1
1
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
8.1. Pojęcia relacyjne jako schematy
8.1. Pojęcia relacyjne jako schematy
Wcześniej rozważane były pojęcia przedmiotowe, ale co z relacyjnymi (np.
Wcześniej rozważane były pojęcia przedmiotowe, ale co z relacyjnymi (np.
kopnąć)?
kopnąć)?
Zaczęto analizować modele sieciowe.
Zaczęto analizować modele sieciowe.
>Pojęcia relacyjne jako sądy. – jak wyrazić pojęcia relacyjne?
>Pojęcia relacyjne jako sądy. – jak wyrazić pojęcia relacyjne?
Pojęcia te możnaby przedstawić w terminach rachunku predykatów – jako
Pojęcia te możnaby przedstawić w terminach rachunku predykatów – jako
predykat przyjmujący pewną liczbę argumentów.
predykat przyjmujący pewną liczbę argumentów.
Np. Uderzyć – predykat – coś czymś (argumenty). Rozumienie zdania (sądu)
Np. Uderzyć – predykat – coś czymś (argumenty). Rozumienie zdania (sądu)
przez ludzi polega na kodowaniu wypowiedzianych wyrażeń w formie
przez ludzi polega na kodowaniu wypowiedzianych wyrażeń w formie
reprezentacji umysłowej i przydzieleniu różnym pojęciom różnych
reprezentacji umysłowej i przydzieleniu różnym pojęciom różnych
argumentów przedmiotowych.
argumentów przedmiotowych.
Przedstawionemu schematowi zarzucano, że niewiele mówi o zjawiskach
Przedstawionemu schematowi zarzucano, że niewiele mówi o zjawiskach
ekstensjonalnych. Wiec koncepcja pojęcia relacyjne jako sądy to w
ekstensjonalnych. Wiec koncepcja pojęcia relacyjne jako sądy to w
rzeczywistości „tylko połączenia” pojęć.
rzeczywistości „tylko połączenia” pojęć.
Gentner dowodziła, że zdania dobrze powiązane będą lepiej odpamiętywane niż
Gentner dowodziła, że zdania dobrze powiązane będą lepiej odpamiętywane niż
słabo powiązane a te bardziej niż zdania proste. (małe potwierdzenie tej
słabo powiązane a te bardziej niż zdania proste. (małe potwierdzenie tej
koncepcji)
koncepcji)
Za prototypowością pojęć relacyjnych opowiadają się wyniki Coleman i Kay.
Za prototypowością pojęć relacyjnych opowiadają się wyniki Coleman i Kay.
Niektóre czasowniki rzeczywiście wykazują cechy prototypów, ale nie jest
Niektóre czasowniki rzeczywiście wykazują cechy prototypów, ale nie jest
to dowód na to, że wszystkie czasowniki mają taką naturę.
to dowód na to, że wszystkie czasowniki mają taką naturę.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
2
2
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
8.2. Schematy poznawcze
8.2. Schematy poznawcze
Wiedza ludzka to nie tylko informacja o różnych pojedynczych pojęciach i
Wiedza ludzka to nie tylko informacja o różnych pojedynczych pojęciach i
relacjach między nimi. Do tych informacji bezpośrednio
relacjach między nimi. Do tych informacji bezpośrednio
zakomunikowanych dodajemy całe mnóstwo naszych skojarzeń,
zakomunikowanych dodajemy całe mnóstwo naszych skojarzeń,
wnioskowania, domysłów itp.
wnioskowania, domysłów itp.
Wydaje się, że wiedza w pamięci długotrwałej zorganizowana jest w sposób
Wydaje się, że wiedza w pamięci długotrwałej zorganizowana jest w sposób
bardziej złożony, niż to ma miejsce w przypadku pojęć czy kategorii
bardziej złożony, niż to ma miejsce w przypadku pojęć czy kategorii
pogrupowanych hierarchicznie.
pogrupowanych hierarchicznie.
Schemat stanowi swego rodzaju ogólną wiedzę i że za jego pomocą można sobie
Schemat stanowi swego rodzaju ogólną wiedzę i że za jego pomocą można sobie
przedstawić różne zdarzenia, sekwencje zdarzeń, reguł, sytuacje, relacje, a
przedstawić różne zdarzenia, sekwencje zdarzeń, reguł, sytuacje, relacje, a
także przedmioty. Inaczej mówiąc są to wrodzone, aprioryczne struktury
także przedmioty. Inaczej mówiąc są to wrodzone, aprioryczne struktury
umysłowe, które pozwalają nam ujmować czas, trójwymiarową przestrzeń
umysłowe, które pozwalają nam ujmować czas, trójwymiarową przestrzeń
itp.
itp.
