Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. n. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. n. med. Zbigniew Ciemniewski

1.

1.

Poglądy Hipokratesa

Poglądy Hipokratesa

Zdrowie lub choroba zależą od równowagi

Zdrowie lub choroba zależą od równowagi

pomiędzy tym co nas otacza a nami.

pomiędzy tym co nas otacza a nami.

Harmonia pomiędzy nami a światem

Harmonia pomiędzy nami a światem

zewnętrznym buduje harmonię wewnątrz

zewnętrznym buduje harmonię wewnątrz

nas i oznacza stan zdrowia

nas i oznacza stan zdrowia

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

2. Koncepcja mechanistyczno-

2. Koncepcja mechanistyczno-

redukcjonistyczna – poglądy Kartezjusza

redukcjonistyczna – poglądy Kartezjusza

Organizm człowieka traktowany był jak

Organizm człowieka traktowany był jak

wielka i doskonale skonstruowana

wielka i doskonale skonstruowana

maszyna. Leczenie choroby sprowadzało

maszyna. Leczenie choroby sprowadzało

się do naprawiania poszczególnego

się do naprawiania poszczególnego

elementu bez zwracania uwagi na całość

elementu bez zwracania uwagi na całość

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski

3. Paradygmat socjomedyczny zdrowia

3. Paradygmat socjomedyczny zdrowia

Człowiek to zespół elementów

Człowiek to zespół elementów

powiązanych prostymi relacjami. Suma

powiązanych prostymi relacjami. Suma

wiedzy o każdym elemencie i każdej

wiedzy o każdym elemencie i każdej

relacji to wiedza o człowieku jako

relacji to wiedza o człowieku jako

całości

całości

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski



Konsekwencje paradygmatu

Konsekwencje paradygmatu

socjomedycznego

socjomedycznego

a/ dominacja medycyny naprawczej

a/ dominacja medycyny naprawczej

b/ większość decyzji indywidualnych

b/ większość decyzji indywidualnych

c/ dominacja klinicznego szkolenia lekarzy i

c/ dominacja klinicznego szkolenia lekarzy i

pielęgniarek

pielęgniarek

d/ specjalizacja

d/ specjalizacja

e/ paternalistyczne traktowanie pacjenta

e/ paternalistyczne traktowanie pacjenta

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. n. med.. Zbigniew Ciemniewski

4. Paradygmat socjoekologiczny zdrowia

4. Paradygmat socjoekologiczny zdrowia

wyrażający się w definicji zdrowia wg WHO

wyrażający się w definicji zdrowia wg WHO

„

„

Zdrowie to fizyczny i psychiczny oraz społeczny

Zdrowie to fizyczny i psychiczny oraz społeczny

dobrostan człowieka a nie tylko brak choroby

dobrostan człowieka a nie tylko brak choroby

lub kalectwa”

lub kalectwa”

Zdrowie oznacza zatem zdolność do

Zdrowie oznacza zatem zdolność do

prowadzenia życia sensownego oraz

prowadzenia życia sensownego oraz

twórczego, satysfakcjonującego danego

twórczego, satysfakcjonującego danego

człowieka.

człowieka.

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. n. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. n. med. Zbigniew Ciemniewski



Socjoekologiczna koncepcja zdrowia

Socjoekologiczna koncepcja zdrowia

koncentruje uwagę na życiu

koncentruje uwagę na życiu

codziennym całej populacji a nie tylko

codziennym całej populacji a nie tylko

na ludziach chorych czy będących

na ludziach chorych czy będących

chorobą zagrożonych

chorobą zagrożonych

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Konsekwencje paradygmatu

Konsekwencje paradygmatu

socjoekologicznego

socjoekologicznego

a/ priorytet dla promocji zdrowia i profilaktyki

a/ priorytet dla promocji zdrowia i profilaktyki

b/ poszerzenie zakresu działania POZ w ochronie

b/ poszerzenie zakresu działania POZ w ochronie

zdrowia

zdrowia

c/ kliniczno-humanistyczne kształcenie lekarzy i

c/ kliniczno-humanistyczne kształcenie lekarzy i

pielęgniarek

pielęgniarek

d/ specjalizacja

d/ specjalizacja

e/ uprzedmiotowienie pacjenta

e/ uprzedmiotowienie pacjenta

f/ większy udział systemów społecznego wsparcia

f/ większy udział systemów społecznego wsparcia

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Promocja zdrowia

Promocja zdrowia

1.

1.

Ałma-Ata 1974 pierwsze próby definicji

Ałma-Ata 1974 pierwsze próby definicji

2.

2.

