

CZYNNOŚCIOWA DIAGNOSTYKA

REHABILITACYJNA



SWOISTA ADAPTACJA DO

SWOISTA ADAPTACJA DO

NAKŁADANYCH

NAKŁADANYCH

OBCIĄŻEŃ

OBCIĄŻEŃ

FIZYCZNYCH

FIZYCZNYCH



(

(

SAID-

SAID-

Specific Adaptation to

Specific Adaptation to

Imposed Demands)

Imposed Demands)



KULTURA SPOŁECZNA

KULTURA SPOŁECZNA



STYL ŻYCIA

STYL ŻYCIA





OPIEKA

OPIEKA

CZŁOWIEK

CZŁOWIEK

PRACA

PRACA



ZDROWOTNA

ZDROWOTNA

WYPOCZYNEK

WYPOCZYNEK



BIOLOGIA

BIOLOGIA

ŚRODOWISKO

ŚRODOWISKO



ŻYCIA

ŻYCIA



BIOSFERA

BIOSFERA



CZYNNIKI ODZIAŁUJĄCE NA STAN ZDROWIA

CZYNNIKI ODZIAŁUJĄCE NA STAN ZDROWIA

CZŁOWIEKA

CZŁOWIEKA



SFERA NAUK SPOŁECZNYCH

SFERA NAUK SPOŁECZNYCH



SFERA NAUK PRZYRODNICZYCH

SFERA NAUK PRZYRODNICZYCH



SFERA NAUK SOCJOLOGICZNYCH

SFERA NAUK SOCJOLOGICZNYCH



HARMONIA POMIĘDZY PSYCHIKĄ A CIAŁEM

HARMONIA POMIĘDZY PSYCHIKĄ A CIAŁEM

( PSYCHOSOMATYKA)

( PSYCHOSOMATYKA)

KATEGORIE FUNKCJI

KATEGORIE FUNKCJI

Wyróżniamy

Wyróżniamy

4 podstawowe

4 podstawowe

kategorie funkcji, które

kategorie funkcji, które

możliwe są do diagnozowania

możliwe są do diagnozowania

różnymi metodami

różnymi metodami

klinimetrycznymi

klinimetrycznymi

.

.

Są to; funkcje - fizyczne,

Są to; funkcje - fizyczne,

- umysłowe,

- umysłowe,

-

-

emocjonalne

emocjonalne

- socjalne.

- socjalne.



1.

1.

Funkcje fizyczne

Funkcje fizyczne



–

–

dotyczą szeroko pojętych

dotyczą szeroko pojętych

możliwości motorycznych i

możliwości motorycznych i

wydolnościowych pacjenta i ich

wydolnościowych pacjenta i ich

wykorzystania do:

wykorzystania do:



==

==

czynności samoobsługi

czynności samoobsługi

( mycie,

( mycie,

ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)

ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)



Mogą one być badane z

Mogą one być badane z

wykorzystaniem wielu skal funkcjonalnych

wykorzystaniem wielu skal funkcjonalnych

(

(

ADL

ADL

).

).

W zakresie funkcji fizycznych

W zakresie funkcji fizycznych

oceniać także możemy możliwości

oceniać także możemy możliwości

zawodowe i życiowe chorego po

zawodowe i życiowe chorego po

zakończeniu pełnego procesu rehabilitacji

zakończeniu pełnego procesu rehabilitacji

(

(

szpitalnej, ambulatoryjnej, środowiskowej)

szpitalnej, ambulatoryjnej, środowiskowej)





Znajomość przez rehabilitanta wielu

Znajomość przez rehabilitanta wielu

testów i skal funkcjonalnych pozwoli

testów i skal funkcjonalnych pozwoli

dokonać

dokonać

właściwego

właściwego

przezawodowania

przezawodowania

i wskazać

i wskazać

choremu jakie są jego możliwości

choremu jakie są jego możliwości

zawodowe w przypadku powrotu do

zawodowe w przypadku powrotu do

pracy po okresie leczenia i czasami

pracy po okresie leczenia i czasami

długotrwałej rehabilitacji.

długotrwałej rehabilitacji.