Bartlett – oczekiwania są reprezentowane w umyśle w postaci schematów.
Bartlett – oczekiwania są reprezentowane w umyśle w postaci schematów.
W latach 70 weszło pojęcie schematu. W 77’ skrypt – schemat wyjaśniający
W latach 70 weszło pojęcie schematu. W 77’ skrypt – schemat wyjaśniający
organizację wiedzy stereotypowej, dotyczącej najczęściej spotykanych
organizację wiedzy stereotypowej, dotyczącej najczęściej spotykanych
sytuacji.
sytuacji.
Schematy są prywatne, indywidualne i trudne czasem do zwerbalizowania.
Schematy są prywatne, indywidualne i trudne czasem do zwerbalizowania.
Altualny zbiór schematów to model sytuacyjny – semantyczna reprezentacja
Altualny zbiór schematów to model sytuacyjny – semantyczna reprezentacja
umysłowa.
umysłowa.
A całość posiadanych schematów poznawczych jest naszą prywatną teorią o
A całość posiadanych schematów poznawczych jest naszą prywatną teorią o
rzeczywistości. Teorie są źródłem predykcji, tak samo są nimi schematy
rzeczywistości. Teorie są źródłem predykcji, tak samo są nimi schematy
poznawcze. Nasza interpretacja rzeczywistości znacznie wyprzedza to, co
poznawcze. Nasza interpretacja rzeczywistości znacznie wyprzedza to, co
jest rzeczywiście odbierane sensorycznie.
jest rzeczywiście odbierane sensorycznie.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
3
3
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
Schemat poznawczy odgrywa istotną rolę w organizacji percepcji, w kategoryzacji
Schemat poznawczy odgrywa istotną rolę w organizacji percepcji, w kategoryzacji
otoczenia i w tworzeniu reprezentacji poznawczej. W pamięci długotrwałej oprócz
otoczenia i w tworzeniu reprezentacji poznawczej. W pamięci długotrwałej oprócz
obok schematów poznawczych znajdują się też ich egzemplarze zakodowane w
obok schematów poznawczych znajdują się też ich egzemplarze zakodowane w
pamięci epizodycznej, powiązane związkami asocjacyjnymi.
pamięci epizodycznej, powiązane związkami asocjacyjnymi.
Zależnie od rodzaju egzemplarzy można wyróżnić schematy: przedmiotowe, zdarzeń
Zależnie od rodzaju egzemplarzy można wyróżnić schematy: przedmiotowe, zdarzeń
(skrypt poznawczy) i schematy cech. Czasem schematy są traktowane jako
(skrypt poznawczy) i schematy cech. Czasem schematy są traktowane jako
jednostki pamięci semantycznej.
jednostki pamięci semantycznej.
Schematy, ramy, skrypty – podstawowa idea polega na tym, że stanowią one
Schematy, ramy, skrypty – podstawowa idea polega na tym, że stanowią one
wyodrębnione struktury wiedzy, które wiążą z sobą informacje w pamięci.
wyodrębnione struktury wiedzy, które wiążą z sobą informacje w pamięci.
Schematy poznawcze są uaktywniane w procesach percepcji, rozpoznawania, myślenia,
Schematy poznawcze są uaktywniane w procesach percepcji, rozpoznawania, myślenia,
rozumowania, rozwiązywania problemów, uczenia się. Najogólniej można
rozumowania, rozwiązywania problemów, uczenia się. Najogólniej można
powiedzieć, że funkcją schematów poznawczych jest reprezentacja wiedzy o
powiedzieć, że funkcją schematów poznawczych jest reprezentacja wiedzy o
świecie, o sobie samym, o innych bodźcach. Schematy:
świecie, o sobie samym, o innych bodźcach. Schematy:
a)
a)
Są zbudowane z różnych relacji, zmiennych – „wyjść” i wartości dla tych
Są zbudowane z różnych relacji, zmiennych – „wyjść” i wartości dla tych
zmiennych
zmiennych
b)
b)
Relacje mogą mieć różnorodną postać, mogą być relacjami prostymi, takimi jak
Relacje mogą mieć różnorodną postać, mogą być relacjami prostymi, takimi jak
uderzyć, kopnąć albo bardziej złożonymi relacjami przyczynowymi, np. Uzdolnić.
