęcherza moczowego

i jelit , powodując biegunkę, wymioty ,

i jelit , powodując biegunkę, wymioty ,

pobudza O.U.N.

pobudza O.U.N.

ZABIEGI LECZNICZE W

ZABIEGI LECZNICZE W

OSTRCH ZATRUCIACH

OSTRCH ZATRUCIACH

LEKAMI

LEKAMI

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

Płukanie żołądka polega na podawaniu do wypicia

Płukanie żołądka polega na podawaniu do wypicia

kilku, jedna po drugiej, stosunkowo niedużych porcji

kilku, jedna po drugiej, stosunkowo niedużych porcji

wody pitnej (ok 300 ml - 5 ml/kg wagi ciała), a

wody pitnej (ok 300 ml - 5 ml/kg wagi ciała), a

następnie na wymuszaniu wymiotów. Można osobie

następnie na wymuszaniu wymiotów. Można osobie

zatrutej wprowadzić (najlepiej przez nos) sondę do

zatrutej wprowadzić (najlepiej przez nos) sondę do

żołądka i wlewać przez nią małe porcje wody, a potem

żołądka i wlewać przez nią małe porcje wody, a potem

za pomocą dużej strzykawki odsysać popłuczyny.

za pomocą dużej strzykawki odsysać popłuczyny.

Płukanie żołądka, choć wydaje się proste i bezpieczne,

Płukanie żołądka, choć wydaje się proste i bezpieczne,

czasami bywa jednak ryzykowne, zwłaszcza gdy osoba

czasami bywa jednak ryzykowne, zwłaszcza gdy osoba

zatruta ma zaburzenia świadomości i nie jest w stanie

zatruta ma zaburzenia świadomości i nie jest w stanie

wspólpracować z ratownikiem.

wspólpracować z ratownikiem.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

•

Jeśli osoba zatruta ma poważne zaburzenia

Jeśli osoba zatruta ma poważne zaburzenia

świadomości, należy przed płukaniem żołądka

świadomości, należy przed płukaniem żołądka

wykonać tzw. intubację, czyli wprowadzić odpowiednią,

wykonać tzw. intubację, czyli wprowadzić odpowiednią,

dobrze uszczelnioną rurkę do tchawicy, pozwalajaca

dobrze uszczelnioną rurkę do tchawicy, pozwalajaca

na swobodne, niczym nie zakłócone oddychanie. Rurka

na swobodne, niczym nie zakłócone oddychanie. Rurka

dotchawicza chroni przed zachłyśnięciem i aspiracją

dotchawicza chroni przed zachłyśnięciem i aspiracją

treści żołądkowej do dróg oddechowych. Niestety,

treści żołądkowej do dróg oddechowych. Niestety,

statystyki dowodzą, że w czasie płukania żołądka do

statystyki dowodzą, że w czasie płukania żołądka do

zachłyśnięcia dochodzi aż w ok. 10% przypadków.

zachłyśnięcia dochodzi aż w ok. 10% przypadków.

Niestety, nawet najlepiej wykonane płukanie żoładka

Niestety, nawet najlepiej wykonane płukanie żoładka

nie jest szczególnie efektywne. Badania

nie jest szczególnie efektywne. Badania

eksperymentalne wykazały, że za jego pomocą można

eksperymentalne wykazały, że za jego pomocą można

odzyskac co najwyżej ok. 10% połkniętej trucizny.

odzyskac co najwyżej ok. 10% połkniętej trucizny.

WĘGIEL ADSORBCYJNY

WĘGIEL ADSORBCYJNY

•

Znacznie większe możliwości w zakresie

Znacznie większe możliwości w zakresie

usuwania trucizn, szczególnie w zakresie

usuwania trucizn, szczególnie w zakresie

zmniejszania stopnia ich wchłaniania,

zmniejszania stopnia ich wchłaniania,

przynosi stosowanie doustne węgla

przynosi stosowanie doustne węgla

aktywowanego (tzw. węgla lekarskiego).

aktywowanego (tzw. węgla lekarskiego).

