NIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z
NIEPRAWIDŁOWE KRWAWIENIA Z
MACICY
MACICY
CHOROBY DRÓG RODNYCH
CHOROBY DRÓG RODNYCH
powikłania ciąży
powikłania ciąży
nowotwory
nowotwory
zakażenie
zakażenie
niezłośliwe zmiany w obrębie miednicy
niezłośliwe zmiany w obrębie miednicy
CHOROBY UKŁADOWE
CHOROBY UKŁADOWE
zaburzenia krzepnięcia
zaburzenia krzepnięcia
marskość wątroby
marskość wątroby
niedoczynność tarczycy
niedoczynność tarczycy
PRZYCZYNY JATROGENNE
PRZYCZYNY JATROGENNE
leczenie steroidami
leczenie steroidami
wkładki wewnątrzmaciczne
wkładki wewnątrzmaciczne
leki trankwilizujące
leki trankwilizujące
WIEK
WIEK
okres przed dojrzewaniem
okres przed dojrzewaniem
nastolatki
nastolatki
okres rozrodczy
okres rozrodczy
4. okołomenopauzalny
4. okołomenopauzalny
5. po menopauzie
5. po menopauzie
PRZYPADKI
PRZYPADKI
związek z przedwczesnym
związek z przedwczesnym
dojrzewaniem- przyczyny
dojrzewaniem- przyczyny
podwzgórzowe, przysadkowe lub
podwzgórzowe, przysadkowe lub
pochodzenia jajnikowego
pochodzenia jajnikowego
cykle bezowulacyjne, komplikacje
cykle bezowulacyjne, komplikacje
związane z ciążą (poronienie, choroba
związane z ciążą (poronienie, choroba
trofoblastyczna, ciąża ektopowa)
trofoblastyczna, ciąża ektopowa)
zmiany organiczne (mięśniaki,
zmiany organiczne (mięśniaki,
endometrioza, polipy, hiperplazja, rak)
endometrioza, polipy, hiperplazja, rak)
cykle bezowulacyjne nieprawidłowe
cykle bezowulacyjne nieprawidłowe
krwawienia owulacyjne, cykle
krwawienia owulacyjne, cykle
bezowulacyjne, zmiany organiczne
bezowulacyjne, zmiany organiczne
(polipy, hiperplazja, rak)
(polipy, hiperplazja, rak)
zmiany organiczne
zmiany organiczne
zanik endometrium
zanik endometrium
PRAWIDŁOWA PROLIFERACJA
PRAWIDŁOWA PROLIFERACJA
Obraz mikroskopowy endometrium w prawidłowej fazie
Obraz mikroskopowy endometrium w prawidłowej fazie
estrogenowej cyklu miesięcznego jest punktem odniesienia w
estrogenowej cyklu miesięcznego jest punktem odniesienia w
diagnostyce histopatologicznej zaburzeń hormonalnych i
diagnostyce histopatologicznej zaburzeń hormonalnych i
procesów rozrostowych.
procesów rozrostowych.
Cechy morfologiczne prawidłowej proliferacji
Cechy morfologiczne prawidłowej proliferacji
:
:
równomierne rozmieszczenie cew gruczołowych w podścielisku
równomierne rozmieszczenie cew gruczołowych w podścielisku
cewy gruczołwe owalne lub okrągłe
cewy gruczołwe owalne lub okrągłe
regularny układ komórek nabłonkowych cew gruczołowych
regularny układ komórek nabłonkowych cew gruczołowych
jądra prostopadłe do światła cewy
jądra prostopadłe do światła cewy
tylko miejscami nieznaczne, pozorne nawarstwianie komórek
tylko miejscami nieznaczne, pozorne nawarstwianie komórek
gruczołowych
gruczołowych
komórki nabłonkowe wysokie, wąskie, cytoplazma skąpa
komórki nabłonkowe wysokie, wąskie, cytoplazma skąpa
jądra komórkowe wydłużone
jądra komórkowe wydłużone
nieliczne figury podziału, brak nieprawidłowych mitoz
nieliczne figury podziału, brak nieprawidłowych mitoz
podścielisko bogato komórkowe, drobne naczynia krwionośne
podścielisko bogato komórkowe, drobne naczynia krwionośne
niewidoczne
niewidoczne
ENDOMETRIUM W STANIE ZABURZONEJ
ENDOMETRIUM W STANIE ZABURZONEJ
PROLIFERACJI
PROLIFERACJI
Najczęściej przetrwały pęcherzyk Graafa
Najczęściej przetrwały pęcherzyk Graafa
I Przedłużająca się faza estrogenowa lub początek
I Przedłużająca się faza estrogenowa lub początek
rozpoczynających się cykli bezowulacyjnych:
rozpoczynających się cykli bezowulacyjnych:
endometrium pobrane w drugiej połowie cyklu wykazuje
endometrium pobrane w drugiej połowie cyklu wykazuje
obraz typowy dla pierwszej, estrogenowej fazy cyklu, a więc
obraz typowy dla pierwszej, estrogenowej fazy cyklu, a więc
obraz prawidłowej proliferacji
obraz prawidłowej proliferacji