Tak dobrze zdiagnozowany stan

Tak dobrze zdiagnozowany stan

możliwości ruchowych pacjenta po

możliwości ruchowych pacjenta po

zakończeniu rehabilitacji bardzo

zakończeniu rehabilitacji bardzo

ułatwi jego dalsze życie i zabezpiecza

ułatwi jego dalsze życie i zabezpiecza

przed nawrotem choroby.

przed nawrotem choroby.



2.

2.

Funkcje umysłowe

Funkcje umysłowe



–

–

diagnoza stanu inteligencji pacjenta wprawdzie nie

diagnoza stanu inteligencji pacjenta wprawdzie nie

wpływa bezpośrednio na możliwości ruchowe jednak

wpływa bezpośrednio na możliwości ruchowe jednak

powinna być w procesie rehabilitacji badana przez

powinna być w procesie rehabilitacji badana przez

wyspecjalizowany zespół psychologów klinicznych.

wyspecjalizowany zespół psychologów klinicznych.



Wiele cech inteligencji takich

Wiele cech inteligencji takich

jak

jak

;

;







umiejętność koncentracji,

umiejętność koncentracji,







inicjatywa,

inicjatywa,







zapamiętywanie zadań ruchowych,

zapamiętywanie zadań ruchowych,







motywacja do ćwiczeń

motywacja do ćwiczeń



akceptacja trudnej sytuacji pacjenta z pewnością

akceptacja trudnej sytuacji pacjenta z pewnością

jest bardzo pomocnych w skutecznym przebiegu

jest bardzo pomocnych w skutecznym przebiegu

procesu rehabilitacji.

procesu rehabilitacji.



Do oceny tych cech wykorzystywany jest

Do oceny tych cech wykorzystywany jest

zespół

zespół

testów i kwestionariuszy

testów i kwestionariuszy

psychologicznych

psychologicznych

określających w wymiernych liczbowo wskaźnikach

określających w wymiernych liczbowo wskaźnikach

stan umysłowy

stan umysłowy

osoby niepełnosprawnej

osoby niepełnosprawnej

3. Funkcje emocjonalne

3. Funkcje emocjonalne

-są bardzo związane z funkcjami umysłowymi

-są bardzo związane z funkcjami umysłowymi

należy je jednak oceniać odmiennymi

należy je jednak oceniać odmiennymi

specyficznymi testami .

specyficznymi testami .

Mamy tutaj bowiem do czynienia z analizą takich

Mamy tutaj bowiem do czynienia z analizą takich

cech jak:

cech jak:





zdolności adaptacyjne,

zdolności adaptacyjne,





samoocena własnej osoby,

samoocena własnej osoby,





poczucie wartości,

poczucie wartości,





stany emocjonalne

stany emocjonalne

związane z chorobą i urazem

związane z chorobą i urazem

Najważniejsza cecha jaką jest stan

Najważniejsza cecha jaką jest stan

motywacji do podjęcia długotrwałej i bardzo

motywacji do podjęcia długotrwałej i bardzo

wyczerpującej fizycznie

wyczerpującej fizycznie

i psychicznie rehabilitacji .

i psychicznie rehabilitacji .

Pacjenci charakteryzujący się silną

Pacjenci charakteryzujący się silną

osobowością uzyskują lepsze wyniki rehabilitacji

osobowością uzyskują lepsze wyniki rehabilitacji

i pomyślnie rokują na rezultat końcowy

i pomyślnie rokują na rezultat końcowy

usprawnienia ruchowego.

usprawnienia ruchowego.

4.

4.

Funkcje socjalne.

Funkcje socjalne.