Karta Ottawska Promocji Zdrowia 1986

Karta Ottawska Promocji Zdrowia 1986

„

„

Promocja zdrowia to proces

Promocja zdrowia to proces

umożliwiający każdemu człowiekowi

umożliwiający każdemu człowiekowi

zwiększenie oddziaływania na własne

zwiększenie oddziaływania na własne

zdrowie w sensie jego poprawy i

zdrowie w sensie jego poprawy i

utrzymania”

utrzymania”

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Promocja zdrowia obejmuje edukację dla zdrowia

Promocja zdrowia obejmuje edukację dla zdrowia

oraz działania nastawione na zmiany w środowisku

oraz działania nastawione na zmiany w środowisku

rodzinnym, społecznym, w funkcjonowaniu służb

rodzinnym, społecznym, w funkcjonowaniu służb

społecznych oraz tworzenie w społeczeństwie

społecznych oraz tworzenie w społeczeństwie

systemu wsparcia. Podejście siedliskowe

systemu wsparcia. Podejście siedliskowe

oznaczające realizowanie promocji od ludzi do

oznaczające realizowanie promocji od ludzi do

problemu a nie odwrotnie.

problemu a nie odwrotnie.

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Wychowanie zdrowotne to całościowa dojrzała

Wychowanie zdrowotne to całościowa dojrzała

postawa wobec zdrowia będąca cechą

postawa wobec zdrowia będąca cechą

dojrzałej i prawidłowo ukształtowanej

dojrzałej i prawidłowo ukształtowanej

osobowości. Jej elementy to:

osobowości. Jej elementy to:

a/ racjonalny i emocjonalnie zrównoważony

a/ racjonalny i emocjonalnie zrównoważony

stosunek do choroby, kalectwa i śmierci

stosunek do choroby, kalectwa i śmierci

b/ poczucie odpowiedzialności za własne

b/ poczucie odpowiedzialności za własne

zdrowie

zdrowie

c/ gotowość i umiejętność spieszenia z pomocą

c/ gotowość i umiejętność spieszenia z pomocą

innym

innym

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Etapy wychowania zdrowotnego:

Etapy wychowania zdrowotnego:

a/ ochrona zdrowia i zapobieganie jego uszkodzeniu

a/ ochrona zdrowia i zapobieganie jego uszkodzeniu

(higiena osobista, otoczenia, żywienie, ochrona

(higiena osobista, otoczenia, żywienie, ochrona

zdrowia psychicznego, walka z nałogami,

zdrowia psychicznego, walka z nałogami,

profilaktyka chorób zakaźnych)

profilaktyka chorób zakaźnych)

b/ ratownictwo (pierwsza pomoc w nagłych

b/ ratownictwo (pierwsza pomoc w nagłych

wypadkach, współdziałanie w czasie choroby i

wypadkach, współdziałanie w czasie choroby i

rehabilitacji z lekarzem, zasady korzystania z leków)

rehabilitacji z lekarzem, zasady korzystania z leków)

c/ czynne doskonalenie zdrowia (hartowanie,

c/ czynne doskonalenie zdrowia (hartowanie,

ćwiczenia fizyczne itp..)

ćwiczenia fizyczne itp..)

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Edukacja zdrowotna

Edukacja zdrowotna

a/ dostarczanie adekwatnych informacji

a/ dostarczanie adekwatnych informacji

b/ perswazja i motywacja

b/ perswazja i motywacja

c/ uczenie umiejętności praktycznych

c/ uczenie umiejętności praktycznych

d/ współpraca w środowisku w celu

d/ współpraca w środowisku w celu

uzyskania wsparcia i stworzenia warunków

uzyskania wsparcia i stworzenia warunków

do zmiany

do zmiany

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Profilaktyka i jej znaczenie dla

Profilaktyka i jej znaczenie dla

współczesnej koncepcji zdrowia

współczesnej koncepcji zdrowia

a/ stworzenie warunków sprzyjających

a/ stworzenie warunków sprzyjających

wyborom korzystnym dla zdrowia

wyborom korzystnym dla zdrowia

b/ dostarczenie wiedzy i umiejętności

b/ dostarczenie wiedzy i umiejętności

niezbędnych dla promowania zdrowia

niezbędnych dla promowania zdrowia

c/ stworzenie otoczenia sprzyjającego zdrowiu

c/ stworzenie otoczenia sprzyjającego zdrowiu

d/ udział w działaniach na rzecz promocji

d/ udział w działaniach na rzecz promocji

zdrowia w środowiskach

zdrowia w środowiskach

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Profilaktyka pierwszej fazy – działania

Profilaktyka pierwszej fazy – działania

nastawione na umacnianie zdrowia

nastawione na umacnianie zdrowia

- nieswoiste (promowanie postaw

- nieswoiste (promowanie postaw

prozdrowotnych)

prozdrowotnych)

- swoiste (szczepienia ochronne,

- swoiste (szczepienia ochronne,

ochrona środowiska)

ochrona środowiska)

Ewolucja w sposobie

Ewolucja w sposobie

definiowania zdrowia

definiowania zdrowia

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski

PWSZ Nysa dr hab. med. Zbigniew Ciemniewski



Profilaktyka drugiej fazy

Profilaktyka drugiej fazy

- wczesne wykrywanie chorób i ich

- wczesne wykrywanie chorób i ich

przyczyn

przyczyn

Profilaktyka trzeciej fazy

Profilaktyka trzeciej fazy

- działanie wobec choroby dla

- działanie wobec choroby dla

zabezpieczenia przed jej skutkami a

zabezpieczenia przed jej skutkami a

więc niepełnosprawnością, kalectwem,

więc niepełnosprawnością, kalectwem,

przedwczesną śmiercią

przedwczesną śmiercią