uderzyć, kopnąć albo bardziej złożonymi relacjami przyczynowymi, np. Uzdolnić.
c)
c)
Pod zmienne – wyjścia można podstawić pojęcia albo inne podschematy, każde
Pod zmienne – wyjścia można podstawić pojęcia albo inne podschematy, każde
pojęcie, które wypełnia wyjście, musi spełnić pewne warunki
pojęcie, które wypełnia wyjście, musi spełnić pewne warunki
d)
d)
Wartości odnoszą się do różnych specyficznych pojęć, które podstawia się pod
Wartości odnoszą się do różnych specyficznych pojęć, które podstawia się pod
zmienne.
zmienne.
e)
e)
Schematy kodują wiedzę ogólną, którą można stosować do wielu różnych
Schematy kodują wiedzę ogólną, którą można stosować do wielu różnych
sytuacji, jeżeli sytuacje te są przypadkami wiedzy.
sytuacji, jeżeli sytuacje te są przypadkami wiedzy.
f)
f)
W schematach poszczególne wyjścia są często otwarte albo wiążą się z pojęciem,
W schematach poszczególne wyjścia są często otwarte albo wiążą się z pojęciem,
którego można się domyślać.
którego można się domyślać.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
4
4
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
8.3. Skrypty poznawcze – jest to struktura poznawcza zakodowana w pamięci,
8.3. Skrypty poznawcze – jest to struktura poznawcza zakodowana w pamięci,
reprezentująca ciąg typowych czynności wyznaczonych przez określone
reprezentująca ciąg typowych czynności wyznaczonych przez określone
cele, np. Zdanie egzaminu.
cele, np. Zdanie egzaminu.
Istotną częścią informacji proceduralnej zapisanej w skryptach poznawczych są
Istotną częścią informacji proceduralnej zapisanej w skryptach poznawczych są
warunki „wejścia” w skrypty poznawcze, np. Ich aktywizacji, pełnej
warunki „wejścia” w skrypty poznawcze, np. Ich aktywizacji, pełnej
realizacji i przerwania. Skrypt zawiera sekwencję czynności, które tworzą
realizacji i przerwania. Skrypt zawiera sekwencję czynności, które tworzą
spójną całość zdarzenia. Skrypt koduje różne rodzaje obiektów, aktorów,
spójną całość zdarzenia. Skrypt koduje różne rodzaje obiektów, aktorów,
relacji. Ogólne komponenty skryptu można traktować jako „wejścia”, które
relacji. Ogólne komponenty skryptu można traktować jako „wejścia”, które
zawierają podschematy.
zawierają podschematy.
>Dowody przemawiające za teorią skryptów
>Dowody przemawiające za teorią skryptów
Podobny sposób opisywania struktury zdarzeń.
Podobny sposób opisywania struktury zdarzeń.
Ludzie, mając różne oczekiwania na temat zdarzeń, interpretują i przypominają
Ludzie, mając różne oczekiwania na temat zdarzeń, interpretują i przypominają
je sobie w różny sposób.
je sobie w różny sposób.
Percepcja obiektów oczekiwanych trwa dwukrotnie krócej niż tych
Percepcja obiektów oczekiwanych trwa dwukrotnie krócej niż tych
nieoczekiwanych. Łatwiej sobie przypomnieć te nieoczekiwane.
nieoczekiwanych. Łatwiej sobie przypomnieć te nieoczekiwane.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
5
5
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
>Nabywanie schematów<
>Nabywanie schematów<
Geneza – indukcja, dzięki której ujmowane są różne cechy doświadczenia.
Geneza – indukcja, dzięki której ujmowane są różne cechy doświadczenia.
Trzy podstawowe mechanizmy tworzenia się schematów: accreation, tuning,
Trzy podstawowe mechanizmy tworzenia się schematów: accreation, tuning,
restructuring.
restructuring.
1.
1.