–

–

niezwykle ważne w integracji

niezwykle ważne w integracji

osoby niepełnosprawnej ze

osoby niepełnosprawnej ze

środowiskiem i konieczne do

środowiskiem i konieczne do

podjęcia życia rodzinnego i

podjęcia życia rodzinnego i

zawodowego po okresie czasami

zawodowego po okresie czasami

długiej rehabilitacji

długiej rehabilitacji



Kontakty z rodziną i otoczeniem

Kontakty z rodziną i otoczeniem



Współpraca ze środowiskiem

Współpraca ze środowiskiem



Kontakty interpersonalne

Kontakty interpersonalne



Podjęcie pracy, akceptacja zmiany

Podjęcie pracy, akceptacja zmiany

zawodu

zawodu



ZASADY POSTĘPOWANIA W

ZASADY POSTĘPOWANIA W

DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ

DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ



3. WIELOASPEKTOWA OCENA

3. WIELOASPEKTOWA OCENA

PRZYCZYN CHOROBY CZY URAZU

PRZYCZYN CHOROBY CZY URAZU

(UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE

(UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE

I WEWNĘTRZNE)

I WEWNĘTRZNE)

NORMA ZDROWIA – STAN PACJENTA

NORMA ZDROWIA – STAN PACJENTA



4. OKREŚLENIE UPOŚLEDZENIA

4. OKREŚLENIE UPOŚLEDZENIA

FUNKCJI W STOSUNKU DO

FUNKCJI W STOSUNKU DO

PRZEDCHOROBOWEJ AKTYWNOŚCI.

PRZEDCHOROBOWEJ AKTYWNOŚCI.



5. WŁASCIWE LECZENIE PIERWOTNYCH

5. WŁASCIWE LECZENIE PIERWOTNYCH

I WTÓRNYCH SKUTKÓW CHOROBY.

I WTÓRNYCH SKUTKÓW CHOROBY.

TESTY CZYNNOŚCIOWE

TESTY CZYNNOŚCIOWE



1. SPECYFICZNE DLA POMIARU,

1. SPECYFICZNE DLA POMIARU,



2. ŁATWE DO WYKONANIA,

2. ŁATWE DO WYKONANIA,



3. POWTARZALNE METODYCZNIE,

3. POWTARZALNE METODYCZNIE,



4. METODYCZNIE ZWERYFIKOWANE,

4. METODYCZNIE ZWERYFIKOWANE,



5. ZGODNE Z BADANĄ FUNKCJĄ.

5. ZGODNE Z BADANĄ FUNKCJĄ.



6. RZETELNOŚĆ I POWTARZALNOŚĆ

6. RZETELNOŚĆ I POWTARZALNOŚĆ

TESTU

TESTU

SKALA WAŻNOŚĆI DIAGNOSTYCZNEJ

SKALA WAŻNOŚĆI DIAGNOSTYCZNEJ

TESTU

TESTU



(GRADACJA CECH)

(GRADACJA CECH)



1. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA (TOLERANCJA)

1. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA (TOLERANCJA)



2. GIBKOŚĆ STAWOWA (RUCHOMOŚĆ)

2. GIBKOŚĆ STAWOWA (RUCHOMOŚĆ)



3. WYTRZYMAŁOŚĆ MIĘŚNI

3. WYTRZYMAŁOŚĆ MIĘŚNI



4. SIŁA MIĘŚNI

4. SIŁA MIĘŚNI



5. KOORDYNACJA Nerw-Mięsień

5. KOORDYNACJA Nerw-Mięsień



6. MOC PRACY FIZYCZNEJ

6. MOC PRACY FIZYCZNEJ



7. CZAS REAKCJI

7. CZAS REAKCJI

CECHY ZESPOŁU WYDOLNOŚCIOWO-

CECHY ZESPOŁU WYDOLNOŚCIOWO-

SPRAWNOŚCIOWEGO

SPRAWNOŚCIOWEGO

HARMONOGRAM BADAŃ

HARMONOGRAM BADAŃ

DIAGNOSTYCZNYCH

DIAGNOSTYCZNYCH



>Przed rozpoczęciem programu

>Przed rozpoczęciem programu

usprawniania,

usprawniania,



>Po zakończeniu określonego cyklu

>Po zakończeniu określonego cyklu

ćwiczeń i programu motorycznego,

ćwiczeń i programu motorycznego,



>Po okresie przerw w opiece

>Po okresie przerw w opiece

terapeutycznej ( np. po wypisaniu

terapeutycznej ( np. po wypisaniu

na pewien okres do domu)

na pewien okres do domu)