II Długi okres braku owulacji:
II Długi okres braku owulacji:
zwichnięcie proporcji między endometrium zajętym przez
zwichnięcie proporcji między endometrium zajętym przez
gruczoły
gruczoły
i podścielisko
i podścielisko
nierównomierne rozmieszczenie cew gruczołowych
nierównomierne rozmieszczenie cew gruczołowych
mniej regularny układ komórek nabłonka gruczołowego
mniej regularny układ komórek nabłonka gruczołowego
pojedyncze komórki z jądrami o kształcie „okrągławym”
pojedyncze komórki z jądrami o kształcie „okrągławym”
komórki limfoidalne rozsiane w podścielisku, niektóre
komórki limfoidalne rozsiane w podścielisku, niektóre
migrują przez nabłonek gruczołowy
migrują przez nabłonek gruczołowy
ENDOMETRIUM W STANIE ZABURZONEJ FAZY
ENDOMETRIUM W STANIE ZABURZONEJ FAZY
WYDZIELNICZEJ
WYDZIELNICZEJ
zaburzona synteza progesteronu przez ciałko żółte
zaburzona synteza progesteronu przez ciałko żółte
przedwczesna regresja ciałka żółtego
przedwczesna regresja ciałka żółtego
brak ciałka żółtego lub niedorozwój
brak ciałka żółtego lub niedorozwój
defekt (spadek) ilości receptorów progesteronowych w endometrium
defekt (spadek) ilości receptorów progesteronowych w endometrium
hiperandrogenizm (wydzielanie, brak odpowiedzi ze strony podścieliska)
hiperandrogenizm (wydzielanie, brak odpowiedzi ze strony podścieliska)
Niezależnie od przyczyny czynność sekrecyjna jest opóźniona lub
Niezależnie od przyczyny czynność sekrecyjna jest opóźniona lub
upośledzona
upośledzona
.
.
Obraz morfologiczny endometrium
Obraz morfologiczny endometrium
:
:
endometrium w fazie wydzielniczej ale opóźnionej w stosunku do dnia
endometrium w fazie wydzielniczej ale opóźnionej w stosunku do dnia
cyklu lub osłabiona czynność wydzielnicza
cyklu lub osłabiona czynność wydzielnicza
nierównomiernie zaawansowana czynność wydzielnicza gruczołów aż do
nierównomiernie zaawansowana czynność wydzielnicza gruczołów aż do
obrazu „endometrium mieszanego” (cewy z cechami wydzielania i bez
obrazu „endometrium mieszanego” (cewy z cechami wydzielania i bez
cech wydzielania)
cech wydzielania)
dysproporcja w nasileniu odpowiedzi na progesteron ze strony
dysproporcja w nasileniu odpowiedzi na progesteron ze strony
gruczołów i podścieliska (podścielisko bez obrzęku, bez przemiany
gruczołów i podścieliska (podścielisko bez obrzęku, bez przemiany
doczesnowej, lub przemiana doczesnowa wokół naczyń)
doczesnowej, lub przemiana doczesnowa wokół naczyń)
HIPERLUTEINIZM
HIPERLUTEINIZM
Przetrwałe ciałko żółte
Przetrwałe ciałko żółte
Wysokie poziomy gonadotropiny łożyskowej lub
Wysokie poziomy gonadotropiny łożyskowej lub
przysadkowej (np. ciąża ektopowa)
przysadkowej (np. ciąża ektopowa)
MORFOLOGICZNIE:
MORFOLOGICZNIE:
zespół Arias-Stella z cechami intensywnego
zespół Arias-Stella z cechami intensywnego
wydzielania przez gruczoły endometrialne.
wydzielania przez gruczoły endometrialne.
komórki gruczołowe z jasną obfitą cytoplazmą
komórki gruczołowe z jasną obfitą cytoplazmą
jądra nieregularnego kształtu, powiększone z
jądra nieregularnego kształtu, powiększone z
bogatą chromatyną
bogatą chromatyną
Zesp. A-S należy różnicować z rakiem
Zesp. A-S należy różnicować z rakiem
CECHY
CECHY
HISTOLOGICZNE
HISTOLOGICZNE
ZESPÓŁ ARIAS-
ZESPÓŁ ARIAS-
STELLA
STELLA
ADENOCARCINOMA
ADENOCARCINOMA
nawarstwianie
nawarstwianie
komórek
komórek
pozorne
pozorne
rzeczywiste
rzeczywiste
błona jądrowa
błona jądrowa
nieostra
nieostra
ostra
ostra
rysunek chromatyny
rysunek chromatyny
niewyraźny
niewyraźny
wyrażny, grudkowaty
wyrażny, grudkowaty
jąderka
jąderka
niewidoczne
niewidoczne
wyrażne
wyrażne
mitozy
mitozy
nie, rzadko
nie, rzadko
prawidłowe,
prawidłowe,
nieprawidłowe
nieprawidłowe
przemiana
przemiana
doczesnowa
doczesnowa
podścieliska
podścieliska
tak
tak
nie
nie
ZANIK ENDOMETRIUM
ZANIK ENDOMETRIUM
Klinicznie najczęściej plamienie.