Uczenie się przez przyrost informacji (acceretion) – to rejestrowanie nowych
Uczenie się przez przyrost informacji (acceretion) – to rejestrowanie nowych
przypadków w istniejących schemacie i wzbogacenie jego repertuaru.
przypadków w istniejących schemacie i wzbogacenie jego repertuaru.
Podstawowy sposób nabywania wiedzy przez podmiot. Dodawanie nowych
Podstawowy sposób nabywania wiedzy przez podmiot. Dodawanie nowych
inforamcji do schematów już istniejących to wiedza narasta, dzięki czemu formuje
inforamcji do schematów już istniejących to wiedza narasta, dzięki czemu formuje
się bogatsza reprezentacja w pamięci długotrwałej.
się bogatsza reprezentacja w pamięci długotrwałej.
2.
2.
Uczenie się przez dostrajanie (tuning) schematów poznawczych. Polega ono na
Uczenie się przez dostrajanie (tuning) schematów poznawczych. Polega ono na
stopniowych zmianach w schematach, którymi posługujemy się w interpretacji
stopniowych zmianach w schematach, którymi posługujemy się w interpretacji
nowych informacji. Istniejące w pamięci schematy poznawcze podlegają
nowych informacji. Istniejące w pamięci schematy poznawcze podlegają
stopniowej, ale stałej zmianie.
stopniowej, ale stałej zmianie.
3.
3.
Uczenie się przez restrukturyzację (restructuring). Ma ono miejsce wówczas, gdy
Uczenie się przez restrukturyzację (restructuring). Ma ono miejsce wówczas, gdy
podmiot tworzy całkowicie nowe struktury, które wykorzystuje do interpretacji
podmiot tworzy całkowicie nowe struktury, które wykorzystuje do interpretacji
napływających informacji, następuje „nałożenie” nowej organizacji na informacje
napływających informacji, następuje „nałożenie” nowej organizacji na informacje
już zmagazynowane w pamięci. Wzbogacenie posiadanej wiedzy.
już zmagazynowane w pamięci. Wzbogacenie posiadanej wiedzy.
Restrukturyzacja jest efektem intensywnego ćwiczenia i następuje zwykle po
Restrukturyzacja jest efektem intensywnego ćwiczenia i następuje zwykle po
dłuższym czasie.
dłuższym czasie.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
6
6
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
Dwa podstawowe sposoby formowania się nowych schematów poznawczych:
Dwa podstawowe sposoby formowania się nowych schematów poznawczych:
a)
a)
Nowy schemat może być twórczo odwzorowany ze starego, stanowiąc w pewnym
Nowy schemat może być twórczo odwzorowany ze starego, stanowiąc w pewnym
sensie jego kopię, ale zasadniczo zmodyfikowany (twórcza restrukturyzacja)
sensie jego kopię, ale zasadniczo zmodyfikowany (twórcza restrukturyzacja)
b)
b)
Nowy schemat może zostać wprowadzony z czasowych i przestrzennych
Nowy schemat może zostać wprowadzony z czasowych i przestrzennych
konfiguracji starego schematu (indukcja schematu poznawczego).
konfiguracji starego schematu (indukcja schematu poznawczego).
Rumelhart i Norman przypuszczają, że kształtowanie się większości schematów
Rumelhart i Norman przypuszczają, że kształtowanie się większości schematów
poznawczych dokonuje się poprzez twórcze odwzorowanie. Analogie, metafory
poznawczych dokonuje się poprzez twórcze odwzorowanie. Analogie, metafory
oraz różne modele są niezwykle pomocne w procesie nauczania.
oraz różne modele są niezwykle pomocne w procesie nauczania.
Nie istnieje jeden tylko rodzaj aktywności umysłowej, który nazywamy uczeniem się.
Nie istnieje jeden tylko rodzaj aktywności umysłowej, który nazywamy uczeniem się.
Im bardziej informacja jest niezgodna z informacją zakodowaną w danym schemacie,
Im bardziej informacja jest niezgodna z informacją zakodowaną w danym schemacie,
tym bardziej konieczna jest jego zmiana. Restrukturyzacja jest mało poznana –
tym bardziej konieczna jest jego zmiana. Restrukturyzacja jest mało poznana –
badania nad nią najczęściej dotyczą twórczości czy uczenia się przez wgląd.
badania nad nią najczęściej dotyczą twórczości czy uczenia się przez wgląd.
>Schanka dynamiczna teoria pamięci.