>

>

Przed operacją lub innymi

Przed operacją lub innymi

zabiegami klinicznymi określając

zabiegami klinicznymi określając

możliwości

możliwości

funkcjonalne chorego po

funkcjonalne chorego po

okresie choroby i hipokinezji

okresie choroby i hipokinezji

DIAGNOZA FUNKCJONALNA I

DIAGNOZA FUNKCJONALNA I

USPRAWNIANIE

USPRAWNIANIE



CHOROBA ( DISEASE)

CHOROBA ( DISEASE)



Manifestuje się klinicznie patologicznymi

Manifestuje się klinicznie patologicznymi



zmianami w organizmie ujawnionymi

zmianami w organizmie ujawnionymi



określonymi objawami wg. schematu:

określonymi objawami wg. schematu:



Etiologia— Patologia- Objawy (symptomy)

Etiologia— Patologia- Objawy (symptomy)



SCHORZENIE (ILLNESS)

SCHORZENIE (ILLNESS)



Manifestuje się zarówno zmianami

Manifestuje się zarówno zmianami

patologicznymi jak i całym zachowaniem

patologicznymi jak i całym zachowaniem

się chorego oraz jego relacjami z

się chorego oraz jego relacjami z

otoczeniem domowym czy zawodowym.

otoczeniem domowym czy zawodowym.



OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL

OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL

SIGNS)

SIGNS)



Obserwowane bezpośrednie zmiany w

Obserwowane bezpośrednie zmiany w

narządach lub organach ustroju

narządach lub organach ustroju

(np.wzrost HR lub BP.)

(np.wzrost HR lub BP.)



SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS

SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS

)

)



reakcje organizmu na te zmiany

reakcje organizmu na te zmiany

czasami subiektywne ( np. złe

czasami subiektywne ( np. złe

samopoczucie nadmierna męczliwość ,

samopoczucie nadmierna męczliwość ,

odmowa usprawniania, nadmierna

odmowa usprawniania, nadmierna

drażliwość itp.)

drażliwość itp.)

USZKODZENIE URAZ- IMPAIRMENT

USZKODZENIE URAZ- IMPAIRMENT



KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU

KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU

POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB

POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB

ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ

ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ



O CHARAKTERZE:

O CHARAKTERZE:



1.

1.

ANATOMICZNYM,

ANATOMICZNYM,



2. MORFOLOGICZNYM,

2. MORFOLOGICZNYM,



3. FIZJOLOGICZNYM

3. FIZJOLOGICZNYM



4. PSYCHOLOGICZNYM.

4. PSYCHOLOGICZNYM.

O CHARAKTERZE

O CHARAKTERZE

:

:



CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI

CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI

ZEWNĘTRZNYMI LUB

ZEWNĘTRZNYMI LUB

WEWNĘTRZNYMI.

WEWNĘTRZNYMI.

NAJWAŻNIEJSZE

NAJWAŻNIEJSZE

;

;



SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.

SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.



NERWOWO

NERWOWO

---

---

MIĘŚNIOWE.

MIĘŚNIOWE.



KRĄŻENIOWO --- ODDECHOWE.

KRĄŻENIOWO --- ODDECHOWE.



Warunki wykonywania testu

Warunki wykonywania testu



1- bez zmęczenia,

1- bez zmęczenia,



2- ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad

2- ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad

diagnostycznych, testów i prób

diagnostycznych, testów i prób

klinicznych,

klinicznych,



3- z prowadzeniem właściwej dokumentacji,

3- z prowadzeniem właściwej dokumentacji,



4- z pełnym zabezpieczeniem medycznym,

4- z pełnym zabezpieczeniem medycznym,



5- z interpretacją wraz z badanymi

5- z interpretacją wraz z badanymi

uzyskanych wyników.

uzyskanych wyników.

Kryteria testów diagnostycznych

Kryteria testów diagnostycznych



1- opisowe - procentowe

1- opisowe - procentowe



2- punktowe ( unikać oceny „0” )

2- punktowe ( unikać oceny „0” )



3- wskaźnikowe ( np. czas wysiłku,

3- wskaźnikowe ( np. czas wysiłku,

wartość pracy fizycznej, )

wartość pracy fizycznej, )



4-

4-

objawowe (subiektywne i obiektywne)

objawowe (subiektywne i obiektywne)