Klinicznie najczęściej plamienie.
kobiety przyjmujące leki antykoncepcyjne
kobiety przyjmujące leki antykoncepcyjne
przedwczesne wygaśnięcie czynności jajnika
przedwczesne wygaśnięcie czynności jajnika
po menopauzie
po menopauzie
po leczeniu promieniami z powodu raka szyjki
po leczeniu promieniami z powodu raka szyjki
macicy
macicy
Obraz morfologiczny wyskrobin:
Obraz morfologiczny wyskrobin:
gruczoły różnej wielkości niektóre znacznie
gruczoły różnej wielkości niektóre znacznie
poszerzone, otoczone zbitym podścieliskiem
poszerzone, otoczone zbitym podścieliskiem
gruczoły wysłane nabłonkiem sześciennym lub
gruczoły wysłane nabłonkiem sześciennym lub
zupełnie spłaszczonym
zupełnie spłaszczonym
brak aktywności mitotycznej
brak aktywności mitotycznej
Obrazy endometrium okołomenopauzalnego
Obrazy endometrium okołomenopauzalnego
:
:
prawidłowa sekrecja lub proliferacja
prawidłowa sekrecja lub proliferacja
endometrium spoczynkowe (nieaktywne)
endometrium spoczynkowe (nieaktywne)
zanik
zanik
zaburzona proliferacja
zaburzona proliferacja
zaburzona sekrecja
zaburzona sekrecja
obrazy mieszane sekrecja, proliferacja,
obrazy mieszane sekrecja, proliferacja,
zanik
zanik
hiperplazja simplex
hiperplazja simplex
hiperplazja complex
hiperplazja complex
rak
rak
ANTYKONCEPCJA DOUSTNA
ANTYKONCEPCJA DOUSTNA
KRÓTKO
KRÓTKO:
:
skrócenie fazy proliferacji
skrócenie fazy proliferacji
zahamowanie wzrostu, różny nabłonek
zahamowanie wzrostu, różny nabłonek
cewy wysłane spłaszczonym, niskim nieaktywnym
cewy wysłane spłaszczonym, niskim nieaktywnym
nabłonkiem
nabłonkiem
cechy wydzielania przedwczesne i nierównomierne
cechy wydzielania przedwczesne i nierównomierne
obrzęk podścieliska i cechy przemiany pseudodoczesnowej
obrzęk podścieliska i cechy przemiany pseudodoczesnowej
DŁUGO:
DŁUGO:
brak cech wydzielania
brak cech wydzielania
zanik
zanik
cewy nieliczne, nabłonek nieaktywny spłaszczony
cewy nieliczne, nabłonek nieaktywny spłaszczony
cienkościenne naczynia sinusoidalne poszerzone
cienkościenne naczynia sinusoidalne poszerzone
podścielisko ubogokomórkowe z przemianą
podścielisko ubogokomórkowe z przemianą
pseudodoczesnową
pseudodoczesnową
OKRES OKOŁOMENOPAUZALNY
OKRES OKOŁOMENOPAUZALNY
HRT CIĄGŁA NISKODAWKOWA
HRT CIĄGŁA NISKODAWKOWA
cewy małe, wąskie, proste, bez mitoz, bez wydzielania
cewy małe, wąskie, proste, bez mitoz, bez wydzielania
podścielisko bogate, dużo limfocytów
podścielisko bogate, dużo limfocytów
naczynia poszerzone
naczynia poszerzone
widoczne zmiany pseudodoczesnowe w podścielisku
widoczne zmiany pseudodoczesnowe w podścielisku
HRT CYKLICZNA
HRT CYKLICZNA
cewy z cechami słabego wydzielania potem
cewy z cechami słabego wydzielania potem
w dwunastym dniu cyklu pseudodoczesna
w dwunastym dniu cyklu pseudodoczesna
cechy zaniku
cechy zaniku
SUBSTYTUCJA II- FAZY CYKLU
SUBSTYTUCJA II- FAZY CYKLU
błona śluzowa z cechami zaniku gruczołów
błona śluzowa z cechami zaniku gruczołów
słaba aktywność mitotyczna
słaba aktywność mitotyczna
przemiana pseudodoczesnowa
przemiana pseudodoczesnowa