Na powierzchni węgla może sie w krótkim

Na powierzchni węgla może sie w krótkim

czasie osadzić (zaadsorbować) znacząca

czasie osadzić (zaadsorbować) znacząca

ilość trucizny, w niektórych przypadkach w

ilość trucizny, w niektórych przypadkach w

75%, czasem a nawet w większym

75%, czasem a nawet w większym

odsetku.

odsetku.

•

Węgiel bardzo dobrze adsorbuje pochodne

Węgiel bardzo dobrze adsorbuje pochodne

benzodiazepiny i trójpierścieniowe leki

benzodiazepiny i trójpierścieniowe leki

p/depresyjne

p/depresyjne

WĘGIEL ADSORBCYJNY

WĘGIEL ADSORBCYJNY

•

Warto po jednorazowym podaniu węgla

Warto po jednorazowym podaniu węgla

aktywowanego wykonać płukanie żołądka i po

aktywowanego wykonać płukanie żołądka i po

ostatnim jego opróżnieniu z wody - warto podać nieco

ostatnim jego opróżnieniu z wody - warto podać nieco

większą porcję węgla i pozostawić ją w żoładku. Ten

większą porcję węgla i pozostawić ją w żoładku. Ten

pozostawiony węgiel będzie się przemieszczać

pozostawiony węgiel będzie się przemieszczać

wzdłuż przewodu pokarmowego, a na jego

wzdłuż przewodu pokarmowego, a na jego

powierzchni będą się w tym czasie adsorbować

powierzchni będą się w tym czasie adsorbować

resztki niewchłoniętej trucizny.

resztki niewchłoniętej trucizny.

•

Podawanie węgla musi być zawsze wykonywane pod

Podawanie węgla musi być zawsze wykonywane pod

kontrolą. U osób głębiej nieprzytomnych podawanie

kontrolą. U osób głębiej nieprzytomnych podawanie

przez sondę zawiesiny węgla musi być, tak jak w

przez sondę zawiesiny węgla musi być, tak jak w

płukaniu żołądka, poprzedzone dotchawiczą intubacją

płukaniu żołądka, poprzedzone dotchawiczą intubacją

HEMOPERFUZJA

HEMOPERFUZJA

•

Metoda pozaustrojowej eliminacji

Metoda pozaustrojowej eliminacji

trucizn endogennych.

trucizn endogennych.

•

W metodzie tej krew pacjenta

W metodzie tej krew pacjenta

pobierana z dużego naczynia żylnego

pobierana z dużego naczynia żylnego

tętnicy przepływa w systemie

tętnicy przepływa w systemie

krążenia pozaustrojowego przez

krążenia pozaustrojowego przez

kolumnę zawierającą materiał

kolumnę zawierającą materiał

adsorbujący i powraca do pacjenta

adsorbujący i powraca do pacjenta

HEMOPERFUZJA

HEMOPERFUZJA

•

Materiałami adsorbującymi stosowanymi obecnie

Materiałami adsorbującymi stosowanymi obecnie

są granulki węgla aktywowanego powlekane błoną

są granulki węgla aktywowanego powlekane błoną

celulozową lub hydrożelem akrylowym albo

celulozową lub hydrożelem akrylowym albo

żywice niejonowe typu XAD-2 i XAD-4. Powlekanie

żywice niejonowe typu XAD-2 i XAD-4. Powlekanie

węgla aktywowanego zapobiega powstawaniu

węgla aktywowanego zapobiega powstawaniu

zatorów oraz destrukcji elementów morfotycznych

zatorów oraz destrukcji elementów morfotycznych

krwi, szczególnie płytek i krwinek białych.

krwi, szczególnie płytek i krwinek białych.

•

Metoda ta jest skuteczniejszym zabiegiem niż

Metoda ta jest skuteczniejszym zabiegiem niż

dializa otrzewnowa i hemodializa (dializa

dializa otrzewnowa i hemodializa (dializa

pozaustrojowa) w eliminacji związków

pozaustrojowa) w eliminacji związków

toksycznych, szczególnie tych, które są dobrze

toksycznych, szczególnie tych, które są dobrze

rozpuszczalne w tłuszczach

rozpuszczalne w tłuszczach