dr Aida Piskorz



Pedagogika to nauka o wychowaniu
człowieka.



Tworzy ona teoretyczne i
metodyczne podstawy planowej
działalności wychowawczej, w
szerokim stopniu zajmuje się
zagadnieniami wychowawczymi.



Zwraca uwagę na to, iż o
wychowaniu mówią prawie wszyscy i
stąd wynikają różnice w kwestiach
wychowawczych – różnorodność
stanowisk i ich niezgodność.



Wychowanie jest dziedziną
działalności, której nie da się
wytyczyć ani zaprogramować



Wyróżniamy pięć podstawowych
elementów wchodzących w skład
procesu wychowania są to:

 



1.ideał wychowania



2.cele wychowania



3 formy wychowania

 



4.metody wychowania

 



5.środki wychowania

 



Ideał wychowania - zakładany
obraz osobowości dojrzałej
społecznie tzn. takiej osobowości ,
która posiada cechy mające
znaczącą wartość i spełniającą
potrzeby danego społeczeństwa ,
tradycji kulturowych bądź wymagań
ideologicznych



Ideał wychowania kształtuje się w

oparciu o filozofię lub przedmiotowe

badania



Ideał wychowania – postulowany

kształt dojrzałej osobowości tzn.

osobowości, która zawiera cechy

wartościowe z punktu widzenia

potrzeb społeczeństwa, tradycji

kulturowych lub wymagań ideologii.



Mówiąc o wychowaniu nie sposób nie

powiedzieć o celach wychowania.



Cele wychowania to inaczej

zamierzenia, które stawia przed sobą

wychowawca.



Te zamierzenia ukierunkowują

działanie i dostarczają miary jego

skutków, dzięki czemu następne

zamierzenia mogą być realistycznie

modyfikowane



Cel wychowania to przede
wszystkim przygotowanie do życia w
społeczeństwie, do uczestnictwa
kulturalnego i rozwoju własnej
osobowości.



Celem wychowania nazywamy stan
rzeczy o którego uzyskanie
postulujemy.



Wyodrębniamy dwie podstawowe
grupy zabiegów dla ustalania celów :



wyznaczamy tzw. cele ostateczne i
etapowe - wcielamy się w rolę
projektantów rzeczywistość



cele rozwojowe - to takie cele które
możemy uzyskać na danym etapie
rozwoju dziecka



Formy wychowania – działania wychowawcy

celowo organizowane po to, aby

wychowankowie przejawiali oczekiwane przez

niego rodzaje aktywności.



Formy wychowania – to proces wychowania,

który zachodzi w sytuacjach społecznych. Te

sytuacje mogą być przypadkowe lub celowo

zorganizowane. Organizacja działań po to, aby

wychowankowie przejawiali aktywność, która

prowadziłaby do ukształtowania jakichś

dyspozycji określana jest jako forma.



Proces wychowania przyjmuje jakby
pewną formę ze względu na rodzaj
aktywności podejmowanej przez
wychowanka.



Generalnie przyjmuje się dwa
kryteria wyodrębniania form
wychowania



Kryterium pierwsze stanowi
przedmiot aktywności, dziedzina
życia społecznego, w której
uczestniczy wychowanek



Przyjmując jako podstawę klasyfikacji
form wychowania pierwsze kryterium
mówi o formach wychowania przez
następujące czynniki:



działalność wytwórcza



zabawa



sztuka



nauka



działalność usługowa



działalność społeczna



Kryterium drugim są natomiast

relacje, w jakie wchodzi wychowanek

z innymi osobami. Tutaj ważny jest

zarówno emocjonalny znak tych

relacji: pozytywny, obojętny,

negatywny, jak też treść społeczna –

typ więzi społecznej występujący

między uczestnikami sytuacji

wychowawczej.



Biorąc z kolei pod uwagę kryterium
drugie, wskazuje się na takie formy
wychowania jak :



działalność indywidualna



działalność zespołowa



działalność zbiorowa



Metody wychowania – celowy

sposób postępowania opiekuna,

wychowawcy z wychowankiem, który

znajduje się pod jego opieką.

Metody wychowania – sprawdzony

układ zabiegów polegających na

inspirowaniu i inicjowaniu działań

pomiędzy podmiotami wychowania

oparty o społecznie akceptowane

normy etyczno – moralne.

Klasyfikacja metod:

  Muszyński rozróżnia cztery grupy

metod w każdej z grup i techniki:

1)

metody wpływu osobistego

2) metody wpływu sytuacyjnego

3) metody oddziaływania społecznego

 

4) metody ukierunkowania

samowychowania

 



Konarzewski natomiast wyróżnia

następujące metody:

1) metody indywidualne:

2) metody grupowe:

3) metody kształtowania się systemu

zadań oraz norm grupowych 

4) metody kształtowania się

grupowych wzorców

egzystencjonalnych

1) metody wpływu osobistego:
 



- sugerowanie

 



- perswazja,

 



- podawanie przykładu osobistego

 



- wyrażanie zgody lub niezgody

2) metody wpływu sytuacyjnego:
 



- nagradzanie oraz karanie w
zależności od zaistniałej sytuacji

 



- pokierowanie

 



- organizacja przeżyć wychowanka

 



- wywoływanie antycypacji wobec

odstępstw od norm moralno-

społecznych

 



- przydzielenie funkcji i zadań w

społeczeństwie

 



- ćwiczenie

3) metody oddziaływania społecznego

 
4) metody ukierunkowania

samowychowania

 

1) metody indywidualne:

 



- karanie i nagradzanie



- kształtowania

 



- perswazja (tworzenie i przekazywanie

podopiecznym sygnałów językowych

mających za zadanie osiągnięcie przemian

w strukturach ich wiedzy)

 



- metoda zadaniowa (wywoływanie
aktywności podopiecznych a także
pokierowanie owej aktywności
poprzez wyznaczanie im zadań co
również ma istotny wpływ na
przemiany zachodzące w strukturach
ich wiedzy)

2) metody grupowe:

 



- kształtowanie się odniesienia

poznawczego (naciski na daną grupę w taki

sposób, aby miała ona wpływ na

kształtowanie się osobowości

podopiecznego)

 



- metody wpływu grupowego (różnica

pomiędzy naciskiem grupowy a metodą

nagrody i kary polega na

  tym iż przyczynia się do niego większa

grupa społeczeństwa)

3) metody kształtowania się systemu

zadań oraz norm grupowych

 
4) metody kształtowania się

grupowych wzorców
egzystencjonalnych

 



Środki - stanowią treść metod. Gdy za

przykład podamy perswazję to środek

będzie stanowić 

słowo, w przypadku karania i

nagradzania kara oraz nagroda,

modelowanie - osobowość

kreatora,metody zadaniowe - czynność

wychowania dokonywana przez

podopiecznego podczas realizacji

zadania