>Schanka dynamiczna teoria pamięci.
Jego programy badawcze zależą od modeli komputacyjnych. Zarzucano jego teorii
Jego programy badawcze zależą od modeli komputacyjnych. Zarzucano jego teorii
skryptów, że jest mało elastyczna i nie uwzględnia sytuacji, kiedy CZ znajdujący
skryptów, że jest mało elastyczna i nie uwzględnia sytuacji, kiedy CZ znajdujący
się w nieznanej mu wcześniej sytuacji potrafi się właściwie zachować.
się w nieznanej mu wcześniej sytuacji potrafi się właściwie zachować.
Z reguły w sytuacjach, w których nie mamy żadnego skryptu, działamy w sposób
Z reguły w sytuacjach, w których nie mamy żadnego skryptu, działamy w sposób
ukierunkowany na cel. Niektórzy twierdzą, że skrypty tworzą się na podstawie
ukierunkowany na cel. Niektórzy twierdzą, że skrypty tworzą się na podstawie
bezpośredniego osobistego doświadczenia.
bezpośredniego osobistego doświadczenia.
Zaproponowano więc koncepcje planów, aby nadać więcej abstrakcji skryptom.
Zaproponowano więc koncepcje planów, aby nadać więcej abstrakcji skryptom.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
7
7
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
Plany zawierają wiedzę na temat celów abstrakcyjnych, które może sobie wyznaczyć
Plany zawierają wiedzę na temat celów abstrakcyjnych, które może sobie wyznaczyć
każdy aktor.
każdy aktor.
Schank wprowadził koncepcję Pakietowej Organizacji Pamięci (MOP). MOPy są
Schank wprowadził koncepcję Pakietowej Organizacji Pamięci (MOP). MOPy są
zgeneralizowanymi wiązkami zdarzeń zwanymi również scenami. Sceny są
zgeneralizowanymi wiązkami zdarzeń zwanymi również scenami. Sceny są
zbiorami wysokiego rzędu komponentów tworzących skrypty. MOPy łączą i
zbiorami wysokiego rzędu komponentów tworzących skrypty. MOPy łączą i
koordynują sceny w scenariusze zachowań. Jeśli różne sceny są podobne to są
koordynują sceny w scenariusze zachowań. Jeśli różne sceny są podobne to są
kodowane w tym samym miejscu.
kodowane w tym samym miejscu.
Wykryto też pewną hierarchię w częściach skryptów. Ogólny CEL -> sceny (układ
Wykryto też pewną hierarchię w częściach skryptów. Ogólny CEL -> sceny (układ
czynności) ->czynności.
czynności) ->czynności.
Schank później dołożył jeszcze TOPy – Punkty Tematycznej Organizacji, które są
Schank później dołożył jeszcze TOPy – Punkty Tematycznej Organizacji, które są
związane z konkretnym zbiorem sytuacji i dlatego mogą stosować się do tematów
związane z konkretnym zbiorem sytuacji i dlatego mogą stosować się do tematów
zawierających całą sekwencję zdarzeń.
zawierających całą sekwencję zdarzeń.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
8
8
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
8.4. Ocena dynamicznej organizacji pojęć
8.4. Ocena dynamicznej organizacji pojęć
Teoria schematów poznawczych jest najlepsza w wyjaśnianiu organizacji pojęć
Teoria schematów poznawczych jest najlepsza w wyjaśnianiu organizacji pojęć
(wiedzy) w pamięci długotrwałej, ale ma też słabe strony.
(wiedzy) w pamięci długotrwałej, ale ma też słabe strony.
Teorie schematów są dobre do wyjaśniania otrzymywanych wyników, ale nie
Teorie schematów są dobre do wyjaśniania otrzymywanych wyników, ale nie
mają mocy ich przewidywania.
mają mocy ich przewidywania.
Środki zaradcze:
Środki zaradcze:
a)
a)
Można sprecyzować treści struktur, którymi posługują się ludzie
Można sprecyzować treści struktur, którymi posługują się ludzie
przynajmniej w ograniczonym zbiorze sytuacji.
przynajmniej w ograniczonym zbiorze sytuacji.
b)
b)
Można postulować zbadanie procesu tworzenia się tych struktur.
Można postulować zbadanie procesu tworzenia się tych struktur.
