DEFINICJE

ZDROWIA

PUBLICZNEGO

Goj Emilia

Pieczyńska Sabina

Johann Peter Frank (1779) traktuje
zdrowie publiczne jako „sztukę ochrony
człowieka i towarzyszących mu zwierząt
przed konsekwencjami zagęszczenia na
ziemi..., a w szczególności jako sztukę
umacniania ich cielesnych odporności,
żeby móc bez chorób z powodu złych
fizycznych mocy, odsuwając je jak
najdalej od siebie, możliwie najpóźniej
ulegać ich działaniu... “

Zdrowie publiczne jest instytucją społeczną i
oznacza po prostu zdrowie ludności. Myślą
przewodnią lat 80. w rozwoju systemów ochrony
zdrowia w świecie było uznanie zdrowia za dobro
publiczne, a nie indywidualne. Zdrowie publiczne
obejmuje szeroki zakres działań
wielodyscyplinarnych wiążących się z różnymi
aspektami zdrowia ludzi, jego ochroną,
umocnieniem i poprawą, oceną potrzeb zdrowotnych
populacji oraz sposobami ich zaspakajania. Zajmuje
się nie tylko zdrowiem jednostki, ale także zdrowiem
wszystkich ludzi oraz jego uwarunkowaniami
zarówno negatywnymi, jak i pozytywnymi, czyli
działaniami prozdrowotnymi umacniającymi
zdrowie.

Definicja z 1913r., podana przez prof.
medycyny Milton’a Rosenau’a,
charakteryzuje zdrowie publiczne: “...
Podczas gdy w medycynie klinicznej,
przed lekarzem stoją jednostkowe cele i
sprawy zdrowia oraz choroby w relacji
lekarz ↔ pacjent, to w praktyce zdrowia
publicznego pacjentem jest
społeczność. Wiele osób odgrywa tu
rolę “leczącego”, wiele celów, dyscyplin
naukowych i dziedzin życia włączonych
jest do tego procesu...”

W roku 1920 profesor zdrowia publicznego
Winslow ze Szkoły Zdrowia Publicznego, Yale
University sformułował naukową definicję
zdrowia publicznego:
„zdrowie

publiczne

to

nauka

i

sztuka

zapobiegania chorobom, przedłużania życia i
promocji zdrowia fizycznego, poprzez wysiłek
społeczności, higienę środowiska, kontrolę
zakażeń,

nauczanie

zasad

higieny

indywidualnej, organizację służb medycznych i
pielęgniarskich,

ukierunkowaną

na

zapobieganie chorobom i wczesne ustalanie
diagnozy, rozwój mechanizmów społecznych
zapewniających

każdemu

indywidualnie

i

społeczności, warunki życia pozwalające na
utrzymanie zdrowia”.

Definicja sformułowana przez Donalda
Achesona w raporcie o stanie zdrowia
publicznego w Wielkiej Brytanii mówi,
ze zdrowie publiczne jest „nauką i
sztuką służącą promowaniu zdrowia,
zapobieganiu chorobom i przedłużaniu
życia jednostek poprzez zorganizowane
działania zbiorowe.” Inna definicja
mówi, że jest to dyscyplina medyczna
obejmująca szeroki obszar działań poza
medycznych, mogących wpływać na
zdrowie społeczeństwa.

Zdrowie publiczne jest to zorganizowany
wysiłek społeczny, realizowany głównie przez
wspólne działania instytucji publicznych,
mający na celu polepszenie, promocję, ochronę
i przywracanie zdrowia ludności. Obejmuje,
między innymi, takie rodzaje działalności jak
analizę sytuacji zdrowotnej, nadzór zdrowotny,
promocję zdrowia, zapobieganie, zwalczanie
chorób zakaźnych, ochronę środowiska i
sanitację, działania przygotowawcze na
wypadek katastrof i nagłych sytuacji
zdrowotnych i medycynę pracy.

Definicja Światowej Organizacji

Zdrowia

Definicja Międzynarodowego Stowarzyszenia

Epidemiologów

W słowniku epidemiologii wydanym przez
Międzynarodowe Stowarzyszenie Epidemiologów (IEA)
zdrowie publiczne definiuje się jako zorganizowany
wysiłek społeczeństwa na rzecz ochrony, promowania i
przywracania ludziom zdrowia, a wszelkie programy,
świadczenia i instytucje zajmujące się tą problematyką
są ukierunkowane na zapobieganie chorobom i potrzeby
zdrowotne populacji jako całości.

W definicji tej widać połączenie nauki, umiejętności
skierowanych na utrzymanie i poprawę stanu zdrowia
całego społeczeństwa poprzez wspólne działanie. Jednak
działania te ulegają ciągłym zmianom, które
spowodowane są między innymi rozwojem technologii.
Cele pozostają jednak te same, a są nimi zmniejszenie
liczby zachorowań, przedwczesnych zgonów,
profilaktyka.

Dziękujemy za uwagę