Cały czas zarzuca się schematom brak elastyczności (nawet w dynamicznej
Cały czas zarzuca się schematom brak elastyczności (nawet w dynamicznej
teorii Schanka).
teorii Schanka).
Rumelhart zaproponowali koneksjonistyczne schematy, które pojawiają się w
Rumelhart zaproponowali koneksjonistyczne schematy, które pojawiają się w
chwili, gdy będą potrzebne, aby wystąpiła interakcja dużych,
chwili, gdy będą potrzebne, aby wystąpiła interakcja dużych,
pozostających z sobą w interakcjach jednostek, dzięki których zachodzi
pozostających z sobą w interakcjach jednostek, dzięki których zachodzi
paralelne przetwarzanie informacji. W tym ujęciu schemat jest układem
paralelne przetwarzanie informacji. W tym ujęciu schemat jest układem
pobudzeń, stanowiącym efekt przypisywany schematom w ujęciu
pobudzeń, stanowiącym efekt przypisywany schematom w ujęciu
Schanka. W sieci przebiegają procesy paralelne, gdy na wyjściach
Schanka. W sieci przebiegają procesy paralelne, gdy na wyjściach
powstają pobudzenia.
powstają pobudzenia.
Dwie tradycje badania pojęć: 1)wyodrębnianie i analizowanie pojedynczych
Dwie tradycje badania pojęć: 1)wyodrębnianie i analizowanie pojedynczych
pojęć i 2) badanie pojęć powiązanych ze sobą różnego rodzaju relacjami,
pojęć i 2) badanie pojęć powiązanych ze sobą różnego rodzaju relacjami,
które tworzą złożone struktury, zwane schematami poznawczymi.
które tworzą złożone struktury, zwane schematami poznawczymi.
Jest dużo badań za teoriami schematów, ale nadal mają wiele wad.
Jest dużo badań za teoriami schematów, ale nadal mają wiele wad.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć
9
9
June 30, 2021
June 30, 2021
Psychologia procesów poznawczych
Psychologia procesów poznawczych
8.5. Nowsze tendencje w badaniach pojęć: zbliżenia
8.5. Nowsze tendencje w badaniach pojęć: zbliżenia
Dwie tradycje. W jednej (prosta organizacja pojęć) traktuje się pojęcia wyłącznie
Dwie tradycje. W jednej (prosta organizacja pojęć) traktuje się pojęcia wyłącznie
w terminach atrybutów i relacji oraz testuje się teorie w tzw. Zdaniach
w terminach atrybutów i relacji oraz testuje się teorie w tzw. Zdaniach
weryfikacyjnych.
weryfikacyjnych.
W drugiej (złożone organizacje pojęć), relacje i schematy, z reguły unia się analiz
W drugiej (złożone organizacje pojęć), relacje i schematy, z reguły unia się analiz
w terminach samych atrybutów, natomiast zajmuje się różnorodnością
w terminach samych atrybutów, natomiast zajmuje się różnorodnością
relacji między różnymi pojęciami.
relacji między różnymi pojęciami.
Nowe tendencje podkreślają, że analiza pojęć, które są oparte jedynie na
Nowe tendencje podkreślają, że analiza pojęć, które są oparte jedynie na
atrybutach, nie jest w stanie wyjaśnić istotnych aspektów konceptualizacji
atrybutach, nie jest w stanie wyjaśnić istotnych aspektów konceptualizacji
informacji bez uwzględniania złożonej wiedzy, jaką ludzie mają na temat
informacji bez uwzględniania złożonej wiedzy, jaką ludzie mają na temat
pojęć.
pojęć.
Połączenia pojęciowe! Lub Pojęcia połączone! Połączenie pojęć jest przypadkiem
Połączenia pojęciowe! Lub Pojęcia połączone! Połączenie pojęć jest przypadkiem
takiej sytuacji, w której tło wiedzy pojęciowej albo teoria danych pojęć gra
takiej sytuacji, w której tło wiedzy pojęciowej albo teoria danych pojęć gra
zasadniczą rolę. Badania w tym zakresie, które byłyby zgodne z modelem
zasadniczą rolę. Badania w tym zakresie, które byłyby zgodne z modelem
klasycznym, są niewykonalne.
klasycznym, są niewykonalne.
Chlewinski – Zmiana struktur
Chlewinski – Zmiana struktur
pojęć
pojęć